Μαρία Λυκάρτση/Νεοελληνική γλώσσα Α΄Λυκείου/Περιγραφή
1. Μαρία Λυκάρτση / Α΄ Λυκείου / Νεοελληνική Γλώσσα
Ταυτότητα σεναρίου
Τίτλος : Περί περιγραφής. Μια ηλεκτρονική προσέγγιση.
Διδάσκουσα : Μαρία Λυκάρτση
Τάξη : Α’ λυκείου
Μάθημα : Νεοελληνική γλώσσα
Διδακτική ενότητα : Η περιγραφή.
α. Μεθόδευση της περιγραφής
β. Η γλώσσα της περιγραφής
γ. Το σχόλιο και η οπτική γωνία στην περιγραφή
Χρονική διάρκεια : 2 ώρες
Μέσα και προϋποθέσεις υλοποίησης : χρήση του σχολικού εργαστηρίου με
σύνδεση στο διαδίκτυο, εξοικείωση με το διαδίκτυο καθώς και με
προγράμματα επεξεργασίας κειμένου.
Εργαλεία : διαδίκτυο, φυλλομετρητής, μηχανές αναζήτησης, επεξεργαστής
κειμένου, αξιοποίηση ιστοσελίδων περιγραφής μνημείων.
Υποστηρικτικό υλικό εκκίνησης : σχολικό βιβλίο, ειδησεογραφικές
ηλεκτρονικές διευθύνσεις στο διαδίκτυο, ιστότοπος για τη ζωφόρο του
Παρθενώνα.
2. Μαρία Λυκάρτση / Α΄ Λυκείου / Νεοελληνική Γλώσσα
Σύντομη περιγραφή
Οι μαθητές καλούνται να εντοπίσουν περιγραφές μέσα από τις μικρές
αγγελίες μιας ηλεκτρονικής εφημερίδας. Ασκούνται στον εντοπισμό σχολίων
(φανερών ή λανθανόντων) και στη σαφήνεια στην περιγραφή συγκρίνοντας το
περιγραφόμενο αντικείμενο με τη φωτογραφία που το συνοδεύει. Δημιουργούν
και οι ίδιοι τις δικές τους αγγελίες. Στη συνέχεια μέσα από ιστοσελίδα
περιγραφής της ζωφόρου του Παρθενώνα ασκούνται στην περιγραφή έργου
τέχνης, τη συγκρίνουν με την περιγραφή για τις καθημερινές ανάγκες και
παράλληλα έρχονται σε επαφή με ένα από τα σπουδαιότερα επιτεύγματα της
κλασικής αρχαιότητας στον τομέα της γλυπτικής.
Στόχοι
Α. Γνωστικοί
1. να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές ότι η λειτουργία της περιγραφής
βρίσκεται παντού γύρω μας και ότι συχνότατα είμαστε τόσο πομποί
όσο και δέκτες προφορικών ή γραπτών περιγραφών
2. να είναι σε θέση να εντοπίζουν οπτικές γωνίες και λανθάνοντα
σχόλια στις περιγραφές που στέλνουν / δέχονται
3. να ασκηθούν σε διαφορετικές επικοινωνιακές περιστάσεις
περιγραφών
4. να κατανοήσουν τη διαφορά μεταξύ καθημερινής / επιστημονικής
περιγραφής
5. να συνειδητοποιήσουν ότι η σαφής και ακριβής περιγραφή
συνίσταται στην παρατήρηση, την κριτική ικανότητα και το
κατάλληλο λεξιλόγιο
3. Μαρία Λυκάρτση / Α΄ Λυκείου / Νεοελληνική Γλώσσα
Β. Τεχνογραμματικοί
1. να ασκηθούν στην αναζήτηση περιγραφών στο διαδίκτυο, καθώς
και στην κριτική αξιοποίηση αυτών
2. να ασκηθούν στην επεξεργασία κειμένου γράφοντας ο καθένας μια
μικρή περιγραφή αντικειμένου
3. να κάνουν αναρτήσεις σε ένα κοινό ιστολόγιο της τάξης
Γ. Παιδαγωγικοί
1. να ασκηθούν οι μαθητές στη συνεργατική μάθηση
2. να εντοπίσουν και να αξιοποιήσουν τις «ικανότητες» του καθενός
μέσα στην ομάδα
3. να πραγματοποιήσουν μία ψηφιακή περιήγηση στον Παρθενώνα
έχοντας – στην κυριολεξία - μπροστά στα μάτια τους τη ζωφόρο,
το σύμβολο του χρυσού αιώνα για τον ελληνικό πολιτισμό
Διδακτική προσέγγιση
Γίνεται χρήση του νέου γραμματισμού με την αξιοποίηση του διαδικτύου
και την πλοήγηση σε ιστοσελίδες που περιέχουν περιγραφές, αλλά και χρήση
του σχολικού εγχειριδίου κατά τη διάρκεια εξέλιξης του σεναρίου .
