this theme about linux systems

1. Linux operatsion tizimlar
oilasi

2. Operatsion tizim - kompyuter texnikasini boshqaradigan, fayllar
bilan ishlashni va amaliy dasturlarning bajarilishini tashkil etuvchi,
ma'lumotlarni kiritish va chiqarishni amalga oshiradigan dasturlar
yig'indisidir. Bugungi kunda, Operatsion tizim - bu kompyuterga
yuklanadigan dasturlarning birinchi va asosiy to'plami.

3. Linux, Linux-ochiq kodli ko'p
vazifali operatsion tizimdir.
Linux yadrosi bepul va ochiq
dasturiy ta'minotni ishlab
chiqish modeliga muvofiq
yaratiladi va tarqatiladi.

4. Linux 1991 yilda, Finlyandiyalik
yosh dasturchi Linus Torvalds
tizimning uning nomi bilan atalgan
birinchi versiyasi ustida ishlashga
kirishgan paytdan boshlanadi.
Linuxning mashhurligi uning
paydo bo'lishi bilan boshlangan.
Bu, birinchi navbatda, ushbu OT
yadrosi, u uchun yozilgan ko'pgina
dasturlar kabi, juda muhim
fazilatlarga ega ekanligi bilan
bog'liq.

5. Qo'llab-quvvatlanadigan qurilmalar
Operatsion tizim ko'p sonli arxitekturalarni qo'llab-quvvatlaydi, bu esa Linuxni
deyarli hamma joyda o'rnatish imkonini beradi.

6. • Windowsdan farqli ravishda
bepul. Tizimning barcha
komponentlari, shu jumladan
manba matnlari cheklanmagan
miqdordagi foydalanuvchilar
uchun bepul nusxa ko'chirish va
o'rnatish uchun litsenziya bilan
tarqatiladi.
 Ochiq manba kodi, ya'ni har kim ushbu koddan xohlagancha
foydalanishi va o'zgartirishi mumkin.

7.  ishda ham, uyda ham foydalanish uchun bepul va qonuniy
ravishda zamonaviy OTga ega bo'lish imkonini beradi;
 yuqori tezlikka ega;
 ancha ishonchli va barqaror ishlaydi;
 deyarli viruslar mavjud emasligi;
 kompyuterni tarmoqqa osongina integratsiya qilish imkonini
beradi;
 boshqa operatsion tizimlarning amaliy dasturlarini ishga
tushirish imkonini beradi;
 Unix dunyosida to'plangan va manba matnlari bilan birga
erkin tarqatiladigan juda ko'p turli xil dasturiy paketlardan
foydalanishni ta'minlaydi.

8. 1) Ehtiyotkorlik talabi.
Linux operatsion tizimi bilan ishlaganda, muayyan
harakatlarni bajarishdan oldin ko'rsatmalarni diqqat
bilan o'qib chiqishingiz kerak..
2) Ba'zi qurilmalar uchun
maxsus drayverlarga ehtiyoji.
Afsuski, yangi drayverlarning
chiqarilishi Windows bilan
solishtirganda biroz sekinroq.

9. Linux OT ning
xususiyatlari va
afzalliklari

10. Bepul Linux
Ehtimol, bir necha yil oldin bu masala unchalik dolzarb emas edi, lekin hozir
intellektual mulkka munosabat boshqacha. Ko'proq odamlar Windowsning
pirat nusxasi katta muammolarga olib kelishi mumkinligini tushunishmoqda.
Windows-ning pullik litsenziyalangan versiyasini sotib olishga kam odam
tayyor. Shuningdek, ushbu OS ostida ishlaydigan ko’plab dasturlarni pullik.
Linuxni o'rnatganingizdan so'ng siz minglab bepul dasturlar to'plamiga ega
bo'lasiz. Ular Windows dasturlari kabi tanish bo'lmasada, ular mutlaqo
funktsionaldir.

11. Linux ishonchliligi
Shaxsiy kompyuteringiz
apparatining to'g'ri ishlashini
Linuxni qayta yuklamasdan va
qotib qolmasdan imkon beradi.

