4. Một số hidrocacbon thơm
Hidrocacbon thơm là gì?
Hidrocacbon thơm được
chia làm mấy loại?
5. hidrocacbon thơm là hidrocacbon trong phân tử
chứa một hay nhiều vòng benzen
Hidrocacbon thơm được chia thành 2 loại:
Loại có một vòng benzen
VD:
Loại có nhiều vòng benzen
VD:
8. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
B. MỘT VÀI HIDROCACBON THƠM
KHÁC
C. ỨNG DỤNG CỦA MỘT SỐ
HIDROCACBON THƠM
9. Nội dung chính cần nắm
Cấu tạo phân tử, sự liên quan tới tính chất của
benzen và dãy đồng đẳng
- Đồng đẳng, đồng phân và danh pháp
- Tính chất của ankyl benzen
Quy tắc thế vào vòng benzen
Điều chế và ứng dụng
10. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
1. cấu tạo phân tử của benzen
6 nguyên tử C và 6 nguyên tử H cùng
nằm trên một mặt phẳng
Cấu trúc phẳng, hình lục giác đều
Dựa vào mô hình phân
tử benzen. Hãy cho
biết:
Benzen có cấu trúc
như thế nào?
Sự phân bố nguyên tử
C và H ?
11. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
1. cấu tạo phân tử của benzen
Để diễn tả công thức cấu tạo của
benzen người ta dùng 1 trong 2 công
thức sau
12. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
I. ĐỒNG
ĐẲNG, ĐỒNG
PHÂN, DANH
PHÁP
II. TÍNH CHẤT
VẬT LÍ
III. TÍNH
CHẤT HÓA
HỌC
Benzen C6H6 và các hidrocacbon thơm
khác có công thức phân tử C7H8, C8H10,…,
lập thành dãy đồng đẳng có công thức
phân tử chung
2 6 ( 6)n nC H n
Những chất như thế nào là
dãy đồng đẳng của
benzen?
2 6 ( 6 )n nC H n
2. Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp
a. Đồng đẳng
13. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
2. Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp
Hai chất đầu dãy không có đồng phân
hidrocacbon thơm
Từ C8H10 trở lên mới có các đồng phân
về vị trí nhóm ankyl quanh vòng benzen
và về cấu tạo của mạch C của mạch
nhánh
b. Đồng phân
14. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
2. Đồng phân, danh pháp
Đồng phân của các nhóm ankyl xung
quanh vòng benzen
b. Đồng phân
15. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
2. Đồng phân, danh pháp
Đồng phân về cấu tạo mạch C của
nhóm ankyl
b. Đồng phân
16. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
2. Đồng phân, danh pháp
Phiếu học tập số 1
Viết các đồng phân của hidrocacbon
thơm: C8H10
………………………………………………………………………..
b. Đồng phân
17. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
2. Đồng phân, danh pháp
c. Danh pháp
Tên hệ thống:
Dạng một nhánh
• Tên các nhóm ankyl + benzen
toluene ethylbenzene propylbenzene
18. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
2. Đồng phân, danh pháp
c. Danh pháp
Tên hệ thống
Tên ankylbenzen = Số chỉ vị trí nhánh + tên
nhánh + benzen
Dạng nhiều nhánh
VD:
1-ethyl-3-methylbenzene1,3-đimetylbenzen
19. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
2. Đồng phân, danh pháp
c. Danh pháp
Tên hệ thống
Dạng nhiều nhánh
1-ethyl-3-methylbenzene
5
6
4
22
3
1 3
4
5
6
1
Tên gọi của
chất này là
gì?
Cách đánh
số nào
đúng?
cách
20. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
2. Đồng phân, danh pháp
P-metyltoluen
VD:
Nếu vòng benzen có 2 nhóm ankyl ở vị
trí
+ Vị trí 1,2 – gọi là vị trí ortho (o)
+ Vị trí 1,3 – gọi là kí hiệu meta (m)
+ Vị trí 1,4 – gọi là kí hiệu para (p)
o-metyltoluen m- metyltoluen
21. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
2. Đồng phân, danh pháp
c. Danh pháp
1,2-đimetylbenzen
1,3-đimetylbenzen
1,4-đimetylbenzen
etylbenzen
Hãy gọi tên các
chất sau?
22. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
Hidrocacbon thơm đều là chất lỏng và
chất rắn
Benzen là chất lỏng, không màu, có
mùi đặc trưng.không tan trong nước ,
nhẹ hơn nước, có khả năng hòa tan
nhiều hợp chất hữu cơ
Nhiệt độ sôi của hidrocacbon thơm tăng
theo chiều tăng của phân tử
Hãy cho biết tính chất
vật lí của benzen và
hidrocacbon thơm?
23. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
1. phản ứng thế
a. thế nguyên tử H của vòng benzen
- phản ứng với halogen
Thí nghiệm
24. Benzen có phản ứng thế với Brom không?
Bột Fe
H2O
C6H6
Br2
Quì tím
Tại sao quỳ tím chuyển sang màu đỏ?
=>Khí HBr thoát ra làm
quỳ tím hóa đỏ
25. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
1. phản ứng thế
a. thế nguyên tử H của vòng benzen
- phản ứng với halogen
+ Br2
bot Fe
+ HBr
Br-Br
=> Benzen chỉ tác
dụng với brom trong
đk có xt là bột Fe
Brom benzen
26. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
1. phản ứng thế
a. thế nguyên tử H của vòng benzen
- phản ứng với halogen
+ Nếu cho ankylbenzen tác dụng với brom
trong đk( có bột Fe)
+ Br2
bột Fe
+ HBr
P-bromtoluen
+ HBr
o-bromtoluen
Nếu cho ankyl bezen
tác dụng với brom
cũng trong đk có bột
sắt thì ta thu được gì?
Viết ptpu xảy ra?
27. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
1. phản ứng thế
a. thế nguyên tử H của vòng benzen
- phản ứng với halogen
Benzen chỉ làm mất màu brom trong điều
kiện có bột sắt, còn trong điều kiện
thường benzen không làm mất màu dd
brom.
Ankyl benzen tham gia phản ứng H dễ
dàng hơn benzen và cho ra hỗn hợp
sản phẩm (phản ứng ưu tiên thế ở vị trí
ortho và para.
28.
29. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
1. phản ứng thế
a. thế nguyên tử H của vòng benzen
- phản ứng với axit nitric
+ có chất lỏng nặng màu
vàng lắng xuống
+ HBr đ
H2SO4 đ
Quan sát hiện tượng viết ?
Viết phương trình phản
ứng?
Cũng như benzen
viết ptpu của toluen tác
dụng với HNO3 ?
30. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
1. phản ứng thế
a. thế nguyên tử H của vòng benzen
- phản ứng với axit nitric
+ HNO3 đ
H2SO4 đ
31. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
1. phản ứng thế
a. thế nguyên tử H của vòng benzen
Quy tắc thế
:
nếu vòng benzen chứa các nhóm
ankyl hay các nhóm (-OH, -OCH3, -
NH2…) thì phản ững xảy ra dễ dàng
hơn và ưu tiên thế vào vị trí o và p
Nếu vòng benzen có chưa sẵn
nhóm NO2 hay (COOH, SO3H…) thì
phản ứng khó khăn hơn và ưu tiên
thế vào vị trí m
Từ những phản ứng
thế ở trên hãy rút ra
quy tắc thế ?
32. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
1. phản ứng thế
a. thế nguyên tử H của mạch nhánh
- phản ứng toluen với brom
Phiếu học tập số 2
Hãy cho dự đoán sản phẩm của phản ứng
toluen tác dụng với brom điều kiện nhiệt độ
ánh sáng?
Rút ra kết luận?
…………………………………………………
33. A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
1. phản ứng thế
a. thế nguyên tử H của mạch nhánh
- phản ứng của toluen với brom
+ Br2 + HBr
o
t
toluen
Benzylbromua
=> phản thế nguyên tử H của mạch
nhánh tương tự ankan
34. Cũng cố bài tập
Câu 1: ững với công thức C8H10 có bao nhiêu
đồng phân chứa vòng benzen?
Câu 2 : hợp chất nào không phải đồng đẳng của benzen?
A. 5 B. 6 C. 4
D. 7
35. Cũng cố bài tập
Câu 3: ankyl benzen cho phản ứng với brom tronng điều
kiện có xt bột sắt thì sẽ ưu tiên vào vị trí nào?
Câu 4: gội tên của chất sao?
A. Ortho,para B. meta,para C. ortho,meta D. para
Toluen (metylbenzen)
36. Hướng dẫn học ở nhà
- Viết các đồng phân và gọi tên các hidrocacbon thơm có
công thức phân tử C8H10, C9H12?
-
- Xem phần tư liệu trang 161.
- Làm các bài tập trong sách bài tập.
- Chuẩn bị các nội dung còn lại của bài học( bỏ phần II
của B(Naphtalen)).