SlideShare a Scribd company logo
1 of 85
Download to read offline
Mga Batas Ukol sa​ ​Child Abuse
Isang pananaliksik
Upang maisakatuparan ang mga pangangailangan
para sa Pagbasa at Pagsuri ng Konteksto tungo sa Pananaliksik
Alyanna Joyce S. Abadejos
Karl Cyrille D. Bello
Stanley Lawrence B. Chua
Katrina Ysabel L. Salita
Ipinasa kay
Professor Emma O. Sison
Disyembre 1, 2016
De La Salle University Manila
TALAAN NG NILALAMAN
KABANATA I.
A. INTRODUKSYON………………………………………………………………..... 2
B. BATAYANG TEORETIKAL……………………………………………………….. 3
C. PAGLALAHAD NG SULIRANIN………………………………………………… 6
D. KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL……………………………………………... 7
E. SAKLAW AT LIMITASYON……………………………………………………… 8
F. DEPINISYON NG TERMINO……………………………………………………... 9
G. METODOLOHIYA NG PANANALIKSIK………………………………………… 13
KABANATA II.
KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL…………………………………. 15
KABANATA III.
PAGLALAHAD AT PAGSUSURI NG DATOS……………………………………… 37
KABANATA IV.
BUOD AT KONKLUSYON………………………………………………………….. 50
TALAAN NG SANGGUNIAN……………………………………………………………….. 51
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 1
KABANATA 1:
ANG SULIRANIN AT KALIGIRAN
A. Introduksyon
Kung tatanungin ang isang bata ukol sa kaniyang mga karapatan, siguradong may mga
batang hindi alam kung ano ang isasagot. Kung tatanungin naman ang mga karaniwang ​teenager,
may mga magsasabi na hindi sapat ang batas na inilathala para sa ​child abuse, ​dahil marami pa
rin ang patuloy na inaabuso. Ayon kay Tanner C. (2014), hindi sapat ang mga batas kung hindi
rin naman alam ng mga mamamayan, dahil hindi rin naman nila ito masusunod.
Araw-araw, parami nang parami ang mga batang naaabuso na hindi nabibigyan ng sapat
na tulong at hustisya. Ayon sa isang pag-aaral, sa 2400 na mga nabibiktima ng iba’t ibang klase
ng abuso, 57 sa mga biktima ng abuso ay mga menor de edad. Dahil sa kakulangan ng kaalaman
tungkol sa batas laban sa child abuse, hindi alam ng nakararami kung paano umaksyon at ano
ang mga kailangang ebidensya na magpapatunay sa abuso na nangyayari.
Sa pamamagitan ng pananaliksik na ito, maaari nang tiyak na malilinawan ang mga bata
at teenager kung ano ba talaga ang ​child abuse at ang nilalaman ng mga batas tungkol dito.
Kabilang na dito ang kanilang mga karapatan, mga tulong na maibibgay sa biktima, mga parusa
sa mga nang-abuso, mga sanhi at epekto ng ​child abuse at pati na rin ang mga konsiderasyon na
nauukol dito.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 2
B. Batayang Teoretikal
Dalawang teorya ang pinagbasehan ng mga mananaliksik ukol sa mga sanhi ng mga
pang-aabuso sa bata upang magabayan sila sa riserts na kanilang gagawin. Ang mga teoryang ito
ay ang ​attachment theory ​at ​learning theory​.
Nagmula ang dogma ng ​attachment theory kay John Bowlby (1971) noong ikalawang
digmaang pandaigdig. Ayon sa kaniya, ang pagkawalay ng bata mula sa kaniyang ina sa unang
limang taon ng kaniyang pagkabuhay ay maaaring magkaroon ng nakapipinsalang epekto sa
emosyonal na aspeto ng bata na maaaring magbunga sa ilang sikolohikal at sosyal na problema
sa kaniyang paglaki, kagaya ng pagkawala ng interes sa mga bagay bagay at pagiging pabaya o
delinkwente.
Ngunit pinuna ng ilang teorista at feminista ang teoryang inilahad ni Bowlby.
Nakakapagpababa raw ito ng kakayahan ng ina upang gumawa ng ilang bagay maliban sa
pag-aalaga ng kaniyang anak. Ayon din sa ilang teorista, ang mga batang edad tatlo pataas ay
may kakayahang mawalay sa kanilang mga ina dahil sa kakayahan nitong makapagsalita at
makaintindi ng katwiran at/o eksplanasyon. Ito rin ay pinabulaanan dahil maaari raw maayos ang
attachment ng bata sa pamamagitan ng ​attachment sa isang ​surrogate figure ​o matagumpay na
counselling.
Sa kasalukuyan, sinasabing ang pagkawalay sa mga anak ay nagdudulot at nagbubunga
ng child abuse. Maaari raw itong magdulot ng ​anxiety, insecurity, pagkawala ng ​self-worth at
pagkawala ng interes o pakialam sa ibang tao.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 3
Ayon sa pananaliksik nina Frodi at Lamb (1980), lumabas na ang mga magulang na
nakaramdam ng abusong kaugnay sa teoryang nabanggit ay mas nagdudulot ng abuso sa
kanilang mga anak kaysa sa mga magulang na hindi nakaramdam ng abuso mula pagkabata.
Ganoon din ang tugon nina Browne at Saqi (1988), na may koneksyon ang pagiging hindi
mapagdamay na sa kalaunan ay nagdudulot ng pagkawalang bahala at pang-aabuso.
May naipakitang kalakasan ang teoryang nakasaad; Ang eksplanasyon ng teorya ay
kapani-paniwala dahil sa detalyadong proseso kung paano nakakaapekto ang relasyon ng bata sa
nakatatanda na maaari nilang maipasa sa iba. Ngunit mayroon din itong kahinaan; Hindi nito
naisama ang ibang aspeto na maaaring makaapekto sa asal ng bata kagaya ng kahirapan.
Ang ​learning theory ​naman ay isang konsepto kung saan ang ugali ay nasusukat, o
natutunan sa pamamagitan ng pakikisalamuha ng isang indibidwal sa kalikasan at lipunan. Ayon
kina Pavlov at Skinner, ang ugali ay nagmumula sa mga ​external stimuli o mga bagay na
nararanasan ng isang indibidwal sa kaniyang paligid. Dagdag pa nila na walang kinalaman ang
internal function o ang panloob na kaisipan ng isang indibidwal sa kaniyang ugali. Mula dito,
napagtanto nila na kung ano ang hindi nakikita ng isang indibidwal ay hindi umiiral sa totoong
buhay.
Ang personal na katangian ng bata o ang kakulangan ng kaniyang attachment, mula sa
attachment theory, ay hindi dahilan ng child abuse. Sa halip, ito ay resulta ng hindi tamang
pagpapalaki ng mga magulang sa kanilang anak. Isang halimbawa nito ay ang pagpaparusa sa
mga bata. Ang mga matatanda na nakaranas ng pagpaparusa mula sa kanilang magulang ay
maaaring gawin ring disiplina ang pagpaparusa sa kanilang mga anak. Ito ay mabisa sa maikling
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 4
panahon ngunit walang saysay sa pagdating ng mahabang panahon dahil maaari itong magdulot
ng mga hindi magagandang epekto sa magulang at anak tulad na lamang ng trauma.
Nagbigay si Dubanoski ng mga rason kung bakit nangyayari ang child abuse:
a. Maaaring kulang ang mga magulang sa mga epektibong ​child management techniques​;
b. Maaaring gamitin ng mga magulang ang pagpaparusa upang disiplinahin ang kanilang
anak;
c. Ang pang-aabuso ay maaaring maging resulta ng mga marahas na gawain ng mga bata;
d. Maaaring mayroong mataas na lebel ng stress; at
e. Ang mga magulang ay mayroong masasamang saloobin sa kanilang anak
Ang bawat isa sa mga sanhing ito ay maaaring magdulot ng ilang barayti ng kasagutan.
Kabilang na dito ang pagtuturo ng mga bagong technique sa pagpapalaki, pagtuturo ng mabuting
pagkontrol sa sarili at pagpokus sa pagbabago ng saloobin.
Ang mga kalakasan ng teoryang ito ay ang klaridad, at pagkatiyak nito. Nakapokus lang
ito sa kung anong uri ng pang-aabuso ang nangyari, ilang ​situational factors​, at mga
impluwensiyang nakuha ng bata sa kanilang magulang o lipunan at kanilang saloobin sa parusa
at pagkontrol. Mayroon ding mataas na pagkakataon ng pagbabago ng saloobin ng abuser sa
biktima dahil mabibigyan diin ng teorya na ito ang mga nakaraan na karanasan ng bata.
Ang ilan naman sa kahinaan nito ay nakapokus lang ito sa isang abuser, hindi nito
pinapakialaman ang mga ibang taong pwedeng maging salik ng pangaabuso. Hindi rin ito
nagbigay pansin sa sekswal na pang-aabuso.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 5
C. Paglalahad ng Suliranin
Thesis Statement
Maipaalam ang mga tungkol sa pang-aabuso ng mga bata, kasama na ang mga batas
laban dito at pagsusuri kung ito ba ay epektibo.
Pangunahing Suliranin
Mailahad kung anu-ano ang mga batas na may kinalaman sa child abuse at ang
implementasyon nito.
Mga Tiyak na Suliranin
1. Makapagsaliksik kung ano ang mga kaalaman tungkol sa child abuse sa Pilipinas
2. Mabigyang liwanag kung ano ang mga batas tungkol sa child abuse sa Pilipinas
3. Malaman kung paano naipatutupad ang mga umiiral na batas
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 6
D. Kahalagahan ng Pag-aaral
Bilang isang estudyante, ang mga resulta ng pananaliksik ay magbibigay linaw para sa
mga epekto ng ​child abuse. ​Makatutulong ito sa mga estudyante na nakararanas at nakakakita ng
child abuse ​para malaman nila kung paano ito mabibigyan hustisya o solusyon. Sinasalaysay ng
pananaliksik na ito ang mga ebidensiyang kailangang makuha para mapatunayang may sala ang
abuser, pati na rin ang mga posibleng kaparusahan para sa sino man ang may nais na
magtangkang mang-abuso ng bata.
Makatutulong din ang pananaliksik ukol sa batas ng child abuse para malaman kung
tunay nga bang naging epektibo ang isinulong sa 1987 Saligang Batas Konstitusyon para sa mga
batang naabuso.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 7
E. Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaral
Ang mga mag-aaral na gagawa ng pananalisik na ito ay interesado sa kursong kanilang
tatahakin sa kolehiyo na ​Legal Management​. Ang pananaliksik na ito ay tumutukoy sa mga batas
na may kinalaman sa ​child abuse. ​Kasama na rin sa pag-aaral ang tunay na kahulugan ng ​child
abuse ​at kung ano-ano ang mga uri nito, pati na din ang mga halimbawa at mga parusa sa mga
magtatangka o gumagawa ng pang-aabuso. Meron ding mga mahalagang estastistika na
magpapalinaw at makatutulong sa pagpapadagdag ng kaalaman tungkol sa riserts.
Ang riserts na ito ay magpopokus lamang sa mga batas ng pang-aabuso sa mga batang 18
taong gulang at pababa. Ito rin ay tumatalakay mga batas na partikular lamang sa Pilipinas. Ang
mga estatistika ay maaaring hindi rin masyadong sakto dahil hindi lahat ng mga kaso ay inuulat o
sinusumbong sa kinauukulan.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 8
F. Depinisyon ng mga Termino
Bond to Keep Peace – Isang uri ng utos mula sa hukuman kung saan
ipinapatupad nito ang mahigpit na pagbabawal sa mga
bagay na maaaring gawin ng nang-aabuso na mas
makakasama pa sa biktima. Tinitiyak din ng utos na ito na
sumusunod ang nang-aabuso sa mga patakaran ng
protection order.
Child Abuse – Ayon sa Republic Act 7610 Special Protection of
Children Against Child Abuse and Discrimination Act,
ito ay ang pagmaltrato, pinagkagawian man o hindi, ng
bata, kabilang na ang sikolohikal o emosyonal na
pang-aapi, pisikal na pang-aabuso o kalupitan, seksuwal na
pang-aabuso at kapabayaan.
Child placement agency – tumutukoy sa mga pribadong non-profit
organizations o charitable institution na lisensyado ng
Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaunlad
upang bigyan ng nararapat na pangangalaga at serbisyo,
kabilang ngunit hindi limitado sa pagtanggap ng mga
aplikasyon ng pag-aampon at/o foster care, pati na rin ang
pagsusuri o paghusga sa mga inaasahang magiging
ikalawang magulang ng bata.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 9
Child Prostitution – ang akto ng pagbebenta ng mga bata, lalaki man o
babae, sa mga nakatatanda upang makipagtalik at/o
makisama sa mga sekswal na gawain tungo sa
pananamantala o impluwensiya ng mga magulang o
sinumang mas nakatatanda sa kanila
Child Trafficking – akto ng pagbili at pagbenta ng mga menor de edad upang
makalikom ng pera, makipagbarter, o sa iba pang paraan.
Child Work Vs. Child Labor: Ang child work ay isang katanggap-tanggap at walang
bayad na trabaho na ginagawa sa loob o malapit sa bahay
habang ang child labor ay ang hindi katanggap-tanggap na
pagtatrabaho ng mga bata upang makalikha ng
pamumuhay.
Economic Abuse – tumutukoy sa mga hindi makatarungang gawain na
nagbibigay problema sa pinansiyal na kalagayan ng babae.
Ex-parte – ito ay ginagamit sa isang kaso na nagpapahiwatig na ang
pagsasakdal na sinimulan ng isang taong kung sinong
pangalan ay sinusundan ng termino. Halimbawa, ​Ex parte
Ron na nangangahulugang ang kaso ay tanging isinampa ni
Ron.
Guardian ad litem – tumutukoy sa taong itinalaga ng korte upang
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 10
matiyak ang kaligtasan ng bata sa loob ng korte,
kumatawan sa hukuman bilang tagapagsalita at hangarin
ang ikabubuti ng batang kasangkot sa kaso.
Law – mga alituntunin sa pag-aasal na nag-uutos o nagbabawal sa
isang partikular na gawain o aksyon.
Neglected child – tumutukoy sa batang pinagkaitan ng mga
pangunahing pangangailangan, sa pisikal man o sa
emosyonal na paraan, ng kaniyang mga magulang o
kinikilalang tagapangalaga.
Non-abusing parent – magulang na nakapagsasagawa ng kaniyang mga
responsibilidad tulad ng pagbibigay ng tamang nutrisyon,
pagpapaaral, pagbibigay ng tahanan at pagmamahal sa
anak.
Protection Order – maaaring isampa ng biktima upang siya ay magkaroon ng
tulong, benepisyo at proteksiyon. Layunin nitong pigilin
ang mga iba pang karahasan o pang-aabuso na maaari
pang mangyari sa babae at kaniyang anak.
Reclusión perpetua – ito ay para sa mga krimen na maparurusahan sa
pamamagitan ng Revised Penal Code. Ang pinagkaiba nito
sa lifetime imprisonment o panghabambuhay na
pagkabilanggo ay ito ay sinasamahan ng mga kasabwat na
parusa. Ang haba ng sentensiya para sa reclusion perpetua
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 11
ay nakaayos sa 40 na taon at hindi maaaring mabago sa
panahon ng paghahatol.
Responsible citizen – mamamayang may edad 18 at pataas na may malinaw at
maayos na pag-iisip.
Stevedoring – tumutukoy sa isang waterfront manual labourer na
kasangkot sa pagkarga at pagalwas ng barko
Theory – ideya na maaaring tama na nagpapahayag ng
kalinawan tungkol sa isang pangyayari; kung paano
nagaganap ang isang pangyayari
VAWC – nangangahulugang Violence Against Women and
their
Children; ito ay tumutukoy sa mga hindi makatarungang
gawain na isinagawa ng kahit na sinumang tao laban sa
isang babae kung saan ito ay ang kaniyang asawa, dating
asawa, o laban sa isang babaeng mayroong siyang sekswal
o tipanang relasyon, o laban sa isang babaeng mayroon
siyang anak o laban sa anak nito kahit na ito ay lehitimo o
hindi ay nauuwi sa pisikal, sekswal, sikolohikal, o
ekonomik na pang-aabuso.
Zones of peace – ito ay isang ​heograpikal na rehiyon kung saan ang isang
grupo ng mga estado ay napanatili ang mapayapang
kaugnayan sa kanilang mga sarili para sa isang panahon na
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 12
hindi bababa sa tatlumpung taon.
G. Metodolohiya ng Pananaliksik
Sinimulan ng mga mananaliksik ang mga unang hakbang para sa pananaliksik na ito
noong ika-17 ng Oktubre 2016. Binigyan sila ng halos isang linggo upang makaisip ng paksa ng
kanilang pananaliksik at linangin ito. Inatasan silang gawin ang mga layunin at balangkas ng
kanilang riserts noong linggo ng ika-20 ng Oktubre upang magsilbing gabay sa kanilang mga
gagawin at kailangang hanapin sa oras na payagan silang humiram ng mga materyales at libro.
Upang matugunan ang mga suliranin ng pananaliksik, ang mga mananaliksik ay pumunta sa
Henry Sy Sr. Hall, The Learning Commons, ang silid-aklatan sa Pamantasan ng De La Salle,
noong ika-27 ng Oktubre. Pumili at kumuha sila ng mga aklat na may kaugnayan sa paksang
napili na posibleng makasagot sa mga kaligiran ng kanilang riserts. Kumuha rin ang mga
mananaliksik ng mga estatistika at mga termino na maaaring makatulong sa pagpapalawak ng
kaalaman sa naturang riserts.
Noong sumunod na Huwebes, ika-27 ng Oktubre, sila ay pinayagang pumunta sa
silid-aklatan upang makakalap ng mga librong gagamit sa kaligirang literatura ng kanilang
pananaliksik. Gumugol ng dalawang oras ang mga mananaliksik upang makahanap ng
materyales na makatutulong sa pag-aaral nila. Bukod sa mga libro at mga naunang pananaliksik
na ginamit nila, naghanap din sila ng ibang mga datos mula sa ​internet ​at dokyumentaryo.
Simula noon ay unti-unti na nilang binuo ang simula ng kanilang pananaliksik mula batayang
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 13
teoretikal, na natapos noong ikasampu ng Nobyembre, hanggang sa matapos nila ang
pangalawang kabanata noong ika-17 sa parehong buwan.
Katapusan ng Linggo noong kanilang simulan ang ikatlong kabanata. Ang pagsusuri ng
datos ay natapos noong ika-21 ng Nobyembre at saka sinimulan ang konklusyon. Ang kabuuang
riserts ay natapos noong ika-24 ng Nobyembre, 2016.
Time Table
Bahagi ng Riserts Petsa
Paksa Oktubre 17
Paksa Oktubre 19
Pangunahin at Tyak na
Suliranin
Oktubre 20
Pumunta ng aklatan para sa
kaligirang literatura
Oktubre 27
Paggawa ng Kaligirang
Literatura
Nobyembre 3-7
Pagsasapinal ng batayang
teoretikal
Nobyembre 9-10
Nagpasa ng Kaligirang
Literatura
Nobyembre 17
Pagsusuri ng Datos at
Konklusyon
Nobyembre 21
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 14
KABANATA 2:
KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL
Ano nga ba ang Child Abuse? Ayon sa Saligang Batas ng 1987, Republic Act 7610, ang
child abuse ay tumutukoy sa pagmaltrato, pinagkagawian man o hindi, ng bata na maaaring
sumaklaw sa mga sumusunod:
Sikolohikal o emosyonal na pang-aapi, pisikal na pang-aabuso o kalupitan, sekswal na
pang-aabuso at kapabayaan; anumang gawain o salita na magpapababa sa kahalagahan at
dignidad ng bata bilang isang kapwa tao; ang pagkakait ng kaniyang pangunahing
pangangailangan, kagaya ng pagkain at matitirhan nang walang sapat na dahilan; at ang
pagkabigo na mabigyan ng agarang medikasyon sa karamdaman ng bata na maaaring magresulta
sa mabagal na paglaki ng bata o magdulot ng permanenteng kakulangan, kawalang-kakayahan
ng bata o pagkamatay.
Mayroon ding mga pangayayari na maaaring magdulot ng kapahamakan sa buhay at
patuloy na paglaki ng bata tulad ng:
Tumira sa lugar kung saan mayroon o apektado ng mga namumuong away, pagtatrabaho
sa mga lugar na maaaring makapahamak sa kalagayan, kaligtasan, at moralidad ng bata na
makakaapekto sa normal na paglaki ng bata, tumira at protektahan ang kanilang sarili sa kalsada
nang walang kasamang magulang o tagapangalaga, pagiging kasapi ng mga katutubong tribo o
komunidad at tumira sa matinding kahirapan o tumira sa isang lugar na di-umuunlad o hindi
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 15
sapat na ​access sa mga pangunahing pangangailangan para sa maginhawang pamumuhay,
pagiging biktima ng mga delubyo na gawa ng tao o kalikasan, at iba pang mga pangyayaring
maaaring makadulot ng panganib sa buhay, kaligtasan at paglaki ng bata.
Ayon sa librong “Child Maltreatment”, ang ​child maltreatment ay tiyak na hindi malinaw
sa ating lahat, dahil wala itong simpleng depinisyon. Ang mga kaalaman ukol sa mga sanhi ng
child maltreatment ay dumadami sa tagal ng panahon, ngunit sa kabila ng pagdami nito ay
mayroon pa ring mga butas o mga tanong na hindi pa nasasagot.
Inilahad din sa libro ang isang sarbey na isinagawa ng World Health Organization na may
malakas na ebidensiya na ang sanhi ng ​child maltreatment ay nanggagaling sa maraming
pinagsama-samang salik tulad ng paghihirap, relasyon, komunidad at iba pa. Bukod pa sa mga
salik na ito, napag-aralan din na ang mga salik na ito ay dinamiko at nagbabago sa pagdaloy ng
panahon.
Ibinigay ng World Health Organization (WHO) at ng libro ng International Society for
the Prevention of Child Abuse and Neglect na pinamagatang “Preventing Childhood
Maltreatment: A Guide to taking Action and Generating Evidence” (2006, pp.13-16) ang
kabuuan ng mga salik ng pang-aabuso. Ang halimbawa sa mga salik na ito ay ang
pang-indibidwal na salik na nakapaloob sa bata o sa kaniyang magulang, pang-relasyon na salik,
pangkomunidad na salik at sa panlipunan na salik.
Kasama na rin sa mga salik ang paghihirap, problema sa pag-iisip, problema sa pagkatao,
problema sa pag-aaral, ang pagkakalantad sa pang-aabuso noong ang isang indibidwal ay bata
pa, ang pagkakaiba sa lahi, ang pagiging bata, maagang pagkaanak ng bata o (Premature Born
Baby), ang pagkakaroon ng hindi magandang ugali na madalas ay mahirap disiplinahin, ang
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 16
pagkakaroon ng kapansanan pati na rin ang pagiging babae dahil nangyayari ang mga kaso ng
sekswal na pang-aabuso, kahit na ang mga lalaki sekswal na inaabuso rin. Hindi lang problema
sa indibidwal ang pwedeng maging salik ng pang-aabuso, ayon sa libro pati na rin ang sitwasyon
o lugar kung saan nabubuhay ang bata. Kabilang dito ang problema sa pamilya, mahinang
suporta mula sa kapwa at mahinang panlipunang pagkakaisa. Pati na rin ang mga bata na nasa
isang institusyon kung saan sila ay inaalagaan ay posibleng abusuhin.
Dagdag pa ng may-akda, ang mga ugali ng isang indibidwal ay naiimpluwensiyahan ng
iba’t ibang salik kabilang ang kultura at ang ugaling mayroon ang lipunan na kung saan ang bata
ay nakatira bagay sa kung ano ang tinatanggap o hindi tinatanggap na pagtrato sa mga bata sa
lugar na kung saan ito nakatira depende sa panlipunang konstruksyon ng buhay nila.
​Ayon sa Saligang Batas, ​ang Batas Republika Blg. 7610 o ang “Special Protection of
Children Against Child Abuse, Exploitation, and Discrimination” ay batas na pumipigil at
nagbibigay ng espesyal na proteksyon laban sa child abuse, pagsasamantala, at diskriminasyon,
at nagtatakda ng mga kaparusahan sa paglabag nito, at sa iba pang layunin.
Nilalayon ng batas na ito na mabigyan ng natatanging proteksiyon ang bata mula sa
pang-aabuso, kapabayaan, pagmamalupit, at diskriminasyon, at lahat ng iba pang maaaring
makadulot ng pinsala sa kanilang paglaki. Ninanais din ng batas na ito na maglaan ng pahintulot
sa mga komisyon na magsagawa ng mga programa na makatutulong sa pagpigil at paghadlang sa
patuloy na pang-aabuso sa mga bata. Trabaho rin ng estado na mamagitan sa bata at kaniyang
mga magulang, guro, o tagapangalaga kung hindi nagampanan nang mabuti ng tagapangalaga
ang kaniyang trabaho na siguraduhin ang kaligtasan ng bata mula sa pang-aabuso, o kaya naman
kung ang pang-aabuso ay gawa mismo ng kaniyang magulang at/o tagapangalaga.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 17
Patakaran din ng estado na panatilihin ang kaligtasan at pagpapabuti ng mga bata na
nakaranas ng pang-aabuso na maaaring makaapekto sa kabuuang kagalingan ng bata lalo na sa
panahong sila ay walang kalaban-laban. Ang kabutihan ng bata ang pinakaimportanteng bagay
na dapat pagtuunan ng pansin ng pamahalaan, ito man ay gawain ng pampubliko o
pampribadong social welfare institutions, korte, lehislatibo, at ng mga nasa awtoridad, at
nakasuod sa alituntunin ng First Call for Children na ipinroklama ng United Nations on the
Rights of the Child. Ang lahat ng ito ay para matugunan ang pangangailangan ng bata upang sila
ay magkaroon ng mahaba at produktibong buhay.
Ang mga sumusunod ay ang iba’t-ibang uri ng abuso ayon sa Kagawaran ng Kagalingang
Panlipunan at Pagpapaunlad (DSWD):
a. Sekswal na pang-aabuso na kinabibilangan ng panggagahasa, ​incest, acts of
lasciviousness, ​at pagtangkang panggagahasa;
b. Pisikal na pang-aabuso o pagmamaltrato;
c. Sekswal na pananamantala, na kinabibilangan ng prostitusyon, ​pedophilia, ​at
pornograpiya;
d. Kapabayaan, ​deprivation;
e. Child labor exploitation, ​pang-aalipin;
f. Mental at emosyonal na pang-aabuso, at;
g. Berbal na pang-aabuso.
Ayon naman kay Brian Corby sa kaniyang librong, “Child Abuse Towards a Knowledge
Base,” may apat na uri ng ​child abuse ​-Pisikal, Pisikal na Pagpapabaya, Sekswal, at Emosyonal
na Pang-aabuso. Lahat ng uri na ito ay may wastong kaparusahan sa batas.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 18
Maraming uri ng child abuse ang laganap sa Pilipinas. Isa sa mga uri na ito ay ang child
labor. ​Ayon sa Philippine National Statistics Office (NSO) noong 2001, may humigit kumulang
na apat na milyon na kabataan na edad lima hanggang labing-pito ang nagtatrabaho at lagpas
kalahati doon ay nagtatrabaho sa ilalim ng mapanganib na kondisyon. Marami sa kanila ay nasa
agrikultural na sektor habang ang iba naman ay sa pabrika na gumagawa ng mga produktong
iluluwas sa ibang bansa. Ang ilan naman ay makikita sa produksyon ng ​pyrotechnics, deep-sea
fishing, ​pagmimina, pag-aalis ng basura, pagmamalimos, ​drug-trafficking, stevedoring ​at sekswal
na pagsasamantala ​tulad ng pornograpiya, ​sex tourism, ​at sapilitang pagsusundalo o
pagmamarino.
Nakasaad sa Seksyon 12 ng Republic Act No. 7610, ang mga batang labing-limang taong
gulang pababa ay maaaring magtrabaho kung natamo ang mga kinakailangan tulad ng mga
sumusunod:
a. ​Kailangan masiguro ng kapitalista ang ​work permit na nanggaling sa Kagawaran ng
Paggawa at Empleyo (DOLE);
