Dám thất bại để thành công

2. DÁM TH T B IẤ Ạ
Billi P.S.Lim
Tr n H o Nhiênầ ạ d chị
(tái b n l n th 9)ả ầ ứ
“So v i nh ng ng i th t b i,ớ ữ ườ ấ ạ
nh ng ng i thành công th t sữ ườ ậ ự
đã th t b i nhi u l n h n,ấ ạ ề ầ ơ
ch đ n gi n là vìỉ ơ ả
h đã c g ng nhi u l n h n!”ọ ố ắ ề ầ ơ
Copyright@1996 by Billi P.S Lim.
D ch theo nguyên tác ti ng Anhị ế
“DARE TO FAIL” c a Billi P. S Lim.ủ
HARDKNOCKS FACTORY SDN BHD
Nhà xu t b n Trấ ả ẻ
Ng i đánh máy: trungle, Leezay_NLườ
Ngu n: Thuvien e-book.comồ

3. M C L CỤ Ụ
Ch ng Iươ Th i th uờ ơ ấ
Ch ng II Nh ng ngày trung h cươ ữ ở ọ
Ch ng IIIươ
VÀ CÔNG TY C A CHÚNG TÔI Đ C SÁNG L PỦ ƯỢ Ậ
Ch ng IVươ
TR L I LÀM CÔNG CHO NG I KHÁCỞ Ạ ƯỜ
Ch ng Vươ
TH T B IẤ Ạ
Ch ng VIươ
GIÁ TR C A TH T B IỊ Ủ Ấ Ạ
Ch ng 7ươ
N I S HÃI TH T B IỖ Ợ Ấ Ạ
Ch ng 8ươ
TH T B I TRONG CÁC M I QUAN H TÌNH C MẤ Ạ Ố Ệ Ả
CH NG 9ƯƠ
CÁC H U QU C A S TH T B I TRONG XÃ H I CHÚNG TAẬ Ả Ủ Ự Ấ Ạ Ộ

4. CH NG 10ƯƠ
N I S HÃI KHÔNG KI M Đ C VI C LÀMỖ Ợ Ế ƯỢ Ệ
CH NG 11ƯƠ
N I S HÃI MÌNH ĐÃ QUÁ GIÀ Đ THÀNH CÔNGỖ Ợ Ể
CH NG 12ƯƠ
S KHÔNG Đ T K T QUỢ Ạ Ế Ả
CH NG 13ƯƠ
CÁC ĐAU Đ N R C R I, KHÓ KHĂN, VÀ ĐAU KHỚ Ắ Ố Ổ
CH NG 14ƯƠ
LÀM GÌ Đ Đ I M T V I TH T B IỂ Ố Ặ Ớ Ấ Ạ
Ch ng 15ươ KHI T T C Đ U TH T B IẤ Ả Ề Ấ Ạ
Ch ng 16ươ
B N S LÀM GÌ N U KHÔNG TH TH T B I ?Ạ Ẽ Ế Ể Ấ Ạ
L I Đ T NG NG I B TH T B IỜ Ề Ặ ƯỜ Ị Ấ Ạ

5. Ch ng Iươ
Th i th uờ ơ ấ
Tôi sinh năm 1950 trong m t đ i gia đình có 14 đ a con. Cha tôi bán hàngộ ạ ứ
th t, còn m tôi là m t ng i n i tr bình th ng. Tôi sinh ra trong t ng l pị ẹ ộ ườ ộ ợ ườ ầ ớ
th p kém c a xã h i, gi a nh ng ng i nói năng r t thô l và c c c n, n iấ ủ ộ ữ ữ ườ ấ ỗ ộ ằ ơ
mà h ng ngày m i ng i c luôn mi ng ch i th và nói nh ng t khó nghe.ằ ọ ườ ứ ệ ử ề ữ ừ
Trong b i c nh đó, chúng tôi đã tr i qua tu i th khó khăn c a mình, khôngố ả ả ổ ơ ủ
ngày nào v nhà mà cha không ch i r a, đánh m tôi hay m t đ a trongề ử ủ ẹ ộ ứ
chúng tôi.
Chúng tôi luôn ph i ăn nh ng m u x ng và th t heo th a mà cha tôi bánả ữ ẩ ươ ị ừ
không h t trong ngày. Không bi t có ph i vì đó là cách buôn bán c a ông hayế ế ả ủ
vì chúng tôi ch là nh ng k ăn bám mà ông đ i x b t công v i chúng tôiỉ ữ ẻ ố ử ấ ớ
khi ông dành toàn ph n th t ngon nh t cho khách hang và đ cho chúng tôiầ ị ấ ể
toàn nh ng m u v n không ai thèm mua.ữ ẩ ụ
Cha tôi l n lên v i ý nghĩ r ng cách d y con t t nh t trong m i tr ng h pớ ớ ằ ạ ố ấ ọ ườ ợ
là ph i th t “nghiêm kh c” và “c ng r n”. M t l n, ông k v i chúng tôiả ậ ắ ứ ắ ộ ầ ể ớ
r ng su t th i th u c a mình, không ngày nào ông không b m nuôi c cằ ố ờ ơ ấ ủ ị ẹ ố
vào đ u (cha tôi v n là con nuôi); vì v y cho đ n t n bây gi , ông v n tinầ ố ậ ế ậ ờ ẫ
r ng ông kh m khá h n, thông minh h n các anh em nuôi và c các anh chằ ấ ơ ơ ả ị
em ru t c a mình là nh nh ng cái c c đ u y.ộ ủ ờ ữ ố ầ ấ
Tôi còn nh m t l n n , cha đánh ch c tôi m nh tay đ n n i ch không thớ ộ ầ ọ ị ả ạ ế ỗ ị ể
ch u đ ng đ c n a nên ph i báo c nh sát. Ch c h n các b n cũng đoán raị ự ượ ữ ả ả ắ ẳ ạ
đ c tình hu ng lúc đó t i t đ n m c nào vì chúng tôi s cha đ n n iượ ố ồ ệ ế ứ ợ ế ỗ
không dám nói v i b t c ai v vi c cha đánh đ p mình, nói gì đ n vi c báoớ ấ ứ ề ệ ậ ế ệ
c nh sát.ả
M t l n khác mà tôi còn nh là lúc tôi b đánh và b đ t áo s mi vì khôngộ ầ ớ ị ị ố ơ
chu n b s n sàng đi h c khi xe đ n đón dù hôm đó xe đ n s m h n th ngẩ ị ẵ ọ ế ế ớ ơ ườ
l .ệ
Ng c l i, m tôi là ng i ph n d u dàng và gi n d nh t mà ai cũng ph iượ ạ ẹ ườ ụ ữ ị ả ị ấ ả
m c. Dù b ông bà và cha tôi đánh đ p và la m ng, m v n c nh nơ ướ ị ậ ắ ẹ ẫ ứ ẫ
nh c và ph c tùng h . L n n , m k v i tôi r ng chi tôi ch “âu y m” bàụ ụ ọ ầ ọ ẹ ể ớ ằ ỉ ế
trong ba ngày đ u tiên sau l c i. Tôi không hình dung n i làm th nào 14ầ ễ ướ ổ ế
anh em ra đ i đ c!ờ ượ
Còn m t vi c n a, đó là tr nhà ra, n i duy nh t tôi có th đ n là tr ngộ ệ ữ ừ ơ ấ ể ế ườ

6. h c. Vì th , tôi luôn mong đ c đ n tr ng, tuy nhiên đó cũng là n i tôi v aọ ế ượ ế ườ ơ ừ
yêu v a ghét. Đó là vì su t th i gian h c ti u h c, tôi g p ph i m t ôngừ ố ờ ọ ể ọ ặ ả ộ
th y thích nhéo h n là d y h c. M i khi chúng tôi không tr l i đ c câuầ ơ ạ ọ ỗ ả ờ ượ
h i, ông b t chúng tôi đ ng lên gh , r i t i c nh bên, th c tay vào túi qu nỏ ắ ứ ế ồ ớ ạ ọ ầ
sooc c a chúng tôi và….. nhéo!ủ
Nhà thì gi ng nh ng n l a, còn tr ng h c gi ng “ cái ch o nóng”. M tố ư ọ ử ườ ọ ố ả ộ
th n a cũng là m t ph n c a tu i th chúng tôi, đó là “k t phe”. M i ngàyứ ữ ộ ầ ủ ổ ơ ế ỗ
sau khi tan h c, tôi ch ng còn mu n v nhà, mà l i la cà đó đây v i lũ b n,ọ ẳ ố ề ạ ớ ạ
đùa gi n và đánh b c….. Th m chí, chúng tôi thành l p m t đ i bóng rỡ ạ ậ ậ ộ ộ ổ
mang tên “ FORTISS”; v sau, chúng tôi đã l y tên này đ t cho công ty c aề ấ ặ ủ
mình. Đó là toàn c nh nh ng ngày th u c a tôi.ả ữ ơ ấ ủ
Tôi sinh ra gi a hai thái c c. Ph i nói r ng tu i th c a t t c anh ch em tôiữ ự ả ằ ổ ơ ủ ấ ả ị
b nh h ng và tôi không dám đoan ch c đi u này không đ l i d u v t gìị ả ưở ắ ề ể ạ ấ ế
trong cu c đ i chúng tôi sau này.ộ ờ
Nhi u ng i trong chúng ta cũng g p ph i đi u t ng t trong cu c s ng.ề ườ ặ ả ề ươ ự ộ ố
Cu c s ng có th đã quá t b c v i ta. Th m chí ta có th nói nó quá b tộ ố ể ệ ạ ớ ậ ể ấ
công và t h i mình t i sao l i th . Trong cu c tìm ki m câu tr l i choự ỏ ạ ạ ế ộ ế ả ờ
đi u này, m t s ng i b r i lo n v m t tinh th n và tâm lý, và nhi uề ộ ố ườ ị ố ạ ề ặ ầ ề
ng i v n còn h t s c s hãi. M t s khác b nh h ng n ng n đ n n iườ ẫ ế ứ ợ ộ ố ị ả ưở ặ ề ế ỗ
h b “nh m chìm” và mãi mãi không bao gi đ ng lên đ c n a.ọ ị ấ ờ ứ ượ ữ
Ch ng IIươ
Nh ng ngày trung h cữ ở ọ
Trong ch ng đ u tiên, tôi đã gi i thi u quãng đ i lúc anh ch em chúng tôiươ ầ ớ ệ ờ ị
còn ph i d a d m vào cha m và nh ng gì chúng tôi đã tr i qua trong th iả ự ẫ ẹ ữ ả ờ
gian đó.
Vào năm 1967, tôi đang h c năm th năm tr ng trung h c Batu Pahat,ọ ứ ở ườ ọ
Jonor, Malaysia; đây là năm mà tôi cho là “tr ng đ i” vì năm đó, tôi là namọ ạ
sinh l p 5 đ u tiên b th y giáo tát tr c m t c l p! Khi y tôi 17 tu i.ớ ầ ị ầ ướ ặ ả ớ ấ ổ
Su t quãng đ i còn l i, tôi s không bao gi quên vi c này. Có l b n khôngố ờ ạ ẽ ờ ệ ẽ ạ

7. tin, nh ng cái tát y là bài h c l n nh t trong th i thanh niên c a tôi và hóaư ấ ọ ớ ấ ờ ủ
ra là phúc lành cho tôi. Chính nó bu c tôi ph i h c cách nói chuy n tr cộ ả ọ ệ ướ
công chúng, chuy n này r t dài nên tôi xin phép không k ra đây.ệ ấ ể
Cu i năm đó, tôi tr i qua kỳ thi l p 5. M t l n n a, tôi h c m t bài h cố ả ở ớ ộ ầ ữ ọ ộ ọ
cu c đ i khác. Chúng tôi ch cho đ n phút cu i đ xem li u đ thi có b lộ ờ ờ ế ố ể ệ ề ị ộ
hay không và tôi đã h c bài su t đêm mà không h ch p m t. Ngày hôm sau,ọ ố ề ớ ắ
khi vào phòng thi, đ u óc tôi tr ng r ng! Tôi làm bài thi r t t và k t qu tôiầ ố ỗ ấ ệ ế ả
b đi m 2. Tôi luôn t h i t i sao nh ng ng i khác có th làm bài thi hayị ể ự ỏ ạ ữ ườ ể
đ n th . Vài năm sau đó, tôi đã tìm ra “k thu t gi i đ thi”! Su t th i gianế ế ỹ ậ ả ề ố ờ
đó, tôi quan ni m r ng đ n tr ng là đ tích lũy ki n th c ch không ph iệ ằ ế ườ ể ế ứ ứ ả
là đ h c cách tr l i câu h i cho đúng.ể ọ ả ờ ỏ
K t qu c a tôi kém nên tôi không đ đi u ki n lên l p sáu ( t ng đ ngế ả ủ ủ ề ệ ớ ươ ươ
v i ch ng trình d b đ i h c hay ch ng ch A). Lúc đó ng i ta r t h nớ ươ ự ị ạ ọ ứ ỉ ườ ấ ạ
ch s h c sinh l p sáu và tôi trong di n b gi i h n. Tôi không bi t cái gìế ố ọ ớ ở ệ ị ớ ạ ế
v cái g i là h ng nghi p. Cha m tôi cũng không bi t n t. Tôi b b m cề ọ ướ ệ ẹ ế ố ị ỏ ặ
mà không bi t ph i làm gì. Khi th y m t s b n cùng “phe” sang t nh khácế ả ấ ộ ố ạ ỉ
h c l p b túc văn hóa, tôi cũng b t ch c đi theo. Đây là nh ng l p h c tọ ớ ổ ắ ướ ữ ớ ọ ổ
ch c vào bu i t i, l p h c là nh ng ngôi nhà m n đ c và h c c thìứ ổ ố ớ ọ ữ ượ ượ ọ ụ
nghèo nàn. Chúng tôi b xem là nh ng h c sinh l p 6 “h đ ng”. Sau m tị ữ ọ ớ ạ ẳ ộ
năm, tôi v n còn c m giác h t h ng, không bi t mình s làm gì v i t ngẫ ả ụ ẫ ế ẽ ớ ươ
lai c a mình. Sau đó, tôi nghe tin có m t tr ng trung h c m i đ c thànhủ ộ ườ ọ ớ ượ
l pậ ở Kuala Lumpur tên là Tr ng trung h c Tunku Abdul Rahman, đ cườ ọ ượ
đ t tên theo v th t ng đ u tiên c aMalaysia. Tôi xin vào h c và đã đ cặ ị ủ ướ ầ ủ ọ ượ
ch p nh n! Nh ng tôi ph i b t đ u h c l i t t c t năm đ u. Chán th t!ấ ậ ư ả ắ ầ ọ ạ ấ ả ừ ầ ậ
M t m t năm làm k “h đ ng” đã quá đ . Bây gi đã đ n lúc vào h cấ ộ ẻ ạ ẳ ủ ờ ế ọ ở
m t ngôi tr ng thích h p r i đây. Nh ng ng c nhiên thay, s th t khôngộ ườ ợ ồ ư ạ ự ậ
ph i v y, chúng tôi là nh ng h c sinh tiên phong hay nói khác h n là v t thíả ậ ữ ọ ơ ậ
nghi m trong m t ngôi tr ng không có n i phòng h c. Chúng tôi l i ph iệ ộ ườ ổ ọ ạ ả
m n nhà c a dân đ h c. L n này thì tôi không th thoát n a r i. Cha tôiượ ủ ể ọ ầ ể ữ ồ
s gi t tôi m t! Tuy nhiên, cũng còn m t đi u an i là l p h c đ c b tríẽ ế ấ ộ ề ủ ớ ọ ượ ố
ban ngày.
Vì nói quá nhi u trong l p, l n n , tôi đ c ch n làm ng i tham gia m tề ớ ầ ọ ượ ọ ườ ộ
bu i tranh lu n c a tr ng. Đ i th c a tôi là m t n sinh. Lúc đ n l t tôiổ ậ ủ ườ ố ủ ủ ộ ữ ế ượ
nói, đ u tôi t d ng TR NG R NG! Và đúng là tôi đã c m th y hai đ uầ ự ư Ố Ỗ ả ấ ầ
g i mình run lên! Tôi không th nh n i hôm đó tôi đã l m b m nh ng gì.ố ể ớ ổ ầ ầ ữ
T t c nh ng gì tôi bi t là tôi đã b m t đ a con gái đánh b i m t cách th mấ ả ữ ế ị ộ ứ ạ ộ ả
h i tr c toàn tr ng! S th t b i nh c nhã này đã làm tôi choáng váng. Tôiạ ướ ườ ự ấ ạ ụ