Διδακτικό υλικό
Διδακτικό εγχειρίδιο, διαδίκτυο, φύλλα εργασίας.
4. Μαρία Λυκάρτση / Α΄ Λυκείου / Νεοελληνική Γλώσσα
Περιγραφή σεναρίου
1η ώρα : Η διδασκαλία ξεκινάει με μια συζήτηση γύρω από την ετυμολογία
της λέξης «περιγραφή». Αφού οι μαθητές προβληματιστούν αναφορικά με τη
σημασία της έννοιας ανατρέχουμε στο σχολικό εγχειρίδιο και αναφέρουμε με
συντομία είτε διαβάζουμε τις Γενικές Παρατηρησεις (σελ.140). Κάνουμε έναν
πρόχειρο διαχωρισμό των διαφόρων περιγραφών που χρησιμοποιούμε και σαν
πομποί και σαν δέκτες, μιλούμε δηλαδή για περιγραφές ανθρώπων, τόπων,
κτιρίων, έργων τέχνης και για τη διαφορετική γλωσσική επιλογή που μπορεί
να έχει μια καθημερινή από μια επιστημονική περιγραφή.
Στο σχολικό εργαστήριο και με έναν υπολογιστή ανά δύο άτομα ζητούμε από
τους μαθητές να πληκτρολογήσουν την ηλεκτρονική διεύθυνση www.in.gr και
να μεταβούν στην ετικέτα αγγελίες. Επισημαίνουμε ότι το διαδίκτυο είναι ένας
απέραντος χώρος περιγραφών, μεταξύ άλλων, και στον τομέα των
αγοραπωλησιών. Οι μαθητές καλούνται να επιλέξουν και να διαβάσουν σε
σύντομο χρονικό διάστημα δύο αγγελίες, που να αφορούν είτε κάποιο ακίνητο
(κατοικία, οικόπεδο, επαγγελματικό χώρο) είτε κάποιο όχημα. Αφού
παρατηρήσουν προσεκτικά την εικόνα που συνοδεύει κάθε αγγελία τους
δίνεται προς συμπλήρωση η πρώτη ερώτηση από το πρώτο φύλλο εργασίας.
Ακολουθεί συζήτηση εντός της τάξης για την επιλογή των κατάλληλων
λέξεων/φράσεων στην περιγραφή καθώς και για το σχόλιο και την οπτική
γωνία προκειμένου να πουλήσουμε κάτι. Παραπέμπουμε στις σελίδες 152-155
του σχολικού εγχειριδίου και αναθέτουμε τη δεύτερη άσκηση του πρώτου
φύλλου εργασίας για το σπίτι.