b. ​​Kailangang matiyak ng amo ang proteksyon, kaligtasan, kalusugan at moral ng bata;
c. ​Kailangang magtatag ang taga-empleyo ng mga panukala upang maiwasan ang
pagsasamantala o diskriminasyon na isinasaalang-alang ang sistema at lebel ng kabayaran
at tagal o kaayusan ng oras ng pagtatrabaho;
d. ​Kailangang magpanukala at i-implementa ng taga-empleyo ang patuloy na programa
para sa pagsasanay at pagtatamo ng kasanayan ng bata.
Ayon rin sa Artikulo 8 sa nasabing batas na pinagtibay pa ng Republic Act 9231 na
ipinagbabawal ang mga batang labing-limang taong gulang at pababa na magtrabaho maliban na
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 19
lamang kung ang trabahong ito ay pinatatakbo ng kanilang pamilya o ang kanilang partisipasyon
sa pampublikong aliwan ay makabuluhan o kailangan. Sinisigurado rin ng batas na ito na ang
trabaho ng bata ay hindi makahahadlang sa edukasyon nito. Ang Child and Youth Welfare Code
ay nagsasaad rin na ang mga taga-empleyo ay kailangan mag-sumite ng pana-panahong ulat at
panatilihin ang pagtatala ng mga batang empleyado nito.
Ilang mga batas ang ipinatupad rin laban sa child labor. Ang Republic Act 9208 noong
Mayo 2003 na may mga probisyon na espesipikong para sa kabataan na biktima ng
child-trafficking. ​Ginawa rin nito ang ​Inter-Agency Council Against Trafficking (IACAT). Ang
batas na ito ay laban sa ​trafficking ​para sa kadahilanan ng pagsasamantala tulad ng ​pre-arranged
marriages, sex tourism, ​prostitusyon, pornograpiya o pangangalap ng mga bata para sa mga
armadong labanan.
Ang Republic Act 9231 o ​An Act Providing for the Elimination of the Worst Forms of
Child Labor and Affording Strong Protection for the Working Child ​ay ipinasa ni dating pangulo
Gloria Macapagal-Arroyo noong ikatlo ng Disyembre 2003. Nililimita nito ang bilang ng oras ng
pagtatrabaho ng mga bata, pinapangasiwaan ang kita nila, sinisimulan ang ​trust funds ​upang
pangalagaan ito at garantiya ang edukasyon at pagsasanay ng mga bata.
Ang Kagawaran ng Paggawa at Empleyo (DOLE) naman ay naglathala rin ng Order No.
4 ng 1999 na ipinagbabawal ang mga batang labing-walong taong gulang at pababa na
magtrabaho sa kahit anong mapanganib na hanapbuhay. Kabilang sa depenisyon ng mapanganib
na trabaho ay ang pag-asikaso sa delikadong mga sangkap at pagkakalantad sa matinding lamig,
init, ingay o presyon.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 20
Ang ibang kabataan rin ay napapasailalim sa sekswal na abuso kapag sila ay napabayaan
ng kanilang pamilya at naiwang pangalagaan ang sarili kaya dumami rin ang ​child prostitution,
na isa ring uri ng ​child abuse. Noong 1984, meron lamang pitong probinsya na may “child sex
rings” o ang isa o higit pang mga may sala na sabay-sabay na kasangkot sa ilang mga batang
biktima. Parami na nang parami itong mga “sex rings” na ito at ayon sa ​United Nations
Children’s Fund​ (UNICEF) ay umabot na ito ng 37.
Maraming mga batas ang ipinasa ng Kongreso upang matigilan na ang prostitusyon sa
Pilipinas, partikular na sa mga bata. Nauna sa mga batas na ito ay ang Republic Act 7610, na
pinalaganap noong 1992.
Ipinasa rin ang Republic Act 9208 o ang ​Anti-Trafficking in Persons Act of 2003.
Nakasaad sa Seksyon 3(a) na “Ang ​trafficking ​ay tumutukoy sa pangangalap, transportasyon,
paglipat o pagkupkop o pagtanggap ng mga tao, meron o wala mang pahintulot o kaalaman ang
biktima, sa loob o sa labas ng pambansang hangganan sa pamamagitan ng pananakot o paggamit
ng dahas, o iba pang anyo ng pamimilit, pagdukot, pandaraya, panlilinlang, pang-aabuso ng
kapangyarihan o posisyon at pagsasamantala sa kahinaan ng tao o ang pagbibigay o pagtanggap
ng mga kabayaran o benepisyo upang makamit ang pahintulot ng isang tao sa pagkakaroon ng
kontrol sa kanila para sa layunin ng pagsasamantala na kinabibilangan ng, pagsasamantala o
prostitusyon o iba pang anyo ng sekswal na pananamantala, sapilitang paggawa, o mga serbisyo,
pang-aalipin, pagkabusabos o ang pag-aalis o pagbebenta ng mga bahagi ng katawan.” Kasama
rin ang mail bride, marriage matching arrangements, sex shows, sex tours, comfort women ​at
pornograpiya bilang sekswal na pagsasamantala.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 21
Ang ​Child Soldier naman ay tumutukoy sa kung sino mang labing-walong gulang pababa
na parte ng kahit anong regular o irregular na hukbong-sandatahan, kabilang na pero hindi
limitado sa, taga-luto, porters, ​taga-hatid ng mensahe, at sino mang sumasama sa mga grupong
ito, maliban na lang sa pamilya ng mga sundalo mismo. Kabilang na rin dito ang mga babaeng
kinuha para sa sekswal na kadahilanan o ​forced marriages.
Ang pinakabagong batas sa isyu na ito ay mahahanap sa Arikulo 10 ng RA 7610.
Sinasabi roon na ang mga bata sa kinokonsiderang ​zones of peace ​ay hindi pwedeng makalap sa
kahit na anong pakay sa armadong labanan. Sila ang pinaprayoridad sa lahat ng serbisyo sa oras
ng labanan tulad ng ​evacuation, ​tirahan, pagkain at muling pagsasasama-sama ng pamilya.
Ang isa pang uri ng pang-aabuso ay ​child pornography. ​Nagsimula ito ​sa Pilipinas noong
1970s. Nagdala ang mga Amerikanong GI ng mga ​pornographic ​na larawan ng mga bata sa
bansa. Nagsimula ang pagdatingan ng mga ​pedophile ​na dayuhan sa Pagsanjan, Laguna kaya’t
nabansagan na ring ​“International Capital of Pedophilia”.
Ang ​child pornography, ​ayon sa ​Optional Protocol to the Convention on the Rights of the
Child, ​ay ang representasyon, sa kahit anong pamamaraan, ng bata na nakikibahagi sa sekswal na
gawain o kahit anong representasyon ng sekswal na bahagi ng bata. Pati ang ​simulated child
pornography ​tulad ng ​paintings, ​mga guhit, o ​computer-generated ​na larawan ay
pinagbabawalan na rin sa ibang bansa.
Sa isang pag-aaral, lumalabas na pang-walo ang Pilipinas sa mga bansang may
pinakamalaking kita sa paggawa ng pornographic videos. Tinatayang nasa isang bilyong dolyar
ang kinikita ng mga producer ng mga ganitong uri ng video dito sa bansa.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 22
Ang iba pang anyo ng ​child abuse ay nangyayari rin sa kani-kanilang tirahan mismo.
Halimbawa nito ang pag-aabandona sa bata dahil sa hindi ginustong pagbubuntis, incest,
karahasan sa bahay, at pag-aaway ng magkakapatid. Ngunit, ang child abuse ay hindi lamang sa
loob ng tahanan nangyayari kundi pati na rin sa preschool, kindergarten at mga bahay-ampunan.
Bukod pa sa mga batas na inilahad, may nakalap din na mga estatistika ng mga batang
inaabuso noong 1988 bago pa ipinasa ang mga batas na panlaban dito. Ayon sa librong “Survey
on Child Sexual Abuse” na isinagawa noong 1988, sa loob ng 2400 na kaso, 57 ay mga krimen
laban sa mga bata. Sa loob ng 57 na kaso, limang biktima ang mga batang edad isa hanggang
limang taon, sampung biktima ay mga batang edad anim hanggang sampung taon, tatlumpung
biktima ang mga batang edad labing isa hanggang labing limang taon, at labing dalawang
biktima ay mga batang edad labing anim hanggang dalawampung taon.
Inilagay din sa sarbey ang mga kaso o krimen na isinagawa sa mga bata at mga bilang ng
bata na nabiktima ng kaso. Ayon sa estatistika noong 1988, mayroong 46 na biktima ang kasong
“Chastity”, sa loob ng 46 na biktima, 23 na bata ang biktima ng panggagahasa, 15 ang biktima
ng pagtangkang panggagahasa, 4 ang biktima ng panggagahasa na may kasamang pagpatay at
apat ang biktima ng malibog na gawain. Mayroon namang anim na bata ang nabiktima ng mga
krimen laban sa tao, sa loob ng anim na ito, tatlo ang biktima ng pagpatay at tatlo din ang
biktima ng ​homicide through reckless imprudence. Mayroon namang apat na bata ang nabiktima
ng mga krimen laban sa personal na kalayaan at kaligtasan. Sa loob ng apat na ito, tatlo ang
biktima ng pagkidnap at malubhang iligal na detensiyon at isa lang naman ang biktima ng
paggamit ng dahas upang paalisin ang bata sa tinitirhan nito. At may isang biktima naman ng
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 23
krimen laban sa pagmamay-ari, at kasong pagnanakaw na may kasamang pinsalang pisikal ang
kasong nakapaloob dito.
Ayon pa sa sarbey, sa bawat 100 na kaso ng Child Abuse, 81 ang mga kaso ng
panggagahasa, 10 ang mga krimen laban sa tao, 7 ang mga krimen laban sa mga personal na
kalayaan at kaligtasan ng bata, at dalawa naman ang mga krimen laban sa pagmamayari.
Halos pareho lamang ang gustong iparating ng mga librong ​The legal protection of
vulnerable sectors: A guide to R.A. 9208 "The Anti-Trafficking in Persons Act" and R.A. 9262
"The Violence Against Women and Their Children Act" and implementing rules and regulations
at ang Anti-Violence Against Women and Their Children Act of 2004: Republic Act no. 9262​.
Inilalahad ng mga librong ito ang mga kondisyon, depinisiyon, mga sistema ng pagsasampa, at
iba pang patakaran ng Republic Act 9262 o ang ​Anti-Violence Against Women and Their
Children Act of 2004​. Ipinaliwanag ng mga librong ito ang mga termino na mahahanap sa loob
nito. Tulad na lamang ng “Violence Against Women and Their Children Act”, “Economic
Abuse”, “Sexual Abuse”, at iba pang uri ng pang-aabuso. Kasama rin sa mga depinisyon ng
“children” at “Protection Orders”.
Ayon sa librong ​Child abuse: Towards a knowledge base ​ni Bryan Corby, ang ​physical
abuse ​ang tunay na inaalala ng ​child protection lobby ​at sa publikong isipan ay kaparehas na
depinisyon ng ​child abuse. ​Sa 1999 na alituntunin, kasama sa pisikal na abuso ang mga
pagsuntok, pagkakalog, pagbato, paglason, pagsunog o pagpaso, paglunod, o kahit anong paraan
na nagdudulot ng pisikal na sakit sa bata. Maaari rin itong maturing pisikal na abuso, kapag ang
isang magulang o taga-alaga ng bata ay naging sanhi ng mahinang kalusugan ng bata.
Ang gabay lamang ay nanggagaling sa konsepto ng makabuluhang pananakit.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 24
May mga kailangang bigyan ng konsiderasyon upang malaman kung pang-aabuso nga
ang nagaganap. Isa na rito ay ang kalubhaan ng pananakit. Kasama sa mga kailangang pag-isipan
upang malaman kung abuso nga o hindi ay kung gaano kalala ang pinsala sa katawan.
Halimbawa, kung hindi lubha na mga pasa, kahit lagi pa rin itong iniingatan dahil sa ganun
nagsisimula ang mga mas malalang pananakit, ay madalas hindi sapat para masabing pisikal na
abuso. Samakatuwid, kung naging sunod-sunod ang mga sugat ng bata at hindi ito mabigyang
rason ng kung sino man ang gumagawa, mas mataas ang tsansa na masabing abuso na ang
pangyayari. Ang pagkukulang na pag-aalaga sa hindi maintindihang mga rason ay masasabi ring
uri ng pang-aabuso.
Ang intensyon ng mang-aabuso ay isa rin sa mga pinakamahalagang sangkap sa
pagdedesisyon kung ang isang aksyon ay abusado ba o hindi. Muli, mayroon itong mga
varyasyon. Sa pag-aaral ni Dingwall (1983) ukol sa ​child protection system​, napuna nila sa mga
piling mga doktor kung ano ang tingin nila sa ​strict liability approach. ​Ayon sa mga doktor,
kung ang bata ay nagkaroon ng malalang sugat kahit aksidental man ito, ang taga-alaga noong
oras na iyon ay maaaring bigyan ng imbestigasyon ukol sa kung ang bata ba ay inabuso o hindi.
Subalit, para sa karamihan na empleyado ng DSWD, intensyon ay ang magiging impluwensiyal
na sangkap. Halimbawa, maliit ang tsansa na ang batang nakatamo ng pisikal na sugat noong
siya’y nag away ng kaniyang magulang na masabing pisikal na abuso. Gayunman, ang karahasan
ng atmospera sa tirahan at sikolohikal na tama nito sa bata ay sanhi ng pag-aalala at maaaring
bigyan ng imbestigasyon, depende sa mga nilalaman ng kategorya ng ​child abuse.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 25
Sinaliksik at pinag-aralan ng mga miyembro ng DSWD (July 2016) ang mga laganap na
kaso ng child abuse at ayon sa kanilang pag-aaral, kahirapan ang madalas na nagiging rason ng
mga pang-aabuso.
Dagdag pa rito, binaggit sa isang manual (2009) na ang mga nilalamang sanhi ng
pang-aabuso ay ang mga sumusunod:
1. Sanhi ng sariling karanasan (biktima rin ng pang-aabuso), paglayo sa kapwa,
paniniwala sa maling pagpapalaki ng magulang at pag-aalinlangan sa sarili (dulot ng
problema sa magulang);
2. Hirap sa pagpapalaki ng mga anak at aksidenteng pagkabuntis;
3. Hirap sa pamumuhay, pag-aaway ng mag-asawa, hirap sa pag-aalaga sa bata at paglayo
sa pakikisalamuha sa kapwa.
Ayon kay George and Main (1979); Jacobson and Straker (1982); Hoffkan-Plotkin and
Twentyman (1984), ang mga batang may karanasan sa kahit ano mang pang-aabuso ay madalas
may problema sa mga relasyon nila sa kanilang mga ka-edad. Lahat din sila ay sumasang-ayon
na ang mga naabuso ay may kaugalian na maging mas agresibo o hindi malapit sa kanilang mga
kasing edad.
Sa mga tuntunin naman ng edukasyon, gumawa ng teorya sina Lynch and Roberts
(1982) na ang mga batang biktima ng abuso ​ay mayroong ​intelligence quotient (IQ) na mas
mababa sa karaniwan, lalo na sa larangan ng komunikasyon at wika.
Ayon naman sa librong “Child Abuse, A Growing Menace” ​ni Armando Ang, ​ang mga
batang nagtratrabaho ay nakararanas ng lubos na pagkapagod o ​stress at ilang mga sakit dahil na
rin sa pabago-bagong panahon. 23 porsiyento ng mga batang nagtratrabaho ay nagdudusa sa mga
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 26
pinsala na may kaugnayan sa kanilang trabaho at 22 porsiyento lamang sa kanila ang
nakapag-aaral ngunit ang kanilang trabaho ay may masamang epekto dito tulad ng madalas na
pagkahuli o di pagtuloy sa klase at mabababang marka.
Ang ​Council of Elders for the Protection of Children ​ay naglista rin ng ilang mga maaga
at pang-matagalang epekto ng child abuse. Kasama na rito ang prostitusyon, kapabayaan sa
tungkulin, pagtatangkang magpakamatay, depresyon, takot sa pagtatalik at mga kinalamang
dysfunction ​nito at mababang pagpapahalaga sa sarili.
Ang ​Center for the Prevention and Treatment of Child Sexual Abuse ​(CPTCSA) ay
nagpokus naman sa kaibahan ng pag-uugali ng bata tulad ng pagbabalik sa unang bahagi ng
pagkabata gaya ng ​thumb-sucking, walang pagsasaalang-alang sa sarili, pagkawala ng gana
kumain at pagtangging makita ang mga kaibigan o makipagkaibigan (Protacio-Marcelino, 2000,
p.59)
Ipinaalam din ng librong “Dark Secrets: Helping Victims of Child Abuse” ni Sir Pilar
Verzosa, RGS (1997) ang mga dapat hanapin upang malaman kung naabuso ang bata. Ang mga
senyales na ito ay ang masyadong pagliligo o hindi kaya ay walang pag-aalaga sa sariling
kalinisan, ​di maipaliwanag na sakit, iritasyon o pamamaga ng bibig, ari o pwetan, mga pasang di
maipaliwanag, kagat ng tao, pangangayayat, at balisang pagtulog.
Ipinaliwanag din ni Verzosa ang mga sikolohikal, emosyonal at sosyal na epekto ng
abuso tulad ng mga blangkong titig, ​absentmindedness, ​takot o hindi pagkagusto sa mga tao o
lugar, agresibong pag-uugali, patuloy na sekswal na paglalaro sa sarili, ibang tao, laruan o hayop,
at pagpapakita ng sekswal na kaalaman sa pamamagitan ng pananalita o pag-uugali na hindi
naaangkop sa kaniyang edad.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 27
Mayroon ding mga kaso na nagpapatunay sa mga epektong inilahad sa itaas. Ang “Child
Abuse in the Philippines” ni Elizabeth Protacio Marcelino ay naglalahad ng kaso ukol sa ​child
labor.
Labing-apat na taong gulang si Billy nang hikayatin siyang magtrabaho sa isang
manukan. Nanggaling siya sa Davao kung saan ipinangako ng kaniyang ​recruiter ​na marami pa
siyang oportunidad na matatanggap kung nasa Maynila siya. Napilitan siyang magtrabaho ng
labing-dalawang oras bawat araw sa buong linggo, tumanggap ng ​minimum wage na sweldo
lamang, walang ​overtime pay, o kahit anong benepisyo. Inaabuso rin siya at napilitang
manirahan sa maliit na kubo kasama ng lima pang mga tao. Nakisalimuha rin siya sa mga may
sakit at patay na manok na napatunayan na mapanganib para sa kaniyang kalusugan.
Inimbestigahan ng ​Kamalayan Development Center ​(KDC) ang nireportang ​child labor ​sa
manukan. Noong nagkaroon ng sapat na ebidensiya, ipinaalam at nakipagtulungan sila sa
National Bureau of Investigation ​(NBI). Nakipagtulungan rin ang ibang ahensiya ng pamahalaan
tulad ng ​Child Labor Management Team ng Kagawaran ng Paggawa at Empleyo (DOLE) at ang
Commission on Human Rights (CHR). ​Kasangkot rin ang ​media ​sa pagdodokumento ng
pangyayari.
Minsan, kahit binabantaan na ng ​abuser​, sinasabi pa rin ng bata sa isang kaibigan, guro o
isang nakatatanda ang kaniyang dinadanas. Ang pagsisiwalat ay ang pagbabahagi ng
impormasyon tungkol sa pang-aabuso at ang may kasalanan nito. Ngunit, marami sa mga
pang-aabusong ito ay hanggang dito lamang. Iilan lamang ang iniuulat sa mga awtoridad kahit na
inatasan ng Kagawaran ng Katarungan (DOJ) na ang bawat Pilipino ay dapat magsumbong ng
kahit anong kaso ng pang-aabuso ng bata – pag-abanduna, pagmaltrato, pagsamantala, o
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 28
pagpapabaya – sa mga awtoridad sa loob ng 48 oras ng pagtuklas, sa pamamagitan ng pagsulat,
pagtawag, o sa personal.
Ang ​mass media ​ay regular na nagpapakita ng iba’t ibang kaso ng ​child abuse. ​Ang mga
pahayagan ay nagpapakita ng mga larawan ng mga batang nagtatago sa ​camera, ​ligalig at
nasaktan, at ang may kasalanan na itinatanggi ang mga bintang. Kahit na ang bilang ng mga kaso
ng ​child abuse ​ay dumadami, tinatayang mas marami pa ang hindi nauulat. Kapag naiulat, may
isang tagapamagitan, madalas ang pinagsabihan ng bata, ang sumasama sa kaniya papunta sa
mga awtoridad.
May akdang isinulat si Felix M. na nangangalang ​Protecting women and children: A
handbook on community-based response to violence​. Sa librong iyon, mayroong kaso na
tumutukoy sa pisikal na pang-aabuso.
Ayon kay Guia, ang kaniyang 12 na taong gulang na kapatid ay namatay dahil sa pinsala
nito sa utak at pagdudugo sa loob ng katawan. Sinabi niya na binugbog ng kanilang tatay ang
kaniyang kapatid nang sinabi niya na wala silang pagkain dahil wala pa ang kanilang nanay sa
bahay. Dahil sa walang pagkain, ang kanilang tatay ay nag-apoy sa galit kaya tinamaan nito ang
kaniyang kapatid sa iba’t ibang parte ng katawan na nagdulot ng maraming malubhang pinsala sa
bata.
Kwento pa niya, noong namatay ang kaniyang kapatid, nagsampa ang kaniyang nanay ng
kaso laban sa kaniyang tatay at siya ang naging witness.
Subalit, hindi lang physical abuse ang tinalakay ni Felix M. Ang aklat niya ay may mga
kaso din ukol sa sexual at psychological abuse. Sa kwento ni Jenina, siya ay kinupkop ng
kaniyang tiyo at tiya noong siya ay nawalan ng magulang ng siya ay nasa limang taong gulang
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 29
pa lamang. Noong siya ay tumungtong sa pitong taong gulang, sinabihan siya ng kaniyang tiyo
na siya ay may utang na loob sa kaniya at sa kaniyang tiya. Sinimulan din siyang hipuin sa ibang
parte ng kaniyang katawan na hindi niya ginusto. Noong siya ay naging teenager na, mas
dumalas pa ang pagkahipo.
Isang gabi biglang pumasok sa kaniyang kwarto ang tiyo niya at inutusan siyang huwag
sumigaw at tumahimik. Bigla siyang ginahasa ng tiyo niya at patuloy na pinamukha sa kaniya na
niligtas siya nito sa isang buhay na walang magulang.
Hindi niya natatandaan kung ilang beses siya ginahasa. Ngunit ang tanging natatandaan
niya ay ang pagiging buntis sa unang pagkakataon noong siya ay labing apat na taong gulang pa
lamang. Nalaman niya ito ng nagpasuri sila sa doktor. Pagkatapos ay pinainom siya ng gamot na
hinalo sa orange juice. Nagsumbong siya sa kaniyang tiya ngunit hindi niya ito pinagkatiwalaan.
Ikinuwento niya ito sa kaniyang guro sa Sunday School na pinaniwalaan naman siya at
binigyan ng lakas para magsampa ng kaso laban sa kaniyang tiyo. Ngunit, binawi niya ito ng
ipinangako ng kaniyang tiyo na hindi na niya gagawin ang panggagahasa.
Sa loob ng limang taon nagpatuloy ang panggagahasa at siya ay nabuntis ng tatlong
beses. Tatlong beses din siyang dinala sa parehong lugar kung saan siya ay pinainom ng orange
juice na may halong pampalaglag.
Makalipas ang isang taon, ay nagsampa siya ng kaso laban sa kaniyang tiyo na ngayon ay
nasa kulungan na. Ang nagpalakas sa kaniya ay ang pagkilala sa mga taong mahal niya na
naniwalang siya ay nagsasabi ng totoo. At simula ng pangyayaring iyon ay marami ring kabataan
ang nagsabi na sila rin ay ginagahasa.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 30
Iba naman ang pinagtuunan ng pansin nila Silverio R. at Pabico T. Sa kanilang inilimbag
na artikulo na may pamagat na, “​Ang Gobyernong GMA at Ang Mga Batang Sundalo”(2010),
ibinahagi niya ang mga kaso ukol sa mga child soldiers.
Tinatayang tatlong daang libong (300,000) mga bata ang kalahok ngayon sa mga
armadong tunggalian sa tatlumpu’t pitong (37) bansa sa buong mundo. Ayon sa United Nations
International Children’s Emergency Fund (UNICEF), halos sangkapat (1/4) ng bilang ng mga
batang sundalo ay matatagpuan sa Silangang Asya at Pasipiko.
Karamihan sa mga batang ito ay dinudukot o kaya ay pwersahang kinakalap ng mga
rebelde at mga armadong grupong suportado ng pamahalaan. May mga kaso pa sa ibang bansa
na mismong opisyal ng militar ang sapilitang nagsasama sa mga bata sa giyera tulad sa Burma.
May mga bata ring “kusang sumasama” kapag wala na silang pamilya at wala nang ibang
mapuntahan. Ayon na rin sa mga bata, kadalasan ay itinataboy sila ng kahirapan, kawalan ng
trabaho, karahasan sa loob ng tahanan at pang-aabuso kaya napapasama sila sa mga armadong
pangkat.
May sari-saring papel na ginagampanan ang mga batang sundalo tulad ng regular na
kawal, gumawa ng mga pananabotahe, trabahador, mensahero, at espiya. Ang mga batang babae
ay nagsisilbi ring combatants at ginagamit upang tugunan ang sekswal na pangangailangan ng
mga lider ng grupo tulad sa Angola. Marami sa mga batang ito ay wala pang sampung taon at
nakasaksi na o kaya ay nakagawa na ng matinding karahasan laban sa kanilang kapwa o sa sarili
nilang komunidad.
Sa uri naman ng child pornography, gumawa ng dokumentaryo ang GMA sa kanilang
palabas na “Reporter’s Notebook.” (Set. 2015)
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 31
Sa pagbukas ng ilaw at pag-rolyo ng kamera, isang pelikula ang binubuo sa isang tagong
bahay. Kung minsan, kabilang sa mga eksena ang aktuwal na pagtatalik ng magkapareha. Pero
ang mas nakababahala, ang ilan sa mga gumaganap na artista, mga menor de edad. Ito ang
isiniwalat sa Reporter’s Notebook ng dalawampu’t dalawang taong gulang na itatago namin sa
pangalang Krystal. Isang kaibigan daw ang nag-rekomenda sa kaniya sa isang nagpakilalang
producer ng pelikula. Labing-anim na taong gulang raw si Krystal nang unang sumabak sa
ganitong kalakaran. Ang ibinabayad raw sa kaniya umaabot sa pito hanggang labing limang
libong piso.
Ikinuwento rin ng inuupahang cameraman na si Jay, hindi niya tunay na pangalan, kung
paano nila binubuo ang mga pelikula at kung saan dinadala ang mga ito. Mula sa mga DVD,
ngayon mabilis na ring naibebenta ang mga pornographic videos gamit ang mga flash drive at
internet. At ang kita rito hindi lang barya-barya.
Ang pagkakalap at pagsasangkot sa mga bata sa pornograpiya ay malinaw na paglabag sa
Republic Act 9208 o Anti Trafficking in Persons Act of 2003. Labag din ito sa Republic Act
9775 o ang Anti-Child Pornography Act of 2009.
Tinalakay rin ng GMA sa parehas na palabas ang kaso ng pag-aabandona ng bata (Okt.
2015).
Sa Caloocan City, nakilala ang magkapatid na sina Lester at Jepoy, inabandona sila ng
kanilang ina. Kuwento ng kumupkop sa kanila na si Aling Yolanda, mag-aapat na buwan na
mula nang iwan sila ng kanilang ina. Patay na rin ang kanilang ama. Ang problema, hirap daw si
Aling Yolanda na maibigay ang lahat ng pangangailangan ng mga bata. Bukod sa biyuda na,
sampu ang inaalagaan niyang anak. Ayon sa Republic Act 10165 o Foster Care Act of 2012,
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 32
maaaring maging legal ang pangangalaga ni Aling Yolanda sa magkapatid na Lester at Jepoy.
Pwede kasi siyang maging legal na foster parent ng magkapatid kung maipapasa ang mga
kailangang kwalipikasyon. Maaari rin makatanggap ng subisidiya o tulong pinansyal ang mga
batang nasa pangangalaga niya.
Pero hindi lahat ng inabandonang bata nakakahanap ng taong kakalinga sa kanila gaya ni
Aling Yolanda, ilan kasi sa kanila, nauuwi sa mapanganib na lansangan. Gaya na lamang ni
Jaynor, labing limang taong gulang. Limang taon na raw ang nakararaan nang iwanan siya ng
kaniyang mga magulang. Kaya upang makakain sa araw-araw, dumidiskarte si Jaynor sa