8. tr nên im l ng h n trong l p.ở ặ ơ ớ
Năm 1969, tôi l i tr i qua m t kinh nghi m nh đ i khác. H c xong, tôi điạ ả ộ ệ ớ ờ ọ
v nhà b ng xe buýt; xu ng xe, tôi đi v n i tr . Không khí xung quanhề ằ ố ề ơ ở ọ
h i căng th ng. Tôi th y m t vài ng i ch y lung tung nh ng không bi t cáiơ ẳ ấ ộ ườ ạ ư ế
gì đang di n ra. V nhà, t m r a, ăn c m xong, tôi ra bao l n ng i ngheễ ề ẳ ử ơ ơ ồ
ch ng trình phát thanh mình a thích. Đang phát n a ch ng, ch ng trìnhươ ư ử ừ ươ
đ t ng t b m t thông báo quan tr ng c t ngang. Đó là ti ng Th t ng, ôngộ ộ ị ộ ọ ắ ế ủ ướ
đã khóc khi tuyên b l nh gi i nghiêm c a chính ph . Chúng tôi s ph i tr iố ệ ớ ủ ủ ẽ ả ả
qua m t cu c xung đ t ch ng t c l n nh t trong l ch s n c mình – hômộ ộ ộ ủ ộ ớ ấ ị ử ướ
đó là ngày 13 tháng 5 năm 1969!
Tho t đ u tôi nghĩ đó là m t trò đùa! Chà! V y là không có tr ng h c n a.ạ ầ ộ ậ ườ ọ ữ
Th t ra, lúc đó tôi không bi t l nh gi i nghiêm là gì. D n dà ý nghĩa c a nóậ ế ệ ớ ầ ủ
m i lóe lên trong đ u tôi. Hàng ngày t i th y khói đen b c lên t nhi u n iớ ầ ố ấ ố ừ ề ơ
khác nhau ở Kuala Lumpur – đó là khói t nh ng căn nhà đang b c cháy.ừ ữ ố
Nhi u tin đ n đ n tai tôi r ng nhi u ng i b gi t, có c ph n và tr emề ồ ế ằ ề ườ ị ế ả ụ ữ ẻ
vô t i….. Cao trào c a vi c này x y r vào ngày tôi đang ng i trên bao l nộ ủ ệ ả ả ồ ơ
và nghe m t ti ng thét đ ng sau….. tôi quay l i và ch cách đó 4,5m, m tộ ế ằ ạ ỉ ộ
kh u M16 đang chĩa vào tôi! (May là lúc đó ng i lính y đã không n sung,ẩ ườ ấ ổ
ch n u không bây gi tôi đâu th ng i đây vi t quy n sách này). Các v xôứ ế ờ ể ồ ế ể ụ
xát và gi t chóc g n đây ĐôngTimorế ầ ở đã g i l i t t c các h i c này trongợ ạ ấ ả ồ ứ
tôi lúc tôi hi u đính quy n sách cho l n xu t b n này. T i sao sau 30ệ ể ầ ấ ả ạ
năm( t 1969 đ n 1999) nh ng s vi c nh v y v n còn x y ra?ừ ế ữ ự ệ ư ậ ẫ ả
Năm 1970, tôi 20 tu i. Trong khi ch k t qu thi l p 6, tôi ph trông c aổ ờ ế ả ớ ụ ử
hàng t p hóa c a cha tôi. Nhi u năm tr c, ông đã đ i ngh . Vì dính líu vàoạ ủ ề ướ ổ ề
ho t đ ng chính tr trong vùng, ông b tr c xu t sang m t t nh khác và trạ ộ ị ị ụ ấ ộ ỉ ở
thành công dân b qu n thúc. Ông bu c ph i phó m c c a hàng cho m tôiị ả ộ ả ặ ử ẹ
trông coi. Vào m t ngày đ nh m nh, m t quy n sách đ c bi t n m trên bàn,ộ ị ệ ộ ể ặ ệ ằ
ngay tr c m t tôi. Cho đ n t n bây gi , tôi v n còn không bi t làm th nàoướ ặ ế ậ ờ ẫ ế ế
hay t i sao nó n m đó, ai đã đ nó đó. Nh ng rõ rang nó đã đó. Quy nạ ằ ể ở ư ở ể
sách có m t cái t a r t n i b t (lúc đó tôi đã nh n th y th ) – “Nghĩ đ n sộ ự ấ ổ ậ ậ ấ ế ế ự
giàu có và làm giàu” c a tác gi Napoleon Hill. Th ng ngày tôi không thíchủ ả ườ
đ c sách nh ng t a sách trông r t b t m t. Tôi không th c ng l i n i sọ ư ự ấ ắ ắ ể ưỡ ạ ổ ự
cám d c a nó. V l i, đ c quy n sách, tôi có m t mát gì đâu. Khi đ cỗ ủ ả ạ ọ ể ấ ọ
quy n sách, tôi đã th t s b cu n hút đ n n i tôi ng i nh ph ng cho đ nể ậ ự ị ố ế ỗ ồ ư ỗ ế
khi đ c m t m ch h t c quy n. L n đ u tiên trong đ i, tôi b thu hút b iọ ộ ạ ế ả ể ầ ầ ờ ị ở
m t quy n sách nói v cách làm th nào đ thành công, làm th nào đ đ tộ ể ề ế ể ế ể ạ
đ c đi u mình mong mu n trong cu c s ng. Th t ra, vào th i đi m đó, tôiượ ề ố ộ ố ậ ờ ể

9. đã không bi t r ng cu n sách này cũng đã nh h ng đ n cu c s ng c aế ằ ố ả ưở ế ộ ố ủ
nhi u ng i khác trên th gi i. T t c nh ng gì tôi bi t là quy n sách đãề ườ ế ớ ấ ả ữ ế ể
gây nên c m xúc trong tôi và tôi b t đ u th c hi n nh ng đi u sách ch b oả ắ ầ ự ệ ữ ề ỉ ả
– t i s làm b t c đi u gì tôi mu n, b t ch p k t qu ra sao. Tôi s d nố ẽ ấ ứ ề ố ấ ấ ế ả ẽ ồ
h t tâm trí đ đ t đ c đi u mình mong mu n.ế ể ạ ượ ề ố
Đi u trùng h p là tôi có th áp d ng t t c đi u này vào th c t trong giaiề ợ ể ụ ấ ả ề ự ế
đo n th 2 c a đ i mình. Giai đo n này b t đ u khi tôi h c tr ng đ iạ ứ ủ ờ ạ ắ ầ ọ ở ườ ạ
h c trong vùng ( Đ i h cọ ạ ọ Malaya).
Tôi mu n h c y khoa ( lúc đó, h u h t m i ng i đ u kính tr ng các bác sĩ)ố ọ ầ ế ọ ườ ề ọ
nh ng k t qu C, E,E và O tôi may m n đ c m t ch phân khoa tư ế ả ắ ượ ộ ỗ ở ự
nhiên, chung quy ch vì tôi đ c nhà n c c p h c b ng. Khi đó, chỉ ượ ướ ấ ọ ổ ủ
tr ng c a tr ng là ai đ c c p h c b ng c a chính ph thì s đ c m tươ ủ ườ ượ ấ ọ ổ ủ ủ ẽ ượ ộ
ch - th t may cho tôi!ỗ ậ
tr ng, tôi mu n đ c n i ti ng. V i nh ng đi u h c đ c t quy nỞ ườ ố ượ ổ ế ớ ữ ề ọ ượ ừ ể
“Nghĩ đ n s giàu có và làm giàu”, tôi đã ng c trong cu c b u c h i sinhế ự ứ ử ộ ầ ử ộ
viên. Ng i ta b o tôi nên ng c vào các ch c v c a khoa nh ng khôngườ ả ứ ử ứ ụ ủ ư
đ i nào, tôi ph i có chân trong Đoàn ch t ch – ch c v cao nh t. H i sinhờ ả ủ ị ứ ụ ấ ộ
viên Đ i h cạ ọ Malayam i là ch x ng v i tôi. Đ c s giúp đ c a haiớ ỗ ứ ớ ượ ự ỡ ủ
ng i b n, tôi đã đi dán các áp phích c đ ng .v.v. Tôi ti n hành m t chi nườ ạ ổ ộ ế ộ ế
d ch tranh c th t hăng hái và sáng t o nh m giành đ c m t ch trongị ử ậ ạ ằ ượ ộ ỗ
cu c b u c . Tôi đi v n đ ng h t khoa này đ n khoa khác và tôi v n cònộ ầ ử ậ ộ ế ế ẫ
nh lúc đó tôi đã phát t b m ghi l i kh u hi u v n đ ng nh th này:ớ ờ ướ ạ ẩ ệ ậ ộ ư ế
“ Có 3 t mà tôi mu n nói v i các b nừ ố ớ ạ
HÃY B U TÔI”Ầ
Có th nói, vì ch là m t ng c viên lép v , không ai bi t đ n, chi nể ỉ ộ ứ ử ế ế ế ế
d ch c a tôi đã đ t đ c m t thành công đáng chú ý. Tôi là m t ng c viênị ủ ạ ượ ộ ộ ứ ử
thành công b t ng . Không hi u sao, trong s 36 gh v i h n m t trăm ngấ ờ ể ố ế ớ ơ ộ ứ
viên tranh c , tôi giành đ c s phi u b u cao th ba! Tôi h i căng th ng vàử ượ ố ế ầ ứ ơ ẳ
lo l ng vì không h bi t m t ng i trong h i sinh viên c n ph i làm gì.ắ ề ế ộ ườ ộ ầ ả
Nh ng tôi bi t đ c m t đi u, đó là nh ng gì mà quy n sách y đã đ c pư ế ượ ộ ề ữ ể ấ ề ậ
đ n. Không ai bi t đ c r ng, đ i v i tôi, m t cách không chính th c, nó đãế ế ượ ằ ố ớ ộ ứ
tr thành c m nang c a s thành công.ở ẩ ủ ự
M c dù là m t thành viên v a v ng v , v a thi u kinh nghi m, nh có sặ ộ ừ ụ ề ừ ế ệ ờ ố

10. phi u b u cao, ng i ta b nhi m tôi vào Ban ch p hành c a H i Sinh viênế ầ ườ ổ ệ ấ ủ ộ
- m t th “n i các” c a c ng đ ng sinh viên.ộ ứ ộ ủ ộ ồ
Tôi đ c ch đ nh làm th ký ph trách các t ch c xã h i c a H i sinhượ ỉ ị ư ụ ổ ứ ộ ủ ộ
viên. Lúc đó, tôi không bi t nhi m v c a th ký làm gì. Th m chí tôi cũngế ệ ụ ủ ư ậ
không bi t H i Sinh viên đ c thành l p đ làm gì! Tôi ch mu n kh ngế ộ ượ ậ ể ỉ ố ẳ
đ nh mình. Và gi tôi đã n i ti ng. V y gi ph i làm gì n a? Tôi xem các tàiị ờ ổ ế ậ ờ ả ữ
li u tr c đây đ bi t ng i ti n nhi m c a mình đã làm gì. Sau đó, tôiệ ướ ể ế ườ ề ệ ủ
khám phá ra m t vi c r t bu n c i: m i ng i t ra kính tr ng tôi nh thộ ệ ấ ồ ườ ọ ườ ỏ ọ ư ể
tôi bi t m i th . Vì th ,tôi c gi v bi t m i th . Tình c , nhi u ho tế ọ ứ ế ứ ả ờ ế ọ ứ ờ ề ạ
đ ng c a tôi l i liên quan đ n vi c t ch c các bu i h i h p, các bu i bi uộ ủ ạ ế ệ ổ ứ ổ ộ ọ ổ ể
di n,các ho t đ ng gây qu - VÂNG, GÂY QU ! Ti n đ y! Theo tôi, đó làễ ạ ộ ỹ Ỹ ề ấ
đi u mà quy n “Nghĩ đ n s giàu có và làm giàu” th t s mu n nói đ n! ,ề ể ế ự ậ ự ố ế Ồ
v y là tôi đã th t s v n d ng đ c nh ng đi u h c đ c t sách. Tôi raoậ ậ ự ậ ụ ượ ữ ề ọ ượ ừ
bán các m u qu ng cáo,v.v…Tôi tr thành “máy làm ra ti n” c a h i!ẩ ả ở ề ủ ộ
Th là vi c này đã đi xa đ n m c su t kho ng th i gian đó, Ban ch p hànhế ệ ế ứ ố ả ờ ấ
chúng tôi b chi ph i b i cái g i là y u t “xã h i ch nghĩa”.Th t s mà nóiị ố ở ọ ế ố ộ ủ ậ ự
thì tôi cũng không bi t t “xã h i ch nghĩa” có nghĩa gì. Tôi ch bi t cáchế ừ ộ ủ ỉ ế
làm th nào đ t ch c các k ho ch và gây thêm qu ! Các thành viên cùngế ể ổ ứ ế ạ ỹ
trong Ban ch p hành v i tôi đang đ u tranh cho các v n đ xã h i, nh ngở ấ ớ ấ ấ ề ộ ư
v n đ mà lúc đó tôi th c s không th hi u đ c. H t ch c các cu cấ ề ự ự ể ể ượ ọ ổ ứ ộ
bi u tình v nh ng v n đ c a Trung Đông, Palestine, v Baling,v.v và v.v.ể ề ữ ấ ề ủ ụ
Tôi nh mình đã tham gia m t s cu c bi u tình Kuala Lumpur vì tôi làớ ộ ố ộ ể ở
m t thành viên c a Ban ch p hành và cũng vì ham vui ch không h n vìộ ủ ấ ứ ẳ
mu n đ u tranh cho các v n đ đó.ố ấ ấ ề
Ni m vui c a tôi đ n t t đ nh khi chúng tôi “ti p qu n” tr ng đa h c nămề ủ ế ộ ỉ ế ả ườ ị ọ
1974. Tôi nh là nhà lãnh đ o t i cao c a đ t n c chúng tôi(Yang Di-ớ ạ ố ủ ấ ướ
Pertuan Agong), ngài Azlan Shah, lúc y đ c yêu c u đ ng ra dàn x p tìnhấ ượ ầ ứ ế
hình. Cu i cùng, vào ngày 08-12-1974, ti n sĩ Mahathir Mohamad, h i y làố ế ồ ấ
B tr ng B Giáo d c, đã can thi p b ng L c l ng quân d b c a Liênộ ưở ộ ụ ệ ằ ự ượ ự ị ủ
bang và t t c v vi c đã k t thúc.ấ ả ụ ệ ế
T ng th ký H i sinh viên tìm đ c cách tr n ra n c ngoài (sau 20 năm thaổ ư ộ ượ ố ướ
h ng, g n đây ông y m i đ c phép tr v n c). Hai thành viên c aươ ầ ấ ớ ượ ở ề ướ ủ
H i đã b B N i v b t gi và b tù. M t thành viên khác b c t h c b ngộ ị ộ ộ ụ ắ ữ ỏ ộ ị ắ ọ ổ
chính ph ngay ngày hôm sau.ủ
Đó là cái giá quá đ t cho “s thành công” mà chúng tôi đ t đ c!ắ ự ạ ượ
V y li u ta có th nói gì v nh ng vi c mà ta đã tr i qua? Đó là nh ng giâyậ ệ ể ề ữ ệ ả ữ
phút “cao quý”, “tuy t v i”, “kỳ thú”, “gian kh ” hay “khó khăn”?ệ ờ ổ

