constitutional forms

1. Constitutional forms and
Political Institutions of the West
Dr.Piyanan Songsoontorawat
Bachelor of Political Science Program
NRRU

2. วัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรม
• อธิบายรูปแบบรัฐธรรมนูญและสถาบันทางการเมืองประเทศอังกฤษได้
• อธิบายรูปแบบรัฐธรรมนูญและสถาบันทางการเมืองประเทศอเมริกาได้
• อธิบายรูปแบบรัฐธรรมนูญและสถาบันทางการเมืองประเทศฝรังเศสได้
• เปรียบเทียบรูปแบบรัฐธรรมและสถาบันทางการเมืองของประเทศต่างๆ ได้
• วิเคราะห์แนวคิดการจัดทํารัฐธรรมนูญและสถาบันทางของประเทศตะวันตกได้

3. ประวัติของกฎหมายรัฐธรรมนูญอังกฤษ
• Magna Carta. 1215
• Petition of Right. 1628
• Bill of Rights. 1689
• The Act of Settlement. 1701

4. บทบัญญัติแมคนาคาร์ตา (Magna Carta. 1215)
• พระเจ้าแผ่นดินจะเรียกเก็บภาษี หรือขอให้ราษฎรให้
ความช่วยเหลือไม่ได้นอกจากจะได้รับความยินยอม
จากทีประชุมหัวหน้าราษฎร
• การงดใช้กฎหมาย หรือการยกเว้นไม่ใช้กฎหมายบังคับ
แก่บุคคลใดบุคคลหนึงจะกระทําไม่ได้
• บุคคลใดๆ จะถูกจับกุมคุมขัง หน่วงเหนียว หรือขับไล่
เนรเทศไม่ได้

5. คําขอสิทธิ (Petition of Right. 1628)
• วางพืนฐานให้ประชาชนสามารถประท้วงพระมหากษัตริย์ในเรืองของการ
เก็บภาษี

6. พระราชบัญญัติว่าด้วยสิทธิ (Bill of Rights. 1689)
• การยุติพระราชอํานาจของพระมหากษัตริย์ทีละเว้น และเพิกเฉยต่อการออกกฎหมายโดยไม่ได้
รับความยินยอมจากรัฐสภา ถือเป็นชัยชนะครังสําคัญของสภาสามัญ ในการต่อสู้ กับพระราช
อํานาจของพระมหากษัตริย์มาเป็นเวลายาวนาน

7. กฎมณเฑียรบาลว่าด้วยการสืบราชสันตติวงศ์ (The Act of
Settlement. 1701)
• ไม่เพียงแต่บัญญัติเรืองของการสืบสันตติวงศ์เท่านัน แต่ยังได้วางหลักความเป็นอิสระในการ
พิพากษาคดีของศาล และวางเงือนไขหลักการปกครองแบบพระมหากษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญ
เอาไว้อีกด้วย

8. ทีมาของกฎหมายรัฐธรรมนูญอังกฤษ
• กฎหมายทีบัญญัติขึน (Statute Law)
• กฎหมายจารีต (Common Law)
• ธรรมเนียมปฏิบัติ (Conventions Law)
• ข้อเขียนทีเชือถือได้(Work of Authority)
• กฎหมายประชาคมยุโรป (European Community
Law)

9. แนวคิดทีนํามาใช้ในการจัดทํารัฐธรรมนูญ
กฎบัตรนีเป็นสัญญาระหว่างพระเจ้าจอห์นและพวกบารอนซึงพระเจ้าจอห์นได้ยอมลง
พระปรมาภิไธยภายหลังทีพระองค์ทรงพ่ายแพ้ในการรบพุ่ง กฎบัตรแม็กนา คาร์ตาได้กําหนดถึง
องค์การและอํานาจของสภาใหญ่ หลังจากนันเป็นต้นมาอํานาจของพระมหากษัตริย์อังกฤษก็
ค่อยๆ ถูกจํากัดลง จนในทีสุดอังกฤษก็ได้มีรัฐธรรมนูญขึนมาใช้ในการปกครองประเทศ โดยที
พระมหากษัตริย์อยู่ภายใต้กฎหมายรัฐธรรมนูญ

10. สถาบันการเมืองตามโครงสร้างของรัฐธรรมนูญอังกฤษ
โครงสร้างของ
รัฐธรรมนูญอังกฤษ
นิติบัญญัติ บริหาร ตุลาการ

11. ฝ่ ายนิติบัญญัติของประเทศอังกฤษ
พระมหากษัตริย์ สภาขุนนาง (the House
of Lords)
สภาสามัญชน (the
House of
Commons)
เป็นประมุขและสัญลักษณ์ของ
ประเทศ
- ขุนนางฝ่ายศาสนา
- ขุนนางฝ่ายฆราวาส
เป็นตัวแทนของประชาชนใน
ประเทศโดยไม่จํากัดชัน
วรรณะ
ทรงใช้อํานาจการบริหารผ่าน
คณะรัฐมนตรี
- พิจารณาร่างกฎหมายทีไม่
เร่งด่วน
- ทบทวนร่างพระราชบัญญัติ
- เป็นศาลสูงสุดของประเทศ
- ตรวจสอบทางนิติบัญญัติ
- ตรวจสอบฝ่ายบริหาร
- ควบคุมทางการคลัง

12. ฝ่ ายบริหารของประเทศอังกฤษ
• นายกรัฐมนตรี และคณะรัฐมนตรี จึงเป็นกลไกสําคัญในการบริหารประเทศ
• สมาชิกสภาสามัญชนจะได้รับการแต่งตังขึนมาเป็นนายกรัฐมนตรีและ
คณะรัฐมนตรี
• ฝ่ายบริหารจะต้องได้รับเสียงสนับสนุนจากสมาชิกสภาสามัญชน และจะต้อง
รับผิดชอบต่อสภา และประชาชน