pamamagitan ng pagtatawag ng mga pasahero sa jeep at pagpupunas ng mga kotse. Ang
malawak na lansangan na rin ang kaniyang naging tulugan sa loob ng ilang taon.
Mula taong 2010 hanggang 2014 ay tumaas ang bilang ng mga batang inabandona sa
iba’t ibang lugar o di kaya naman ay ibinigay ng kanilang kaanak sa DSWD. Mula 779 na kaso
noong 2009 ay umabot ito sa 862 na kaso noong 2014. Ngayong unang siyam na buwan ng 2015
ay umabot na sa 476 ang bilang ng batang inabandona o isinurender sa DSWD. Ibig sabihin,
kada araw ay may dalawang batang iniiwan ng kanilang mga magulang.
Sa website naman na rappler.com, inilahad ni Rodriguez F. ang kwento ng isang bata na
lumaki sa kapaligirang laganap ang child prostitution.
Isang lalaki ang pinakawalan pagkatapos ng 13 taon dahil sa kaniyang panggagahasa sa
isang batang babae.
Noong 1996, nakilala niya ang isang 11-taong gulang na batang babae sa pamamagitan
ng isang bugaw. At pagkatapos usisain ang katawan ng babae, ipinangako niya sa bata ang
trabaho sa showbiz. Isa siyang kongresista at tv producer noon.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 33
Napag-usapan na babayaran ng Php5,000 kada araw ang bata upang manatili kasama ang
congressman. Hindi ito ang unang pagkakataon na ang batang babae ay ipinagbili para sa sex. Sa
murang edad na siyam, siya ay ibinenta sa isang turista. Natutunan ng bata na ang katagang
“Hindi” ay walang saysay. Ang kaniyang pagtanggi ay may katumbas na panununtok sa ulo,
pagkagutom, kahihiyan—ang kaniyang prostitusyon naman daw ang siyang tumugon sa
kaniyang pangangailangan, ayon sa bugaw.
Ang panggagahasa ay nagsimula noong Hunyo at natapos ng Agosto noong taong iyon,
matapos makatakas ang bata at magsumbong sa pulis.
Ayon sa bugaw, hindi raw niya ito ipinilit. Ayon naman sa congressman, isa daw iyong
uri ng political blackmail. Sa huli, sila ay parehong hinatulan na may sala, ang bugaw sa child
prostitution, habang ang kongresista sa statutory rape at acts of lasciviousness ngunit sila ay
napalaya pa rin matapos ang ilang taon.
Ang kwentong ito, bagamat nangyari dalawang dekada na ang nakalilipas ay sariwa pa
rin sa pag-iisip ng mga bata, pati na rin ang mga tagapagtaguyod nila. Ngunit pagkatapos ng
lahat ng nangyari, hindi pa rin natitinag ang uri ng negosyong ito. Ang mga bugaw at abuser ay
hindi magpapapigil. Ayon nga sa kanila: “Demand and supply, supply and demand.”
Kasama din sa website na rappler.com ang kaso ng isang bata na nabiktima ng child
incest, espesipiko, ng kaniyang ama.
Ginahasa siya ng kaniyang ama mula 11 hanggang 15 taong gulang.
Nakatira sa isang maliit na bayan sa Laguna, walang laman ang bahay, maliban sa kaniya
at kaniyang ama. Nangyari ang unang panggagahasa noong araw na iyon, sa kanilang papag.
Lahat nang sumunod na panggagahasa ay nangyari din sa bahay na iyon.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 34
Sa gulang na 17, siya ay tumakas at nagpakasal. Humingi siya ng tulong sa kaniyang tiya.
Nagsampa sila ng kaso sa awtoridad ngunit hindi na dumaan pa sa barangay dahil doon
nagtatrabaho ang kaniyang ama bilang isang sekretarya.
Nasira ang pagkakapatid ng kaniyang ina at tiya. Wala siyang magawa habang
pinapanood niyang pinagtatanggol ng kaniyang sariling ina ang lalaking gumahasa sa kaniya,
habang ang kaniyang tatay ay patuloy na tinatanggihan ang akusasyon ng panggagahasa,
sinasabing ito ay kaniyang pinapalo at sinusuntok lamang upang madisiplina.
Bakit naman daw ngayon lamang naisipan ng nagahasa na magreklamo pagkatapos ng
pitong taon na pananahimik, tanong sa kaniya sa korte, sa kaniyang tirahan, pati na rin sa
kalsada. Ayon sa korte, ang incestuous sexual affair ay karaniwang itinuturing nang may
kasamang pandidiri at kahihiyan, itinuturing na taboo sa isang family-oriented na lipunan na
maaaring magmantsa sa pangalan ng pamilya sa mga susunod na henerasyon.
Sa taong 1996, hinatulan ang kaniyang ama na guilty sa krimen ng rape. Sa panahong
iyon pinapayagan pa ang death penalty, ngunit ​reclusion perpetua lamang ang hatol ng korte sa
kaniyang ama. Nawala ang kaniyang mga magulang sa kaniya.
Maraming bata ang nakaranas ng kaparehong kuwento. Minsan, nakukuha ang hustisya,
kahit gaano ito kabagal. Ang ibang magulang ay pinoprotektahan ang kanilang mga anak mula sa
mga masasama, ang iba naman ay binibiktima ng kanilang sariling kadugo.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 35
KABANATA 4:
PAGLALAHAD AT PAGSUSURI NG DATOS
Ayon sa mga datos na nakalap galing sa librong ​Law and procedure on rape, sexual
harassment and violence against women and children​, ang mga parusa para sa ​child
pornography ​ay mahahanap sa Presidential Decree No. 603, Revised Penal Code (Artikulo 201)
at Republic Act 7610.
Ang ​trafficking ​naman ng mga malalaswang materyales ay pinamamahalaan ng Republic
Act 7610, Artikulo 5, Seksyon 9. Ito ay limitado sa malalaswang publikasyon at bastos na mga
palabas. Ang parusa sa nagkasala ay ​prison mayor ​o anim na taon at isang araw hanggang 12
taon.
Ayon naman sa batas Republic Act 9208, ang parusa para dito ay panghabambuhay na
pagkabilanggo at multa ng dalawa hanggang limang milyong piso. Ang mga tumatangkilik
naman ng mga taong biktima ng ​human trafficking ​ay may pananagutan rin sa batas na ito at may
parusang 15 taon na pagkabilanggo at multa na Php 500,000. May mga dagdag pang parusa para
sa mga empleyado ng gobyerno na lalabag sa batas na ito at agarang deportasyon para sa mga
dayuhang may sala pagkatapos kumpletuhin ang sentensiya.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 36
Ang krimen ng panggagahasa naman ay muling sinuri bilang isang krimen laban sa mga
tao na sakop ng Republic Act No. 8353 o ang Anti- Rape Law ng 1997. Ang iniba sa probisyong
ito ay, Artikulo 266-A: Panggagahasa, kailan at paano ito ginawa. Ang panggagahasa ay ginawa:
1.) Ng isang lalaking may mahalay na pag-iisip sa babae na nakapailalim sa mga
sumusunod na pangyayari;
a.) sa pamamagitan ng pananakot o dahas;
b.) kapag ang biktima ay pinilit at kinumbinsi gamit ang pagrarason o kapag walang
malay ang biktima;
c.) sa pamamagitan ng paggamit ng kapangyarihan o awtoridad;
d.) kung ang biktima ay labing dalawang taong gulang o pababa o kung siya ay may
kapansanan, kahit hindi pinresenta ang pangyayaring ibinanggit sa itaas.
2.) Ng kahit na sinong tao na kung saan ginahasa niya ang isang indibidwal sa pamamagitan
ng pagpasok ng kaniyang ari sa bunganga at puwet ng biktima o pagpasok ng kahit na anong
gamit sa maselang parte ng katawan o sa puwet nito sa ilalim ng mga pangyayaring nakalagay sa
itaas.
Artikulo 266-B Mga Parusa - Ang Panggagahasa na nasa unang talata ng susunod na artikulo ay
mapaparusahan ng ​reclusion perpetua:
- Kapag ang panggagahasa ay isinagawa gamit ang nakakamatay na armas ng dalawa o
maraming tao, ang parusa ay ​reclusion perpetua​ hanggang kamatayan
- Sa oras ng panggagahasa, ang biktima ay nasiraan ng ulo, ang parusa ay ​reclusion
perpetua​ hanggang kamatayan.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 37
- Kung ang panggagahasa ay pagtangka at isang pagpatay ang nangyari sa oras ng
panggagahasa, Ang parusa ay​ reclusion perpetua​ hanggang kamatayan.
Ang mga sumusunod naman ay mga parusa ayon sa Batas na Republic Act 9262 para sa
mga taong gumawa ng kahit na anong uri ng pang-aabuso.
Para sa nagkasala ng pang-aabuso sa babae at sa kanyang anak, ayon sa R.A. 9262
seksiyon 6:
a.) ​Ang mga kasong ​attempted, frustrated murder o parricide ​o homicide ​ay
mapaparusahan batay sa mga probisyon ng ​Revised Penal Code​.
1.) Malubhang mga pisikal na pinsala ay mapaparusahan ng ​prision mayor
2.) Hindi lubhang mga pisikal na pinsala ay mapaparusahan ng ​prision correcional
​3.) Bahagyang mga pisikal na pinsala ay mapaparusahan ng ​arresto mayor
b.) ​Pisikal na Pangaabuso ay mapaparusahan ng ​arresto mayor
c.)​ Pang-aabusong Ekonomiko ay mapaparusahan ng ​prision correcional
d.) ​Pisikal na pang-aabuso o pagbantang pang-aabuso para takutin ang biktima upang
makontrol ito ay mapaparusahan ng ​arresto mayor
e.) ​Sekswal na pangaabuso ay mapaparusahan ng ​prision mayor
f.) ​Sikolohikal na pangaabuso ay mapaparusahan ng ​prision mayor
Ayon sa batas, kung ang mga kasong ito ay isinagawa habang ang babae ay buntis o
isinigawa habang nasa harapan ng bata, ang kaparusahan na ibibgay sa mga nagkasala ay ang
pinakamalubhang parusa na nakasaad sa batas. Pagmumultahin din ang nagkasala ng hindi
bababa sa P100,000 at hindi tataas ng P300,000.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 38
Magsasagawa rin ng ​“Psychological Treatment” ​ang nagkasala at kailangang matiyak
ang pagsunod nito sa korte.
​Bukod pa sa mga batas, nakasaad din sa batas R.A. 9262 na may karapatan ang biktima
na magsampa ng protection order.
Ang R.A. 9262 ay nagbibigay tulong sa pamamagitan ng mga ​protection orders ​laban sa
isang kasong sibil o kriminal, pinaparusahan nito ang kahit na sinumang gumawa ng
pang-aabuso laban sa isang babae o sa isang bata. Mayroon itong tatlong uri - ​temporary
protection order​, ​permanent protection order at ​barangay protection order​, sa pagkakataon na
napatunayang may kasalanan ang isang suspek, isang permanent protection order ​ang maaaring
mailathala, sa panahon naman na kung saan hindi sapat ang ebidensiya para mapatunayang may
kasalanan ang isang suspek, ang hukom ang magdedesisyon kung magsasampa ba ng ​protection
order​ o hindi.
Pagkatapos nito, inilahad naman ang mga nilalaman ng Republic Act 9262. Una, ay
isinulat ang mga tungkulin ng mga opisyal sa barangay at mga pulis. Ito ang mga nasabing
tungkulin batay sa libro. Tungkulin nilang rumesponde ng mabilis sa isang tawag ng tulong,
kahit na walang ​protection order na naisampa at siguraduhin ang kaligtasan ng biktima,
kumpiskahin ang anumang nakamamatay na armas na hawak ng biktima at ilagay ang biktima sa
isang ligtas na lugar, at tulungan ang biktima sa paglabas ng mga gamit mula sa kaniyang
tinitirhan. At ang pagtitiyak ng pagpapatupad ng mga ​protection orders na nailathala ng isang
barangay o ng hukom.
Ipinaliwang rin ang ​Ex-parte protection order at mga nilalaman at patakaran ng iba’t
ibang uri nito. Ayon sa libro, ito ay tiyak na maiisyu ng hukom sa loob ng dalawampu’t apat na
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 39
oras sa pagkakataon na napatunayang mayroong rason na pagkatiwalaan na may nalalapit o
lalapit pa lamang na panganib sa buhay ng bata, maaaring mailathala pagkatapos ang paglilitis,
habang sinusunod ang ​summary procedures ​upang mapabilis ang paglilitis, ​naglalaman ng mga
tulong na maibibigay sa mga nabiktimang babae at bata upang maibalik nila ang kanilang
pagkontrol sa kanilang mga buhay. Nang sagayon, hindi lang pisikal na pang-aabuso ang
magiging peligroso ng biktima, pwede rin ito maging economic abuse, sekswal na pangaabuso at
iba pang uri ng pang-aabuso,​may patakaran na hindi sapat para sa nang-abuso na umalis at hindi
lumapit sa biktima. Kailangan din nitong suportahan ang biktima gamit ang kaniyang kita.
Nilalaman din ng isang protection order ang isang kautusan na nagbibigay tulong at suporta sa
babae at ang kaniyang anak upang tulungan silang ibalik ang kalagayan ng kanilang buhay sa
normal. Nang gayon, ang panganib na makakasakit sa babae ay hindi lamang pisikal na
pangaabuso o pagtangkang pang-abuso, kasama rin dito ang buong karahasan na isinagawa laban
sa kaniya, at ang hindi pagsusuporta o pagaalaga sa mga bata pa lamang, kung saan ito ay
kailangang masolusyonan kasama ang pagpapahatid ng biktima sa ligtas na lugar na sakop ng
TPO.
Unang uri ng protection order ay ang ​temporary protection order o TPO. Nilalaman nito
ang mga sumusunod: Una, pagpapatanggal ng nang-abuso sa tinitirahan ng biktima kahit na ito
ay pagmamay-ari ng nang-abuso. Pangalawa, ang otomatikong pag lipat ng kita ng nang-abuso
sa biktima upang suportahan ito. Pangatlo, “Stay Away Order”, isang utos na pinagbabawal ang
nang-abuso na lumapit sa biktima. Pang-apat, pagpapatupad ng pansamantalang pangangalaga sa
mga biktima. At panlima, paghahatid ng pera para suportahan ang pamumuhay ng babae at ng
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 40
bata at ang paglilimbag ng ​bond to keep peace upang siguraduhin ang pagsunod sa mga
patakaran ng protection order. Ito ay balido hanggang 30 na araw at mapapahaba pa ng hukom.
Pangalawang uri ang permanent ​protection order​. Ito ay dapat na isyuhin pagkatapos ang
pakikinig sa mga merito na sinusundan ng Summary Procedure. Nilalaman nito ang mga tulong
na makukuha sa TPO at ang permanenteng pagpapatanggal ng nang-abuso sa bahay ng biktima.
Isang ​Bond to Keep Peace ang maaaring isama sa TPO at PPO upang matiyak ang pagsusunod
ng mga nang-abuso. Ayon pa dito, ang paglabag sa mga patakaran ng protection order ay isang
kriminal na opensa at maaaring gamitin ng hukom ang kanilang kapangyarihan ng paghamak.
Pangatlong uri ang ​barangay protection order​. Ito ay maaaring isampa ng mga opisyal sa
barangay upang mapatigil ang iba pang pang-aabuso. Ipinagbabawal ng Anti-VAWC act ang
pag-aayos ng biktima at nang-abuso upang sila ay magkasundo sa mga kaso ng VAWC sa
barangay. Mga katangian nito ang sumusunod: Una, maaaring isampa ng Punong Barangay o ng
iba pang opisyal ng barangay sa pagkakataon na ang punong barangay ay wala. Pangalawa, ito
ay maiisampa laban sa mga pisikal na pang-aabuso o pagtatangkang pisikal na pang-aabuso.
Pangatlo, ito ay balido hanggang 15 na araw. Pang-apat, pwede itong mapakinabangan kahit na
hindi humihingi ng tulong ang biktima sa korte sa pamamagitan ng pag-apply sa protection
order. Panlima, ipinapatupad ito ng ​ex parte sa loob ng 24 na oras simula ng pag-apply.
Pang-anim, ang paglabag nito ay isang kriminal na opensa na may parusa ng pagkakulong ng 30
araw.
Ayon pa sa libro, ang BPO ay walang benepisyo ng suporta, o kahit na anong tulong
maliban sa utos na nagpapatigil sa nang-abuso sa paggawa ng kahit na anong pisikal na
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 41
pang-aabuso o pagtangka. Isang utos na nagbibigay suporta sa biktima ang maaaring i-isyu ng
hukom sa isang aplikasyon ng protection order.
Ayon sa batas, karapatan ng biktima na magsampa ng protection order laban sa
nang-abuso upang sila ay maprotektahan. Ang mga sumusunod ay mga impormasyon tungkol sa
kung sino, saan, papaano magsampa ng Protection Order.
Ayon sa R.A. 9262 ang mga pwedeng magsampa ng protection order ay ang mga
nabiktima, mga magulang o tagabantay, mga inaanak o mga kamag-anak na nasa loob ng ​fourth
civil degree​, mga nagtatrabaho sa Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaunlad
(DSWD) o sa ibang pamahalaang lokal, mga pulis, punong barangay o kagawad, abogado, at
hindi bababa sa dalawang may pakialam na mamamayan ng siyudad o munisipyo kung saan
nangyari at kung sinong may alam sa nangyaring pang-aabuso. Dagdag pa nito, kung ang
nag-petisyon ay hindi kabilang sa mga nabiktima, dapat kasama ng petisyon ang isang affidavit
na nagpapatunay na siya ay may otoridad na magsampa ng kaso, mga pangyayari ng
pang-aabuso at mga dahilan kung bakit hindi maaaring magsampa ng kaso ang nabiktima.
Sa Regional Trial Court, metropolitan trial court at municipal trial court maaaring
magsampa ng TPO o PPO. Sa isang lugar naman na nakasaad sa Local Government Code of
1991 maaaring magsampa ng BPO.
Upang makapagsampa ng protection order, ito ay dapat sulat- kamay, may pirma at tunay
na sumpa ng aplikante. Nilalaman dapat nito ang una, pangalan at tirahan ng nagpepetisyon at
katugon. Pangalawa, ang relasyon ng nagpetisyon at katugon. Pangatlo, mga tulong na hiningi ng
nagpetisyon. Pang-apat, mga hiling ng mananaggol o abogado. At pang-lima, mga hiling ng
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 42
pagpapaubaya sa application fees hanggang sa paglilitis at ang patunay na walang pending na
aplikasyon para sa isang protection order sa isang korte.
Ang kahalagahan naman ng isang protection order ay magbigay tulong sa biktima. Ayon
sa libro, ito ang mga ilan sa tulong na makukuha mula sa protection order. Una ay ang
pagbabawal sa nang-abuso ang pagtangkang pagsala, kahit na personal o gamit ang ibang tao, ng
kahit na anong uri ng pang-aabuso. Pangalawa ay ang pagbawal sa nang-abuso na manligalig, o
kausapin ang biktima, kahit na ito ay tuwiran o hindi. Pangatlo ay ang pagtatanggal ng
nang-abuso sa bahay ng biktima, kahit na ito ay pag-aari ng nang-abuso. Para sa pansamantalang
proteksiyon ng biktima o permanenteng pagtanggal upang walang karapatan ang malabag.
Pang-apat ay ang pag-uutos sa nang-abuso na lumayo sa biktima at sa kahit na sinong pamilya o
kasambahay sa distansiyang pinag-desisyonan ng korte. Panlima ay ang pag-uutos sa nang-abuso
na lumayo sa bahay, eskwelahan o kahit na anong lugar na laging pinupuntahan ng biktima.
Pang-anim ay ang pansamantla o permanenteng pag-aalaga sa biktima, habang kinokonsidera
ang mga kagustuhan ng bata. At ang pampito ay ang pag-oorganisa ng DSWD o ng kahit na
anong ​ahensya ng isang programa na nagbibigay ng pansamantalang matitirhan, pagamot,
therapy, pagpapayo, edukasyon, at iba pang tulong na kakailanganin ng biktima.
Inilahad rin ang mga ibat ibang karapatan ng biktima, kabilang sa mga karapatan nila ang
pagtrato sa kanila ng may respeto at dignidad, makahingi ng tulong at suporta sa ​Public
Attorney’s Office (PAO) o Kagawaran ng Katarungan (DOJ) o kahit na anong public legal
assistance office, mabigyan ng lahat ng legal na remedy at suporta na nakasaad sa Family Code,
mabigyan ng suporta mula sa DSWD at Local Government Ombudsman (LGO), at maipaalam sa
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 43
kanila ang kanilang karapatan at tulong na makukuha nila kabilang na ang karapatan nilang
maghain ng protection order.
Malaki ang epekto ng pang-aabuso sa bata at isa sa mga epekto nito ang ​trauma. ​Ayon sa
isang libro, ang pagsisikap ng mga ahensiya upang matulungan ang mga bata, gayunman, ay
maaaring makadulot ng ​trauma ​dahil sa pangangailangang ulitin ang storya ng maraming beses
sa mga taong hindi naman nila kilala. Maaari ring magpaiba-iba ang bersyon ng kwento dahil sa
pagod at pagkalito, na magiging sanhi ng pagkatiwalag ng kaso. Kung walang ​child-care worker
o isang ​social worker, ​makakaranas ang bata ng paulit-ulit na trabaho.
Kahit na malulubha ang mga parusang nakasaad sa batas, mahirap pa rin ito
implementahin. Ayon sa ilang datos na nakalap, naging hamon ang pagmo-monitor sa mga batas
dahil ang Bureau of Women and Young Workers, kasama ang ilang non-governmental
organizations (NGOs) at ibang mga ahensiya ng pamahalaan lamang ang namamahala sa
pagpapatupad ng mga ito. (Ang, 2006, p.55) Wala rin itong inspektor at nakadepende lamang sa
dalawa pang sangay ng pamahalaan, tulad ng Labor Standards Division at Welfare Division, na
may 197 na inspektor lamang.
Upang malaman naman kung tila epektibo nga ang pagiimplementa ng batas, nakapagsuri
ng datos ang mga mananaliksik mula sa Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaunlad
o DSWD at ​Philippine Statistics Authority ​(PSA) ng mga estatistika ng Child Abuse bago at
pagkatapos implementahan ang mga batas laban dito.
Ayon sa estatistika ng DSWD noong 2009 hanggang 2010 mayroong 6,524 na kaso ng
Child Abuse noong 2009 habang 4,749 na kaso noong 2010.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 44
Halos kalahati ng mga kaso ay nambiktima ng mga batang nasa edad sampu hanggang
labing walong taong gulang na nasa 52.8% noong 2009 habang 55.4% naman noong 2010. Isa sa
loob ng apat na kaso ay mga batang limang taong gulang pababa na nasa 24.7% sa mga kaso
noong 2009 at 24.6% naman noong 2010.
Halos kalahati ng mga kaso ay pagaabandona o pagpapabaya. Kung ilalagay sa
porsiyento ay 53.7% ng kaso ay pagaabandona noong 2009 at 52.9% naman noong 2010. Ang
mga natitirang kaso ay sekswal na pangaabuso na nasa ikalawang pinakakaraniwang kaso noong
2009 at 2010. 29.6% ng mga kaso noong 2009 ay sekswal na pangaabuso habang 27.3 naman
noong 2010. Malaking porsiyento ng mga kaso ng sekswal na pang-aabuso ang panggagahasa na
nasa 97.6% noong 2009 at 90.5% naman noong 2010. Sunod naman sito ang mga kasong incest
na nasa 32.9% ng mga kaso ng sekswal na pangaabuso noong 2009 habang nasa 37.5% naman
ito noong 2010.
Sa pinakabagong estatistika naman ng DSWD na isinagawa noong unang tatlong buwan
ng taong 2016. Ayon sa sarbey nila mayroong 2,147 na kaso ang naiulat. 539 sa mga kasong ito
ay kaso ng sekswal na pangaabuso, 514 naman sa pagpapabaya, 487 na kaso sa pagaabandona,
233 na kaso sa ​sexual exploitation​, 214 na kaso sa child trafficking​, 83 na kaso sa pisikal na
pangaabuso, 47 naman sa illegal recruitment, at 13 na kaso sa​ child labor​.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 45
Pigura 1. Talangguhit ng estatistika ng child abuse sa Pilipinas noong 1991 hanggang 2003
Para naman sa kung naging epektibo ang R.A. 7610 na ipinasa noong 1992, ayon sa mga
estatistika at pag-aaral, naging epektibo ito ngunit sa simula lamang. Noong 1993, mas bumaba
ng 300 pataas ang mga kaso ng child abuse. Subalit, noong 1994 naman, tumaas muli ng higit
1000 ang mga batang nabiktima. Mula noon, patuloy na ang pagdami ng mga naging kaso ng
child abuse (Pigura 1).
Nagsimula lamang muli itong bumaba noong 2002, sa termino ni Dating Pangulo Gloria
Macapagal Arroyo. Mula sa 10,529 na kaso, naging 9,622 na lamang ang mga ito. Ito ay
maaaring nangyari dahil sa ipinatupad ni Arroyo na Executive Order No.56 series of 2001, na
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 46
naglalayong pahusayin ang proteksiyon ng mga bata na nasasama sa mga gulo laban sa
terorismo, noong Nobyembre 26, 2001.
Pigura 2. Talangguhit ng estatistika ng child abuse sa Pilipinas noong 2004 hanggang ang
unang bahagi ng taong 2016
Pagkatapos, tuloy-tuloy na ang pagbaba ng mga kasong child abuse hanggang 2006 na
maaaring dahil sa pagtanggal ng ​death penalty noong taon na iyon. Malubha rin ang pagtaas ng
mga kaso noong 2010 dahil dito nangyari ang isyu ng ​pork barrel scam ​at kung iuugnay sa
teoryanag ​learning theory ​na nabanggit kanina, ang bilang ng krimen ay tumaas dahil dito.
Naiimpluwensiyahan ang mamamayan sa nangyayari sa lipunan.
Sa mga sumunod na mga taon, pabago-bago ang estatistika ukol sa child abuse. Ngunit
ayon sa talangguhit (Pigura 1 at 2), ang kaso ng child abuse abuse ay bumaba sa mga taong
1993, 2002, at 2010. Kung titignan, ito ang mga taong kakaupo pa lamang sa pwesto ng mga
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 47
bagong presidente ng Pilipinas. Isa lamang itong hypothesis sapagkat walang datos na
sumusuporta sa konklusyong ito.
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Rape 946 1,121 1,026 972 1,045 997 927 670 837 811
Physical Injuries/
Maltreatment
3,291 4,577 5,668 5,058 4,296 3,553 2,335 1,902 1,505 1,307
Acts of
Lasciviousness
586 733 725 733 646 580 536 389 358 445
Violation of
7610-Child Abuse
516 516 516 516 516 .. .. .. .. ..
Attempted Rape 210 303 271 321 293 244 209 118 213 221
Maltreatment 139 139 139 139 139 .. .. .. .. ..
Missing/Abductio
n
145 348 226 186 78 110 51 19 26 17
Child
Labor/Exploitatio
n
67 55 49 84 48 22 8 4 6 1
Grave Threats 290 397 588 561 420 319 223 204 182 220
Child Prostitution 29 0 52 35 41 37 6 11 15 13
Sexual
Harassment
80 93 57 109 112 53 37 40 46 18
Neglect/Abandon
ment
48 110 144 57 35 34 28 11 17 7
Others 422 592 671 534 404 558 1,164 1,596 2,633 3,912
Concubinage 147 202 244 192 180 121 102 93 109 109
Unjust Vexation 57 122 153 125 101 90 50 60 59 83
SUM 6973 9308 10529 9622 8354 6718 5676 5117 6006 7164
Pigura 3. Tsart ng mga kaso ng Child Abuse mula 1999 hanggang 2008.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 48
Mula sa tsart sa itaas, makikita na mula sa taong 1999 hanggang 2008 pisikal na abuso
ang pangunahing kaso ng child abuse na kinakaharap ng pamahalaan. Sumunod naman ang
sekswal na abuso partikular na ang rape. Ngunit makikita rin na may malaking pagbaba sa mga
kaso ng child abuse mula noong 1999 hanggang 2008. Ipinapakita nito ang maayos na
pagpapatupad ng mga batas ukol sa child abuse.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 49
KABANATA 5:
BUOD AT KONKLUSYON
Ayon sa Republic Act 7610 ng Saligang Batas, ang ​child abuse ay tumutukoy sa
pagmamaltrato, pinagkagawian man o hindi, ng bata. Ang iba’t ibang uri nito ay ang pisikal na