11. Tuy nhiên, có m t đi u ch c ch n là cu c s ng c a chúng tôi đã không cònộ ề ắ ắ ộ ố ủ
nh tr c. T ng lai c a hai ng i b n đ ng đ i v i tôi đã b v t nh . Tôiư ướ ươ ủ ườ ạ ồ ộ ớ ị ế ơ
không bi t đích xác s vi c bi th m y đã tác đ ng đ n h nh th nào –ế ự ệ ả ấ ộ ế ọ ư ế
li u nh ng lý t ng mà h theo đu i có còn đ c l u gi trong nh ng tráiệ ữ ưở ọ ổ ượ ư ữ ữ
tim kh đau c a h không?ổ ủ ọ
Tr c khi r i tr ng, tôi đã th v i nhóm b n c a mình s không bao giướ ờ ườ ề ớ ạ ủ ẽ ờ
tr l i Đ i h cở ạ ạ ọ Malaya n a. Tôi s thành công ngoài xã h i. Đó là vào nămữ ẽ ộ
1975. Vì đã ch ng ki n nh ng đi u tôi làm đ c tr ng nên h tin t ngứ ế ữ ề ượ ở ườ ọ ưở
vào đi u tôi nói. H t năm h c th ba, tôi r i tr ng v i t m b ng c nhânề ế ọ ứ ờ ườ ớ ấ ằ ử
khoa h c. K t qu h c t p c a tôi không đ đ h c ti p năm sau l y b ngọ ế ả ọ ậ ủ ủ ể ọ ế ấ ằ
danh d . Không sao, tôi nghĩ, ai c n nó c ch , dù th nào đi n a tôi cũng sự ầ ơ ứ ế ữ ẽ
thành công!
Tôi hoàn toàn tin t ng r ng m t t ch c nào đó s có t ng lai t t đ pưở ằ ộ ổ ứ ẽ ươ ố ẹ
n u nh n tôi vào làm. Ban đ u, thông qua m i quan h c a m t ng i b n,ế ậ ầ ố ệ ủ ộ ườ ạ
tr c đây là th y giáo c a tôi, tôi ch n ngay cho mình vi c d y h c t mướ ầ ủ ọ ệ ạ ọ ạ
th i quê nhà. Đ i v i tôi, th gi i th c s c a mình là khu v c kinh t tờ ở ố ớ ế ớ ự ự ủ ự ế ư
nhân. Vì v y, tôi đã l n l t xin h t vi c này đ n vi c khác. Tôi không bi tậ ầ ượ ế ệ ế ệ ế
li u t m b ng đ i c ng c a tôi s h p v i công vi c nào. Tôi ch bi tệ ấ ằ ạ ươ ủ ẽ ợ ớ ệ ỉ ế
r ng mình có th đóng góp s c l c cho n i nào thuê mình. Nhi u l n tôi bằ ể ứ ự ơ ề ầ ị
t ch i vì tôi “không có kinh nghi m”. Và tôi b t đ u băn khoăn v vi c làmừ ố ệ ắ ầ ề ệ
th nào m t ng i có th tìm đ c vi c làm đ u tiên trong đ i n u tiêuế ộ ườ ể ượ ệ ầ ờ ế
chu n là pha có kinh nghi m. 6 tháng, r i 9 tháng trôi qua, tôi v n ch a cóẩ ỉ ệ ồ ẫ ư
vi c làm. Tôi b t đ u c m th y m t t tin. Tôi b t đ u v m ng, tinh th nệ ắ ầ ả ấ ấ ự ắ ầ ỡ ộ ầ
suy s p. T ng lai th t m đ m. Có ph i lúc nào nó cũng s di n ra nhụ ươ ậ ả ạ ả ẽ ễ ư
th này? Cu i cùng, tôi b c sang m t giai đo n m i khi nghe theo l iế ố ướ ộ ạ ớ ờ
khuyên c a em gái tôi là nên h c đ l y b ng v giáo d c. D ng nh t mủ ọ ể ấ ằ ề ụ ườ ư ấ
b ng đ i c ng c a tôi không đ “chuyên nghi p” nên khó xin đ c vi c.ằ ạ ươ ủ ủ ệ ượ ệ
Vì v y, tôi đ c tr ng mà các b n đã bi t, Đ i h cMalaya, nh n vào h cậ ượ ườ ạ ế ạ ọ ậ ọ
đ láy b ng giáo d c. Không ph i tôi không đ can đ m đ h c n a nh ngể ằ ụ ả ủ ả ể ọ ữ ư
làm sao tôi có th g p l i nh ng ng i b n mà tr c đây tôi đã th v i hể ặ ạ ữ ườ ạ ướ ề ớ ọ
là s không bao gi tr l i tr ng n a. Tôi s “m t m t” nên đành đi tr 2ẽ ờ ở ạ ườ ữ ợ ấ ặ ễ
tu n đ tránh ch m m t h .ầ ể ạ ặ ọ
H h t gi là tôi v i vã tr v nhà, không còn là “ng i n i ti ng” nhễ ế ờ ộ ở ề ườ ổ ế ư
tr c đây n a. M i ngày, sau gi lên l p, tôi kì m t mình trong căn phòngướ ữ ỗ ờ ớ ở ộ
thuê nh bé c a mình. M t b a n , lúc s p x p l i sách v , tôi tình c g pỏ ủ ộ ữ ọ ắ ế ạ ở ờ ặ
l i quy n sách “Nghĩ đ n s giàu có và làm giàu”. Thú nh n, tôi đã quênạ ể ế ự ậ
béng nó su t c năm tr i. M t n i t c gi n và b i r i thoáng qua tâm trí tôi:ố ả ờ ộ ỗ ứ ậ ố ố

12. “Tôi đã h c và áp d ng nh ng nguyên t c trong sách nh th nào mà gi nàyọ ụ ữ ắ ư ế ờ
tôi v n còn đây, tr ng đ i h c này thay vì làm đ c vi c l n lao thẫ ở ở ườ ạ ọ ượ ệ ớ ở ế
gi í bên ngoài? Li u tôi có b sót đi u gì không?”. V y là tôi b t đ u đ cớ ệ ỏ ề ậ ắ ầ ọ
l i, không ch m t l n mà nhi u l n nh tác gi đ ngh . Tôi đ c h t ngàyạ ỉ ộ ầ ề ầ ư ả ề ị ọ ế
này sang ngày khác cho đ n khi m t ng i b n cùng tr ng phòng bênế ộ ườ ạ ườ ở
c nh th y tôi quá mê quy n sách này nên đã mach cho tôi bi t nó đã đ cạ ấ ể ế ượ
ghi âm trong m t cu n băng. S tò mò tr i d y, tôi li n nh anh y sangộ ộ ự ỗ ậ ề ờ ấ
dùm m t cu n vì cho t i lúc đó, tôi v n ch a bi t đ n cu n băng y. Tôiộ ố ớ ẫ ư ế ế ố ấ
nghe cu n băng h t ngày này sang ngày khác theo l i khuyên c a Earlố ế ờ ủ
Nightingale, ng i đã ghi âm quy n sách. Sau cùng, cũng ng i b n y, khiườ ể ườ ạ ấ
th y tôi quá mê m i v i cu n băng, đã ti t l v i tôi là đang có m t cu cấ ả ớ ố ế ộ ớ ộ ộ
h i th o v quy n “Nghĩ đ n s giàu có và làm giàu”. H i th o di n raộ ả ề ể ế ự ộ ả ễ
trong 3 ngày, 2 dêm và phí t n m i ng i ph i tr là 60 RM (t ng đ ngổ ỗ ườ ả ả ươ ươ
15 USD). Bu i h i th o y tên: “Dám tr nên vĩ đ i”. M t cái tên hay tuy t!ổ ộ ả ấ ở ạ ộ ệ
Vào th i đi m năm 1976, 60 đ ng RM (16 USD) là m t s ti n t ng đ iờ ể ồ ộ ố ề ươ ố
l n đ i v i m t sinh viên. Nh ng dù sao đi n a, tôi cũng ph i tham gia b ngớ ố ớ ộ ư ữ ả ằ
đ c. Tôi đ n ký túc xá sinh viên và ch i bài poker v i vài sinh viên đó vàượ ế ơ ớ ở
nh th đ nh m nh đã s p đ t, tôi th ng nhi u ván và có đ ti n tham dư ể ị ệ ắ ặ ắ ề ủ ề ự
h i th o.ộ ả
đây, tôi không th mô t t m đi u gì đã x y ra v i tôi su t 3 ngày h iỞ ể ả ỉ ỉ ề ả ớ ố ộ
th o. Nh ng tôi c g ng vi t ra t t c nh ng gì mà ng i h ng d n hômả ư ố ắ ế ấ ả ữ ườ ướ ẫ
y gi i thi u.ấ ớ ệ
Khi k t thúc bu i h i th o, tôi đã tr thành m t ng i khác. Không gì có thế ổ ộ ả ở ộ ườ ể
ngăn n i s xúc đ ng c a tôi cũng nh phát hi n m i v b n thân tôi.ổ ự ộ ủ ư ệ ớ ề ả
Không th dùng l i đ mô t h t c m giác c a tôi lúc y. Tôi đang trênể ờ ể ả ế ả ủ ấ ở
đ nh c a th gi i. Th gi i th t vĩ đ i! M i th s tr nên vĩ đ i! Vâng, tôiỉ ủ ế ớ ế ớ ậ ạ ọ ứ ẽ ở ạ
là ng i vĩ đ i nh t! Lúc đó tôi m i hi u t i sao võ sĩ Muhammad Ali c hôườ ạ ấ ớ ể ạ ứ
to: “Tôi là ng i vĩ đ i nh t” m i khi b c lên võ đài. Tôi cũng có cùngườ ạ ấ ỗ ướ
c m giác nh th .ả ư ế
“Hàng ngàn vĩ nhân đã kh i nghi p nh nh ng th c t tóc, nh ng ông hàngở ệ ư ữ ợ ắ ữ
th t, ng i làm công nh t, th n , th xây, th m c, th m than, ng iị ườ ậ ợ ề ợ ợ ộ ợ ỏ ườ
h u, ch quán r u, th làm bánh mì, tá đi n nghèo và quân nhân. Nh ngầ ủ ượ ợ ề ữ
con ng i l i l c này xu t thân t đám đông, đ t đ c m t danh ti ng lâuườ ỗ ạ ấ ừ ạ ượ ộ ế
dài và v ng ch c b i vi c s d ng thiên tài c a mình, cái mà t t c c a c iữ ấ ở ệ ử ụ ủ ấ ả ủ ả
trên th gi i cũng không mua n i.”ế ớ ổ
Ngày hôm sau, suýt chút n a tôi b h c. Tôi có m t s m nh! Đó là vi c màữ ỏ ọ ộ ứ ệ ệ
tôi ph i chia s v i th gi i. Vì th , sau khi “ép” m t s b n th i th uả ẻ ớ ế ớ ế ộ ố ạ ờ ơ ấ

13. c a mình tham d h i th o, vào tháng giêng năm 1977, chúng tôi b t đ uủ ự ộ ả ắ ầ
thành l p T p đoàn Fortiss Sdn. Bhd., m t công ty bán hàng tr c ti p v i sậ ậ ộ ự ế ớ ố
v n góp c a m i thành viên là 1000 RM (263 USD). Tôi tr thành Giám đ cố ủ ỗ ở ố
đi u hành c a công ty. N u không ai cho b n vi c làm, hãy t t o vi c làmề ủ ế ạ ệ ự ạ ệ
cho mình! Ph i chăng chúng ta h c đ i h c cho đ n khi ra tr ng ch đ tìmả ọ ạ ọ ế ườ ỉ ể
vi c làm? N u đúng nh th thì ai s là ng i t o ra vi c làm cho nh ngệ ế ư ế ẽ ườ ạ ệ ữ
ng i không t t nghi p đ i h c kém may m n h n ta?ườ ố ệ ạ ọ ắ ơ
Ch ng IIIươ
VÀ CÔNG TY C A CHÚNG TÔI Đ C SÁNG L PỦ ƯỢ Ậ
T t c các b n thu nh c a tôi đ u gi nh ng v trí ch ch t trong công ty.ấ ả ạ ở ỏ ủ ề ữ ữ ị ủ ố
Chúng tôi t ch đ nh mình làm giám đ c dù l ng th p. Chúng tôi nhìn vự ỉ ị ố ươ ấ ề
t ng lai! Chúng tôi kh i đ u v i m t s n ph m đ c nh t – ch t t y r aươ ở ầ ớ ộ ả ẩ ộ ấ ấ ẩ ử
d ng l ng đa năng. Chúng tôi ch ng bi t gì v k toán, tài chính hay ti p th .ạ ỏ ẳ ế ề ế ế ị
T t c nh ng gì chúng tôi bi t là làm vi c, bán hàng và tuy n d ng thêmấ ả ữ ế ệ ể ụ
nhân viên. Ch sau 2 tháng, chúng tôi c n s ch ti n đ mua hàng hóa. Nhuỉ ạ ạ ề ể
c u v n nh th nh ng chúng tôi b cháy túi. Sau đó, tôi m n văn t đ tầ ẫ ư ế ư ị ượ ự ấ
c a cha tôi đ th ch p s ti n đã rút quá m c cho phép trong tài kho nủ ể ế ấ ố ề ứ ả ở
ngân hàng. Tôi làm v y mà không băn khoăn v vi c mình cũng ch là m tậ ề ệ ỉ ộ
c đông bình th ng nh nh ng ng i khác công ty. (Sao lúc đó tôi l iổ ườ ư ữ ườ ở ạ
dám m o hi m v i đ t đai c a cha th nh ?). Chúng tôi v t qua t t c cácạ ể ớ ấ ủ ế ỉ ượ ấ ả
cu c ki m kê tài s n c a nhà n c và vi c tuy n d ng them ng i. Cùngộ ể ả ủ ướ ệ ể ụ ườ
lúc đó, tôi cũng thành l p H i “Nh ng ng i khó th t b i” (IHK) nh m tậ ộ ữ ườ ấ ạ ư ộ
b ph n trong công ty nh m hu n luy n nhân viên thông qua m t cu c h iộ ậ ằ ấ ệ ộ ộ ộ
th o mang tên “Sinh ra đ đ c t do”.ả ể ượ ự
Sau đó, chúng tôi đi t i m t b c ngo t. Đ xúc ti n quá trình phát tri n,ớ ộ ướ ặ ể ế ể

14. chúng tôi thành l p Fortiss Bhd. Đó là m t công ty có h n 50 c đông, và trênậ ộ ơ ổ
h t, chúng tôi mu n m i ng i đ tr thành c đông và làm vi c cho chínhế ố ọ ườ ề ở ổ ệ
mình. Th m chí chúng tôi còn lên k ho ch đ bi n công ty thành m t côngậ ế ạ ể ế ộ
ty trách nhi m h u h n có ti ng tăm! Chúng tôi có m t gi c m và chúng tôiệ ữ ạ ế ộ ấ ơ
g i đó là “gi c m c a ng i Mã Lai”, Công vi c kinh doanh c a chúng tôiọ ấ ơ ủ ườ ệ ủ
ngày m t phát tri n. Chúng tôi đ t nhà kho kh p n c, t ng s kho hành lênộ ể ặ ắ ướ ổ ố
đ n 60. Ch riêng vi c kinh doanh bán đ oế ỉ ệ ở ả Malaysia đã đ t đ n m t tri uạ ế ộ ệ
RM (263000 USD) m i tháng (1980). Đó là m t s ti n l n khi y.ỗ ộ ố ề ớ ấ
Lúc này, tôi cũng v a sáng l p xong m t công ty n a chuyên hu n luy n cácừ ậ ộ ữ ấ ệ
doanh nhân do ông K.G.Lim và ông James Chan ph trách. V sau, chúng tôiụ ề
có thêm 4 gi ng viên n a là ông Gan Ah Seng, ông Low Ban Chai, ông Luả ữ
Yau Kong và ông Aw Weng Hung.
Chúng tôi đang bay vút lên cao – m c đích c a chúng tôi là chinh ph c cụ ủ ụ ả
th gi i! Chúng tôi bi n nh ng kho hàng c a mình thành n i đào t o cácế ớ ế ữ ủ ơ ạ
nhân viên hàng đ u thành các nhà qu n lý, nh ng ng i mà ngày nào đ y sầ ả ữ ườ ấ ẽ
đ c g i đ n đi u hành nh ng doanh nghi p t ng t các qu c gia khác.ượ ử ế ề ữ ệ ươ ự ở ố
Vào ngày 18-5-1980, chúng tôi t ch c m t trong nh ng h i ngh l n nh tổ ứ ộ ữ ộ ị ớ ấ
mà m t công ty buôn bán tr c ti p t ch c đ c. Chúng tôi đã t ch c h iộ ự ế ổ ứ ượ ổ ứ ộ
ngh l n 3 c a mình v i ch đ : “Các doanh nghi p tr và m c tiêu c aị ầ ủ ớ ủ ể ệ ẻ ụ ủ
qu c gia”. Đi u quan tr ng nh t là Ti n sĩ Mahathir Mohammad, h i y làố ề ọ ấ ế ồ ấ
Phó Th t ng và cũng là B tr ng B Th ng m i và Công nghi p, đãủ ướ ộ ưở ộ ươ ạ ệ
nh n l i khai m c h i ngh . Chúng tôi tr thành đ tài bàn tán c a c n c.ậ ờ ạ ộ ị ở ề ủ ả ướ
Tôi m i 30 tu i mà đã có th cùng di n thuy t v i Phó Th t ng! Th t ra,ớ ổ ể ễ ế ớ ủ ướ ậ
su t th i gian đó, tôi đã che gi u n i s hãi và s r ng tu ch c a mình vố ờ ấ ỗ ợ ự ỗ ế ủ ề
cái g i là “thành công” mà tôi đ t đ c! T năm 1981 đ n 1983, chúng tôiọ ạ ượ ừ ế
đã đ ng đ u v i m t s v n đ tr ng đ i trong vi c t ch c l i công ty.ươ ầ ớ ộ ố ấ ề ọ ạ ệ ổ ứ ạ
Tôi không th nói chính xác lúc đó đã x y ra vi c gì. Nh ng tháng 8-1983,ể ả ệ ư
công ty phá s n.ả
Đó là n i b t h nh l n c a tôi! Nh ng đi u bu n c i đã x y ra. Tôi b tỗ ấ ạ ớ ủ ư ề ồ ườ ả ắ
đ u c m nh n “s thành công” th t s khi tôi b tu t d c trong công vi cầ ả ậ ự ậ ự ị ộ ố ệ
kinh doanh. Tôi đã bi t mình sai l m ch nào. Đi u đáng ng c nhiên là sế ầ ở ỗ ề ạ ự
t tin c a tôi không b lung lay dù tôi c m th y b i r i v i nh ng gì đã x yự ủ ị ả ấ ố ố ớ ữ ả
ra cho công ty cũng nh áy náy vì ch a th c hi n đ c nh ng giao c v iư ư ự ệ ượ ữ ướ ớ
các c đông. Tôi c m th y x u h khi không th th c hi n “gi c m c aổ ả ấ ấ ổ ể ự ệ ấ ơ ủ
ng i Mã Lai” mà toi đã g i ra cho h !ườ ợ ọ
Có m t sô “tin đ n” r ng tôi đ c l i l c. Nh ng đi u đó không đúng.ộ ồ ằ ượ ợ ộ ư ề
Không nh ng tôi b khánh ki t mà còn ph i đóng cho ngân hàng kho n ti nữ ị ệ ả ả ề