5. Μαρία Λυκάρτση / Α΄ Λυκείου / Νεοελληνική Γλώσσα
2η ώρα : Οι μαθητές, χωρισμένοι σε ομάδες των τεσσάρων ατόμων,
πληκτρολογούν την ιστοσελίδα www.parthenonfrieze.gr . Όλοι μαζί με την
καθοδήγηση του καθηγητή περιδιαβαίνουν τις ενότητες « Ο Παρθενώνας» ,
«Αρχιτεκτονική», «Γλυπτική». Δίνεται σε κάθε ομάδα προς ανάγνωση και
παρατήρηση από μια υποενότητα της γλυπτικής: αγάλματα, αετώματα,
μετόπες, ζωφόρος και συζητείται η πρώτη ερώτηση του δεύτερου φύλλου
εργασίας. Εν συνεχεία η κάθε ομάδα αναλαμβάνει να μελετήσει την περιγραφή
κάθε μιας πλευράς της ζωφόρου : νότια, ανατολική, βόρεια και δυτική
ζωφόρος και να απαντήσει στη δεύτερη και τρίτη ερώτηση του φύλλου
εργασίας. Η τέταρτη ερώτηση δίνεται ως εργασία για το σπίτι και η πέμπτη
προαιρετικά. Δίνονται προς εμπέδωση οι σελίδες 142-150 του σχολικού
εγχειριδίου. Στο χρόνο που απομένει μέχρι το διάλειμμα οι μαθητές μπορούν
να παίξουν στην ενότητα της ιστοσελίδας «Παίξτε με τη Ζωφόρο» παιχνίδια
όπως «Το κρυμμένο άρμα» ή « Γίνε συντηρητής».
Κριτική
Το σενάριο απαιτεί εξοικείωση των μαθητών με το διαδίκτυο και δεν αφήνει
καθόλου χρόνο για περαιτέρω συζητήσεις, γιατί είναι ήδη αρκετά «σφιχτό»
στη δομή του. Προκειμένου για τμήμα πρώτης λυκείου θα ήταν αρκετά
ενδιαφέρον να πραγματοποιηθεί μια εκπαιδευτική επίσκεψη στο νέο μουσείο
της Ακρόπολης μετά από τη διδασκαλία της συγκεκριμένης ενότητας.
6. Μαρία Λυκάρτση / Α΄ Λυκείου / Νεοελληνική Γλώσσα
Πρώτο Φύλλο Εργασίας
1. Τι παρατηρείς ως προς την οργάνωση της περιγραφής ; Ποια
επίθετα/χαρακτηριστικά του προς πώληση αντικειμένου χρησιμοποιεί για
την περιγραφή ο συντάκτης της αγγελίας και γιατί ;
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
7. Μαρία Λυκάρτση / Α΄ Λυκείου / Νεοελληνική Γλώσσα
2. Να συντάξεις μια μικρή αγγελία ενός προσωπικού σου αντικειμένου που δε
χρειάζεσαι πια. Προσπάθησε να το «προωθήσεις» στους αναγνώστες σου
όσο καλύτερα γίνεται με την κατάλληλη γλωσσική επιλογή. Να ανεβάσεις
την αγγελία σου στο ιστολόγιο της τάξης.
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
8. Μαρία Λυκάρτση / Α΄ Λυκείου / Νεοελληνική Γλώσσα
Δεύτερο Φύλλο Εργασίας
1. Ποιες διαφορές εντοπίζετε σε αυτήν την περιγραφή σε σχέση με εκείνη της
μικρής αγγελίας ; Που νομίζετε ότι οφείλεται ;
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Με ποιον τρόπο οργανώνεται η περιγραφή ενός έργου τέχνης ;
Πως παρατίθενται οι λεπτομέρειες ;
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. Τι σας έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση σε αυτήν την περιγραφή ;
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
4. Να διαλέξετε ένα έργο τέχνης που σας αρέσει (γλυπτό, πίνακας
ζωγραφικής, αρχιτεκτόνημα ) και να το περιγράψετε με σαφήνεια για τους
συμμαθητές που πιθανόν δεν το γνωρίζουν. Η περιγραφή θα αναρτηθεί
έπειτα στο ιστολόγιο της τάξης.
5. Προσπαθήστε να ζωγραφίσετε μια λεπτομέρεια από τη ζωφόρο του
Παρθενώνα. (προαιρετική άσκηση και μόνο για όσους τους λείπει το μάθημα
των εικαστικών στο λύκειο…)