pang-aabuso, sekswal na pang-aabuso tulad ng ​incest, acts of lasciviousness, ​at panggagahasa,
sekswal na pananamantala tulad ng prostitusyon, ​pedophilia, ​at pornograpiya, kapabayaan,
pang-aalipin, mental o emosyonal na pang-aabuso at berbal na pang-aabuso.
Dahil sa mga pang-aabuso na ito, nakadulot ito ng mga sikolohikal, pisikal at mental na
epekto sa mga batang naabuso na maaring hindi na makababalik pa sa normal. Sabi nga sa isang
kaso, pagkatapos maabuso ang isang bata, nagkaroon siya ng problema sa isipan. Nahirapan na
siyang makipaghalubilo at makipag-usap sa iba pang mga tao.
May iba pang mga batas laban sa pagmamaltrato sa bata tulad ng Republic Act 9262,
8353, 9208 at Executive Order No. 56, s. 2001, ngunit kailangan isaalang-alang ang mga
konsiderasyon bago magsampa ng kaso. Ilan sa mga konsiderasyon na ito ay ang kalubhaan ng
pananakit at intensyon ng mang-aabuso.
Ang ​Anti-Child Abuse Law ay isang malaking hakbang upang matamo ang
pangkalahatang kaligtasan ng mga bata sa iba’t ibang uri ng pang-aabuso. Ang bilang ng mga
kaso nito ay pabago-bago marahil sa paraan ng pag-iimplementa at kaalaman ng mga
mamamayan ukol dito. Ang kailangan lamang ay ang tamang pamamahala at pagpapatupad ng
batas na ito upang tuluyang mapuksa ang pagsasagawa ng krimen na ito.
Bilang konklusyon, napatunayan ng mga mananaliksik na ang mga batas na nakalahad ay
nakatutulong sa pagpuksa ng child abuse. Ang kailangan lamang ay ang tamang pagpapatupad
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 50
ng mga ito at ang patuloy na suporta ng publiko sa pamahalaan upang maging epektibo.
Kailangan din na may sapat na kaalaman ang mga mamamayan tungkol sa mga batas upang
kung may nakakita o may nakapansin mang batang inaabuso, maayos nilang matutulungan ang
bata sa pamamagitan ng pagsunod sa batas.
Napatunayan rin ng mga mananaliksik na ang pang-aabuso sa mga bata ay nagdudulot ng
mga masasamang epekto na maaaring makapahamak sa kalagayan, kaligtasan at moralidad ng
bata. Madalas ding nagbibigay ang child abuse ng hindi kanais-nais na kinabukasan para sa mga
nabiktima. Ninanais din ng mga mananaliksik na ipaalam sa publiko na ang child abuse ay hindi
isang biro. Ang mga biktima nito ay habang-buhay na magkakaroon ng marka ng sakit na
kanilang sinapit.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 51
TALAAN NG SANGGUNIAN
● Aguilar, N. M. (2005). ​Law and procedure on rape, sexual harassment and violence
against women and children​. Quezon City, Philippines: Central Book Supply.
● Aguilar, N. M. (2012). ​Handbook on children’s rights and protection. Quezon City,
Philippines: Central Book Supply.
● Ang, A. (2006). ​Child abuse: A Growing Menace​. Philippines: S.n.
● Aquino, R. C., Fr. (2005). ​The legal protection of vulnerable sectors: A guide to R.A.
9208 "The Anti-Trafficking in Persons Act" and R.A. 9262 "The Violence Against Women
and Their Children Act" and implementing rules and regulations​. Quezon City,
Philippines: Central Book Supply.
● Corby, B. (2000). ​Child abuse: Towards a knowledge base​. Buckingham, Philadelphia:
Open University Press.
● De Los Reyes, A. L., Esquillo, M. T., Kahanding, R. (1988). ​A survey of child sexual
abuse : therapy and coping. ​Manila, Philippines: De La Salle University Press
● Felix, M. L., & Paz-Ingente, R. D. (2003). ​Protecting women and children: A handbook
on community-based response to violence​. Quezon City, Philippines: Center for
Reproductive Health Leadership and Development, with support from Ford Foundation,
Philippines.
● Guanzon, M. R. (2009). ​The Anti-Violence Against Women and Their Children Act of
2004: Republic Act no. 9262​. Manila, Philippines: Rex Book Store.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 52
● Munro, E., Hiddleston, T. (2015). ​Child Maltreatment Vol.1. ​United Kingdom: CPI
Group (UK) Ltd, Croydon, CR0 4YY.
● Protacio-Marcelino, E., De la Cruz, M., Balamon, F., Camacho, A., & Yacat, J. (2000).
Child abuse in the Philippines: An integrated literature review and annotated
bibliography​. Quezon City: University of the Philippines Center for Integrative and
Development Studies.
Talaan ng Sanggunian Galing sa ​Internet:
● Editors (n.d.). Duration and effects of penalties. Retrieved November 02, 2016, from
http://www.batasnatin.com/law-library/criminal-law/crimes-and-penalties/1299-duration-
and-effects-of-penalties.html
By Reason Of Prejudicial Question
● Editors (n.d.). Reclusion perpetua. Retrieved November 02, 2016, from
https://en.wikipedia.org/wiki/Reclusion_perpetua
referred from Aquino, Ramon C. Revised Penal Code, Vol. I
● Tanner, C., & Bicchieri, M. (n.d.). When the law is not enough. Retrieved November 6,
2016, from
http://www.fao.org/publications/card/en/c/65d4e433-1e69-4b24-ab9b-951319092609/
● Editors (n.d.). ​Pagtaas ng bilang ng mga batang inabandona, sisiyasatin ng 'Reporter's
Notebook'. Published September 23,2015, from
http://www.gmanetwork.com/news/story/538042/publicaffairs/reportersnotebook/pagtaas
-ng-bilang-ng-mga-batang-inabandona-sisiyasatin-ng-reporter-s-notebook
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 53
● Editors (n.d.). Kaso ng child pornography sa Pilipinas, sisiyasatin ng 'Reporter's
Notebook'. Published October 7, 2015 from
http://www.gmanetwork.com/news/story/539817/publicaffairs/reportersnotebook/kaso-ng
-child-pornography-sa-pilipinas-sisiyasatin-ng-reporter-s-notebook
● Rodriguez, F. (2015). Kids aren’t supposed to be for sex. Published February 26, 2015.
Retrieved
from:http://www.rappler.com/move-ph/issues/gender-issues/85034-commercial-sexual-e
xploitation-children
● Rodriguez, F. (2015). Monsters under my bed: sexual abuse and minor girls. Published
February 20, 2015. Retrieved from:
http://www.rappler.com/move-ph/issues/gender-issues/83879-sexual-abuse-minor-girls
● Silverio, R., and Pabico, T. (n.d.). Ang Gobyernong GMA at Ang Mga Batang Sundalo.
Retrieved
from:http/philrights.org/wp-content/uploads/2010/10/Ang-gobyernong-GMA-at-ang-mga
-sundalong-bata.pdf
● Miguel, A. (2016, July 20). Kahirapan, pangunahing dahilan ng pang-aabuso sa mga
kabataan – DSWD. Retrieved November 17, 2016, from
https://www.untvradio.com/kahirapan-pangunahing-dahilan-ng-pang-aabuso-sa-mga-kab
ataan-dswd-2/
● Pangangalaga sa ina at Kalusugan ng anak. (n.d.). Retrieved November 17, 2016,
Retrieved from ​http://www.sumasen.com/manual_ph/pdf/9-7-4.pdf
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 54
● Virola, R. (n.d.) Abused Children!. Retrieved October 10, 2011. From
http://nap.psa.gov.ph/headlines/StatsSpeak/2011/101011_rav.asp
● Yap, D. (n.d.) ​Child abuse on rise, DSWD report shows. Retrieved July 25, 2016. From
http://newsinfo.inquirer.net/798772/child-abuse-on-rise-dswd-report-shows
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 55
APPENDIX
Republic of the Philippines
Congress of the Philippines
Metro Manila
Ninth Congress
Republic Act No. 7610 June 17, 1992
AN ACT PROVIDING FOR STRONGER DETERRENCE AND SPECIAL
PROTECTION AGAINST CHILD ABUSE, EXPLOITATION AND DISCRIMINATION,
AND FOR OTHER PURPOSES
Be it enacted by the Senate and House of Representatives of the Philippines in Congress
assembled:​:
ARTICLE I
Title, Policy, Principles and Definitions of Terms
Section 1. ​Title​. – This Act shall be known as the ​"​Special Protection of Children Against
Abuse, Exploitation and Discrimination Act​."
Section 2. ​Declaration of State Policy and Principles​. – It is hereby declared to be the policy of
the State to provide special protection to children from all firms of abuse, neglect, cruelty
exploitation and discrimination and other conditions, prejudicial their development; provide
sanctions for their commission and carry out a program for prevention and deterrence of and
crisis intervention in situations of child abuse, exploitation and discrimination. The State shall
intervene on behalf of the child when the parent, guardian, teacher or person having care or
custody of the child fails or is unable to protect the child against abuse, exploitation and
discrimination or when such acts against the child are committed by the said parent, guardian,
teacher or person having care and custody of the same.
It shall be the policy of the State to protect and rehabilitate children gravely threatened or
endangered by circumstances which affect or will affect their survival and normal development
and over which they have no control.
The best interests of children shall be the paramount consideration in all actions concerning
them, whether undertaken by public or private social welfare institutions, courts of law,
administrative authorities, and legislative bodies, consistent with the principle of First Call for
Children as enunciated in the United Nations Convention of the Rights of the Child. Every effort
shall be exerted to promote the welfare of children and enhance their opportunities for a useful
and happy life.
Section 3. ​Definition of Terms​.​ –
(a) "Children" refers to person below eighteen (18) years of age or those over but are unable to
fully take care of themselves or protect themselves from abuse, neglect, cruelty, exploitation or
discrimination because of a physical or mental disability or condition;
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 56
(b) "Child abuse" refers to the maltreatment, whether habitual or not, of the child which includes
any of the following:
(1) Psychological and physical abuse, neglect, cruelty, sexual abuse and emotional maltreatment;
(2) Any act by deeds or words which debases, degrades or demeans the intrinsic worth and
dignity of a child as a human being;
(3) Unreasonable deprivation of his basic needs for survival, such as food and shelter; or
(4) Failure to immediately give medical treatment to an injured child resulting in serious
impairment of his growth and development or in his permanent incapacity or death.
(c) "Circumstances which gravely threaten or endanger the survival and normal development of
children" include, but are not limited to, the following;
(1) Being in a community where there is armed conflict or being affected by armed
conflict-related activities;
(2) Working under conditions hazardous to life, safety and normal which unduly interfere with
their normal development;
(3) Living in or fending for themselves in the streets of urban or rural areas without the care of
parents or a guardian or basic services needed for a good quality of life;
(4) Being a member of a indigenous cultural community and/or living under conditions of
extreme poverty or in an area which is underdeveloped and/or lacks or has inadequate access to
basic services needed for a good quality of life;
(5) Being a victim of a man-made or natural disaster or calamity; or
(6) Circumstances analogous to those abovestated which endanger the life, safety or normal
development of children.
(d) "Comprehensive program against child abuse, exploitation and discrimination" refers to the
coordinated program of services and facilities to protected children against:
(1) Child Prostitution and other sexual abuse;
(2) Child trafficking;
(3) Obscene publications and indecent shows;
(4) Other acts of abuses; and
(5) Circumstances which threaten or endanger the survival and normal development of
children.​1awphi1Ÿ
ARTICLE II
Program on Child Abuse, Exploitation and Discrimination
Section 4. ​Formulation of the Program​. – There shall be a comprehensive program to be
formulated, by the Department of Justice and the Department of Social Welfare and
Development in coordination with other government agencies and private sector concerned,
within one (1) year from the effectivity of this Act, to protect children against child prostitution
and other sexual abuse; child trafficking, obscene publications and indecent shows; other acts of
abuse; and circumstances which endanger child survival and normal development.
ARTICLE III
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 57
Child Prostitution and Other Sexual Abuse
Section 5. ​Child Prostitution and Other Sexual Abuse​. – Children, whether male or female,
who for money, profit, or any other consideration or due to the coercion or influence of any
adult, syndicate or group, indulge in sexual intercourse or lascivious conduct, are deemed to be
children exploited in prostitution and other sexual abuse.
The penalty of reclusion temporal in its medium period to reclusion perpetua shall be imposed
upon the following:
(a) Those who engage in or promote, facilitate or induce child prostitution which include, but are
not limited to, the following:
(1) Acting as a procurer of a child prostitute;
(2) Inducing a person to be a client of a child prostitute by means of written or oral
advertisements or other similar means;
(3) Taking advantage of influence or relationship to procure a child as prostitute;
(4) Threatening or using violence towards a child to engage him as a prostitute; or
(5) Giving monetary consideration goods or other pecuniary benefit to a child with intent to
engage such child in prostitution.
(b) Those who commit the act of sexual intercourse of lascivious conduct with a child exploited
in prostitution or subject to other sexual abuse; Provided, That when the victims is under twelve
(12) years of age, the perpetrators shall be prosecuted under Article 335, paragraph 3, for rape
and Article 336 of Act No. 3815, as amended, the Revised Penal Code, for rape or lascivious
conduct, as the case may be: Provided, That the penalty for lascivious conduct when the victim is
under twelve (12) years of age shall be reclusion temporal in its medium period; and
(c) Those who derive profit or advantage therefrom, whether as manager or owner of the
establishment where the prostitution takes place, or of the sauna, disco, bar, resort, place of
entertainment or establishment serving as a cover or which engages in prostitution in addition to
the activity for which the license has been issued to said establishment.
Section 6. ​Attempt To Commit Child Prostitution​. – There is an attempt to commit child
prostitution under Section 5, paragraph (a) hereof when any person who, not being a relative of a
child, is found alone with the said child inside the room or cubicle of a house, an inn, hotel,
motel, pension house, apartelle or other similar establishments, vessel, vehicle or any other
hidden or secluded area under circumstances which would lead a reasonable person to believe
that the child is about to be exploited in prostitution and other sexual abuse.
There is also an attempt to commit child prostitution, under paragraph (b) of Section 5 hereof
when any person is receiving services from a child in a sauna parlor or bath, massage clinic,
health club and other similar establishments. A penalty lower by two (2) degrees than that
prescribed for the consummated felony under Section 5 hereof shall be imposed upon the
principals of the attempt to commit the crime of child prostitution under this Act, or, in the
proper case, under the Revised Penal Code.
ARTICLE IV
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 58
Child Trafficking
Section 7. ​Child Trafficking​. – Any person who shall engage in trading and dealing with
children including, but not limited to, the act of buying and selling of a child for money, or for
any other consideration, or barter, shall suffer the penalty of reclusion temporal to reclusion
perpetua. The penalty shall be imposed in its maximum period when the victim is under twelve
(12) years of age.
Section 8. ​Attempt to Commit Child Trafficking​. – There is an attempt to commit child
trafficking under Section 7 of this Act:
(a) When a child travels alone to a foreign country without valid reason therefor and without
clearance issued by the Department of Social Welfare and Development or written permit or
justification from the child's parents or legal guardian;
(c) When a person, agency, establishment or child-caring institution recruits women or couples
to bear children for the purpose of child trafficking; or
(d) When a doctor, hospital or clinic official or employee, nurse, midwife, local civil registrar or
any other person simulates birth for the purpose of child trafficking; or
(e) When a person engages in the act of finding children among low-income families, hospitals,
clinics, nurseries, day-care centers, or other child-during institutions who can be offered for the
purpose of child trafficking.
A penalty lower two (2) degrees than that prescribed for the consummated felony under Section
7 hereof shall be imposed upon the principals of the attempt to commit child trafficking under
this Act.
ARTICLE V
Obscene Publications and Indecent Shows
Section 9. ​Obscene Publications and Indecent Shows​. – Any person who shall hire, employ,
use, persuade, induce or coerce a child to perform in obscene exhibitions and indecent shows,
whether live or in video, or model in obscene publications or pornographic materials or to sell or
distribute the said materials shall suffer the penalty of prision mayor in its medium period.
If the child used as a performer, subject or seller/distributor is below twelve (12) years of age,
the penalty shall be imposed in its maximum period.
Any ascendant, guardian, or person entrusted in any capacity with the care of a child who shall
cause and/or allow such child to be employed or to participate in an obscene play, scene, act,
movie or show or in any other acts covered by this section shall suffer the penalty of prision
mayor in its medium period.
ARTICLE VI
Other Acts of Abuse
Section 10. ​Other Acts of Neglect, Abuse, Cruelty or Exploitation and Other Conditions
Prejudicial to the Child's Development​.​ –
(a) Any person who shall commit any other acts of child abuse, cruelty or exploitation or to be
responsible for other conditions prejudicial to the child's development including those covered
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 59
by Article 59 of Presidential Decree No. 603, as amended, but not covered by the Revised Penal
Code, as amended, shall suffer the penalty of prision mayor in its minimum period.
(b) Any person who shall keep or have in his company a minor, twelve (12) years or under or
who in ten (10) years or more his junior in any public or private place, hotel, motel, beer joint,
discotheque, cabaret, pension house, sauna or massage parlor, beach and/or other tourist resort or
similar places shall suffer the penalty of prision mayor in its maximum period and a fine of not
less than Fifty thousand pesos (P50,000): Provided, That this provision shall not apply to any
person who is related within the fourth degree of consanguinity or affinity or any bond
recognized by law, local custom and tradition or acts in the performance of a social, moral or
legal duty.
(c) Any person who shall induce, deliver or offer a minor to any one prohibited by this Act to
keep or have in his company a minor as provided in the preceding paragraph shall suffer the
penalty of prision mayor in its medium period and a fine of not less than Forty thousand pesos
(P40,000); Provided, however, That should the perpetrator be an ascendant, stepparent or
guardian of the minor, the penalty to be imposed shall be prision mayor in its maximum period, a
fine of not less than Fifty thousand pesos (P50,000), and the loss of parental authority over the
minor.
(d) Any person, owner, manager or one entrusted with the operation of any public or private
place of accommodation, whether for occupancy, food, drink or otherwise, including residential
places, who allows any person to take along with him to such place or places any minor herein
described shall be imposed a penalty of prision mayor in its medium period and a fine of not less
than Fifty thousand pesos (P50,000), and the loss of the license to operate such a place or
establishment.
(e) Any person who shall use, coerce, force or intimidate a street child or any other child to;
(1) Beg or use begging as a means of living;
(2) Act as conduit or middlemen in drug trafficking or pushing; or
(3) Conduct any illegal activities, shall suffer the penalty of prision correccional in its medium
period to reclusion perpetua.
For purposes of this Act, the penalty for the commission of acts punishable under Articles 248,
249, 262, paragraph 2, and 263, paragraph 1 of Act No. 3815, as amended, the Revised Penal
Code, for the crimes of murder, homicide, other intentional mutilation, and serious physical
injuries, respectively, shall be reclusion perpetua when the victim is under twelve (12) years of
age. The penalty for the commission of acts punishable under Article 337, 339, 340 and 341 of
Act No. 3815, as amended, the Revised Penal Code, for the crimes of qualified seduction, acts of
lasciviousness with the consent of the offended party, corruption of minors, and white slave
trade, respectively, shall be one (1) degree higher than that imposed by law when the victim is
under twelve (12) years age.
The victim of the acts committed under this section shall be entrusted to the care of the
Department of Social Welfare and Development.
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 60
ARTICLE VII
Sanctions for Establishments or Enterprises
Section 11. ​Sanctions of Establishments or Enterprises which Promote, Facilitate, or Conduct
Activities Constituting Child Prostitution and Other Sexual Abuse, Child Trafficking, Obscene
Publications and Indecent Shows, and Other Acts of Abuse​. – All establishments and
enterprises which promote or facilitate child prostitution and other sexual abuse, child
trafficking, obscene publications and indecent shows, and other acts of abuse shall be
immediately closed and their authority or license to operate cancelled, without prejudice to the
owner or manager thereof being prosecuted under this Act and/or the Revised Penal Code, as
amended, or special laws. A sign with the words "off limits" shall be conspicuously displayed
outside the establishments or enterprises by the Department of Social Welfare and Development
for such period which shall not be less than one (1) year, as the Department may determine. The
unauthorized removal of such sign shall be punishable by prision correccional.
An establishment shall be deemed to promote or facilitate child prostitution and other sexual
abuse, child trafficking, obscene publications and indecent shows, and other acts of abuse if the
acts constituting the same occur in the premises of said establishment under this Act or in
violation of the Revised Penal Code, as amended. An enterprise such as a sauna, travel agency,
or recruitment agency which: promotes the aforementioned acts as part of a tour for foreign
tourists; exhibits children in a lewd or indecent show; provides child masseurs for adults of the
same or opposite sex and said services include any lascivious conduct with the customers; or
solicits children or activities constituting the aforementioned acts shall be deemed to have
committed the acts penalized herein.
ARTICLE VIII
Working Children
Section 12. ​Employment of Children​. – Children below fifteen (15) years of age may be
employed except:
(1) When a child works directly under the sole responsibility of his parents or legal guardian and
where only members of the employer's family are employed: Provided, however, That his
employment neither endangers his life, safety and health and morals, nor impairs his normal
development: Provided, further, That the parent or legal guardian shall provide the said minor
child with the prescribed primary and/or secondary education; or
(2) When a child's employment or participation in public & entertainment or information through
cinema, theater, radio or television is essential: Provided, The employment contract concluded
by the child's parent or guardian, with the express agreement of the child concerned, if possible,
and the approval of the Department of Labor and Employment: Provided, That the following
requirements in all instances are strictly complied with:
(a) The employer shall ensure the protection, health, safety and morals of the child;
Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 61
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse
Mga batas ukol_sa_child_abuse