15. th ch p 200000 RM (76000 USD) cùng v i 5 giám đ c khác!ế ấ ớ ố
NH NG TH NG NHÂN TR C A FORTISSỮ ƯƠ Ẻ Ủ
H n 90% trong s h gi đây đang r t thành công trong lĩnh v c c a mình.ơ ố ọ ờ ấ ự ủ
M t s ng i đã th v n may các n c khác và đã thành công. M t sộ ố ườ ử ậ ở ướ ộ ố
ng i đang trong ban lãnh đ o c a nhi u công ty danh ti ng, có ng i đãườ ở ạ ủ ề ế ườ
qua đ i, có ng i thành tu sĩ.ờ ườ
Su t nhi u tháng tr i tôi ph i s ng nh mì gói: đi m tâm, ăn tr a, ăn t i, t tố ề ờ ả ố ờ ể ư ố ấ
th y đ u là mì gói! Tôi l i ph i quay v s ng trong căn phòng thuê ch tả ề ạ ả ề ố ậ
h p. Tôi ph i s d ng m t chi c xe h i “second hand” cũ k . Đi u đó cònẹ ả ử ụ ộ ế ơ ỹ ề
ch a t b ng vi c ngày sinh nh t c a tôi năm 1983, cô b n gái đã c t đ tư ệ ằ ệ ậ ủ ạ ắ ứ
quan h v i tôi! Tôi có th ch u đ ng đ c s th t b i trong kinh doanhệ ớ ể ị ự ượ ự ấ ạ
nh ng th t b i trong m i quan h này là đi u tôi không l ng tr c đ c.ư ấ ạ ố ệ ề ườ ướ ượ
Tôi r i vào đ a ng c tình c m. Tôi có th c m nh n đ c s đau đ n trongơ ị ụ ả ể ả ậ ượ ự ớ
trái tim. Hàng tháng tr i tôi b m t ng liên t c đ n n i c gia đình lo l ngờ ị ấ ủ ụ ế ỗ ả ắ
cho s c kh e c a tôi. Tôi d n m t ng i bán hoa m i ngày đ u đ n giaoứ ỏ ủ ặ ộ ườ ỗ ề ặ
cho cô y m t bông h ng. Tôi đã c g ng su t m t năm tr i hòng níu kéo côấ ộ ồ ố ắ ố ộ ờ
y nh ng t t c m i c g ng đ u vô ích.ấ ư ấ ả ọ ố ắ ề
Lúc y, tôi còn m t cách là nh m t cô gái k t thân v i cô y đ làm “giánấ ộ ờ ộ ế ớ ấ ể
đi p” cho tôi. M t b a n , “gián đi p” báo cáo m t trong nh ng đi u gâyệ ộ ữ ọ ệ ộ ữ ề
t n th ng l n nh t trong đ i tôi. Cô y cho tôi bi t b n gái tôi đã đ nổ ươ ớ ấ ờ ấ ế ạ ế
thánh đ ng và c u nguy n v i Chúa r ng ki p sau, cô y không mu nườ ầ ệ ớ ằ ế ấ ố
đ c tái sinh đ g p tôi n a! Tôi đã làm gì th này? Tôi t i t đ n th sao?ượ ể ặ ữ ế ồ ệ ế ế
Tôi b bu c t i v m i vi c, b t k là tôi có đ i đãi nh th v i cô y hayị ộ ộ ề ọ ệ ấ ể ố ư ế ớ ấ
không. Nói th t, cho đ n t n bây gi , tôi cũng không bi t t i sao cô y l iậ ế ậ ờ ế ạ ấ ạ
b tôi. Ch ng bi t có ph i vì tôi th t b i trong công vi c không?ỏ ẳ ế ả ấ ạ ệ
Dù gì đi n a, cho đ n lúc đó, tôi đã tr i qua nh ng n i c c c th i th u,ữ ế ả ữ ỗ ơ ự ờ ơ ấ
nh ng l n xin vi c th t b i, nh ng th t b i trong kinh doanh và th t b iữ ầ ệ ấ ạ ữ ấ ạ ấ ạ
trong quan h tình c m. Tôi b t đ u t h i: “Mình sao th nh ?”ệ ả ắ ầ ự ỏ ế ỉ
Nhi u năm sau, có ng i h i tôi làm sao tôi có th v t qua t t c nh ngề ườ ỏ ể ượ ấ ả ữ
vi c đó. Tôi mu n nói cho b n bi t s th t là lúc đó, làm đ c vi c đó quệ ố ạ ế ự ậ ượ ệ ả
là đi u khong d dàng đ i v i tôi. Tôi đã ch u đ ng m i vi c m t cách cayề ễ ố ớ ị ự ọ ệ ộ
đ ng và kh s .ắ ổ ở
“Fortiss Berhad (Malaysia) kh i đ u nh m t công ty nh c a m t nhóm 14ở ầ ư ộ ỏ ủ ộ
ng i dám nghĩ dám làm. S phát tri n và thành công c a t ch c này làườ ự ể ủ ổ ứ
b ng ch ng v nh ng c h i trong th ng m i và công nghi p Malaysiaằ ứ ề ữ ơ ộ ươ ạ ệ ở
hi n nay dành cho nh ng ai đã đ c chu n b đ t n d ng môi tr ng kinhệ ữ ượ ẩ ị ể ậ ụ ườ
t , xã h i và chính tr mà Chính ph và các d án kinh doanh đã t o ra.ế ộ ị ủ ự ạ

16. Mong mu n tha thi t c u tôi là đ c th y ngày càng có nhi u ng i c nhố ế ả ượ ấ ề ườ ạ
tranh v i nh ng ng i đã làm nên Fortiss Berhad (Malaysia) nh ngày nay.ớ ữ ườ ư
Khi nói ra đi u đó, tôi tin t ng r ng chúng ta s thành công trong n l cề ưở ằ ẽ ỗ ự
xây d ng m t qu c gia m nh m và v ng vàng v ph ng di n kinh t .ự ộ ố ạ ẽ ữ ề ươ ệ ế
Chúc các b n ti p t c phát tri n và thành công.”ạ ế ụ ể
Ti n sĩ Mahathir Mohammadế
(Phó th t ng Malaysia - 14/4/1980)ủ ướ
C u Th t ngự ủ ướ Malaysia.
Ch ng IVươ
TR L I LÀM CÔNG CHO NG I KHÁCỞ Ạ ƯỜ
Khi công ty b phá s n, tôi c m th y r t x u h . Th m chí tôi còn nghĩ đ nị ả ả ấ ấ ấ ổ ậ ế
vi c di c vì không còn m t mũi nào g p ng i khác. Vì không s n sàng đệ ư ặ ặ ườ ẵ ể
b t đ u l i b t c đi u gì, tôi sang Úc ngh mát, tr c h t là đ tr n ch yắ ầ ạ ấ ứ ề ỉ ướ ế ể ố ạ
th t b i c a mình, đ ng th i cũng đ cân nh c xem đâu là n i thích h p đấ ạ ủ ồ ờ ể ắ ơ ợ ể
di c .ư
Sau hai tháng, vì ti n đã c n, tôi đành tr về ạ ở ề Malaysia và b t đ u suy nghĩắ ầ
xem mình có th làm đ c gì. Cu i cùng, tôi quy t đ nh đi xin vi c. Xinể ượ ố ế ị ệ
nh c b n r ng đ i v i tôi, m t ng i tán thành ch tr ng “T mình làmắ ạ ằ ố ớ ộ ườ ủ ươ ự
ch ”, m t “hu n luy n viên” c a các th ng gia, vi c đi xin vi c và làmủ ộ ấ ệ ủ ươ ệ ệ
công cho ng i khác là m t viên thu c v a đ ng v a khó nu t mà tôi ph iườ ộ ố ừ ắ ừ ố ả
c nu t, nh ng dù sao tôi cũng đã v t qua đ c. Tôi tìm đ c m t vi cố ố ư ượ ượ ượ ộ ệ
khác h n v i vi c bán hàng tr c ti p. Và tôi có đ c v trí c a m t giámẳ ớ ệ ự ế ượ ị ủ ộ
đ c ch u trách nhi m chung v kinh doanh và ti p th trong m t hang buônố ị ệ ề ế ị ộ
l n. Tôi đ c tr l ng r t h u. Tôi đ c công ty c p cho m t chi c xeớ ượ ả ươ ấ ậ ượ ấ ộ ế
h i, ph c p ti p khách và t t c nh ng đ c quy n đi kèm v i ch c v c aơ ụ ấ ế ấ ả ữ ặ ề ớ ứ ụ ủ
mình. Cu c s ng th t d ch u. Tôi đ c đ t vào m t khu v c th tr ngộ ố ậ ễ ị ượ ặ ộ ự ị ườ
khác h n. Không hi u sao, ch m t th i gian ng n, “viên thu c đ ng” đãẳ ể ỉ ộ ờ ắ ố ắ

17. đ c nu t m t cách d dàng.ượ ố ộ ễ
Chính xác là 2 năm sau, tôi đã b t đ u “ng a ngh ” tr l i. Tôi s n sàng tắ ầ ứ ề ở ạ ẵ ự
mình b t đ u l i. Và th t ng u nhiên, trong kho ng th i gian đó, tôi đ cắ ầ ạ ậ ẫ ả ờ ượ
m t vài nhân viên cũ, nh ng ng i đã t mình thành l p m t công ty buônộ ữ ườ ự ậ ộ
bán tr c ti p tr c đó 2 năm, m i tham gia. Tôi đã đ ng ý và t thángự ế ướ ờ ồ ừ
10/1985 đ n 1988, chúng tôi đã cùng nhau gây d ng công ty thành m t trongế ự ộ
nh ng ngôi sao t a sángữ ỏ ở Malaysia.
PHÁ V RÀO C N TINH TH NỠ Ả Ầ
Vì c m th y công tyả ấ ở Malaysia đang phát tri n ch m ch p, tôi tình nguy nể ậ ạ ệ
sang m r ng ho t đ ng c a công ty Thái Lan!ở ộ ạ ộ ủ ở
Đây s là m t trong nh ng th thách cam go nh t trong cu c đ i tôi. Tôi dẽ ộ ữ ử ấ ộ ờ ự
đ nh thâm nh p vào th tr ng mà đó tôi s ph i đ i m t v i các v n đị ậ ị ườ ở ẽ ả ố ạ ớ ấ ề
ngôn ng , lu t pháp và th tr ng, v…v..ữ ậ ị ườ
Sau đó, tôi cũng đ c g i sangượ ử Indonesia đ quan sát vì ho t đ ng c a côngể ạ ộ ủ
ty đang g p ph i m t lo t v n đ khác nhau. Hình nh tôi đã tr thành m tặ ả ộ ạ ấ ề ư ở ộ
ng i tháo g khó khăn và đ c phân đ n nh ng n i ng i khác khôngườ ỡ ượ ế ữ ơ ườ
mu n đ n mà không bi t r ng su t th i gian đó, công tyố ế ế ằ ố ờ ở Malaysia đang
ph i đ i m t v i m t lo t v n đ khác n a.ả ố ặ ớ ộ ạ ấ ề ữ
Đó là kho ng th i gian tôi c m th y s t tin l n d n và hi u đ c ý nghĩaả ờ ả ấ ự ự ớ ầ ể ượ
c a s th t b i và có th t n d ng th i kỳ khó khăn trong ch ng m c tôiủ ự ấ ạ ể ậ ụ ờ ừ ự
không còn s nó n a. Tôi đã có th nhìn th ng vào s th t b i! Tôi đã dámợ ữ ể ẳ ự ấ ạ
th t b i!ấ ạ
Ch ng Vươ
TH T B IẤ Ạ
Ngày nay, trên th tr ng có r t nhi u sách bàn lu n v s thành công.ị ườ ấ ề ậ ề ự
Làm th nào đ thành công, làm th nào đ đ t đ c đi u mình mongế ể ế ể ạ ượ ề

18. mu n,v.v….. Theo nh tôi bi t, có r t ít sách vi t v ch đ th t b i. Tôiố ư ế ấ ế ề ủ ề ấ ạ
đoán r ng s dĩ s th t b i không đ c nh c đ n nhi u là vì c xã h iằ ở ự ấ ạ ượ ắ ế ề ả ộ
chúng ta đã đ c “lên ch ng trình” đ tránh xa s th t b i. Vì th , chúngượ ươ ể ự ấ ạ ế
ta xem th ng nh ng k b th t b i và nhìn nh ng k “b cu c” b ng conườ ữ ẻ ị ấ ạ ữ ẻ ỏ ộ ằ
m t khác h n. Th t b i b xem là đi u c m k . Chúng ta đánh giá ng iắ ẳ ấ ạ ị ề ấ ỵ ườ
khác qua nh ng thành t u h đ t đ c. Chúng ta đánh giá cao “s thànhữ ự ọ ạ ượ ự
công” và đánh giá th p, th m chí không thèm nhìn nh n “s th t b i”.ấ ậ ậ ự ấ ạ
V y li u s th t b i có giá tr hay ch ng có ý nghĩa gì c ? N u th t s làậ ệ ự ấ ạ ị ẳ ả ế ậ ự
th , t i sao nó l i hi n di n trong cu c đ i c a t t c nh ng vĩ nhân, màế ạ ạ ệ ệ ộ ờ ủ ấ ả ữ
qua sách v tôi đã may m n bi t đ n t i sao càng ch u nhi u th t b i, h l iở ắ ế ế ạ ị ề ấ ạ ọ ạ
càng tr nên vĩ đ i h n?ở ạ ơ
Th m chí tôi có th nói r ng nh ng th t b i “vĩ đ i” đã th t s làm nênậ ể ằ ữ ấ ạ ạ ậ ự
nh ng con ng i “vĩ đ i”! Có r t ít vĩ nhân ch a t ng ch u đ ng gian khữ ườ ạ ấ ư ừ ị ự ổ
và th t b i trong cu c đ i.ấ ạ ộ ờ
Th t ra, gian kh và th t b i t o ra r t nhi u vĩ nhân và tôi dám nói r ng giáậ ổ ấ ạ ạ ấ ề ằ
trí c a s th t b i l n h n nhi u so v i s thành công. Nh ng than ôi, nhi uủ ự ấ ạ ớ ơ ề ớ ự ư ề
ng i không nh n ra đi u đó; su t ngày, chúng ta ch nghĩ đ n chi n th ngườ ậ ề ố ỉ ế ế ắ
và chi n th ng mà tôi.ế ắ
Ta có th tóm t t quan đi m này b ng m t phát bi u c a Vincent Lombardiể ắ ể ằ ộ ể ủ
(m t hu n luy n viên c a M ):ộ ấ ệ ủ ỹ
“Chi n th ng không ph i là vi c m t s m m t chi u, mà là vi c c a cế ắ ả ệ ộ ớ ộ ề ệ ủ ả
đ i.”ờ
Tôi hoàn toàn không có ý xúc ph m đ n ông Lombardi vì tôi bi t ông chạ ế ế ỉ
mu n nói lên ý nghĩ c a mình. Nh ng ti c thay, đôi khi ng i ta l i hi u nóố ủ ư ế ườ ạ ể
m t cách quá máy móc. Theo tôi, ta nên hi u nh th này:ộ ể ư ế
“Chi n th ng và th t b i không ph i là vi c m t s m m t chi uế ắ ấ ạ ả ệ ộ ớ ộ ề
Chi n tháng và th t b i là vi c su t đ i”ế ấ ạ ệ ố ờ
Chi n th ng đ c ca ng i quá nhi u đ n n i ta đã quên m t m t vi c, đó làế ắ ượ ợ ề ế ỗ ấ ộ ệ
nh nh ng b i h c t s th t b i mà ta tr thành nh ng ng i chi n th ngờ ữ ạ ọ ừ ự ấ ạ ở ữ ườ ế ắ
vĩ đ i h n!ạ ơ
Th t h t s c nguy hi m khi ch ca ng i chi n th ng và thành công vì nhi uậ ế ứ ể ỉ ợ ế ắ ề
ng i đã c g ng mà v n th t b i, s có đ nh ki n v th t b i và khôngườ ố ắ ẫ ấ ạ ẽ ị ế ề ấ ạ
bao gi có th g ng d y đ c n a.ờ ể ượ ậ ượ ữ
Qua báo chí, ta đã t ng bi t đ n nhi u nhân v t thành đ t đã tìm đ n cáiừ ế ế ề ậ ạ ế
ch t sau m t l n th t b i n ng n . Nh ng thanh niên đã t ng dám th s cế ộ ầ ấ ạ ặ ề ữ ừ ử ứ
nh ng g p ph i th t b i th ng d lâm vào tình tr ng tuy t v ng và tìmư ặ ả ấ ạ ườ ễ ạ ệ ọ
quên lãng. Không ph i nh ng thanh niên này không th đ ng đ u v i th tả ữ ể ươ ầ ớ ấ