13. ฝ่ ายตุลาการของประเทศอังกฤษ
• ผู้พิพากษาทีมาจากวงการวิชาชีพนักกฎหมาย ซึงพระมหากษัตริย์ทรงแต่งตัง
• ศาลมีหน้าทีอย่างจํากัดในการตีความพระราชบัญญัติที รัฐสภาเป็นผู้ออกไม่มี
อํานาจบ่งชีว่าพระราชบัญญัติฉบับใดมีลักษณะขัดต่อรัฐธรรมนูญ หรือไม่
• ประชาธิปไตยอังกฤษทีไม่มีการแบ่งแยกอํานาจอย่างเด็ดขาดระหว่างอํานาจนิติ
บัญญัติ และบริหาร กับ อํานาจตุลาการ

14. รูปแบบรัฐธรรมนูญและสถาบันทางการเมืองประเทศอเมริกา
• วิวัฒนาการ การเกิดขึนของรัฐธรรมนูญ
• แนวคิดทีนํามาใช้ในการจัดทํารัฐธรรมนูญ
• สถาบันการเมืองตามโครงสร้างของรัฐธรรมนูญ

15. วิวัฒนาการ การเกิดขึนของรัฐธรรมนูญ ของสหรัฐอเมริกา
• “สามัญสํานึก” (Common Sense) ของ โธมัส เพน (Thomas Paine) ได้พิมพ์เผยแพร่เมือ
วันที 9 มกราคม ค.ศ.1776
• ร่างบทบัญญัติแห่งสมาพันธรัฐขึน (Article of Confederation)
• ทุกมลรัฐแต่งตังผู้แทนของตนเข้าร่วมประชุมทีเมืองฟิลาเดลเฟีย (Philadelphia) ในปี
ค.ศ. 1787
• ฝ่ายเฟดเดอรัลลิสต์(Federalist) // ฝ่ายแอนติเฟดเดอรัลลิสต์( Anti- Federalist )
• รัฐธรรมนูญฉบับปี ค.ศ.1787 มีผลบังคับใช้โดยสมบูรณ์

16. แนวคิดทีนํามาใช้ในการจัดทํารัฐธรรมนูญ ของสหรัฐอเมริกา

17. สถาบันการเมืองตามโครงสร้างของรัฐธรรมนูญของสหรัฐอเมริกา
ฝ่ ายบริหาร ฝ่ ายนิติบัญญัติ ฝ่ ายตุลาการ
ประธานาธิบดีเป็นประมุขและ
เป็นหัวหน้ารัฐบาล
- วุฒิสภา : มลรัฐละ 2 คน รวม
เป็น 100 คน ดํารงตําแหน่ง
สมัยละ 6 ปี
ศาลชันต้น (Curcuit Court)
ศาลอุทรณ์ (Appeal Court)
และศาลฎีกา (Supreme Court)
ประธานาธิบดีมาจากการ
เลือกตังผ่านคณะผู้เลือกตัง
(Electoral College)
สภาผู้แทนราษฎร : ดํารง
ตําแหน่งสมัยละ 2 ปี
ศาลฎีกามีอํานาจทีจะล้มเลิก
กฎหมายใดๆ และการ
ปฏิบัติการของฝ่ายบริหารทีได้
วินิจฉัยแล้วว่าขัดต่อ
รัฐธรรมนูญ
ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ผู้ทํา
สนธิสัญญาต่างๆ

18. รูปแบบรัฐธรรมนูญและสถาบันทางการเมืองประเทศฝรังเศส
• วิวัฒนาการ การเกิดขึนของรัฐธรรมนูญ
• แนวคิดทีนํามาใช้ในการจัดทํารัฐธรรมนูญ
• สถาบันการเมืองตามโครงสร้างของรัฐธรรมนูญ

19. วิวัฒนาการ การเกิดขึนของรัฐธรรมนูญ ของประเทศฝรังเศส
• การปฏิวัติครังใหญ่ เมือวันที 14 กรกฎาคม ค.ศ. 1789
• เสรีภาพ (Liberty) คือ การเน้นในเสรีภาพของบุคคล
• เสมอภาค (Equality) คือ ความเท่าเทียมกันตามกฎหมายของปัจเจกชน
• ภราดรภาพ (Fraternity) คือ ความเป็นพีเป็นน้องกัน มนุษย์ทุกคนจะต้องมีความเท่า
เทียมกันและปฏิบัติต่อกันดุจพีน้อง

20. แนวคิดทีนํามาใช้ในการจัดทํารัฐธรรมนูญ ของประเทศฝรังเศส
ตังอยู่บนพืนฐานของทังหลักการตามกฎหมายโรมัน และทังคําอธิบายของกฎหมาย
ศาสนาและอุดมคติกษัตริย์แห่งความยุติธรรม

21. สถาบันการเมืองตามโครงสร้างของรัฐธรรมนูญ
สถาบันนิติบัญญัติ (รัฐสภา) สถาบันบริหาร (รัฐบาล) สถาบันตุลาการ (ศาล)
สภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภา ประธานาธิบดี มาจากการ
เลือกตังโดยตรงโดยประชาชน
เป็นหน่วยงานทีมีความเป็น
อิสระ
มีหน้าทีหลักในการตรารัฐ
บัญญัติและกฎหมาย
นายกรัฐมนตรีมาจากการ
แต่งตังของประธานาธิบดี
พิพากษาทีทําหน้าทีเป็นผู้
พิพากษา
การบริหารราชการแผ่นดินนัน
ได้แก่นายกรัฐมนตรีและ
คณะรัฐมนตรี
ผู้พิพากษาทีทําหน้าทีเป็น
อัยการ

22. สรุป