More Related Content

What's hot

El Fili Kabanata 7 si simoun
El Fili Kabanata 7 si simounEl Fili Kabanata 7 si simoun
El Fili Kabanata 7 si simoun
Hularjervis
 
Araling panlipunan
Araling panlipunanAraling panlipunan
Araling panlipunan
lucilleplAZA
 
El Fili (Kabanata 19-20)
El Fili (Kabanata 19-20)El Fili (Kabanata 19-20)
El Fili (Kabanata 19-20)
cieeeee
 
Week 2 pagharap sa hamon ng globalisasyon
Week 2 pagharap sa hamon ng globalisasyonWeek 2 pagharap sa hamon ng globalisasyon
Week 2 pagharap sa hamon ng globalisasyon
edwin planas ada
 
El filibusterismo report
El filibusterismo reportEl filibusterismo report
El filibusterismo report
jergenfabian
 

What's hot (20)

Republic act 9262 anti vawc act
Republic act 9262 anti vawc actRepublic act 9262 anti vawc act
Republic act 9262 anti vawc act
 
El Fili Kabanata 7 si simoun
El Fili Kabanata 7 si simounEl Fili Kabanata 7 si simoun
El Fili Kabanata 7 si simoun
 
MGA ORGANISASYONG NAGTATAGUYOD SA KARAPATANG PANTAO
MGA ORGANISASYONG NAGTATAGUYOD SA KARAPATANG PANTAOMGA ORGANISASYONG NAGTATAGUYOD SA KARAPATANG PANTAO
MGA ORGANISASYONG NAGTATAGUYOD SA KARAPATANG PANTAO
 
Kaganapan ng pandiwa
Kaganapan ng pandiwaKaganapan ng pandiwa
Kaganapan ng pandiwa
 
Filipino el filibusterismo quiz
Filipino  el filibusterismo quizFilipino  el filibusterismo quiz
Filipino el filibusterismo quiz
 
Buhay ni rizal
Buhay ni rizalBuhay ni rizal
Buhay ni rizal
 
Kaligirang kasaysayan ng El Filibusterismo
Kaligirang kasaysayan ng El FilibusterismoKaligirang kasaysayan ng El Filibusterismo
Kaligirang kasaysayan ng El Filibusterismo
 
kahulugan ng el filibusterismo.pptx
kahulugan ng el filibusterismo.pptxkahulugan ng el filibusterismo.pptx
kahulugan ng el filibusterismo.pptx
 
Araling panlipunan
Araling panlipunanAraling panlipunan
Araling panlipunan
 
Konklusyon
KonklusyonKonklusyon
Konklusyon
 
El Fili (Kabanata 19-20)
El Fili (Kabanata 19-20)El Fili (Kabanata 19-20)
El Fili (Kabanata 19-20)
 
Week 2 pagharap sa hamon ng globalisasyon
Week 2 pagharap sa hamon ng globalisasyonWeek 2 pagharap sa hamon ng globalisasyon
Week 2 pagharap sa hamon ng globalisasyon
 
Kasaysayan ng El Filibusterismo
Kasaysayan ng El FilibusterismoKasaysayan ng El Filibusterismo
Kasaysayan ng El Filibusterismo
 
Ahensya ng pamahalaan
Ahensya ng pamahalaanAhensya ng pamahalaan
Ahensya ng pamahalaan
 
Edukasyon sa pagkatao mga tula
Edukasyon sa pagkatao mga tulaEdukasyon sa pagkatao mga tula
Edukasyon sa pagkatao mga tula
 
Pagkasira ng Kalikasan
Pagkasira ng KalikasanPagkasira ng Kalikasan
Pagkasira ng Kalikasan
 
Filipino el fili- to be edit quiz
Filipino  el fili- to be edit quizFilipino  el fili- to be edit quiz
Filipino el fili- to be edit quiz
 
El Filibusterismo - Mga Tauhan
El Filibusterismo - Mga TauhanEl Filibusterismo - Mga Tauhan
El Filibusterismo - Mga Tauhan
 
El filibusterismo report
El filibusterismo reportEl filibusterismo report
El filibusterismo report
 
QUARTER 3 - LESSON 2- Gender roles sa Pilipinas.pptx
QUARTER 3 - LESSON 2- Gender roles sa Pilipinas.pptxQUARTER 3 - LESSON 2- Gender roles sa Pilipinas.pptx
QUARTER 3 - LESSON 2- Gender roles sa Pilipinas.pptx
 

Similar to Mga batas ukol_sa_child_abuse

week 3-5grade 10 edukasyon sa pagpapakatao learning activity sheet
week 3-5grade 10 edukasyon sa pagpapakatao learning activity sheetweek 3-5grade 10 edukasyon sa pagpapakatao learning activity sheet
week 3-5grade 10 edukasyon sa pagpapakatao learning activity sheet
LloydManalo2
 
LESSON 10 PAGGALANG at pagsunod Edukasyon
LESSON 10 PAGGALANG at pagsunod EdukasyonLESSON 10 PAGGALANG at pagsunod Edukasyon
LESSON 10 PAGGALANG at pagsunod Edukasyon
MercedesSavellano2
 
Pagbibigay-Kahulugan-sa-mga-Konseptong-Kaugnay-ng-Pananaliksik (1).pptx
Pagbibigay-Kahulugan-sa-mga-Konseptong-Kaugnay-ng-Pananaliksik (1).pptxPagbibigay-Kahulugan-sa-mga-Konseptong-Kaugnay-ng-Pananaliksik (1).pptx
Pagbibigay-Kahulugan-sa-mga-Konseptong-Kaugnay-ng-Pananaliksik (1).pptx
CymonGabon
 
1. Isyu sa Seksuwalidad, Suriin at Pagpasiyahan.pptx
1. Isyu sa Seksuwalidad, Suriin at Pagpasiyahan.pptx1. Isyu sa Seksuwalidad, Suriin at Pagpasiyahan.pptx
1. Isyu sa Seksuwalidad, Suriin at Pagpasiyahan.pptx
gdagan1
 
Edukasyon sa pagpapakatao 10 q2 mod7_layunin_paraansirkumtansyangmakataongkil...
Edukasyon sa pagpapakatao 10 q2 mod7_layunin_paraansirkumtansyangmakataongkil...Edukasyon sa pagpapakatao 10 q2 mod7_layunin_paraansirkumtansyangmakataongkil...
Edukasyon sa pagpapakatao 10 q2 mod7_layunin_paraansirkumtansyangmakataongkil...
HazelManaay1
 
esp8pptforobservation-220912052522-0d09dbd5.pptx
esp8pptforobservation-220912052522-0d09dbd5.pptxesp8pptforobservation-220912052522-0d09dbd5.pptx
esp8pptforobservation-220912052522-0d09dbd5.pptx
CharmaineCanono1
 
ap10_q3_mod4_pagtanggapatpaggalangsakasariantungosapagkapantaypantay_finalcop...
ap10_q3_mod4_pagtanggapatpaggalangsakasariantungosapagkapantaypantay_finalcop...ap10_q3_mod4_pagtanggapatpaggalangsakasariantungosapagkapantaypantay_finalcop...
ap10_q3_mod4_pagtanggapatpaggalangsakasariantungosapagkapantaypantay_finalcop...
RyanVincentSugay
 