19. v i mà vì th ng t n do th t b i gây nên quá n ng n ; thêm vào đó, xã h iạ ươ ổ ấ ạ ặ ề ộ
đã rút h t “nh ng t m ván” ngay bên d i h , khi n h không cò s ch nế ữ ấ ướ ọ ế ọ ự ọ
l a nào khác ngoài vi c ch p nh n “chìm xu ng”!ự ệ ấ ậ ồ
Ta cũng t ng bi t đ n câu châm ngôn:ừ ế ế
“Hãy cho tôi m i k th t b i ê ch , tôi s tr l i b n m i ng i thànhườ ẻ ấ ạ ề ẽ ả ạ ạ ườ ườ
công r c r ”.ự ỡ
Cách đây m t th i gian, không bi t may hay r i, tôi đã đ c xem m t tr nộ ờ ế ủ ượ ộ ậ
đ u qu n v t. Ch a bao gi tôi th y m t ng i thua cu c th m h i đ nấ ầ ợ ư ờ ấ ộ ườ ộ ả ạ ế
nh v y. D ng nh có r t nhi u ng i thua cu c nh th trên th gi i vàư ậ ườ ư ấ ề ườ ộ ư ế ế ớ
h có th thoát kh i nh ng l i gièm pha. Hình nh ng i ta tin r ng, n uọ ể ỏ ữ ờ ư ườ ằ ế
nguy n r a và bang b lúc th t b i, sau ngày b n s có ti m năng đ trề ủ ổ ấ ạ ạ ẽ ề ể ở
thành ng i chi n th ng v vang. Nh ng tôi l i nghĩ, cùng l m nh ngườ ế ắ ẻ ư ạ ắ ữ
ng i nh th ch có th là ng i th ng cu c “t h i” ch không th làườ ư ế ỉ ể ườ ắ ộ ệ ạ ứ ể
ng i chi n th ng “vĩ đ i”. Tôi tin r ng ng i chi n th ng vĩ đ i là ng iườ ế ắ ạ ằ ườ ế ắ ạ ườ
hi u đ c th t b i th t s là gì! Nh câu châm ngôn d i đây:ể ượ ấ ạ ậ ự ư ướ
“Hãy cho tôi 10 ng i th t b i đã hi u đ c ý nghĩa c a s th t b i, tôi sườ ấ ạ ể ượ ủ ự ấ ạ ẽ
tr l i b n 10 ng i thành ông r c r !”ả ạ ạ ườ ự ỡ
Có l đây là m t quan ni m sai l m v cái g i là “s thành công”.ẽ ộ ệ ầ ề ọ ự
Nhi u ng i có khuynh h ng k t h p thành tích v i thành công và k t h pề ườ ướ ế ộ ớ ế ợ
thành tích ch a đ t đ c v i s th t b i.ư ạ ượ ớ ự ấ ạ
N u b n giành đ c m t th i vàng, b n là ng i thành công. Còn ng cế ạ ượ ộ ỏ ạ ườ ượ
l i, n u ch a t ng có đ c m u vàng nào, b n là k th t b i.ạ ế ư ừ ượ ẩ ạ ẻ ấ ạ
N u b n có b ng c p, b n là ng i thành công. Không có, b n là k th tế ạ ằ ấ ạ ườ ạ ẻ ấ
b i.ạ
N u hoàn t t đ c h p đ ng, b n là ng i thành công. Không hoàn t tế ấ ượ ợ ồ ạ ườ ấ
đ c, b n là k th t b i.ượ ạ ẻ ấ ạ
N u tìm đ c vi c, b n là ng i thành công. Không tìm đ c, b n là kế ượ ệ ạ ườ ượ ạ ẻ
th t b i.ấ ạ
N u bi t cách chinh ph c ng i yêu, b n là ng i thành công. Không bi tế ế ụ ườ ạ ườ ế
cách, b n là k th t b i.ạ ẻ ấ ạ
M t s ng i đ nh nghĩa “ s thành công” là m t cu c hành trình kéo dài tộ ố ườ ị ự ộ ộ ừ
ngày này qua ngày khác, h ng v m t m c tiêu có giá tr đ c đ ra tướ ề ộ ụ ị ượ ề ừ
tr c. Theo tôi, đây là m t trong nh ng đ nh nghĩa hay nh t v s thànhướ ộ ữ ị ấ ề ự
công. Nh ng đi u mà tôi th t s mu n nh m đ n đây là khía c nh th tư ề ậ ự ố ắ ế ở ạ ấ
b i c a cu c hành trình. Có ph i nó th t s t h i không?ạ ủ ộ ả ậ ự ệ ạ
Tron cu c hành trình xuyên su t cu c đ i mình, ta luôn nghĩ r ng n ng cóộ ố ộ ờ ằ ắ
l i cho ta - và đ t nó ngang hàng v i thành công, còn m a thì có h i nên luônợ ặ ớ ư ạ

20. b g n li n v i th t b i. H u h t chúng ta đ u không thích m a. Ta ch yêuị ắ ề ớ ấ ạ ầ ế ề ư ỉ
thích n ng. Ta thích nh ng lúc h nh phúc h n nh ng khi đau kh .ắ ữ ạ ơ ữ ổ
Nh ng ph i chăng t t c nh ng giây phút h nh phúc đ u tuy t v i vàư ả ấ ả ữ ạ ề ệ ờ
nh ng kho nh kh c đau kh t h i?ữ ả ắ ổ ệ ạ
Đi u gì s x y ra n u ta ph i n ng m i ngày?ề ẽ ả ế ơ ắ ỗ
Ta s b s m n ng và th m chí b ung th da! Còn n u chúng ta đ ng d iẽ ị ặ ắ ậ ị ư ế ứ ướ
m a m i ngày thì sao? Ta s b viêm ph i và th m chí m t c m ng vì c mư ỗ ẽ ị ổ ậ ấ ả ạ ả
l nh. Có v nh c hai phía đ u không tìm ra l i gi i. Tuy nhiên, ta bi tạ ẻ ư ả ề ờ ả ế
r ng c n ng và m a đ u cho ta l i ích. Nh m t ng i uyên bác đã t ngằ ả ắ ư ề ợ ư ộ ườ ừ
nói:
“Mùa hè thì ng t ngào, m a th t d ch u, gió làm ta s ng khoái, tuy t làm taọ ư ậ ễ ị ả ế
ph n ch n, không có th i ti t nào x u c , ch có nh ng th i ti t đ p khácấ ấ ờ ế ấ ả ỉ ữ ờ ế ẹ
nhau mà thôi.”
“Đi u t t luôn đ n t đi u x u”.ề ố ế ừ ề ấ
M T S N PH M TH T B I!Ộ Ả Ẩ Ấ Ạ
3M Post-it Notes (lo i gi y dùng đ ghi chú có keo dán) là m t lo i gi y dánạ ấ ể ộ ạ ấ
không đáp ng b t kỳ cu c ki m tra ch t l ng nào c a 3M - m t lo i gi yứ ấ ộ ể ấ ượ ủ ộ ạ ấ
dán hoàn toàn không hi u qu - lo i gi y không th dính m t cách ch cệ ả ạ ấ ể ộ ắ
ch n đ c. Th mà, vào năm 1982, nó là m t s n ph m m i thành côngắ ượ ế ộ ả ẩ ớ
nh t trong l ch s kinh doanh c a công ty 3M và luôn là m t trong 5 s nấ ị ử ủ ộ ả
ph m sinh lãi nh t trong ngành kinh doanh văn phòng ph m, v i doanh thuẩ ấ ẩ ớ
h n 100 tri u USD hàng năm. V y xét cho cùng thì th t b i cũng không tơ ệ ậ ấ ạ ệ
l m!ắ
Chúng ta đã t ng nghe nhi u câu châm ngôn nói v s thành công có v h iừ ề ề ự ể ơ
m a mai:ỉ
“Thành công là m t cu c hành trình không đích đ n – ch có m t n a ni mộ ộ ế ỉ ộ ử ề
vui đó.”ở
Gita Bellin
“Đúng là ph i có m t đích đ n đ chuy n đi h ng v đó, nh ng v n đ làả ộ ế ể ế ướ ề ư ấ ề
ch chuy n đi này không có đi m d ng.”ở ỗ ế ể ừ
Moula Le Guin
“S th a mãn n m trong n l , ch không ph i trong m c đích đ t đ c.ự ỏ ằ ỗ ự ứ ả ụ ạ ượ
N l c càng nhi u, chi n th ng càng v vang.”ỗ ự ề ế ắ ẻ
Mahatma Gandhi
[Mahatma Gandhi, “v cha già” c a n Đ , là m t ví d đ minh h a đi uị ủ Ấ ộ ộ ụ ể ọ ề
này. Vào lúc cu i đ i, ông đã ra đi v i hai bàn tay tr ng nh ng gi s vàoố ờ ớ ắ ư ả ử

21. lúc đó, ông mu n đem theo c a c i v t ch t, li u ông có th đem theoố ủ ả ậ ấ ệ ể
không? Ch c ch n là đ c! Ông là ng i đã n m gi đ c “c u v ng”.ắ ắ ượ ườ ắ ữ ượ ầ ồ
M t ng i có c a c i v t ch t không th n m gi đ c “c u v ng”,ộ ườ ủ ả ậ ấ ể ắ ữ ượ ầ ồ
nh ng ng i đã n m gi đ c ‘c u v ng” s có s u gaifu có v v t ch tư ườ ắ ữ ượ ầ ồ ẽ ự ề ậ ấ
n u h muôn!ế ọ
Đ c tôn kính nh cha đ c a n Đ , ông là lu t s vĩ đ i nh t ng hượ ư ể ủ Ấ ộ ậ ư ạ ấ ủ ộ
ch tr ng b t b o đ ng. Ông tr thành lãnh t c a đ ng Qu c đ i vàủ ươ ấ ạ ộ ở ụ ủ ả ố ạ
giành đ c l p cho n Đ b ng vi c đ u tranh chông l i đ qu c Anh.ộ ậ Ấ ộ ằ ệ ấ ạ ế ố
Ông m t đi mà c ng r ng mình đã th t b i và thông đi p b t b o đ ngấ ứ ỡ ằ ấ ạ ệ ấ ạ ộ
c a mình không đ c ng i ta bi t đ n.]ủ ượ ườ ế ế
V y đâu m i là thành công th t s ? Tôi ch c r ng t t c chúng ta đ u đãậ ớ ậ ự ắ ằ ấ ả ề
bi t ho c đã nhìn th y c u v ng. Các b n có đ ng ý v i tôi r ng đó là m tế ặ ấ ầ ồ ạ ồ ớ ằ ộ
trong nh ng phong c nh tuy t v i nh t trên th gi i không? Nó xu t hi nữ ả ệ ờ ấ ế ớ ấ ệ
nh th nào? Nó ch có th xu t hi n khi có m t s h a h p gi a n ng vàư ế ỉ ể ấ ệ ộ ự ọ ợ ữ ắ
m a. N u thi u m t trong hai y u t này, c u v ng s bi n m t. Ta c n cóư ế ế ộ ế ố ầ ồ ẽ ế ấ ầ
c n ng và m a đ t o nên c u v ng và nh m t câu t c ng đã nói: “ả ắ ư ể ạ ầ ồ ư ộ ụ ữ Ở
đo n cu i c u v ng là hũ vàng c a b n.” Đi u này th t chính xác. Chúng taạ ố ầ ồ ủ ạ ề ậ
c n c “thành công” l n “th t b i” đ tìm ra “c u v ng” c a riêng mình.ầ ả ẫ ấ ạ ể ầ ồ ủ
Đ i v i tôi, kh năng gi đ c c u v ng m i đúng là thành công th c s .ố ớ ả ữ ượ ầ ồ ớ ự ự
B t c ai th c s hi u đ c đi u này s l y đ c hũ vàng mà mình ao cấ ứ ự ự ể ượ ề ẽ ấ ượ ướ
b y lâu.ấ
Tôi đã v l ra r ng s th t b i là m t ph n c a ti n trình phát tri n. Nóỡ ẽ ằ ự ấ ạ ộ ầ ủ ế ể
cũng gi ng nh tu i già v y. Nhi u ng i không hi u nó, s hãi và cămố ư ổ ậ ề ườ ể ợ
ghét nó. Nh ng t lúc đ c sinh ra, chúng ta đã b đ t vào m t ti n trìnhư ừ ượ ị ặ ộ ế
th t b i cùng v i s phát tri n. Các t bào già c i ch t đi và đ c thay thấ ạ ớ ự ể ế ỗ ế ượ ế
b ng nh ng t bào m i. Đây là m t quá trình tái sinh liên t c. Khi m t câyằ ữ ế ớ ộ ụ ộ
già ch t đi, các t bào v ra thành các nguyên t sau này s tr thành ch tế ế ỡ ố ẽ ở ấ
dinh d ng đ nuôi m m m i, và các m m này s phát tri n thành m t câyưỡ ẻ ầ ớ ầ ẽ ể ộ
m i.ớ
Các t bào trong c th ta không đ kh năng dùy trì s phát tri n mà khôngế ơ ể ủ ả ự ể
ch t. N u m t nhóm t bào làm đ c đi u này, t c là phát tri n không cânế ế ộ ế ượ ề ứ ể
x ng và h p thu dinh d ng t các t bào bên c nh, thì theo thu t ng yứ ấ ưỡ ừ ế ạ ậ ữ
h c, đó s là các t bào UNG TH !ọ ẽ ế Ư
Cũng nh ti n trình thành công, trong c th ta còn có m t quá trình th t b iư ế ơ ể ộ ấ ạ
t n t i song song. Nh ng không có gì đáng s c b i vì đó là m t ph n c aồ ạ ư ợ ả ở ộ ầ ủ
quá trình ti n hóa và phát tri n. Hãy nh r ng m t con r n không th l nế ể ớ ằ ộ ắ ể ớ
n u l p da cũ c a nó không đ c lo i b . Không ch đèn xanh m i t t. Taế ớ ủ ượ ạ ỏ ỉ ớ ố

22. cũng c n đèn đ n a. Ta c n đèn đ đ d ng l i, quan sát và đi ti p!ầ ỏ ữ ầ ỏ ể ừ ạ ế
M t mình “ánh n ng” không làm cu c s ng ta h nh phúc đ c. Trong cu cộ ắ ộ ố ạ ượ ộ
đ i c a m i ng i ph i có vài “c n m a” đ xu ng. Câu t c ng này quờ ủ ỗ ườ ả ơ ư ổ ố ụ ữ ả
th t r t chính xác. Nó không nói “nên có” hay “c n có” mà là “ph i có” vàiậ ấ ầ ả
c n m a đ xu ng.ơ ư ổ ố
Ch ng VIươ
GIÁ TR C A TH T B IỊ Ủ Ấ Ạ
T i sao ta l i ph i có c n m a này?T i sao ta l i ph i th t b i?Tôi nghĩ t tạ ạ ả ơ ư ạ ạ ả ấ ạ ố
h n nên đ t câu h i theo cách khác:t i sao ta ph i tr i qua nh ng kinhơ ặ ỏ ạ ả ả ữ
nghi m th t b i?Đ minh h a cho đi u này,t t h n c là nêu m t vài ví dệ ấ ạ ể ọ ề ố ơ ả ộ ụ
Có bao gi b n th y 1 viên kim cu ng d ng thô ch a?Tôi dám ch c là bâyờ ạ ấ ơ ở ạ ư ắ
gi có đ t các viên kim cu ng ch a đ c c t g t ngay tr c m t nhi uờ ặ ơ ư ượ ắ ọ ở ướ ặ ề
ng i trong chúng ta cũng không nh n ra đó là kim cu ng.Chúng ch gi ngườ ậ ơ ỉ ố
nh nh ng viên đá nhám bình th ng.Ai đã đ c quy n sách n i ti ng "cánhư ữ ườ ọ ể ổ ế
đ ng kim cu ng" c a Russel H.Conwell s làm ch ng cho đi u này.Ng iồ ơ ủ ẽ ứ ề ườ
đàn ông trong truy n.Ali,đã ròi b cánh đ ng kim cu ng c a mình đ đi tìmệ ỏ ồ ơ ủ ể
cánh đ ng kim cu ng n i khác vì anh ta không bi t kim cu ng d ng thôồ ơ ở ơ ế ơ ở ạ
trông ra làm sao.
Các viên đá nhám y đã đ c gia công nh th nào đ tr thành nh ng viênấ ượ ư ế ể ở ữ
kim cu ng xinh x n mà b t c ng i ph n nào cũng yêu thích?B ng cáchơ ắ ấ ứ ườ ụ ữ ằ
đánh bóng ?Đúng th ,viên kim cu ng thô ráp đ c đánh bóng và đ c mãiư ế ơ ượ ượ
dũa nhi u l n.Nó ph i tr i qua t t c nh ng l n đánh bóng đ "kim cu ng"ề ầ ả ả ấ ả ữ ầ ể ơ
hi n ra .Đi u tu ng t cũng tr i qua v i chúng ta .Chúng ta c n đ c đánhệ ề ơ ự ả ớ ầ ượ
bóng,c n tr i qua nh ng lúc khó khăn,nh ng l n đau kh tr c khi s vĩ đ iầ ả ữ ữ ầ ổ ướ ự ạ
c a chúng ta đ c khám phá.ủ ượ
"M t viên kim cu ng ch là m t viên than đá đ c k t tinh d i các áp l c"ộ ơ ỉ ộ ượ ế ướ ự
Vô danh.