12. Linux xavfsizligi
Linux deyarli viruslardan xoli. Ko'p "orqa eshiklarga" ega
bo'lgan MS Windows-dan farqli o'laroq, operatsion
tizimning o'zi zararli dasturlarning ishlashini istisno qiladi.
Va buning uchun siz kompyuteringizni sekinlashtiradigan
va ishga xalaqit beradigan antivirus dasturlarisiz
qilishingiz mumkin. Antivirus ma'lumotlar bazalarini doimo
yangilab turishingiz va qattiq diskingizni viruslarga
skanerlashingiz shart emas, qimmatli vaqtni behuda
sarflaysiz.

13. Linuxning afzalliklari
1. Tijorat mahsulot emas
2. Manba kodi bilan tarqatiladi
3. Bepul tarqatiladi
4. Ishonchlilik

14. Linuxning kamchiliklari
1. O'zlashtirish. Yangi foydalanuvchi uchun, uning
uchun butunlay boshqacha va noma'lum tizimni
o'zlashtirish juda qiyin bo'ladi.
2. Konsol. Afsuski, busiz qilish mumkin emas.
Dasturlarni ishga tushirish, o'rnatish yoki o'chirish
bilan bog'liq ba'zi harakatlar konsoldagi ma'lum bir
kodga tegishli bo'lishi kerak.
3. Distrubitivlar sonining ko’pligi

15. 4. Printerlarni sozlash. Agar boshqa barcha tashqi
qurilmalar muammosiz sozlangan va to'g'ri
ishlayotgan bo'lsa, printerlar bilan bog'liq katta
muammo bor. Albatta, bugungi kunda bunday
muammoni hal qilishning ko'plab echimlari mavjud,
ammo u juda dolzarb bo'lib qolmoqda.
5. Kirish huquqlari. Ko'pgina dasturlar va yordamchi
dasturlar uchun siz har safar kirish huquqlari bilan
shug'ullanishingiz kerak bo'ladi. Hamma narsa
xavfsizlik nuqtai nazaridan qilingan.

16. 6. O'yinlar va dasturlar. Afsuski, Linux Windows kabi
go'zal va kuchli o'yinlar bilan maqtana olmaydigan
tizimdir. Ammo buning asoslari bor - Linux o'yin-kulgi
uchun emas, balki dasturchilarning ishi uchun
yaratilgan. Windows uchun yozilgan dasturlar
Linuxda ishlamaydi
7. Windows bilan solishtirganda juda ko'p farqlar.
Linuxga o'tgan kishi uchun avvaliga yangi interfeys,
vizual qobiq va fayl tizimini tashkil etishga ko'nikish
qiyin bo'ladi.

17. Linux interfeyslari
1. Командная строка (Buyruqlar qatori)
2. Grafik interfeys, hozirda grafik inerfeyslar
soni juda ko’p bo’lib mashhurlari:
1. Gnome
2. KDesktop (KDE)
Amaliyot printsipiga ko'ra, ular bir xil, lekin
fayllar bilan ishlashda imkoniyatlar bilan bir-
birini to'ldiradi.

18. Linux komponentlari
1. Yadro
Yadro boshqa dasturlar va apparat vositalarining bajarilishini
boshqaruvchi asosiy dastur hisoblanadi.
2. Tizim muhiti
Tizim muhiti foydalanuvchi interfeysining ishlashini ta'minlaydi, uning
buyruqlarini qabul qiladi va ularni yadroga yuboradi, so'ngra
Interpretator vazifasini bajaradi.
3. Fayl tizimi
Fayl tizimi - bu fayllarni diskda saqlash tizimi. Linux-dagi fayllar
Windows-dagi tuzilishga o'xshash tarzda tashkil etilgan (ierarxik -
daraxt tuzilishi).