Es p 3 tg draft 4.10.2014
Es p 3 tg draft 4.10.2014Es p 3 tg draft 4.10.2014
Es p 3 tg draft 4.10.2014
EDITHA HONRADEZ
 

Similar to Mga batas ukol_sa_child_abuse (20)

week 3-5grade 10 edukasyon sa pagpapakatao learning activity sheet
week 3-5grade 10 edukasyon sa pagpapakatao learning activity sheetweek 3-5grade 10 edukasyon sa pagpapakatao learning activity sheet
week 3-5grade 10 edukasyon sa pagpapakatao learning activity sheet
 
LESSON 10 PAGGALANG at pagsunod Edukasyon
LESSON 10 PAGGALANG at pagsunod EdukasyonLESSON 10 PAGGALANG at pagsunod Edukasyon
LESSON 10 PAGGALANG at pagsunod Edukasyon
 
Aralin 10 Paggalang sa Nakatatanda.pptx
Aralin 10 Paggalang sa Nakatatanda.pptxAralin 10 Paggalang sa Nakatatanda.pptx
Aralin 10 Paggalang sa Nakatatanda.pptx
 
ISYUNG MORAL.pptx
ISYUNG MORAL.pptxISYUNG MORAL.pptx
ISYUNG MORAL.pptx
 
Pagbibigay-Kahulugan-sa-mga-Konseptong-Kaugnay-ng-Pananaliksik (1).pptx
Pagbibigay-Kahulugan-sa-mga-Konseptong-Kaugnay-ng-Pananaliksik (1).pptxPagbibigay-Kahulugan-sa-mga-Konseptong-Kaugnay-ng-Pananaliksik (1).pptx
Pagbibigay-Kahulugan-sa-mga-Konseptong-Kaugnay-ng-Pananaliksik (1).pptx
 
1. Isyu sa Seksuwalidad, Suriin at Pagpasiyahan.pptx
1. Isyu sa Seksuwalidad, Suriin at Pagpasiyahan.pptx1. Isyu sa Seksuwalidad, Suriin at Pagpasiyahan.pptx
1. Isyu sa Seksuwalidad, Suriin at Pagpasiyahan.pptx
 
Modyul 10
Modyul 10Modyul 10
Modyul 10
 
Ang Impluwensiya ng Pakikipagkapuwa.pptx
Ang Impluwensiya ng Pakikipagkapuwa.pptxAng Impluwensiya ng Pakikipagkapuwa.pptx
Ang Impluwensiya ng Pakikipagkapuwa.pptx
 
Ang Impluwensiya ng Pakikipagkapuwa.pptx
Ang Impluwensiya ng Pakikipagkapuwa.pptxAng Impluwensiya ng Pakikipagkapuwa.pptx
Ang Impluwensiya ng Pakikipagkapuwa.pptx
 
Alyza
AlyzaAlyza
Alyza
 
Joana
JoanaJoana
Joana
 
(Andren Credo) Kompilasyon ng mga Akademikong Sulatin
(Andren Credo) Kompilasyon ng mga Akademikong Sulatin(Andren Credo) Kompilasyon ng mga Akademikong Sulatin
(Andren Credo) Kompilasyon ng mga Akademikong Sulatin
 
(Kaye Elnas) Kompilasyon ng Akademikong Sulatin sa Piling Larang
(Kaye Elnas) Kompilasyon ng Akademikong Sulatin sa Piling Larang(Kaye Elnas) Kompilasyon ng Akademikong Sulatin sa Piling Larang
(Kaye Elnas) Kompilasyon ng Akademikong Sulatin sa Piling Larang
 
CSE PPT ESP Grade 10.pptx
CSE PPT ESP Grade 10.pptxCSE PPT ESP Grade 10.pptx
CSE PPT ESP Grade 10.pptx
 
CSE PPT ESP Grade 10
CSE PPT ESP Grade 10 CSE PPT ESP Grade 10
CSE PPT ESP Grade 10
 
Edukasyon sa pagpapakatao 10 q2 mod7_layunin_paraansirkumtansyangmakataongkil...
Edukasyon sa pagpapakatao 10 q2 mod7_layunin_paraansirkumtansyangmakataongkil...Edukasyon sa pagpapakatao 10 q2 mod7_layunin_paraansirkumtansyangmakataongkil...
Edukasyon sa pagpapakatao 10 q2 mod7_layunin_paraansirkumtansyangmakataongkil...
 
ESP 8 PPT for observation.pptx
ESP 8 PPT for observation.pptxESP 8 PPT for observation.pptx
ESP 8 PPT for observation.pptx
 
esp8pptforobservation-220912052522-0d09dbd5.pptx
esp8pptforobservation-220912052522-0d09dbd5.pptxesp8pptforobservation-220912052522-0d09dbd5.pptx
esp8pptforobservation-220912052522-0d09dbd5.pptx
 
ap10_q3_mod4_pagtanggapatpaggalangsakasariantungosapagkapantaypantay_finalcop...
ap10_q3_mod4_pagtanggapatpaggalangsakasariantungosapagkapantaypantay_finalcop...ap10_q3_mod4_pagtanggapatpaggalangsakasariantungosapagkapantaypantay_finalcop...
ap10_q3_mod4_pagtanggapatpaggalangsakasariantungosapagkapantaypantay_finalcop...
 
Es p 3 tg draft 4.10.2014
Es p 3 tg draft 4.10.2014Es p 3 tg draft 4.10.2014
Es p 3 tg draft 4.10.2014
 