23. Có m t câu t c n nói r ng :ộ ụ ữ ằ
"chính trong các cu c kh ng ho ng và chi n tranh l n các vĩ nhân đ cộ ủ ả ế ớ ượ
sinh ra"
Ý c a câu này không ph i vĩ nhân khong đ c sinh ra trong các giai đo nủ ả ượ ạ
khác,mà nó ch ng ý r ng không có kh ng ho ng thì ph n t t nh t trong hỉ ụ ằ ủ ả ầ ố ấ ọ
không đ c b c l raượ ộ ộ
N u ng m nhìn b u tr i ban đêm,ta s nh n ra r ng tr i càng t i,các vì saoế ắ ầ ờ ẽ ậ ằ ờ ố
càng sáng!T a sao ban ngày ta không th th y sao tr i?Không ph i các vì saoị ể ấ ờ ả
không có đó mà vì có quá nhi u ánh n ng!Ta c n bóng t i đ làm các vìở ề ắ ầ ố ể
sao n i b t! Nh c đ n sao,n u các b n ch u khó nghiên c u cu c s ng c aổ ậ ắ ế ế ạ ị ứ ộ ố ủ
t t c c các ngôi sao đi n nh Hollywood,tôi có th kh ng đ nh v i b nấ ả ả ệ ả ể ẳ ị ớ ạ
r ng h đã t ng ch u đ ng r t nhi u l n "mài giũa" m i đ c nh ngàyằ ọ ứ ị ự ấ ề ầ ớ ượ ư
nay!
THÀNH LONG (JACKIE CHAN)
"Khi đ n Mĩ:th nh t tôi không bi t ti ng Anh .Th hai,không ai bi t đ nế ứ ấ ế ế ứ ế ế
tôi.Khi đi trên đ ng không ai thèm chú ý đ n tôi."ườ ế
Khi còn bé,vì không đ kh năng nuôi con ,cha m Thành Long bu c ph iủ ả ẹ ộ ả
bán anh cho ng i đã đ anh ra,đó là m t bác sĩ s n khoa ng i Anh ,đ l yườ ỡ ộ ả ườ ể ấ
26 đô la.Ngay t lúc còn r t nh ,7 tu i.Thành Long đã đ c đi h c Vi nừ ấ ỏ ổ ượ ọ ở ệ
nh c k ch n i ti ng .Trong h n 10 năm đi h c đây,su t 7 ngày trongạ ị ổ ế ơ ọ ở ố
tu n ,t 5 gi sáng đ n n a đêm ,Thành Long ph i h c m t h c 1 ch ngầ ừ ờ ế ử ả ọ ộ ọ ươ
trình r t n ng v âm nh c.khiêu vũ và võ thu t .Anh đ c hu n luy n trongấ ặ ề ạ ậ ượ ấ ệ
đi u ki n h t s c kh c nghi t :h c sanh b đánh đ p và b đói n u khôngề ệ ế ứ ắ ệ ọ ị ậ ỏ ề
làm theo l nh.Sau đó,anh xu t hi n trong 1 s phim đ u tiên c a đi n nhệ ấ ệ ố ầ ủ ệ ả
Hong Kong v i vai trò ng i đóng th và b ng n l c c a b n thân ,anhớ ườ ế ằ ỗ ự ủ ả
ti n d n t i v trí đi u ph i viên các màn nguy hi m ,r i làm đ o di n .Khiế ầ ớ ị ề ố ể ồ ạ ễ
Lí Ti u Long (Bruce Lee) qua đ i ,cùng m t s ng i khác,Thành Long đãể ờ ộ ố ườ
thay vào ch tr ng.Anh đã th t b i n ng nỗ ố ấ ạ ặ ề
"R t khó ,qu th t r t khó"Thành Long nói "vì v y thay vì c g ng tr thànhấ ả ậ ấ ậ ố ắ ở
ông y )Lí ti u Long ),tôi quy t đ nh tr thành chính mình "ấ ể ế ị ở
Jackie có ten khai sinh là Steve ,sau đó đ i thành Jack Chan Và ít lâu sauổ
Raymond Chow c a hãng Golden Harvest (Gia Hòa) đã đ i tên anh thànhủ ổ
JAckie .V n may đã đ n v i anh năm 1978 v i b phim "Con r n d i bóngậ ế ớ ớ ộ ắ ướ
đ i bàng "(Snake in the Eagle's shadow).ạ
Ngày nay,Thành Long hi n nhiên là ngôi sao đi n nh l n nh t Hongể ệ ả ớ ấ
Kong ;anh cũng n i ti ng không kém Mĩ v i m c thù lao lên đ n 50 tri uổ ế ở ớ ứ ế ệ

24. đo la m i năm !ỗ
"V n r i và th t b i cho ta c hôi đ phát tri n trí tu c a mình và đi ti p "ậ ủ ấ ạ ơ ể ể ệ ủ ế
Xin đ c l y vàng làm ví d ,món trang s c mà nhi u ng i đã ch t vìượ ấ ụ ứ ề ườ ế
nó .L a càng nóng thì vàng càng tinh khi t h n .Đó là s th t-hãy th h iử ế ơ ự ậ ử ỏ
th kim hoàn,h s cho b n bi t.ợ ọ ẽ ạ ế
Nh ng l n khó khăn,r i ro chán n n ,đau kh s rén luy n b n cũng nhữ ầ ủ ả ổ ẽ ệ ạ ư
l a luy n vàng .ử ệ
N c hoa đ c chi t su t t hoa nh th nào ?ướ ượ ế ấ ừ ư ế
Tr c tiên ,hao ph i đ c ép kĩ tr c khi ta có th l y đ c tinh d u c aướ ả ượ ướ ể ấ ượ ầ ủ
nó.B n th y không ,đây là c m t quá trình ép v t,nh ng kinh nghi m th tạ ấ ả ộ ắ ữ ệ ấ
b i s làm n i lên nh ng ph n t t đ p nh t trong chúng ta .ạ ẽ ổ ữ ầ ố ẹ ấ
"Nh ng th t b i đ u đ i đem l i l i ích thi t th c to l n nh t "ữ ấ ạ ầ ờ ạ ợ ế ự ớ ấ
Nh ng nhi u ng i trong chúng ta l i không hi u đ c đi u này .Khiư ề ườ ạ ể ượ ề
g p khó khăn và th t v ng,ta c m th y h t s c cay đ ng .Ta b t đ u bángặ ấ ọ ả ấ ế ứ ắ ắ ầ
b và nguy n r a .T I SAO L I LÀ TÔI ?Nh ng ng i không nhìn th yổ ề ủ Ạ Ạ ữ ườ ấ
đ c các giá tr c a các kinh nghi m này s không th ch ng đ n i và tr iượ ị ủ ệ ẽ ể ố ỡ ổ ả
qua ph n đ i còn l i c a mình v i n i cay đ ng và tâm tr ng ph n chí .Đâyầ ờ ạ ủ ớ ỗ ắ ạ ẫ
là m t đi u r t đáng bu n ,và đây cũng là lí do t i sao tôi vi t quy n sáchộ ề ấ ồ ạ ế ể
này,vì tôi bi t có vô s ng i không th th y đ c giá tr nh ng l n th tế ố ườ ể ấ ượ ị ữ ầ ấ
b i c a mình ;vì th ,h s ng trong m t cu c s ng khép kín v i ng i khácạ ủ ế ọ ố ộ ộ ố ớ ườ
và m t h t m i o t ng.ấ ế ọ ả ưở
V đi m này,tôi cũng mu n nh n nh v i t t c m i ng i đ ng nên h iề ể ố ắ ủ ớ ấ ả ọ ườ ừ ỏ
"SAO L I LÀ TÔI ?"mà nên c m n Th ng đ đã dành đi u đó cho b n !Ạ ả ơ ượ ế ề ạ
B n đã đ c ch n đ y !ạ ượ ọ ấ
Các nhân v t n i ti ng trên th gi i đã t ng là nh ng ng i ph i tr i quaậ ổ ế ế ớ ừ ữ ườ ả ả
đ lo i th thách gay go .N u không g p lúc khó khăn ,b n s không phátủ ạ ử ế ặ ạ ẽ
tri n đ c ngh l c c a mình .N u m i vi c đ u d dàng đ i v i b n ,r tể ượ ị ự ủ ế ọ ệ ề ễ ố ớ ạ ố
cu c b n s ch ng là gì c .B n không bao gi là b t c cái gì vì b n khôngộ ạ ẽ ẳ ả ạ ờ ấ ứ ạ
làm gì c .ả
"Tôi luôn c m th y r t đ i thích thú khi đ c th t b i đ u tiên c a m t aiả ấ ấ ỗ ượ ấ ạ ầ ủ ộ
đó "Marden nói ."Đó là th c đo cu c đ i c a ng i đó ,là s đo năng l cướ ộ ờ ủ ườ ố ự
thành công c a anh ta .S th t v th t b i c a anh ta không làm tôi thích thúủ ự ậ ề ấ ạ ủ
l m ;nh ng đi u mà tôi quan tâm là :Làm th nào anh ta ch p nh n đ cắ ư ề ế ấ ậ ượ
th t b i >Ngay sau đó ,anh ta đã làm gì ?Anh ta có thoái chí không?Anh ta cóấ ạ
b tr t d c luôn không ?Anh ta có k t lu n r ng mình đã m c ph i sai l mị ượ ố ế ậ ằ ắ ả ầ

25. trong ngh nghi p và c g ng làm đi u gì khác n a không ?Hay anh yề ệ ố ắ ề ữ ấ
g ng g ng đ ng lên và b t đ u l i t đ u b ng cách quy t đ nh quên điắ ượ ứ ắ ầ ạ ừ ầ ằ ế ị
th t b i ?ấ ạ
Các khó khăn làm b c l tài năng và làm cho s vĩ đ i có th tr thành hi nộ ộ ự ạ ể ở ệ
th c .Ng i đã v t qua nh ing khó khăn "mang " các d u hi u chi nự ườ ượ ữ ấ ệ ế
th ng trên gu ng m t mình .V đ c th ng luôn b c l qua m i c ch c aắ ơ ặ ẻ ắ ắ ộ ộ ỗ ử ỉ ủ
anh ta .
Đ u tranh ,th t b i ,thành công :trong khi thành công là cái mà ta luôn tìmấ ấ ạ
ki m ,đ u tranh cũng có ni m vui riêng c a nó ,và th t b i cũng không ph iế ấ ề ủ ấ ạ ả
là không có ích .
"Tôi ng ra r ng th c đo giá tr thành công không ph i là đ a v ta đ tộ ằ ướ ị ả ị ị ạ
đ c trong cu c s ng mà là các tr ng i ta đã v t qua đ đ t đ n v tríượ ộ ố ở ạ ượ ể ạ ế ị
đó"
TI N SĨ BOOKER T.WASHINGTONẾ
"B n ch bi t quý v tráng l c a các đ nh núi cao v i v i khi đã đúng v cạ ỉ ế ẻ ệ ủ ỉ ờ ợ ở ự
sâu th m nh t "ẳ ấ
"Ch khi nào th t b i ,s cao quý c a b n m i đ c b c l ra và thỉ ấ ạ ự ủ ạ ớ ượ ộ ộ ử
thách !"
"B n c n đu ng đ u v i t t c các th t b i đ cho s cao quý c a b nạ ầ ơ ầ ớ ấ ả ấ ạ ể ự ủ ạ
hi n hi n "ể ệ
T NG TH NG RICHARD NIXONỔ Ố
------------------------
"Cá tính không th phát tri n trong nhàn h và êm đ c .Ch khi tr iể ể ạ ả ượ ỉ ả
qua nh ng kinh nghi m gian nan và đau kh ,tâm h n m i tr nên minh m nữ ệ ổ ồ ớ ở ẫ
và trí óc m i tr nên tinh t ,hoài bão đ c hình thành và cu i cùng đ t đ nớ ở ế ượ ố ạ ế
thành công "
HELLEN KELLER
-------------------------

26. "Xin hãy nh r ng,đ có c u v ng b n ph i có c n m a .Không cònớ ằ ể ầ ồ ạ ả ơ ư
cách nào khác .Nh ng l n g p khó khăn khi n b n tr nên m nh m h n vàữ ầ ặ ế ạ ở ạ ẽ ơ
không còn đau kh n a .B n ch tr nên v ng vàng h n n u b n bi t h cổ ữ ạ ỉ ở ữ ơ ế ạ ế ọ
h i t nh ng khó khăn ,nh nh ng phát bi u sau :"T nh ng th t b iỏ ừ ữ ư ữ ể ừ ữ ấ ạ
ch ng ta h c đ c nhi u đi u h n t thành công .Ta th ong hi u ra mìnhứ ọ ượ ề ề ơ ừ ừ ể
nên làm gì khi có ý th c mình không nên làm nh ng gì .Và ch c ch n ng iứ ữ ắ ắ ườ
ch a t ng ph m ph i sai l m s không bao gi khàm phá đ c b t c đi uư ừ ạ ả ầ ẽ ờ ượ ấ ứ ề
gì ".
SAMUEL SMILES
"Tôi h c đ c nhi u t nh ng sai l m c a mình h n là t thành công "ọ ượ ề ừ ữ ầ ủ ơ ừ
HUMPPHRY DAVY
"Ta không bao gi h c h i đ c đi u gìờ ọ ỏ ượ ề t thành công c a mình,mà ch h cừ ủ ỉ ọ
đ c t nh ng th t b i c a chính mình "ượ ừ ữ ấ ạ ủ
JOHN NAISBITT
NG I SÁNG L P MEGATRENDS CHÂU ÁƯỜ Ậ
"Có m t s ng i khi th t b i thì c gi m chân t i ch ,còn m t s ng iộ ố ườ ấ ạ ứ ậ ạ ỗ ộ ố ườ
khác thì khi th t b i l i h c h i đ c nhi u đi u t th t b i đó và ti p t cấ ạ ạ ọ ỏ ượ ề ề ừ ấ ạ ế ụ
ti n lên "ế
Có l ph n d i đây s gi i thích t i sao ta h c đ c nhi u đi u t th tẽ ầ ướ ẽ ả ạ ọ ượ ề ề ừ ấ
b i h n là t thành công.Đ u tiên,ta ph i phân tích xem "h c h i" đây làạ ơ ừ ầ ả ọ ỏ ở
gì?M t ng i h c h i nh th nào?Ta h c b ng cách quan sát,ngheộ ườ ọ ỏ ư ế ọ ằ
ngóng,th nghi m và sao chép .Gi s không m c ph i sai l m nào và ta cử ệ ả ử ắ ả ầ ứ
h c b ng cách ch đi theo đ ng đúng .Nh ng ta làm sao bi t đ c đâu làọ ằ ỉ ườ ư ế ượ
đ ng đũng n u ta không bi t th nào là đ ng sai?ườ ế ế ế ườ
Vì th ,ng i ta ch th t s h c đ c cách làm đúng qua nh ng th thách vàế ườ ỉ ậ ự ọ ượ ữ ử
sai l m .Đi u này cũng gi ng nh m t chi c máy bay đang bay t Kualarầ ề ố ư ộ ế ừ
Lumper hay t Singapore đ n Tp.HCM.Nó ph i t đi u ch nh nhi u l n m iừ ế ả ự ề ỉ ề ầ ớ
đ n đ c đích cu i cùng .Hãy nhìn vào bi u đ d i đây,b n s nh n raế ượ ố ể ồ ướ ạ ẽ ậ
r ng chi c phi c này đã đi theo đ ng sai nhi u h n đ ng đúng:ằ ế ơ ườ ề ơ ườ
B n cũng s th y r ng l n duy nh t ta cho r ng mình đang trên l trìnhạ ẽ ấ ằ ầ ấ ằ ở ộ
đúng l i chính là lúc máy bay đang đi theo đ ng dích d c và máy bay đãạ ườ ắ
băng ngang qua l trình đúng mà ta không hay bi tộ ế