19. GNOME - bu UNIX-ga o'xshash operatsion tizimlar
uchun bepul ish stoli muhiti
GNOME shell ish stoli

20. KDE
• Bepul KDE Plazma ish stoli muhitini, kundalik
ish uchun puxta o'rnatilgan dasturlar
to'plamini va bir nechta veb-xizmatlarni ishlab
chiqadigan xalqaro hamjamiyat. 2010 yil
boshigacha KDE nomi dasturiy ta'minotning
o'zini anglatardi.

21. KDE plazma Ish stoli

22. Unity ish stoli

23. Xfce ish stoli

24. Bu Linux platformasining tayyor amalga oshirilishi
bo'lib, tizimni o'rnatish, nastroyka va konfihuratsiyalar,
dastur dasturlarini boshqarish, shuningdek dasturlar
to'plamini o'z ichiga oladi.
Distrubutivni tanlashda siz berilgan vazifani
boshqarishingiz kerak, bu o'rnatish va sozlash uchun zarur
bo'lgan vaqtni aniqlaydi.
Qaysi distrubutivni qabul qilsangiz ham, natijada Linux
paydo bo'ladi.
Distrubutivlar (Tarqalish)

25. Linux operatsion tizimining eng
mashhur distributivlari:

26. • Debian GNU/Linux — katta ishlab chiquvchilar
jamoasi tomonidan ishlab chiqilgan distributiv. U
ko'plab boshqa distributivlarni yaratish uchun asos
bo'lib xizmat qiladi. Unda bepul bo'lmagan
dasturiy ta'minotni kiritish uchun qat'iy yondashuv
mavjud.

27. • Mandriva Linux — Frantsuz-Braziliya distributivi,
sobiq Mandrake va Conectiva birikmasi.

28. Ubuntu — Debian GNU/Linux-ga asoslangan va
tezda mashhurlikka erishgan distributiv. Hamjamiyat
qo’llab quvvatlaydi, Canonical Ltd tomonidan ishlab
chiqilgan. Asosiysi sborka o'rganish va foydalanish
qulayligiga qaratilgan, shu bilan birga server va
minimal sborkalar mavjud.

29. • Linux Mint — Ubuntu asosidagi va to'liq mos
keladigan distributiv, jumladan, Java, Adobe Flash
va boshqalar optimizatsiya qilinib qo’shilgan.

30. • openSUSE — Novell ko'magida hamjamiyat
tomonidan ishlab chiqilgan distributiv. YaST
yordamchi dasturi tufayli sozlash va texnik xizmat
ko'rsatish oson.

31. • Arch Linux — Dasturiy ta'minotning so'nggi
versiyalariga e'tibor qaratilib, doimiy ravishda
yangilanib turadigan, ikkilik va manba
o'rnatishlarni qo'llab-quvvatlaydi va KISS soddalik
falsafasiga asoslanadi, bu tarqatish vaqtni
ayamasdan Linuxning barcha quvvati va
o'zgarishini xohlaydigan bilimdon foydalanuvchilar
uchun mo'ljallangan.

32. • CentOS — Red Hat Enterprise Linux tijoriy
distributivining bepul manbasiga asoslangan va
unga mos keladigan Linux distributivi. CentOS ning
har bir versiyasi 7 yil davomida qo'llab-quvvatlanadi
(xavfsizlik relizlari orqali). CentOS ning yangi
versiyasi har 2 yilda chiqariladi.