Mga batas ukol_sa_child_abuse

  • 1. Mga Batas Ukol sa​ ​Child Abuse Isang pananaliksik Upang maisakatuparan ang mga pangangailangan para sa Pagbasa at Pagsuri ng Konteksto tungo sa Pananaliksik Alyanna Joyce S. Abadejos Karl Cyrille D. Bello Stanley Lawrence B. Chua Katrina Ysabel L. Salita Ipinasa kay Professor Emma O. Sison Disyembre 1, 2016 De La Salle University Manila
  • 2. TALAAN NG NILALAMAN KABANATA I. A. INTRODUKSYON………………………………………………………………..... 2 B. BATAYANG TEORETIKAL……………………………………………………….. 3 C. PAGLALAHAD NG SULIRANIN………………………………………………… 6 D. KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL……………………………………………... 7 E. SAKLAW AT LIMITASYON……………………………………………………… 8 F. DEPINISYON NG TERMINO……………………………………………………... 9 G. METODOLOHIYA NG PANANALIKSIK………………………………………… 13 KABANATA II. KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL…………………………………. 15 KABANATA III. PAGLALAHAD AT PAGSUSURI NG DATOS……………………………………… 37 KABANATA IV. BUOD AT KONKLUSYON………………………………………………………….. 50 TALAAN NG SANGGUNIAN……………………………………………………………….. 51 Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 1
  • 3. KABANATA 1: ANG SULIRANIN AT KALIGIRAN A. Introduksyon Kung tatanungin ang isang bata ukol sa kaniyang mga karapatan, siguradong may mga batang hindi alam kung ano ang isasagot. Kung tatanungin naman ang mga karaniwang ​teenager, may mga magsasabi na hindi sapat ang batas na inilathala para sa ​child abuse, ​dahil marami pa rin ang patuloy na inaabuso. Ayon kay Tanner C. (2014), hindi sapat ang mga batas kung hindi rin naman alam ng mga mamamayan, dahil hindi rin naman nila ito masusunod. Araw-araw, parami nang parami ang mga batang naaabuso na hindi nabibigyan ng sapat na tulong at hustisya. Ayon sa isang pag-aaral, sa 2400 na mga nabibiktima ng iba’t ibang klase ng abuso, 57 sa mga biktima ng abuso ay mga menor de edad. Dahil sa kakulangan ng kaalaman tungkol sa batas laban sa child abuse, hindi alam ng nakararami kung paano umaksyon at ano ang mga kailangang ebidensya na magpapatunay sa abuso na nangyayari. Sa pamamagitan ng pananaliksik na ito, maaari nang tiyak na malilinawan ang mga bata at teenager kung ano ba talaga ang ​child abuse at ang nilalaman ng mga batas tungkol dito. Kabilang na dito ang kanilang mga karapatan, mga tulong na maibibgay sa biktima, mga parusa sa mga nang-abuso, mga sanhi at epekto ng ​child abuse at pati na rin ang mga konsiderasyon na nauukol dito. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 2
  • 4. B. Batayang Teoretikal Dalawang teorya ang pinagbasehan ng mga mananaliksik ukol sa mga sanhi ng mga pang-aabuso sa bata upang magabayan sila sa riserts na kanilang gagawin. Ang mga teoryang ito ay ang ​attachment theory ​at ​learning theory​. Nagmula ang dogma ng ​attachment theory kay John Bowlby (1971) noong ikalawang digmaang pandaigdig. Ayon sa kaniya, ang pagkawalay ng bata mula sa kaniyang ina sa unang limang taon ng kaniyang pagkabuhay ay maaaring magkaroon ng nakapipinsalang epekto sa emosyonal na aspeto ng bata na maaaring magbunga sa ilang sikolohikal at sosyal na problema sa kaniyang paglaki, kagaya ng pagkawala ng interes sa mga bagay bagay at pagiging pabaya o delinkwente. Ngunit pinuna ng ilang teorista at feminista ang teoryang inilahad ni Bowlby. Nakakapagpababa raw ito ng kakayahan ng ina upang gumawa ng ilang bagay maliban sa pag-aalaga ng kaniyang anak. Ayon din sa ilang teorista, ang mga batang edad tatlo pataas ay may kakayahang mawalay sa kanilang mga ina dahil sa kakayahan nitong makapagsalita at makaintindi ng katwiran at/o eksplanasyon. Ito rin ay pinabulaanan dahil maaari raw maayos ang attachment ng bata sa pamamagitan ng ​attachment sa isang ​surrogate figure ​o matagumpay na counselling. Sa kasalukuyan, sinasabing ang pagkawalay sa mga anak ay nagdudulot at nagbubunga ng child abuse. Maaari raw itong magdulot ng ​anxiety, insecurity, pagkawala ng ​self-worth at pagkawala ng interes o pakialam sa ibang tao. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 3
  • 5. Ayon sa pananaliksik nina Frodi at Lamb (1980), lumabas na ang mga magulang na nakaramdam ng abusong kaugnay sa teoryang nabanggit ay mas nagdudulot ng abuso sa kanilang mga anak kaysa sa mga magulang na hindi nakaramdam ng abuso mula pagkabata. Ganoon din ang tugon nina Browne at Saqi (1988), na may koneksyon ang pagiging hindi mapagdamay na sa kalaunan ay nagdudulot ng pagkawalang bahala at pang-aabuso. May naipakitang kalakasan ang teoryang nakasaad; Ang eksplanasyon ng teorya ay kapani-paniwala dahil sa detalyadong proseso kung paano nakakaapekto ang relasyon ng bata sa nakatatanda na maaari nilang maipasa sa iba. Ngunit mayroon din itong kahinaan; Hindi nito naisama ang ibang aspeto na maaaring makaapekto sa asal ng bata kagaya ng kahirapan. Ang ​learning theory ​naman ay isang konsepto kung saan ang ugali ay nasusukat, o natutunan sa pamamagitan ng pakikisalamuha ng isang indibidwal sa kalikasan at lipunan. Ayon kina Pavlov at Skinner, ang ugali ay nagmumula sa mga ​external stimuli o mga bagay na nararanasan ng isang indibidwal sa kaniyang paligid. Dagdag pa nila na walang kinalaman ang internal function o ang panloob na kaisipan ng isang indibidwal sa kaniyang ugali. Mula dito, napagtanto nila na kung ano ang hindi nakikita ng isang indibidwal ay hindi umiiral sa totoong buhay. Ang personal na katangian ng bata o ang kakulangan ng kaniyang attachment, mula sa attachment theory, ay hindi dahilan ng child abuse. Sa halip, ito ay resulta ng hindi tamang pagpapalaki ng mga magulang sa kanilang anak. Isang halimbawa nito ay ang pagpaparusa sa mga bata. Ang mga matatanda na nakaranas ng pagpaparusa mula sa kanilang magulang ay maaaring gawin ring disiplina ang pagpaparusa sa kanilang mga anak. Ito ay mabisa sa maikling Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 4
  • 6. panahon ngunit walang saysay sa pagdating ng mahabang panahon dahil maaari itong magdulot ng mga hindi magagandang epekto sa magulang at anak tulad na lamang ng trauma. Nagbigay si Dubanoski ng mga rason kung bakit nangyayari ang child abuse: a. Maaaring kulang ang mga magulang sa mga epektibong ​child management techniques​; b. Maaaring gamitin ng mga magulang ang pagpaparusa upang disiplinahin ang kanilang anak; c. Ang pang-aabuso ay maaaring maging resulta ng mga marahas na gawain ng mga bata; d. Maaaring mayroong mataas na lebel ng stress; at e. Ang mga magulang ay mayroong masasamang saloobin sa kanilang anak Ang bawat isa sa mga sanhing ito ay maaaring magdulot ng ilang barayti ng kasagutan. Kabilang na dito ang pagtuturo ng mga bagong technique sa pagpapalaki, pagtuturo ng mabuting pagkontrol sa sarili at pagpokus sa pagbabago ng saloobin. Ang mga kalakasan ng teoryang ito ay ang klaridad, at pagkatiyak nito. Nakapokus lang ito sa kung anong uri ng pang-aabuso ang nangyari, ilang ​situational factors​, at mga impluwensiyang nakuha ng bata sa kanilang magulang o lipunan at kanilang saloobin sa parusa at pagkontrol. Mayroon ding mataas na pagkakataon ng pagbabago ng saloobin ng abuser sa biktima dahil mabibigyan diin ng teorya na ito ang mga nakaraan na karanasan ng bata. Ang ilan naman sa kahinaan nito ay nakapokus lang ito sa isang abuser, hindi nito pinapakialaman ang mga ibang taong pwedeng maging salik ng pangaabuso. Hindi rin ito nagbigay pansin sa sekswal na pang-aabuso. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 5
  • 7. C. Paglalahad ng Suliranin Thesis Statement Maipaalam ang mga tungkol sa pang-aabuso ng mga bata, kasama na ang mga batas laban dito at pagsusuri kung ito ba ay epektibo. Pangunahing Suliranin Mailahad kung anu-ano ang mga batas na may kinalaman sa child abuse at ang implementasyon nito. Mga Tiyak na Suliranin 1. Makapagsaliksik kung ano ang mga kaalaman tungkol sa child abuse sa Pilipinas 2. Mabigyang liwanag kung ano ang mga batas tungkol sa child abuse sa Pilipinas 3. Malaman kung paano naipatutupad ang mga umiiral na batas Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 6
  • 8. D. Kahalagahan ng Pag-aaral Bilang isang estudyante, ang mga resulta ng pananaliksik ay magbibigay linaw para sa mga epekto ng ​child abuse. ​Makatutulong ito sa mga estudyante na nakararanas at nakakakita ng child abuse ​para malaman nila kung paano ito mabibigyan hustisya o solusyon. Sinasalaysay ng pananaliksik na ito ang mga ebidensiyang kailangang makuha para mapatunayang may sala ang abuser, pati na rin ang mga posibleng kaparusahan para sa sino man ang may nais na magtangkang mang-abuso ng bata. Makatutulong din ang pananaliksik ukol sa batas ng child abuse para malaman kung tunay nga bang naging epektibo ang isinulong sa 1987 Saligang Batas Konstitusyon para sa mga batang naabuso. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 7
  • 9. E. Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaral Ang mga mag-aaral na gagawa ng pananalisik na ito ay interesado sa kursong kanilang tatahakin sa kolehiyo na ​Legal Management​. Ang pananaliksik na ito ay tumutukoy sa mga batas na may kinalaman sa ​child abuse. ​Kasama na rin sa pag-aaral ang tunay na kahulugan ng ​child abuse ​at kung ano-ano ang mga uri nito, pati na din ang mga halimbawa at mga parusa sa mga magtatangka o gumagawa ng pang-aabuso. Meron ding mga mahalagang estastistika na magpapalinaw at makatutulong sa pagpapadagdag ng kaalaman tungkol sa riserts. Ang riserts na ito ay magpopokus lamang sa mga batas ng pang-aabuso sa mga batang 18 taong gulang at pababa. Ito rin ay tumatalakay mga batas na partikular lamang sa Pilipinas. Ang mga estatistika ay maaaring hindi rin masyadong sakto dahil hindi lahat ng mga kaso ay inuulat o sinusumbong sa kinauukulan. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 8
  • 10. F. Depinisyon ng mga Termino Bond to Keep Peace – Isang uri ng utos mula sa hukuman kung saan ipinapatupad nito ang mahigpit na pagbabawal sa mga bagay na maaaring gawin ng nang-aabuso na mas makakasama pa sa biktima. Tinitiyak din ng utos na ito na sumusunod ang nang-aabuso sa mga patakaran ng protection order. Child Abuse – Ayon sa Republic Act 7610 Special Protection of Children Against Child Abuse and Discrimination Act, ito ay ang pagmaltrato, pinagkagawian man o hindi, ng bata, kabilang na ang sikolohikal o emosyonal na pang-aapi, pisikal na pang-aabuso o kalupitan, seksuwal na pang-aabuso at kapabayaan. Child placement agency – tumutukoy sa mga pribadong non-profit organizations o charitable institution na lisensyado ng Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaunlad upang bigyan ng nararapat na pangangalaga at serbisyo, kabilang ngunit hindi limitado sa pagtanggap ng mga aplikasyon ng pag-aampon at/o foster care, pati na rin ang pagsusuri o paghusga sa mga inaasahang magiging ikalawang magulang ng bata. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 9
  • 11. Child Prostitution – ang akto ng pagbebenta ng mga bata, lalaki man o babae, sa mga nakatatanda upang makipagtalik at/o makisama sa mga sekswal na gawain tungo sa pananamantala o impluwensiya ng mga magulang o sinumang mas nakatatanda sa kanila Child Trafficking – akto ng pagbili at pagbenta ng mga menor de edad upang makalikom ng pera, makipagbarter, o sa iba pang paraan. Child Work Vs. Child Labor: Ang child work ay isang katanggap-tanggap at walang bayad na trabaho na ginagawa sa loob o malapit sa bahay habang ang child labor ay ang hindi katanggap-tanggap na pagtatrabaho ng mga bata upang makalikha ng pamumuhay. Economic Abuse – tumutukoy sa mga hindi makatarungang gawain na nagbibigay problema sa pinansiyal na kalagayan ng babae. Ex-parte – ito ay ginagamit sa isang kaso na nagpapahiwatig na ang pagsasakdal na sinimulan ng isang taong kung sinong pangalan ay sinusundan ng termino. Halimbawa, ​Ex parte Ron na nangangahulugang ang kaso ay tanging isinampa ni Ron. Guardian ad litem – tumutukoy sa taong itinalaga ng korte upang Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 10
  • 12. matiyak ang kaligtasan ng bata sa loob ng korte, kumatawan sa hukuman bilang tagapagsalita at hangarin ang ikabubuti ng batang kasangkot sa kaso. Law – mga alituntunin sa pag-aasal na nag-uutos o nagbabawal sa isang partikular na gawain o aksyon. Neglected child – tumutukoy sa batang pinagkaitan ng mga pangunahing pangangailangan, sa pisikal man o sa emosyonal na paraan, ng kaniyang mga magulang o kinikilalang tagapangalaga. Non-abusing parent – magulang na nakapagsasagawa ng kaniyang mga responsibilidad tulad ng pagbibigay ng tamang nutrisyon, pagpapaaral, pagbibigay ng tahanan at pagmamahal sa anak. Protection Order – maaaring isampa ng biktima upang siya ay magkaroon ng tulong, benepisyo at proteksiyon. Layunin nitong pigilin ang mga iba pang karahasan o pang-aabuso na maaari pang mangyari sa babae at kaniyang anak. Reclusión perpetua – ito ay para sa mga krimen na maparurusahan sa pamamagitan ng Revised Penal Code. Ang pinagkaiba nito sa lifetime imprisonment o panghabambuhay na pagkabilanggo ay ito ay sinasamahan ng mga kasabwat na parusa. Ang haba ng sentensiya para sa reclusion perpetua Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 11
  • 13. ay nakaayos sa 40 na taon at hindi maaaring mabago sa panahon ng paghahatol. Responsible citizen – mamamayang may edad 18 at pataas na may malinaw at maayos na pag-iisip. Stevedoring – tumutukoy sa isang waterfront manual labourer na kasangkot sa pagkarga at pagalwas ng barko Theory – ideya na maaaring tama na nagpapahayag ng kalinawan tungkol sa isang pangyayari; kung paano nagaganap ang isang pangyayari VAWC – nangangahulugang Violence Against Women and their Children; ito ay tumutukoy sa mga hindi makatarungang gawain na isinagawa ng kahit na sinumang tao laban sa isang babae kung saan ito ay ang kaniyang asawa, dating asawa, o laban sa isang babaeng mayroong siyang sekswal o tipanang relasyon, o laban sa isang babaeng mayroon siyang anak o laban sa anak nito kahit na ito ay lehitimo o hindi ay nauuwi sa pisikal, sekswal, sikolohikal, o ekonomik na pang-aabuso. Zones of peace – ito ay isang ​heograpikal na rehiyon kung saan ang isang grupo ng mga estado ay napanatili ang mapayapang kaugnayan sa kanilang mga sarili para sa isang panahon na Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 12
  • 14. hindi bababa sa tatlumpung taon. G. Metodolohiya ng Pananaliksik Sinimulan ng mga mananaliksik ang mga unang hakbang para sa pananaliksik na ito noong ika-17 ng Oktubre 2016. Binigyan sila ng halos isang linggo upang makaisip ng paksa ng kanilang pananaliksik at linangin ito. Inatasan silang gawin ang mga layunin at balangkas ng kanilang riserts noong linggo ng ika-20 ng Oktubre upang magsilbing gabay sa kanilang mga gagawin at kailangang hanapin sa oras na payagan silang humiram ng mga materyales at libro. Upang matugunan ang mga suliranin ng pananaliksik, ang mga mananaliksik ay pumunta sa Henry Sy Sr. Hall, The Learning Commons, ang silid-aklatan sa Pamantasan ng De La Salle, noong ika-27 ng Oktubre. Pumili at kumuha sila ng mga aklat na may kaugnayan sa paksang napili na posibleng makasagot sa mga kaligiran ng kanilang riserts. Kumuha rin ang mga mananaliksik ng mga estatistika at mga termino na maaaring makatulong sa pagpapalawak ng kaalaman sa naturang riserts. Noong sumunod na Huwebes, ika-27 ng Oktubre, sila ay pinayagang pumunta sa silid-aklatan upang makakalap ng mga librong gagamit sa kaligirang literatura ng kanilang pananaliksik. Gumugol ng dalawang oras ang mga mananaliksik upang makahanap ng materyales na makatutulong sa pag-aaral nila. Bukod sa mga libro at mga naunang pananaliksik na ginamit nila, naghanap din sila ng ibang mga datos mula sa ​internet ​at dokyumentaryo. Simula noon ay unti-unti na nilang binuo ang simula ng kanilang pananaliksik mula batayang Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 13
  • 15. teoretikal, na natapos noong ikasampu ng Nobyembre, hanggang sa matapos nila ang pangalawang kabanata noong ika-17 sa parehong buwan. Katapusan ng Linggo noong kanilang simulan ang ikatlong kabanata. Ang pagsusuri ng datos ay natapos noong ika-21 ng Nobyembre at saka sinimulan ang konklusyon. Ang kabuuang riserts ay natapos noong ika-24 ng Nobyembre, 2016. Time Table Bahagi ng Riserts Petsa Paksa Oktubre 17 Paksa Oktubre 19 Pangunahin at Tyak na Suliranin Oktubre 20 Pumunta ng aklatan para sa kaligirang literatura Oktubre 27 Paggawa ng Kaligirang Literatura Nobyembre 3-7 Pagsasapinal ng batayang teoretikal Nobyembre 9-10 Nagpasa ng Kaligirang Literatura Nobyembre 17 Pagsusuri ng Datos at Konklusyon Nobyembre 21 Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 14
  • 16. KABANATA 2: KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL Ano nga ba ang Child Abuse? Ayon sa Saligang Batas ng 1987, Republic Act 7610, ang child abuse ay tumutukoy sa pagmaltrato, pinagkagawian man o hindi, ng bata na maaaring sumaklaw sa mga sumusunod: Sikolohikal o emosyonal na pang-aapi, pisikal na pang-aabuso o kalupitan, sekswal na pang-aabuso at kapabayaan; anumang gawain o salita na magpapababa sa kahalagahan at dignidad ng bata bilang isang kapwa tao; ang pagkakait ng kaniyang pangunahing pangangailangan, kagaya ng pagkain at matitirhan nang walang sapat na dahilan; at ang pagkabigo na mabigyan ng agarang medikasyon sa karamdaman ng bata na maaaring magresulta sa mabagal na paglaki ng bata o magdulot ng permanenteng kakulangan, kawalang-kakayahan ng bata o pagkamatay. Mayroon ding mga pangayayari na maaaring magdulot ng kapahamakan sa buhay at patuloy na paglaki ng bata tulad ng: Tumira sa lugar kung saan mayroon o apektado ng mga namumuong away, pagtatrabaho sa mga lugar na maaaring makapahamak sa kalagayan, kaligtasan, at moralidad ng bata na makakaapekto sa normal na paglaki ng bata, tumira at protektahan ang kanilang sarili sa kalsada nang walang kasamang magulang o tagapangalaga, pagiging kasapi ng mga katutubong tribo o komunidad at tumira sa matinding kahirapan o tumira sa isang lugar na di-umuunlad o hindi Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 15
  • 17. sapat na ​access sa mga pangunahing pangangailangan para sa maginhawang pamumuhay, pagiging biktima ng mga delubyo na gawa ng tao o kalikasan, at iba pang mga pangyayaring maaaring makadulot ng panganib sa buhay, kaligtasan at paglaki ng bata. Ayon sa librong “Child Maltreatment”, ang ​child maltreatment ay tiyak na hindi malinaw sa ating lahat, dahil wala itong simpleng depinisyon. Ang mga kaalaman ukol sa mga sanhi ng child maltreatment ay dumadami sa tagal ng panahon, ngunit sa kabila ng pagdami nito ay mayroon pa ring mga butas o mga tanong na hindi pa nasasagot. Inilahad din sa libro ang isang sarbey na isinagawa ng World Health Organization na may malakas na ebidensiya na ang sanhi ng ​child maltreatment ay nanggagaling sa maraming pinagsama-samang salik tulad ng paghihirap, relasyon, komunidad at iba pa. Bukod pa sa mga salik na ito, napag-aralan din na ang mga salik na ito ay dinamiko at nagbabago sa pagdaloy ng panahon. Ibinigay ng World Health Organization (WHO) at ng libro ng International Society for the Prevention of Child Abuse and Neglect na pinamagatang “Preventing Childhood Maltreatment: A Guide to taking Action and Generating Evidence” (2006, pp.13-16) ang kabuuan ng mga salik ng pang-aabuso. Ang halimbawa sa mga salik na ito ay ang pang-indibidwal na salik na nakapaloob sa bata o sa kaniyang magulang, pang-relasyon na salik, pangkomunidad na salik at sa panlipunan na salik. Kasama na rin sa mga salik ang paghihirap, problema sa pag-iisip, problema sa pagkatao, problema sa pag-aaral, ang pagkakalantad sa pang-aabuso noong ang isang indibidwal ay bata pa, ang pagkakaiba sa lahi, ang pagiging bata, maagang pagkaanak ng bata o (Premature Born Baby), ang pagkakaroon ng hindi magandang ugali na madalas ay mahirap disiplinahin, ang Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 16
  • 18. pagkakaroon ng kapansanan pati na rin ang pagiging babae dahil nangyayari ang mga kaso ng sekswal na pang-aabuso, kahit na ang mga lalaki sekswal na inaabuso rin. Hindi lang problema sa indibidwal ang pwedeng maging salik ng pang-aabuso, ayon sa libro pati na rin ang sitwasyon o lugar kung saan nabubuhay ang bata. Kabilang dito ang problema sa pamilya, mahinang suporta mula sa kapwa at mahinang panlipunang pagkakaisa. Pati na rin ang mga bata na nasa isang institusyon kung saan sila ay inaalagaan ay posibleng abusuhin. Dagdag pa ng may-akda, ang mga ugali ng isang indibidwal ay naiimpluwensiyahan ng iba’t ibang salik kabilang ang kultura at ang ugaling mayroon ang lipunan na kung saan ang bata ay nakatira bagay sa kung ano ang tinatanggap o hindi tinatanggap na pagtrato sa mga bata sa lugar na kung saan ito nakatira depende sa panlipunang konstruksyon ng buhay nila. ​Ayon sa Saligang Batas, ​ang Batas Republika Blg. 7610 o ang “Special Protection of Children Against Child Abuse, Exploitation, and Discrimination” ay batas na pumipigil at nagbibigay ng espesyal na proteksyon laban sa child abuse, pagsasamantala, at diskriminasyon, at nagtatakda ng mga kaparusahan sa paglabag nito, at sa iba pang layunin. Nilalayon ng batas na ito na mabigyan ng natatanging proteksiyon ang bata mula sa pang-aabuso, kapabayaan, pagmamalupit, at diskriminasyon, at lahat ng iba pang maaaring makadulot ng pinsala sa kanilang paglaki. Ninanais din ng batas na ito na maglaan ng pahintulot sa mga komisyon na magsagawa ng mga programa na makatutulong sa pagpigil at paghadlang sa patuloy na pang-aabuso sa mga bata. Trabaho rin ng estado na mamagitan sa bata at kaniyang mga magulang, guro, o tagapangalaga kung hindi nagampanan nang mabuti ng tagapangalaga ang kaniyang trabaho na siguraduhin ang kaligtasan ng bata mula sa pang-aabuso, o kaya naman kung ang pang-aabuso ay gawa mismo ng kaniyang magulang at/o tagapangalaga. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 17
  • 19. Patakaran din ng estado na panatilihin ang kaligtasan at pagpapabuti ng mga bata na nakaranas ng pang-aabuso na maaaring makaapekto sa kabuuang kagalingan ng bata lalo na sa panahong sila ay walang kalaban-laban. Ang kabutihan ng bata ang pinakaimportanteng bagay na dapat pagtuunan ng pansin ng pamahalaan, ito man ay gawain ng pampubliko o pampribadong social welfare institutions, korte, lehislatibo, at ng mga nasa awtoridad, at nakasuod sa alituntunin ng First Call for Children na ipinroklama ng United Nations on the Rights of the Child. Ang lahat ng ito ay para matugunan ang pangangailangan ng bata upang sila ay magkaroon ng mahaba at produktibong buhay. Ang mga sumusunod ay ang iba’t-ibang uri ng abuso ayon sa Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaunlad (DSWD): a. Sekswal na pang-aabuso na kinabibilangan ng panggagahasa, ​incest, acts of lasciviousness, ​at pagtangkang panggagahasa; b. Pisikal na pang-aabuso o pagmamaltrato; c. Sekswal na pananamantala, na kinabibilangan ng prostitusyon, ​pedophilia, ​at pornograpiya; d. Kapabayaan, ​deprivation; e. Child labor exploitation, ​pang-aalipin; f. Mental at emosyonal na pang-aabuso, at; g. Berbal na pang-aabuso. Ayon naman kay Brian Corby sa kaniyang librong, “Child Abuse Towards a Knowledge Base,” may apat na uri ng ​child abuse ​-Pisikal, Pisikal na Pagpapabaya, Sekswal, at Emosyonal na Pang-aabuso. Lahat ng uri na ito ay may wastong kaparusahan sa batas. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 18
  • 20. Maraming uri ng child abuse ang laganap sa Pilipinas. Isa sa mga uri na ito ay ang child labor. ​Ayon sa Philippine National Statistics Office (NSO) noong 2001, may humigit kumulang na apat na milyon na kabataan na edad lima hanggang labing-pito ang nagtatrabaho at lagpas kalahati doon ay nagtatrabaho sa ilalim ng mapanganib na kondisyon. Marami sa kanila ay nasa agrikultural na sektor habang ang iba naman ay sa pabrika na gumagawa ng mga produktong iluluwas sa ibang bansa. Ang ilan naman ay makikita sa produksyon ng ​pyrotechnics, deep-sea fishing, ​pagmimina, pag-aalis ng basura, pagmamalimos, ​drug-trafficking, stevedoring ​at sekswal na pagsasamantala ​tulad ng pornograpiya, ​sex tourism, ​at sapilitang pagsusundalo o pagmamarino. Nakasaad sa Seksyon 12 ng Republic Act No. 7610, ang mga batang labing-limang taong gulang pababa ay maaaring magtrabaho kung natamo ang mga kinakailangan tulad ng mga sumusunod: a. ​Kailangan masiguro ng kapitalista ang ​work permit na nanggaling sa Kagawaran ng Paggawa at Empleyo (DOLE); b. ​​Kailangang matiyak ng amo ang proteksyon, kaligtasan, kalusugan at moral ng bata; c. ​Kailangang magtatag ang taga-empleyo ng mga panukala upang maiwasan ang pagsasamantala o diskriminasyon na isinasaalang-alang ang sistema at lebel ng kabayaran at tagal o kaayusan ng oras ng pagtatrabaho; d. ​Kailangang magpanukala at i-implementa ng taga-empleyo ang patuloy na programa para sa pagsasanay at pagtatamo ng kasanayan ng bata. Ayon rin sa Artikulo 8 sa nasabing batas na pinagtibay pa ng Republic Act 9231 na ipinagbabawal ang mga batang labing-limang taong gulang at pababa na magtrabaho maliban na Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 19
  • 21. lamang kung ang trabahong ito ay pinatatakbo ng kanilang pamilya o ang kanilang partisipasyon sa pampublikong aliwan ay makabuluhan o kailangan. Sinisigurado rin ng batas na ito na ang trabaho ng bata ay hindi makahahadlang sa edukasyon nito. Ang Child and Youth Welfare Code ay nagsasaad rin na ang mga taga-empleyo ay kailangan mag-sumite ng pana-panahong ulat at panatilihin ang pagtatala ng mga batang empleyado nito. Ilang mga batas ang ipinatupad rin laban sa child labor. Ang Republic Act 9208 noong Mayo 2003 na may mga probisyon na espesipikong para sa kabataan na biktima ng child-trafficking. ​Ginawa rin nito ang ​Inter-Agency Council Against Trafficking (IACAT). Ang batas na ito ay laban sa ​trafficking ​para sa kadahilanan ng pagsasamantala tulad ng ​pre-arranged marriages, sex tourism, ​prostitusyon, pornograpiya o pangangalap ng mga bata para sa mga armadong labanan. Ang Republic Act 9231 o ​An Act Providing for the Elimination of the Worst Forms of Child Labor and Affording Strong Protection for the Working Child ​ay ipinasa ni dating pangulo Gloria Macapagal-Arroyo noong ikatlo ng Disyembre 2003. Nililimita nito ang bilang ng oras ng pagtatrabaho ng mga bata, pinapangasiwaan ang kita nila, sinisimulan ang ​trust funds ​upang pangalagaan ito at garantiya ang edukasyon at pagsasanay ng mga bata. Ang Kagawaran ng Paggawa at Empleyo (DOLE) naman ay naglathala rin ng Order No. 4 ng 1999 na ipinagbabawal ang mga batang labing-walong taong gulang at pababa na magtrabaho sa kahit anong mapanganib na hanapbuhay. Kabilang sa depenisyon ng mapanganib na trabaho ay ang pag-asikaso sa delikadong mga sangkap at pagkakalantad sa matinding lamig, init, ingay o presyon. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 20