27. N u b n h i b t kì phi công nào ,h s cho b n bi t là khi máy bay đangế ạ ỏ ấ ọ ẽ ạ ế ở
trên không và ch đ lái t đ ng ,h th ng ch d n c a máy bay t kh iở ế ộ ự ộ ệ ố ỉ ẫ ủ ự ở
đ ng .H th ng này đ m b o r ng khi máy bay b l c h ng ,nó s t đi uộ ệ ố ả ả ằ ị ạ ướ ẽ ự ề
ch nh đ máy bay đ n đ c n i c n đ n .Và nh b n đã th y trên,máyỉ ể ế ượ ơ ầ ế ư ạ ấ ở
bay đã b l c đ ng nhi u l n h n ta t ng .ị ạ ườ ề ầ ơ ưở
Cu c đ i chúng ta cũng th .Cu c đ i chúng ta ví nh chi c máy bay s điộ ờ ế ộ ờ ư ế ẽ
l c h ng liên miên .Tr i qua nh ng sai l m ,nh ng tr ng i và nh ng th tạ ướ ả ư ầ ữ ở ạ ữ ấ
b i ,ta bi t làm th nào cho đúng và cu i cùng cũng đ t đ c m c đích c aạ ế ế ố ạ ượ ụ ủ
mình .Vì th ,ta không nên e s nh ng sai l m ,tr ng i hay th t b i.Chúng làế ợ ữ ầ ở ạ ấ ạ
m t ph n c a cu c hành trình đ n đích c a ta .Ta không có cách nào khácộ ầ ủ ộ ế ủ
ngoài vi c h c h i đ có th tránh không g p chúng n a .ệ ọ ỏ ẻ ể ặ ữ
Hãy l ng nghe nh ng gì ng i khôn ngoan đã nói :"N u tôi không g p saiắ ữ ườ ế ặ
l m,ch c h n tôi đã không th hi u bi t và tr ng thành ".ầ ắ ẳ ể ể ế ưở
đi m này ,tôi mu n chia s m t khám phá thú v v i các b n .T a sao m tỞ ể ố ẻ ộ ị ớ ạ ị ộ
phi công ph i m t nhi u năm rèn luy n ,mà th c ch t anh ta ch ng c n làmả ấ ề ệ ự ấ ẳ ầ
gì c khi m y máy bay m ch đ bay t đ ng ?Trong m t cu c ph ng v nả ộ ở ế ọ ự ộ ộ ộ ỏ ấ
đài trên đài CNBC g n đây,ông ch t ch hàng Boeing đ a ra câu tr l i nhầ ủ ị ư ả ờ ư
sau :các phi công ph i tr i qua nhi u năm đào t o đ bi t mình ph i làm gìả ả ề ạ ẻ ế ả
KHI MÁY MÓC LÀM VI C KHÔNG CHÍNH XÁC.Ệ
Đ y,b n th y ch a?Cu c s ng không ph i là tr n ch y nh ng sai l m màấ ạ ấ ư ộ ố ả ố ạ ữ ầ
là h c cách làm th nào l i d ng chúng đ r t cu c ta đ t đ c m c đíchọ ế ợ ụ ể ố ộ ạ ượ ụ
c a mình .ủ
Hỳ nhình nh ng gì đã x y ra trong cu c tranh tài Olympic m i môn ph iữ ả ộ ườ ố
h p :ch y 100m,400m,1500m,ch y v t rào 110m,ném lao,ném dĩa,đ yợ ạ ạ ượ ẩ
t ,nh y sào ,nh y cao và nh y xa :ạ ả ả ả
Olympic......... Huy ch ng vàng........ Huy ch ng b cươ ươ ạ
1952............. Bob Mathias............... Milyon Campbell
1956 ............ Milyon Campbell........... Rafer Johnson
1960 ............ Rafer Johnson............. C.K.Yang
Ngày 28-4-1963,trong m t cu c thi đ u m r ng Valnut ,Mĩ ,C.K.Yangộ ộ ấ ở ộ ở
(Yang Chuang Kwang),v n đ ng viên c a Đài Loan ,đã dành huy chu ngậ ộ ủ ơ
vàng và phá k l c th gi i trong cu c thi 10 môn ph i h p.Các b n s th yỉ ụ ế ớ ộ ố ợ ạ ẽ ấ
là trong m i tr ng h p,thành công luôn luôn theo sau m t th t b i nghiêmỗ ườ ợ ộ ấ ạ
tr ng.ọ
ó m t câu t c ng nói r ng :"Nh ng l n đau kh là nh ng l n đ ta h c h iộ ụ ữ ằ ữ ầ ổ ữ ầ ể ọ ỏ
!".Đi u này r t đúng,th mà nhi u ng i trong chúng ta không nh nề ấ ế ề ườ ậ

28. th y.M t ng i thành đ t có th ch ng th c đi u này .H h c đ c nh ngấ ộ ườ ạ ể ứ ự ề ọ ọ ượ ữ
bài h c to l n nh t trong cu c đ i gi a nh ng lúc khó khăn !Còn trongọ ớ ấ ộ ờ ữ ữ
nh ng lúc h nh phúc ,khi m i vi c đ u r t suôn s ,không hi u vì sao ta chữ ạ ọ ệ ề ấ ẻ ể ỉ
có th h c đ c r t ít.ể ọ ượ ấ
NH NG ĐI U TÔI ĐÃ H C Đ C NGÀY Y:Ữ Ề Ọ ƯỢ Ấ
"Tôi lang thang c d m đ ng cùng Ni m vuiả ặ ườ ề
Cô y c ríu rít su t c d c đ ngấ ứ ố ả ọ ườ
Nh ng tôi không h h c đ c gìư ề ọ ượ
T t t c nh ng đi u cô y nói!ừ ấ ả ữ ề ấ
Tôi lang thang c d m đ ng cùng v i N i bu nả ặ ườ ớ ỗ ồ
Cô y ch ng h th t ra m t l iấ ẳ ề ố ộ ờ
Nh ng,ng c nhiên thay,tôi đã h c đ c nhi u đi uư ạ ọ ượ ề ề
Lúc N i bu n đi d o cùng tôi".ỗ ồ ạ
"Th t b i đ n gi n ch là c h i đ b t đ u l i m i th m t cách thôngấ ạ ơ ả ỉ ơ ộ ể ắ ầ ạ ọ ứ ộ
minh h n"ơ
HENRY FORD
Trong giai đo n đ u,Henry Ford tìm đ c m t chân h c ngh th máy trongạ ầ ượ ộ ọ ề ợ
m t c a hàng c khí ,bu i t i ông làm vi c cùng m t ng i th lau chùiộ ủ ơ ổ ố ệ ộ ườ ợ
đông h .Ông đã ngoài 40 tu i khi thành l p công ti Ford vào nămồ ổ ậ
1903,nh ng cu i cùng ông cũng có trong tay 12 c đông không kiênư ố ổ
quy t(hesitant stockholders),nh ng ng i này đóng góp t ng c ng 28 000 đoế ữ ườ ổ ộ
la nh ng không bao lâu sau,5 ng i trong s này không thích thú l m nên đãư ườ ố ắ
rút kh i công ty "nh bé" này ,Dù trình đ h c v n th p,ông v n đ c coi làỏ ỏ ọ ọ ấ ấ ẫ ượ
m t thiên tài v "công ngh " và là "cha đ " c a dây chuy n s n xu t hàngộ ề ệ ẻ ủ ề ả ấ
lo t.Sáng ki n c u ông đã làm thay đ i đ c tính kinh t và xã h i c a cạ ế ả ổ ặ ế ộ ủ ả
th gi i và c a n n công nghi p ô tô.Lúc đó,m t t báo đã đ t cho ông bi tế ớ ủ ề ệ ộ ờ ặ ệ
hi u :"Ng i ngu d t"ệ ườ ố
Vì th ,đi u quan tr ng mà các b n c n nh n ra là chúng ta ph i h c trongế ề ọ ạ ầ ậ ả ọ
nh ng lúc m i chuy n đ u suôn s .Làm th nào ta có th làm đ c đi uữ ọ ệ ề ẻ ế ể ượ ề
đó?B ng cách th ng xuyên suy ng m v nh ng lúc khó khăn ,khi ta ph iằ ườ ẫ ề ữ ả
ch u đ ng đau kh ,khi ta b suy s p tinh th n ,khi m i th d ng nhị ự ổ ị ụ ầ ọ ứ ườ ư
ch ng l i ta -b i vì ch có nh ng th i kì khó khăn m i mang l i cho ta bìaố ạ ở ỉ ữ ờ ớ ạ
h c t t nh t.ọ ố ấ

29. M t câu t c ng c đã nói :"Khi b n giàu có,b n hãy nh l i kho ng th iộ ụ ữ ổ ạ ạ ớ ạ ả ờ
gian mình còn nghèo khó".
M t l n n ,khi 2 ng i tr lí c a Thomas Edison chán n n nói :"Chúng tôiộ ầ ọ ườ ợ ủ ả
đã làm thí nghi m đ n 700 l n th mà v n ch a có đ c câu tr l i.Chúngệ ế ầ ế ẫ ư ượ ả ờ
tôi đã th t b i .",Edison đã tr l i :"không đâu các b n c a tôi i ,các b nấ ạ ả ờ ạ ủ ơ ạ
không th t b i đâu vì chúng ta dã bi t rõ v n đ này h n b t kì ng i nàoấ ạ ế ấ ề ơ ấ ườ
trên th gian này .Chúng ta đang ti n r t g n đ n vi c tìm ra l i gi i đáp b iế ế ấ ầ ế ệ ờ ả ở
vì gi đây ta đã bi t đ c đ n 700 cách mà ta không nên làm .D ng g i đó làờ ế ượ ế ừ ọ
l i l m.Hãy g i đó là "s rèn luy n"".ỗ ầ ọ ự ệ
"Th t b i duy nh t trong cu c đ i m t ng i là đã s ng mà không h c h iấ ạ ấ ộ ờ ộ ườ ố ọ ỏ
".
Gi thì tôi hi v ng b n đã có th hi u đ c giá tr đích th c c a nh ng th iờ ọ ạ ể ể ượ ị ự ủ ữ ờ
kì khó khăn,c a th t b i .Th t ra giá tr c a th t b i cao h n h n giá tr c aủ ấ ạ ậ ị ủ ấ ạ ơ ẳ ị ủ
thành công.
Giá tr c a s th t b i gi b t đ u đ c nhi u t ch c có t t ng ti n bị ủ ự ấ ạ ờ ắ ầ ượ ề ổ ứ ư ưở ế ộ
đánh giá cao h n .Nhi u công ti đa qu c gia ngày nay đang chiêu m nh ngơ ề ố ộ ữ
nhà kinh doanh đã t ng th t b i vì nh ng ng i này đã h c đ c nh ng bàiừ ấ ạ ữ ườ ọ ượ ữ
h c thi t th c và tr thành nh ng nhà qu n lí kinh doang gi i t chínhọ ế ự ở ữ ả ỏ ừ
nh ng th t b i c a mình..Mĩ là n c có s công ty h p nh t /sát nh p hàngữ ấ ạ ủ ướ ố ợ ấ ậ
năm cao nh t và cũng là n i có s công ty phá s n hàng năm cao nh t vì m iấ ơ ố ả ấ ọ
ng i quan ni m r ng KHÔNG CÓ GÌ PH I X U H KHI TH LÀM VÀườ ệ ằ Ả Ấ Ổ Ử
B TH T B I.Trên th c t đó là cách đ thung lũng Sillocon tr thành m tỊ Ấ Ạ ự ế ể ở ộ
n i thú hút các công ty kinh doanh máy tính .ơ
"Chúng tôi tr thành m t công ty không th c nh tranh vì chúng tôi khôngở ọ ể ạ
cam ch u th t b i.. B n ch có th v p ngã khi b n đang di chuy n ".ị ấ ạ ạ ỉ ể ấ ạ ể
T NG GIÁM Đ C CÔNG TY COCACOLAỔ Ố
ROBERT GOIZUETA
"H u h t m i ng i đèu ph m ph i sai l m là coi th t b i nh k thù c aầ ế ọ ườ ạ ả ầ ấ ạ ư ẻ ủ
s thành công ..B n có th t n d ng s th t b i ..Hãy ti n lên và m c saiự ạ ể ậ ụ ự ấ ạ ế ắ
l m.Hãy làm t t c nh ng gì b n có th làm .B i vì hãy nh r ng b n sầ ấ ả ữ ạ ể ở ớ ằ ạ ẽ
tìm th y s thành công phía bên này s th t b i .".ấ ự ự ấ ạ
THOMAS WATSON C A T P ĐOÀN IBMỦ Ậ
S NG LÀ Đ U TRANHỐ Ấ
Ta th ng nghe câu t c ng :"S ng là đ u tranh ".Ta có th h c gì t câuườ ụ ữ ố ấ ể ọ ừ
t c ng này ?Hãy th đ o ng c nó l a xem ta có gì nào?Đ U TRANH LÀụ ữ ử ả ượ ị Ấ

30. S NG.Nhi u ng i trong chúng ta không nh n th c đ c r ng chính vìỐ ề ườ ậ ứ ượ ằ
nh n th c mà chúng ta đã,đang và ti p t c đ u tranh .Có th ta không thíchậ ứ ế ụ ấ ể
khái ni m này nh ng s th t là :"Đ U TRANH" làm ta c m th y cu c đ iệ ư ự ậ Ấ ả ấ ộ ờ
mình đáng s ng h n !Trong nhi u tr ng h p chính t o hóa đã luôn g iố ơ ề ườ ợ ạ ử
nh ng thông đi p đó đ n cho ta.B ng ch ng là nh ng cây nào ph i th ngữ ệ ế ằ ứ ữ ả ườ
xuyên đ i m t v i các tr n bão t và cu ng phong không nh ng kh e m nhố ặ ớ ậ ố ồ ữ ỏ ạ
h n nà r cũng ăn sâu h n vào đ t.Nh ng cây nào ph i đ u tranh đ dànhơ ễ ơ ấ ữ ả ấ ể
đ c ánh n ng m t tr i trong các khu r ng nhi t đ i r m r p ch c ch n sượ ắ ặ ờ ứ ệ ờ ậ ạ ắ ắ ẽ
kh e m nh và cao to h n các giông dây leo bám quanh chúng và nh ng câyỏ ạ ơ ữ
d ng s núp d i tán c a chúng.ươ ỉ ướ ủ
S th t b i th ng nói v i chúng ta b ng m t ngôn ng không l i mà taự ấ ạ ườ ớ ẵ ộ ữ ờ
không hi u đ c .N u đi u này không đúng ,chúng ta s không m c ph iể ượ ế ề ẽ ắ ả
nh ng l i l m gi ng nhau h t l n này đ n l n khác mà không thu đ c l iữ ỗ ầ ố ế ầ ế ầ ượ ợ
ích gì t nh ng bài h c mà nh ng l i l m đó đã d y chúng ta .N u đi u đóừ ữ ọ ữ ỗ ầ ạ ế ề
không đúng ,ta s không th nhìn kĩ h n nh ng sai l m mà ng i khác m cẽ ể ơ ữ ầ ườ ắ
ph i và rút ra đ c m t bài h c .ả ượ ộ ọ
Nh ng ng i siêng năng t p th d c s kh a manh h n nh ng ng i khôngữ ườ ậ ể ụ ẽ ỏ ơ ữ ườ
t p .C b p c a chúng ta c n ph i ho t đ ng đ làm ta kh e m nh h nậ ơ ắ ủ ầ ả ạ ộ ể ỏ ạ ơ
.Nh ng ng i lao đ ng nhi u s linh ho t h n nh ng ng i ng i nhà màữ ườ ộ ề ẽ ạ ơ ữ ườ ồ
không làm gì c .ả
Theo 1 nhóm nghiên c u c a trung tâm dinh d ng Dunn Cambridgeứ ủ ưỡ ở
(Anh ) ,xe h i,truy n hình và chính sách ti t ki m s c lao đ ng hi n đ i cóơ ề ế ệ ứ ộ ệ ạ
th gây ph ng h i cho s c kh e c a chúng ta.V n đ là ch m c tiêuể ươ ạ ứ ỏ ủ ấ ề ở ỗ ứ
t n năng l ng m i ngày c a chúng ta ngày càng gi m.K t qu nghiên c uố ượ ỗ ủ ả ế ả ứ
cho th y,h n 1 ph n 3 ng i tr ng thành ch b ra 20 phút m i tu n đấ ơ ầ ườ ưở ỉ ỏ ỗ ầ ể
t p th d c nh và ch có không đ n phân n a đã t ng tham gia các môn thậ ể ụ ẹ ỉ ế ử ừ ể
thao dùng nhi u th l c.ề ể ự
V i s gia tăng s l ng xe ,ng i ta ngày càng ít mu n đi b ,ngay c khiớ ự ố ượ ườ ố ộ ả
ph i đi nh ng đo ng đ ng ng n .Và th ph m l n nh t chính là truy nả ữ ạ ườ ắ ủ ạ ớ ấ ề
hình .
S yên đ a ta vào gi c ng có th tai h i h n bão t khi n ta ph i th cự ả ư ấ ủ ể ạ ơ ố ế ả ứ
tr ng.ắ
H u h t m i ng i đ u nghĩ r ng ch n đ c con đ ng d đi và có đ cầ ế ọ ườ ề ằ ọ ượ ườ ễ ượ
cu c s ng d dàng mà không g p tr ng i hay khó khăn nào là đi u t t.Đâyộ ố ễ ặ ở ạ ề ố
là m t quan ni m h t s c sai l m.V y ai là ng i mu n có cu c s ng gianộ ệ ế ứ ầ ậ ườ ố ộ ố
kh và khó khăn ?Tôi ng h nh ng ng i không thích đi u này .Nh ngổ ủ ộ ữ ườ ề ư
đi u tôi th t s mu n nói đây là đáu tranh,dù thu c v th ch t hay tinhề ậ ự ố ở ộ ề ể ấ