33. Versiyasi Grafik muhit Xususiyatlari
Kubuntu Ubuntu distrubitivi KDE ish stoli bilan. Частота ЦП: 1Ггц
ОЗУ: 512 Мб
Видеокарта: 128 Мб
Место на диске: 15 Гб
Xubuntu Ubuntu distrubitivi standart Xfce ish stoli bilan (zaif
kompyuterlar uchun).
Частота ЦП: от 500 Мгц
ОЗУ: 128-192-256 Мб
Место на диске: 2 Гб
Edubuntu Ta'lim muassasalari uchun distrubutiv. Частота ЦП: от 700 Мгц
ОЗУ: 512 Мб-1 Гб
Место на диске: 6-10 Гб
Rubuntu Rossiyadagi ofis va uy kompyuterlarida Ubuntudan qulay
foydalanish uchun yaratilgan distrubutiv.
Частота ЦП: от 700 Мгц
ОЗУ: 256 Мб-1 Гб
Место на диске: 6-10 Гб
Fluxbuntu Fluxbox oyna menejeridan foydalanadi. Fluxbox-dan
foydalanish va past talablarga ega ilovalar tufayli eski
mashinalar uchun juda mos keladi, ko'plab standart
Ubuntu dasturlari yo'q.
Частота ЦП: от 300 Мгц
ОЗУ: от 64-96 Мб
Место на диске: от 1 Гб
CD-привод

34. Kompyuter bozorida mashhurlik

35. Smartfon bozorida mashhurlik

36. Superkompyuter bozorida mashhurlik

37. Fayl tizimlari
Windows
FAT32
NTFS
Linux
Extended File
System(Kengaytirilgan
fayl tizimi)
(ext2fs,ext3fs)
Ushbu fayl tizimlari faqat qattiq diskning turli
bo'limlarida joylashgan bo'lishi mumkin.
Fayl tizimi foydalanuvchilarni (va
jarayonlarni) kompyuterning uzoq muddatli
xotira resurslari bilan ta'minlaydi.
Linux turli xil fayl tizimlari bilan ishlashi mumkin.

38. Fayl va katalog nomlari
• Linux fayl nomlari uzunligi 255 belgigacha bo'lishi
mumkin va "/" chiziqdan tashqari har qanday belgi
bo'lishi mumkin.
• Maxsus ma'noga ega bo'lgan va shuning uchun
nomlarga qo'shilishi tavsiya etilmaydigan belgilar:
! @ # $ & ~ % * ( ) [ ] { } ' " :
; > < ` va bo'sh joy(probel).
• Siz nuqtadan foydalanishingiz mumkin

39. • Linux fayl nomlarida katta va kichik
harflarni ajratadi.
Shuning uchun, FILENAME.tar.gz va
filename.tar.gz bir vaqtning o'zida
mavjud bo'lishi va turli fayllarning
nomi bo'lishi mumkin.

40. Rasmiy Linux konpaniyalari
Linux operatsion tizimlarini ishlab chiquvchi kompaniyalar :
Google Android
http://www.android.com/
Red Hat Red Hat, Red Hat Enterprise Linux, Fedora
http://www.redhat.com/
https://fedoraproject.org/ru/
Novell openSUSE, SUSE Enterprise Linux
http://www.opensuse.org/ru/
Canonical Ubuntu Linux
http://www.ubuntu.com/
Mandriva Mandriva Linux
http://www.mandriva.com/en/
Calculate Calculate Linux
http://www.calculate-linux.ru/
ALTLinux ALT Linux
http://www.altlinux.ru/

41. Qiziq faktlar
 2008 yilda hisob-kitoblar shuni ko'rsatdiki, Fedora 9 ga
o'xshash tizimni noldan ishlab chiqish uchun 10,8 milliard
dollar kerak bo'ladi.
 Linux yadrosining umumiy qiymati 1 milliard yevrodan ortiq
(taxminan 1,4 milliard dollar)ga baholanmoqda.
 Smartfonlar va planshet kompyuterlar uchun eng mashhur
operatsion tizim Android bo'lib, u ham Linux yadrosiga
asoslangan.
 Linuxni o'rnatish va sozlash Windowsga qaraganda
osonroq.
 Linux hatto yugurish yo'lakchasiga va toster mashinasiga
o'rnatilishi mumkin.
Ko'p odamlar uyda biron bir joyda Linux o'rnatilgan bo'lishi
mumkinligini hatto anglamaydilar.
 Linux Windows-ga qaraganda ancha xavfsizroq.
 Linuxda (Androiddan tashqari) antivirus shart emas yoki
ixtiyoriy.

42. E’tiboringiz uchun rahmat!