31. th n ,luôn giúp chúng ta phát tri n c v th l c l n tinh th n.ầ ể ả ề ể ự ẫ ầ
Đ u tranh bu c ta ph i di chuy n khi ta mu n đ ng l i.Và nó h ng ta đ nấ ộ ả ể ố ứ ạ ướ ế
m t nh n th c hoàn ch nh là thành công ch đ n thông qua đ u tranh .Khôngộ ậ ứ ỉ ỉ ế ấ
m t cái gì đáng giá trong cu c s ng có th đ t đ c mà không qua đ uộ ộ ố ể ạ ượ ấ
tranh.N u có đ c quá d dàng thì ai cũng có nó c .ế ượ ễ ả
Khi leo lên b c thang cu c s ng,ta c n ph i suy nghĩ (đây chính là đ u tranhậ ộ ố ầ ả ấ
tinh th n).Khi ta t buông mình tr t xu ng ,không làm gì và ch uầ ự ượ ố ị
thua,không ch ng n i s cám d c a m t cu c s ng d dàng,ta có khuynhố ổ ự ỗ ủ ộ ộ ố ễ
h ng ng ng quá trình t duy.ướ ừ ư
Hai khám phá d i đây s làm sáng t nh ng gì tôi đã nh c đ n trên:ướ ẽ ỏ ữ ắ ế ở
Mooyj cu c thí nghi m đã đ c ti n hành t i m t nhà an d ngộ ệ ượ ế ạ ộ ưỡ ở
Connecticut (Mĩ),n i các công dân l n tu i đ c t mình ch n cây (l oơ ớ ổ ượ ự ọ ạ
tr ng trong nhà ) đ chăm sóc .H đ c yêu c u t mình đ a ra quy t đ nhồ ể ọ ượ ầ ự ư ế ị
nho nh v cu c s ng hàng ngày c a mình .M t năm r i sau,nh ng cỏ ề ộ ố ủ ộ ưỡ ữ ụ
ông,c bà này tr nên vui v linh đ ng và ho t bát h n nh ng ng i cùngụ ở ẻ ộ ạ ơ ữ ườ ở
n i ,trong m t nhóm t ng t nh ng không đ c ch n l a và không đ cơ ộ ươ ự ư ượ ọ ự ượ
giao trách nhi m .S ng i còn s ng trong nhóm này cao g p đôi nhóm khácệ ố ườ ố ấ
.
M t nghiên c a khác cho th y nh ng ng i đã t ng tình nguy n làm vi c ítộ ứ ấ ữ ườ ừ ệ ệ
nh t 1 l n 1 tu n s ng lâu h n 2,5 l n so v i nh ng ng i không làm vi cấ ầ ầ ố ơ ầ ớ ữ ườ ệ
tình nguy n .Đi u đó ch ng t r ng làm 1 vi c gì đó (t c là đ u tranh )choệ ề ứ ỏ ằ ệ ứ ấ
ng i khác là góp 1 ph n tích c c cho s c kh e và s tr ng th .ườ ầ ự ứ ỏ ự ườ ọ
V y thì 1 ng i c n ph i đ u tranh trong nh ng tr ng h p nào ?Ch cậ ườ ầ ả ấ ữ ườ ợ ắ
ch n không ph i khi m i th đang di n ra t t đ p và suôn s .Đ u tranh chắ ả ọ ứ ễ ố ẹ ẻ ấ ỉ
c n thi t khi ta ph i đ i m t v i nh ng khó khăn và gian kh ,nh ng đi uầ ế ả ố ặ ớ ữ ổ ữ ề
th ng x y ra khi ta b TH T B I .ườ ả ị Ấ Ạ
Khi ta b th t b i ,ta c n ph i đ u tranh đ “leo lên” l i.N u th t b i n a,taị ấ ạ ầ ả ấ ể ạ ế ấ ạ ữ
l i đ u tranh ti p .Khi nghiên c u đ vi t quy n sách này,tôi đã phát hi n raạ ấ ế ứ ể ế ể ệ
1 đi u n i b t trong cu c đ i t t c các vĩ nhân ,đó là nh ng ng i đã tr iề ổ ậ ộ ờ ấ ả ữ ườ ả
qua nhi u cu c đ u tranh to l n s tr nên manh m và vĩ đ i h n.ề ộ ấ ớ ẽ ở ẽ ạ ơ
Th t b i s kéo theo nh ng tr ng i và khó khăn to l n nh ng đi u thú v làấ ạ ẽ ữ ở ạ ớ ư ề ị
nó cũng dành t ng ta c c h i đ ti p t c cu c đ u tranh .ặ ả ơ ộ ể ế ụ ộ ấ
“Đ u tranh là m t c h i “.ấ ộ ơ ộ
NAPOLEON HILL.

32. " Th t b i chính là con đ ng d n đ n thành công ,cũng gi ng nh cáấ ạ ườ ẫ ế ố ư
khám phá v nh ng đi u sai trái đã h ng ta hăm h tìm đ n đi u đúng.Vàề ữ ề ướ ở ế ề
m i kinh nghi m m i m ch ra 1 s hình thái c a s sai l m đ sau này taỗ ệ ớ ẻ ỉ ố ủ ự ầ ể
bi t cách tránh chúng ".ế
JOHN KEATS
---------------------------------------
"Trong ph n l n các tình hu ng ,tr n chi n c a cu c s ng di n ra r t ácầ ớ ố ậ ế ủ ộ ố ễ ấ
li t,và vi c chi n th ng nó mà không ph i đ u tranh cũng gi ng nh vi cệ ệ ế ắ ả ấ ố ư ệ
chi n th ng mà không có vinh quang .N u không có khó khăn s không cóế ắ ế ẽ
thành công nào ;n u không có m c đích đ đ u tranh chúng ta s khôngế ụ ể ấ ẽ
dành đ c gì c .Các khó khăn có th đe d a ng i thi u ngh l c nh ngượ ả ể ọ ườ ế ị ự ư
l i là nh ng tác nhân tích c c đòi v i nh ng c ng quy t và dũng c m.T tạ ữ ự ớ ữ ươ ế ả ấ
c các kinh nghi m s ng đ i đã th c s ch ng minh r ng h u h t cá trả ệ ố ở ờ ự ự ứ ằ ầ ế ở
ng i b « ném "vào con đ ng ti n b c a nhân lo i đ u b v t qua b iạ ị ườ ế ộ ủ ạ ề ị ượ ở
hành đ ng v ng vàng,nhi t huy t th c s ,s tích c c,tính kiên nh n vàộ ữ ệ ế ự ự ự ự ẫ
quy t tâm v t qua khó khăn,gian kh ».ế ượ ổ
EDMUND BURKE.
"Có l ng i Mã Lai cho r ng b ng cách n m l y đi u d dàng ,h sẽ ườ ằ ằ ắ ấ ề ễ ọ ẽ
không c n ph i đ i m t v i nh ng th thách mà các c ng đ ng khác đangầ ả ố ặ ớ ữ ử ộ ố
ph i đ ng đ u nh :chi n tranh,n n đói và c nh « nghèo r t mùng t iả ươ ầ ư ế ạ ả ớ ơ
».K t qu là chúng ta đã t đánh m t s năng đ ng và tinh th n m o hi mế ả ự ấ ự ộ ầ ạ ể
c a mình .T t c ph i thay đ i .Chúng ta ph i chu n b tinh th n đ leo lênủ ấ ả ả ổ ả ẩ ị ầ ể
đ nh núi cao nh t ,thám hi m đ i d ng sâu th m nh t và xông vào nh ngỉ ấ ể ạ ươ ẳ ấ ữ
n i hoàn toàn xa l v i chúng ta . "ơ ạ ớ
TI N SĨ MAHATHIR MOHAMADẾ
Mahathir Mohamad ,Th t ng Malaysia ,ng i đã t ng b sa th i m t l nủ ướ ườ ừ ị ả ộ ầ
kh i đ ng c m quy n và đã t ng b th t c năm 1969.Các r i ro y đã rènỏ ả ầ ề ừ ị ấ ử ủ ấ
giũa các kĩ năng chính tr trong ông và ông tr thành th t ng ch sau 30ị ở ủ ướ ỉ
năm đ u tranh.Có m t giai đo n ch tí xíu n a thôi,ông đã ph i sau songấ ộ ạ ỉ ữ ả ở
s t nhà tù.ắ
Ông sinh ngày 20 tháng 12 năm 1925.đ c nuôi n ng b i ng i m hi n d uượ ấ ớ ườ ẹ ề ị
và ng i cha r t tôn tr ng k lu t.Vi c h c c a ông ph i t m d ng vì chi nườ ấ ọ ỉ ậ ệ ọ ủ ả ạ ừ ế
tranh th gi i th 2 nh ng ông đã bi t t n d ng nó b ng cách m s p bánế ớ ứ ư ế ậ ụ ằ ở ạ
n c gi i khát,bánh ng t và trái cây .Sau đó,ông bán s n ph m th công r iướ ả ọ ả ẩ ủ ồ

33. làm th kí cho văn phòng huy n tr c khi theo khóa h c y t i Đ i h c mangư ệ ướ ọ ạ ạ ọ
tên Vua Edward 7 Singapore .ở
"Tôi có th làm đ c đi u đó không !-s do d tr c th t b i "ể ượ ề ự ự ướ ấ ạ
TI N SĨ KALAIGNER M.KARUNANIDHI’Ế
LÃNH T NG I TAMIL ,NADU, N ĐỤ ƯỜ Ấ Ộ
Karunanidhi tham gia chính tr khi còn là m t c u h c trò 14 tu i .Khi đó,tìnhị ộ ậ ọ ổ
th h t s c vô v ng.Lu t pháp c a th c dân Anh,s khác bi t v tôn giáoế ế ứ ọ ậ ủ ự ự ệ ề
,h th ng đ ng c p xã h i,s phân bi t giai c p,n n d t đã đ t ra nhi u thệ ố ẳ ấ ộ ự ệ ấ ạ ố ặ ề ử
thách l n cho đ t n c .Sinh ra trong 1 gia đình bình dân m t ngôi làngớ ấ ướ ở ộ
nh ,Karunanidhi đã quy t đ nh tr thành lãnh t c a ng i Tamil Nadu , nỏ ế ị ở ụ ủ ườ Ấ
Đ ,b t ch p vi c ph i đ ng đ u v i r t nhi u th thách .ộ ấ ấ ệ ả ươ ầ ớ ấ ề ử
M t l n n ,khi đang đi u khi n 1 bu i meeting ,ng i ta chuy n m t m uộ ầ ọ ề ể ổ ườ ể ộ ẩ
tin nh n báo r ng v ông đã qua đ i .H t s c bình tĩnh,ông c t m u tinắ ằ ợ ờ ế ứ ấ ẩ
nh n vào túi ,hoàn thành bài di n văn c a mình r i l p t c lao v nhà đắ ễ ủ ồ ậ ứ ề ể
nhìn l i l n cu i khuôn m t c a ng i v thân yêu.ạ ầ ố ặ ủ ườ ợ
Cu c đ i ông có các cu c đ u tranh và bi u tình .Nhi u l n ông b t ngộ ờ ộ ấ ể ề ầ ị ố
giam vì tham gia nhi u cu c bi u tình khác nhau .Ông đ c gán cho bi tề ộ ể ượ ệ
danh « k vào tù ra khám ».Trong 41 năm ,ông vào tù c th y 14 l n .Cu cẻ ả ả ầ ộ
đ i chính ch c a ông lúc nào cũng nh đang trên 1 đ i d ng d yờ ị ủ ư ạ ươ ậ
sóng.Trong 1 chi n d ch tranh c ,ông b 1 nhóm lính đánh thuê săn đu i vàế ị ử ị ổ
nh có phép l ,ông đã thoát ch t.ư ạ ế
Ông đã đ t k l c khi th ng liên ti p 9 cu c t ng tuy n c mà ông tham giaạ ỉ ụ ắ ế ộ ổ ể ư
k t năm 1956 .Các âm m u chính ch ,tình hình chính tr b t n,v ám sátể ừ ư ị ị ấ ổ ụ
Rajis Gandhi ,các v đánh bom,s b i c c a các liên minh chính tr …ụ ự ộ ướ ủ ị
t ng ch ng đã có th lay chuy n s kiên đ nh trong ông .Nh ng không ,ôngưở ừ ể ể ự ị ư
luôn t tin và quy t đoán .Ông còn có 1 kh năng hi m th y là có th v tự ế ả ế ấ ể ượ
qua t t c các tr ng i và đ t t i đ nh cao .N u b n mu n th y m t conấ ả ở ạ ạ ớ ỉ ế ạ ố ấ ộ
ph ng hoàng th n kì,hãy đ n g p Ti n sĩ Kalaignerượ ầ ế ặ ế
Trí nh c u ông th t đáng khâm ph c ;ông là 1 trong nh ng nhà hùng bi tàiớ ả ậ ụ ữ ệ
ba nh t c a ng i Tamil Nadu.Ông đã dàn d ng 20 v k ch và tham gia di nấ ủ ườ ự ở ị ễ
xu t 1 vài v .Ông cũng vi t l i tho i cho 70 b phim c a Tamil .Ông làấ ở ế ờ ạ ộ ủ
ng i sáng l p ra nh t báo « Murasoli » và vi t h n 100 quy n sách v cácườ ậ ậ ế ơ ể ề
đ tài l c s ,xã h i và văn h c.Ông đ ng th i còn là 1 nhà th n i ti ng.ề ị ủ ộ ọ ồ ờ ơ ổ ế
Khi h th ng đ ng câp gây nên s xáo đ ng trong xã h i ,oomg đã sáng l pệ ố ẳ ự ộ ộ ậ
nên « Samathuvapuram »,n i mà m i ng i dân thu c cá t ng l p xã h iơ ọ ườ ộ ầ ớ ộ
,tôn giáo và c ng đ ng khác nhau có th chung s ng v i nhau.Ông đã d ngộ ồ ể ố ớ ự
t ng đài c a 1 v thi sĩ vĩ đ i ng i Tamil ,Thiruvalluvar cao h n 40ượ ủ ị ạ ườ ơ

34. mét.Tình c m say mê mà ông dành cho Đ ng Tamil ,cho s th nh v ng c aả ả ự ị ượ ủ
ng i dân Tamil không có gì sánh đ c .Ông là 1 trong nh ng lãnh t đ cườ ượ ữ ụ ượ
tôn sùng nh t c a ng i Tamil trên kh p th gi i .ấ ủ ườ ắ ế ớ
" Th t b i chính là con đ ng d n đ n thành công ,cũng gi ng nh cáấ ạ ườ ẫ ế ố ư
khám phá v nh ng đi u sai trái đã h ng ta hăm h tìm đ n đi u đúng.Vàề ữ ề ướ ở ế ề
m i kinh nghi m m i m ch ra 1 s hình thái c a s sai l m đ sau này taỗ ệ ớ ẻ ỉ ố ủ ự ầ ể
bi t cách tránh chúng ".ế
JOHN KEATS
---------------------------------------
"Trong ph n l n các tình hu ng ,tr n chi n c a cu c s ng di n ra r t ácầ ớ ố ậ ế ủ ộ ố ễ ấ
li t,và vi c chi n th ng nó mà không ph i đ u tranh cũng gi ng nh vi cệ ệ ế ắ ả ấ ố ư ệ
chi n th ng mà không có vinh quang .N u không có khó khăn s không cóế ắ ế ẽ
thành công nào ;n u không có m c đích đ đ u tranh chúng ta s khôngế ụ ể ấ ẽ
dành đ c gì c .Các khó khăn có th đe d a ng i thi u ngh l c nh ngượ ả ể ọ ườ ế ị ự ư
l i là nh ng tác nhân tích c c đòi v i nh ng c ng quy t và dũng c m.T tạ ữ ự ớ ữ ươ ế ả ấ
c các kinh nghi m s ng đ i đã th c s ch ng minh r ng h u h t cá trả ệ ố ở ờ ự ự ứ ằ ầ ế ở
ng i b « ném "vào con đ ng ti n b c a nhân lo i đ u b v t qua b iạ ị ườ ế ộ ủ ạ ề ị ượ ở
hành đ ng v ng vàng,nhi t huy t th c s ,s tích c c,tính kiên nh n vàộ ữ ệ ế ự ự ự ự ẫ
quy t tâm v t qua khó khăn,gian kh ».ế ượ ổ
EDMUND BURKE.
"Có l ng i Mã Lai cho r ng b ng cách n m l y đi u d dàng ,h sẽ ườ ằ ằ ắ ấ ề ễ ọ ẽ
không c n ph i đ i m t v i nh ng th thách mà các c ng đ ng khác đangầ ả ố ặ ớ ữ ử ộ ố
ph i đ ng đ u nh :chi n tranh,n n đói và c nh « nghèo r t mùng t iả ươ ầ ư ế ạ ả ớ ơ
».K t qu là chúng ta đã t đánh m t s năng đ ng và tinh th n m o hi mế ả ự ấ ự ộ ầ ạ ể
c a mình .T t c ph i thay đ i .Chúng ta ph i chu n b tinh th n đ leo lênủ ấ ả ả ổ ả ẩ ị ầ ể
đ nh núi cao nh t ,thám hi m đ i d ng sâu th m nh t và xông vào nh ngỉ ấ ể ạ ươ ẳ ấ ữ
n i hoàn toàn xa l v i chúng ta . "ơ ạ ớ
TI N SĨ MAHATHIR MOHAMADẾ
Mahathir Mohamad ,Th t ng Malaysia ,ng i đã t ng b sa th i m t l nủ ướ ườ ừ ị ả ộ ầ
kh i đ ng c m quy n và đã t ng b th t c năm 1969.Các r i ro y đã rènỏ ả ầ ề ừ ị ấ ử ủ ấ
giũa các kĩ năng chính tr trong ông và ông tr thành th t ng ch sau 30ị ở ủ ướ ỉ
năm đ u tranh.Có m t giai đo n ch tí xíu n a thôi,ông đã ph i sau songấ ộ ạ ỉ ữ ả ở