  • 22. Ang ibang kabataan rin ay napapasailalim sa sekswal na abuso kapag sila ay napabayaan ng kanilang pamilya at naiwang pangalagaan ang sarili kaya dumami rin ang ​child prostitution, na isa ring uri ng ​child abuse. Noong 1984, meron lamang pitong probinsya na may “child sex rings” o ang isa o higit pang mga may sala na sabay-sabay na kasangkot sa ilang mga batang biktima. Parami na nang parami itong mga “sex rings” na ito at ayon sa ​United Nations Children’s Fund​ (UNICEF) ay umabot na ito ng 37. Maraming mga batas ang ipinasa ng Kongreso upang matigilan na ang prostitusyon sa Pilipinas, partikular na sa mga bata. Nauna sa mga batas na ito ay ang Republic Act 7610, na pinalaganap noong 1992. Ipinasa rin ang Republic Act 9208 o ang ​Anti-Trafficking in Persons Act of 2003. Nakasaad sa Seksyon 3(a) na “Ang ​trafficking ​ay tumutukoy sa pangangalap, transportasyon, paglipat o pagkupkop o pagtanggap ng mga tao, meron o wala mang pahintulot o kaalaman ang biktima, sa loob o sa labas ng pambansang hangganan sa pamamagitan ng pananakot o paggamit ng dahas, o iba pang anyo ng pamimilit, pagdukot, pandaraya, panlilinlang, pang-aabuso ng kapangyarihan o posisyon at pagsasamantala sa kahinaan ng tao o ang pagbibigay o pagtanggap ng mga kabayaran o benepisyo upang makamit ang pahintulot ng isang tao sa pagkakaroon ng kontrol sa kanila para sa layunin ng pagsasamantala na kinabibilangan ng, pagsasamantala o prostitusyon o iba pang anyo ng sekswal na pananamantala, sapilitang paggawa, o mga serbisyo, pang-aalipin, pagkabusabos o ang pag-aalis o pagbebenta ng mga bahagi ng katawan.” Kasama rin ang mail bride, marriage matching arrangements, sex shows, sex tours, comfort women ​at pornograpiya bilang sekswal na pagsasamantala. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 21
  • 23. Ang ​Child Soldier naman ay tumutukoy sa kung sino mang labing-walong gulang pababa na parte ng kahit anong regular o irregular na hukbong-sandatahan, kabilang na pero hindi limitado sa, taga-luto, porters, ​taga-hatid ng mensahe, at sino mang sumasama sa mga grupong ito, maliban na lang sa pamilya ng mga sundalo mismo. Kabilang na rin dito ang mga babaeng kinuha para sa sekswal na kadahilanan o ​forced marriages. Ang pinakabagong batas sa isyu na ito ay mahahanap sa Arikulo 10 ng RA 7610. Sinasabi roon na ang mga bata sa kinokonsiderang ​zones of peace ​ay hindi pwedeng makalap sa kahit na anong pakay sa armadong labanan. Sila ang pinaprayoridad sa lahat ng serbisyo sa oras ng labanan tulad ng ​evacuation, ​tirahan, pagkain at muling pagsasasama-sama ng pamilya. Ang isa pang uri ng pang-aabuso ay ​child pornography. ​Nagsimula ito ​sa Pilipinas noong 1970s. Nagdala ang mga Amerikanong GI ng mga ​pornographic ​na larawan ng mga bata sa bansa. Nagsimula ang pagdatingan ng mga ​pedophile ​na dayuhan sa Pagsanjan, Laguna kaya’t nabansagan na ring ​“International Capital of Pedophilia”. Ang ​child pornography, ​ayon sa ​Optional Protocol to the Convention on the Rights of the Child, ​ay ang representasyon, sa kahit anong pamamaraan, ng bata na nakikibahagi sa sekswal na gawain o kahit anong representasyon ng sekswal na bahagi ng bata. Pati ang ​simulated child pornography ​tulad ng ​paintings, ​mga guhit, o ​computer-generated ​na larawan ay pinagbabawalan na rin sa ibang bansa. Sa isang pag-aaral, lumalabas na pang-walo ang Pilipinas sa mga bansang may pinakamalaking kita sa paggawa ng pornographic videos. Tinatayang nasa isang bilyong dolyar ang kinikita ng mga producer ng mga ganitong uri ng video dito sa bansa. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 22
  • 24. Ang iba pang anyo ng ​child abuse ay nangyayari rin sa kani-kanilang tirahan mismo. Halimbawa nito ang pag-aabandona sa bata dahil sa hindi ginustong pagbubuntis, incest, karahasan sa bahay, at pag-aaway ng magkakapatid. Ngunit, ang child abuse ay hindi lamang sa loob ng tahanan nangyayari kundi pati na rin sa preschool, kindergarten at mga bahay-ampunan. Bukod pa sa mga batas na inilahad, may nakalap din na mga estatistika ng mga batang inaabuso noong 1988 bago pa ipinasa ang mga batas na panlaban dito. Ayon sa librong “Survey on Child Sexual Abuse” na isinagawa noong 1988, sa loob ng 2400 na kaso, 57 ay mga krimen laban sa mga bata. Sa loob ng 57 na kaso, limang biktima ang mga batang edad isa hanggang limang taon, sampung biktima ay mga batang edad anim hanggang sampung taon, tatlumpung biktima ang mga batang edad labing isa hanggang labing limang taon, at labing dalawang biktima ay mga batang edad labing anim hanggang dalawampung taon. Inilagay din sa sarbey ang mga kaso o krimen na isinagawa sa mga bata at mga bilang ng bata na nabiktima ng kaso. Ayon sa estatistika noong 1988, mayroong 46 na biktima ang kasong “Chastity”, sa loob ng 46 na biktima, 23 na bata ang biktima ng panggagahasa, 15 ang biktima ng pagtangkang panggagahasa, 4 ang biktima ng panggagahasa na may kasamang pagpatay at apat ang biktima ng malibog na gawain. Mayroon namang anim na bata ang nabiktima ng mga krimen laban sa tao, sa loob ng anim na ito, tatlo ang biktima ng pagpatay at tatlo din ang biktima ng ​homicide through reckless imprudence. Mayroon namang apat na bata ang nabiktima ng mga krimen laban sa personal na kalayaan at kaligtasan. Sa loob ng apat na ito, tatlo ang biktima ng pagkidnap at malubhang iligal na detensiyon at isa lang naman ang biktima ng paggamit ng dahas upang paalisin ang bata sa tinitirhan nito. At may isang biktima naman ng Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 23
  • 25. krimen laban sa pagmamay-ari, at kasong pagnanakaw na may kasamang pinsalang pisikal ang kasong nakapaloob dito. Ayon pa sa sarbey, sa bawat 100 na kaso ng Child Abuse, 81 ang mga kaso ng panggagahasa, 10 ang mga krimen laban sa tao, 7 ang mga krimen laban sa mga personal na kalayaan at kaligtasan ng bata, at dalawa naman ang mga krimen laban sa pagmamayari. Halos pareho lamang ang gustong iparating ng mga librong ​The legal protection of vulnerable sectors: A guide to R.A. 9208 "The Anti-Trafficking in Persons Act" and R.A. 9262 "The Violence Against Women and Their Children Act" and implementing rules and regulations at ang Anti-Violence Against Women and Their Children Act of 2004: Republic Act no. 9262​. Inilalahad ng mga librong ito ang mga kondisyon, depinisiyon, mga sistema ng pagsasampa, at iba pang patakaran ng Republic Act 9262 o ang ​Anti-Violence Against Women and Their Children Act of 2004​. Ipinaliwanag ng mga librong ito ang mga termino na mahahanap sa loob nito. Tulad na lamang ng “Violence Against Women and Their Children Act”, “Economic Abuse”, “Sexual Abuse”, at iba pang uri ng pang-aabuso. Kasama rin sa mga depinisyon ng “children” at “Protection Orders”. Ayon sa librong ​Child abuse: Towards a knowledge base ​ni Bryan Corby, ang ​physical abuse ​ang tunay na inaalala ng ​child protection lobby ​at sa publikong isipan ay kaparehas na depinisyon ng ​child abuse. ​Sa 1999 na alituntunin, kasama sa pisikal na abuso ang mga pagsuntok, pagkakalog, pagbato, paglason, pagsunog o pagpaso, paglunod, o kahit anong paraan na nagdudulot ng pisikal na sakit sa bata. Maaari rin itong maturing pisikal na abuso, kapag ang isang magulang o taga-alaga ng bata ay naging sanhi ng mahinang kalusugan ng bata. Ang gabay lamang ay nanggagaling sa konsepto ng makabuluhang pananakit. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 24
  • 26. May mga kailangang bigyan ng konsiderasyon upang malaman kung pang-aabuso nga ang nagaganap. Isa na rito ay ang kalubhaan ng pananakit. Kasama sa mga kailangang pag-isipan upang malaman kung abuso nga o hindi ay kung gaano kalala ang pinsala sa katawan. Halimbawa, kung hindi lubha na mga pasa, kahit lagi pa rin itong iniingatan dahil sa ganun nagsisimula ang mga mas malalang pananakit, ay madalas hindi sapat para masabing pisikal na abuso. Samakatuwid, kung naging sunod-sunod ang mga sugat ng bata at hindi ito mabigyang rason ng kung sino man ang gumagawa, mas mataas ang tsansa na masabing abuso na ang pangyayari. Ang pagkukulang na pag-aalaga sa hindi maintindihang mga rason ay masasabi ring uri ng pang-aabuso. Ang intensyon ng mang-aabuso ay isa rin sa mga pinakamahalagang sangkap sa pagdedesisyon kung ang isang aksyon ay abusado ba o hindi. Muli, mayroon itong mga varyasyon. Sa pag-aaral ni Dingwall (1983) ukol sa ​child protection system​, napuna nila sa mga piling mga doktor kung ano ang tingin nila sa ​strict liability approach. ​Ayon sa mga doktor, kung ang bata ay nagkaroon ng malalang sugat kahit aksidental man ito, ang taga-alaga noong oras na iyon ay maaaring bigyan ng imbestigasyon ukol sa kung ang bata ba ay inabuso o hindi. Subalit, para sa karamihan na empleyado ng DSWD, intensyon ay ang magiging impluwensiyal na sangkap. Halimbawa, maliit ang tsansa na ang batang nakatamo ng pisikal na sugat noong siya’y nag away ng kaniyang magulang na masabing pisikal na abuso. Gayunman, ang karahasan ng atmospera sa tirahan at sikolohikal na tama nito sa bata ay sanhi ng pag-aalala at maaaring bigyan ng imbestigasyon, depende sa mga nilalaman ng kategorya ng ​child abuse. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 25
  • 27. Sinaliksik at pinag-aralan ng mga miyembro ng DSWD (July 2016) ang mga laganap na kaso ng child abuse at ayon sa kanilang pag-aaral, kahirapan ang madalas na nagiging rason ng mga pang-aabuso. Dagdag pa rito, binaggit sa isang manual (2009) na ang mga nilalamang sanhi ng pang-aabuso ay ang mga sumusunod: 1. Sanhi ng sariling karanasan (biktima rin ng pang-aabuso), paglayo sa kapwa, paniniwala sa maling pagpapalaki ng magulang at pag-aalinlangan sa sarili (dulot ng problema sa magulang); 2. Hirap sa pagpapalaki ng mga anak at aksidenteng pagkabuntis; 3. Hirap sa pamumuhay, pag-aaway ng mag-asawa, hirap sa pag-aalaga sa bata at paglayo sa pakikisalamuha sa kapwa. Ayon kay George and Main (1979); Jacobson and Straker (1982); Hoffkan-Plotkin and Twentyman (1984), ang mga batang may karanasan sa kahit ano mang pang-aabuso ay madalas may problema sa mga relasyon nila sa kanilang mga ka-edad. Lahat din sila ay sumasang-ayon na ang mga naabuso ay may kaugalian na maging mas agresibo o hindi malapit sa kanilang mga kasing edad. Sa mga tuntunin naman ng edukasyon, gumawa ng teorya sina Lynch and Roberts (1982) na ang mga batang biktima ng abuso ​ay mayroong ​intelligence quotient (IQ) na mas mababa sa karaniwan, lalo na sa larangan ng komunikasyon at wika. Ayon naman sa librong “Child Abuse, A Growing Menace” ​ni Armando Ang, ​ang mga batang nagtratrabaho ay nakararanas ng lubos na pagkapagod o ​stress at ilang mga sakit dahil na rin sa pabago-bagong panahon. 23 porsiyento ng mga batang nagtratrabaho ay nagdudusa sa mga Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 26
  • 28. pinsala na may kaugnayan sa kanilang trabaho at 22 porsiyento lamang sa kanila ang nakapag-aaral ngunit ang kanilang trabaho ay may masamang epekto dito tulad ng madalas na pagkahuli o di pagtuloy sa klase at mabababang marka. Ang ​Council of Elders for the Protection of Children ​ay naglista rin ng ilang mga maaga at pang-matagalang epekto ng child abuse. Kasama na rito ang prostitusyon, kapabayaan sa tungkulin, pagtatangkang magpakamatay, depresyon, takot sa pagtatalik at mga kinalamang dysfunction ​nito at mababang pagpapahalaga sa sarili. Ang ​Center for the Prevention and Treatment of Child Sexual Abuse ​(CPTCSA) ay nagpokus naman sa kaibahan ng pag-uugali ng bata tulad ng pagbabalik sa unang bahagi ng pagkabata gaya ng ​thumb-sucking, walang pagsasaalang-alang sa sarili, pagkawala ng gana kumain at pagtangging makita ang mga kaibigan o makipagkaibigan (Protacio-Marcelino, 2000, p.59) Ipinaalam din ng librong “Dark Secrets: Helping Victims of Child Abuse” ni Sir Pilar Verzosa, RGS (1997) ang mga dapat hanapin upang malaman kung naabuso ang bata. Ang mga senyales na ito ay ang masyadong pagliligo o hindi kaya ay walang pag-aalaga sa sariling kalinisan, ​di maipaliwanag na sakit, iritasyon o pamamaga ng bibig, ari o pwetan, mga pasang di maipaliwanag, kagat ng tao, pangangayayat, at balisang pagtulog. Ipinaliwanag din ni Verzosa ang mga sikolohikal, emosyonal at sosyal na epekto ng abuso tulad ng mga blangkong titig, ​absentmindedness, ​takot o hindi pagkagusto sa mga tao o lugar, agresibong pag-uugali, patuloy na sekswal na paglalaro sa sarili, ibang tao, laruan o hayop, at pagpapakita ng sekswal na kaalaman sa pamamagitan ng pananalita o pag-uugali na hindi naaangkop sa kaniyang edad. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 27
  • 29. Mayroon ding mga kaso na nagpapatunay sa mga epektong inilahad sa itaas. Ang “Child Abuse in the Philippines” ni Elizabeth Protacio Marcelino ay naglalahad ng kaso ukol sa ​child labor. Labing-apat na taong gulang si Billy nang hikayatin siyang magtrabaho sa isang manukan. Nanggaling siya sa Davao kung saan ipinangako ng kaniyang ​recruiter ​na marami pa siyang oportunidad na matatanggap kung nasa Maynila siya. Napilitan siyang magtrabaho ng labing-dalawang oras bawat araw sa buong linggo, tumanggap ng ​minimum wage na sweldo lamang, walang ​overtime pay, o kahit anong benepisyo. Inaabuso rin siya at napilitang manirahan sa maliit na kubo kasama ng lima pang mga tao. Nakisalimuha rin siya sa mga may sakit at patay na manok na napatunayan na mapanganib para sa kaniyang kalusugan. Inimbestigahan ng ​Kamalayan Development Center ​(KDC) ang nireportang ​child labor ​sa manukan. Noong nagkaroon ng sapat na ebidensiya, ipinaalam at nakipagtulungan sila sa National Bureau of Investigation ​(NBI). Nakipagtulungan rin ang ibang ahensiya ng pamahalaan tulad ng ​Child Labor Management Team ng Kagawaran ng Paggawa at Empleyo (DOLE) at ang Commission on Human Rights (CHR). ​Kasangkot rin ang ​media ​sa pagdodokumento ng pangyayari. Minsan, kahit binabantaan na ng ​abuser​, sinasabi pa rin ng bata sa isang kaibigan, guro o isang nakatatanda ang kaniyang dinadanas. Ang pagsisiwalat ay ang pagbabahagi ng impormasyon tungkol sa pang-aabuso at ang may kasalanan nito. Ngunit, marami sa mga pang-aabusong ito ay hanggang dito lamang. Iilan lamang ang iniuulat sa mga awtoridad kahit na inatasan ng Kagawaran ng Katarungan (DOJ) na ang bawat Pilipino ay dapat magsumbong ng kahit anong kaso ng pang-aabuso ng bata – pag-abanduna, pagmaltrato, pagsamantala, o Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 28
  • 30. pagpapabaya – sa mga awtoridad sa loob ng 48 oras ng pagtuklas, sa pamamagitan ng pagsulat, pagtawag, o sa personal. Ang ​mass media ​ay regular na nagpapakita ng iba’t ibang kaso ng ​child abuse. ​Ang mga pahayagan ay nagpapakita ng mga larawan ng mga batang nagtatago sa ​camera, ​ligalig at nasaktan, at ang may kasalanan na itinatanggi ang mga bintang. Kahit na ang bilang ng mga kaso ng ​child abuse ​ay dumadami, tinatayang mas marami pa ang hindi nauulat. Kapag naiulat, may isang tagapamagitan, madalas ang pinagsabihan ng bata, ang sumasama sa kaniya papunta sa mga awtoridad. May akdang isinulat si Felix M. na nangangalang ​Protecting women and children: A handbook on community-based response to violence​. Sa librong iyon, mayroong kaso na tumutukoy sa pisikal na pang-aabuso. Ayon kay Guia, ang kaniyang 12 na taong gulang na kapatid ay namatay dahil sa pinsala nito sa utak at pagdudugo sa loob ng katawan. Sinabi niya na binugbog ng kanilang tatay ang kaniyang kapatid nang sinabi niya na wala silang pagkain dahil wala pa ang kanilang nanay sa bahay. Dahil sa walang pagkain, ang kanilang tatay ay nag-apoy sa galit kaya tinamaan nito ang kaniyang kapatid sa iba’t ibang parte ng katawan na nagdulot ng maraming malubhang pinsala sa bata. Kwento pa niya, noong namatay ang kaniyang kapatid, nagsampa ang kaniyang nanay ng kaso laban sa kaniyang tatay at siya ang naging witness. Subalit, hindi lang physical abuse ang tinalakay ni Felix M. Ang aklat niya ay may mga kaso din ukol sa sexual at psychological abuse. Sa kwento ni Jenina, siya ay kinupkop ng kaniyang tiyo at tiya noong siya ay nawalan ng magulang ng siya ay nasa limang taong gulang Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 29
  • 31. pa lamang. Noong siya ay tumungtong sa pitong taong gulang, sinabihan siya ng kaniyang tiyo na siya ay may utang na loob sa kaniya at sa kaniyang tiya. Sinimulan din siyang hipuin sa ibang parte ng kaniyang katawan na hindi niya ginusto. Noong siya ay naging teenager na, mas dumalas pa ang pagkahipo. Isang gabi biglang pumasok sa kaniyang kwarto ang tiyo niya at inutusan siyang huwag sumigaw at tumahimik. Bigla siyang ginahasa ng tiyo niya at patuloy na pinamukha sa kaniya na niligtas siya nito sa isang buhay na walang magulang. Hindi niya natatandaan kung ilang beses siya ginahasa. Ngunit ang tanging natatandaan niya ay ang pagiging buntis sa unang pagkakataon noong siya ay labing apat na taong gulang pa lamang. Nalaman niya ito ng nagpasuri sila sa doktor. Pagkatapos ay pinainom siya ng gamot na hinalo sa orange juice. Nagsumbong siya sa kaniyang tiya ngunit hindi niya ito pinagkatiwalaan. Ikinuwento niya ito sa kaniyang guro sa Sunday School na pinaniwalaan naman siya at binigyan ng lakas para magsampa ng kaso laban sa kaniyang tiyo. Ngunit, binawi niya ito ng ipinangako ng kaniyang tiyo na hindi na niya gagawin ang panggagahasa. Sa loob ng limang taon nagpatuloy ang panggagahasa at siya ay nabuntis ng tatlong beses. Tatlong beses din siyang dinala sa parehong lugar kung saan siya ay pinainom ng orange juice na may halong pampalaglag. Makalipas ang isang taon, ay nagsampa siya ng kaso laban sa kaniyang tiyo na ngayon ay nasa kulungan na. Ang nagpalakas sa kaniya ay ang pagkilala sa mga taong mahal niya na naniwalang siya ay nagsasabi ng totoo. At simula ng pangyayaring iyon ay marami ring kabataan ang nagsabi na sila rin ay ginagahasa. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 30
  • 32. Iba naman ang pinagtuunan ng pansin nila Silverio R. at Pabico T. Sa kanilang inilimbag na artikulo na may pamagat na, “​Ang Gobyernong GMA at Ang Mga Batang Sundalo”(2010), ibinahagi niya ang mga kaso ukol sa mga child soldiers. Tinatayang tatlong daang libong (300,000) mga bata ang kalahok ngayon sa mga armadong tunggalian sa tatlumpu’t pitong (37) bansa sa buong mundo. Ayon sa United Nations International Children’s Emergency Fund (UNICEF), halos sangkapat (1/4) ng bilang ng mga batang sundalo ay matatagpuan sa Silangang Asya at Pasipiko. Karamihan sa mga batang ito ay dinudukot o kaya ay pwersahang kinakalap ng mga rebelde at mga armadong grupong suportado ng pamahalaan. May mga kaso pa sa ibang bansa na mismong opisyal ng militar ang sapilitang nagsasama sa mga bata sa giyera tulad sa Burma. May mga bata ring “kusang sumasama” kapag wala na silang pamilya at wala nang ibang mapuntahan. Ayon na rin sa mga bata, kadalasan ay itinataboy sila ng kahirapan, kawalan ng trabaho, karahasan sa loob ng tahanan at pang-aabuso kaya napapasama sila sa mga armadong pangkat. May sari-saring papel na ginagampanan ang mga batang sundalo tulad ng regular na kawal, gumawa ng mga pananabotahe, trabahador, mensahero, at espiya. Ang mga batang babae ay nagsisilbi ring combatants at ginagamit upang tugunan ang sekswal na pangangailangan ng mga lider ng grupo tulad sa Angola. Marami sa mga batang ito ay wala pang sampung taon at nakasaksi na o kaya ay nakagawa na ng matinding karahasan laban sa kanilang kapwa o sa sarili nilang komunidad. Sa uri naman ng child pornography, gumawa ng dokumentaryo ang GMA sa kanilang palabas na “Reporter’s Notebook.” (Set. 2015) Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 31
  • 33. Sa pagbukas ng ilaw at pag-rolyo ng kamera, isang pelikula ang binubuo sa isang tagong bahay. Kung minsan, kabilang sa mga eksena ang aktuwal na pagtatalik ng magkapareha. Pero ang mas nakababahala, ang ilan sa mga gumaganap na artista, mga menor de edad. Ito ang isiniwalat sa Reporter’s Notebook ng dalawampu’t dalawang taong gulang na itatago namin sa pangalang Krystal. Isang kaibigan daw ang nag-rekomenda sa kaniya sa isang nagpakilalang producer ng pelikula. Labing-anim na taong gulang raw si Krystal nang unang sumabak sa ganitong kalakaran. Ang ibinabayad raw sa kaniya umaabot sa pito hanggang labing limang libong piso. Ikinuwento rin ng inuupahang cameraman na si Jay, hindi niya tunay na pangalan, kung paano nila binubuo ang mga pelikula at kung saan dinadala ang mga ito. Mula sa mga DVD, ngayon mabilis na ring naibebenta ang mga pornographic videos gamit ang mga flash drive at internet. At ang kita rito hindi lang barya-barya. Ang pagkakalap at pagsasangkot sa mga bata sa pornograpiya ay malinaw na paglabag sa Republic Act 9208 o Anti Trafficking in Persons Act of 2003. Labag din ito sa Republic Act 9775 o ang Anti-Child Pornography Act of 2009. Tinalakay rin ng GMA sa parehas na palabas ang kaso ng pag-aabandona ng bata (Okt. 2015). Sa Caloocan City, nakilala ang magkapatid na sina Lester at Jepoy, inabandona sila ng kanilang ina. Kuwento ng kumupkop sa kanila na si Aling Yolanda, mag-aapat na buwan na mula nang iwan sila ng kanilang ina. Patay na rin ang kanilang ama. Ang problema, hirap daw si Aling Yolanda na maibigay ang lahat ng pangangailangan ng mga bata. Bukod sa biyuda na, sampu ang inaalagaan niyang anak. Ayon sa Republic Act 10165 o Foster Care Act of 2012, Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 32
  • 34. maaaring maging legal ang pangangalaga ni Aling Yolanda sa magkapatid na Lester at Jepoy. Pwede kasi siyang maging legal na foster parent ng magkapatid kung maipapasa ang mga kailangang kwalipikasyon. Maaari rin makatanggap ng subisidiya o tulong pinansyal ang mga batang nasa pangangalaga niya. Pero hindi lahat ng inabandonang bata nakakahanap ng taong kakalinga sa kanila gaya ni Aling Yolanda, ilan kasi sa kanila, nauuwi sa mapanganib na lansangan. Gaya na lamang ni Jaynor, labing limang taong gulang. Limang taon na raw ang nakararaan nang iwanan siya ng kaniyang mga magulang. Kaya upang makakain sa araw-araw, dumidiskarte si Jaynor sa pamamagitan ng pagtatawag ng mga pasahero sa jeep at pagpupunas ng mga kotse. Ang malawak na lansangan na rin ang kaniyang naging tulugan sa loob ng ilang taon. Mula taong 2010 hanggang 2014 ay tumaas ang bilang ng mga batang inabandona sa iba’t ibang lugar o di kaya naman ay ibinigay ng kanilang kaanak sa DSWD. Mula 779 na kaso noong 2009 ay umabot ito sa 862 na kaso noong 2014. Ngayong unang siyam na buwan ng 2015 ay umabot na sa 476 ang bilang ng batang inabandona o isinurender sa DSWD. Ibig sabihin, kada araw ay may dalawang batang iniiwan ng kanilang mga magulang. Sa website naman na rappler.com, inilahad ni Rodriguez F. ang kwento ng isang bata na lumaki sa kapaligirang laganap ang child prostitution. Isang lalaki ang pinakawalan pagkatapos ng 13 taon dahil sa kaniyang panggagahasa sa isang batang babae. Noong 1996, nakilala niya ang isang 11-taong gulang na batang babae sa pamamagitan ng isang bugaw. At pagkatapos usisain ang katawan ng babae, ipinangako niya sa bata ang trabaho sa showbiz. Isa siyang kongresista at tv producer noon. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 33
  • 35. Napag-usapan na babayaran ng Php5,000 kada araw ang bata upang manatili kasama ang congressman. Hindi ito ang unang pagkakataon na ang batang babae ay ipinagbili para sa sex. Sa murang edad na siyam, siya ay ibinenta sa isang turista. Natutunan ng bata na ang katagang “Hindi” ay walang saysay. Ang kaniyang pagtanggi ay may katumbas na panununtok sa ulo, pagkagutom, kahihiyan—ang kaniyang prostitusyon naman daw ang siyang tumugon sa kaniyang pangangailangan, ayon sa bugaw. Ang panggagahasa ay nagsimula noong Hunyo at natapos ng Agosto noong taong iyon, matapos makatakas ang bata at magsumbong sa pulis. Ayon sa bugaw, hindi raw niya ito ipinilit. Ayon naman sa congressman, isa daw iyong uri ng political blackmail. Sa huli, sila ay parehong hinatulan na may sala, ang bugaw sa child prostitution, habang ang kongresista sa statutory rape at acts of lasciviousness ngunit sila ay napalaya pa rin matapos ang ilang taon. Ang kwentong ito, bagamat nangyari dalawang dekada na ang nakalilipas ay sariwa pa rin sa pag-iisip ng mga bata, pati na rin ang mga tagapagtaguyod nila. Ngunit pagkatapos ng lahat ng nangyari, hindi pa rin natitinag ang uri ng negosyong ito. Ang mga bugaw at abuser ay hindi magpapapigil. Ayon nga sa kanila: “Demand and supply, supply and demand.” Kasama din sa website na rappler.com ang kaso ng isang bata na nabiktima ng child incest, espesipiko, ng kaniyang ama. Ginahasa siya ng kaniyang ama mula 11 hanggang 15 taong gulang. Nakatira sa isang maliit na bayan sa Laguna, walang laman ang bahay, maliban sa kaniya at kaniyang ama. Nangyari ang unang panggagahasa noong araw na iyon, sa kanilang papag. Lahat nang sumunod na panggagahasa ay nangyari din sa bahay na iyon. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 34
  • 36. Sa gulang na 17, siya ay tumakas at nagpakasal. Humingi siya ng tulong sa kaniyang tiya. Nagsampa sila ng kaso sa awtoridad ngunit hindi na dumaan pa sa barangay dahil doon nagtatrabaho ang kaniyang ama bilang isang sekretarya. Nasira ang pagkakapatid ng kaniyang ina at tiya. Wala siyang magawa habang pinapanood niyang pinagtatanggol ng kaniyang sariling ina ang lalaking gumahasa sa kaniya, habang ang kaniyang tatay ay patuloy na tinatanggihan ang akusasyon ng panggagahasa, sinasabing ito ay kaniyang pinapalo at sinusuntok lamang upang madisiplina. Bakit naman daw ngayon lamang naisipan ng nagahasa na magreklamo pagkatapos ng pitong taon na pananahimik, tanong sa kaniya sa korte, sa kaniyang tirahan, pati na rin sa kalsada. Ayon sa korte, ang incestuous sexual affair ay karaniwang itinuturing nang may kasamang pandidiri at kahihiyan, itinuturing na taboo sa isang family-oriented na lipunan na maaaring magmantsa sa pangalan ng pamilya sa mga susunod na henerasyon. Sa taong 1996, hinatulan ang kaniyang ama na guilty sa krimen ng rape. Sa panahong iyon pinapayagan pa ang death penalty, ngunit ​reclusion perpetua lamang ang hatol ng korte sa kaniyang ama. Nawala ang kaniyang mga magulang sa kaniya. Maraming bata ang nakaranas ng kaparehong kuwento. Minsan, nakukuha ang hustisya, kahit gaano ito kabagal. Ang ibang magulang ay pinoprotektahan ang kanilang mga anak mula sa mga masasama, ang iba naman ay binibiktima ng kanilang sariling kadugo. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 35
  • 37. KABANATA 4: PAGLALAHAD AT PAGSUSURI NG DATOS Ayon sa mga datos na nakalap galing sa librong ​Law and procedure on rape, sexual harassment and violence against women and children​, ang mga parusa para sa ​child pornography ​ay mahahanap sa Presidential Decree No. 603, Revised Penal Code (Artikulo 201) at Republic Act 7610. Ang ​trafficking ​naman ng mga malalaswang materyales ay pinamamahalaan ng Republic Act 7610, Artikulo 5, Seksyon 9. Ito ay limitado sa malalaswang publikasyon at bastos na mga palabas. Ang parusa sa nagkasala ay ​prison mayor ​o anim na taon at isang araw hanggang 12 taon. Ayon naman sa batas Republic Act 9208, ang parusa para dito ay panghabambuhay na pagkabilanggo at multa ng dalawa hanggang limang milyong piso. Ang mga tumatangkilik naman ng mga taong biktima ng ​human trafficking ​ay may pananagutan rin sa batas na ito at may parusang 15 taon na pagkabilanggo at multa na Php 500,000. May mga dagdag pang parusa para sa mga empleyado ng gobyerno na lalabag sa batas na ito at agarang deportasyon para sa mga dayuhang may sala pagkatapos kumpletuhin ang sentensiya. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 36
  • 38. Ang krimen ng panggagahasa naman ay muling sinuri bilang isang krimen laban sa mga tao na sakop ng Republic Act No. 8353 o ang Anti- Rape Law ng 1997. Ang iniba sa probisyong ito ay, Artikulo 266-A: Panggagahasa, kailan at paano ito ginawa. Ang panggagahasa ay ginawa: 1.) Ng isang lalaking may mahalay na pag-iisip sa babae na nakapailalim sa mga sumusunod na pangyayari; a.) sa pamamagitan ng pananakot o dahas; b.) kapag ang biktima ay pinilit at kinumbinsi gamit ang pagrarason o kapag walang malay ang biktima; c.) sa pamamagitan ng paggamit ng kapangyarihan o awtoridad; d.) kung ang biktima ay labing dalawang taong gulang o pababa o kung siya ay may kapansanan, kahit hindi pinresenta ang pangyayaring ibinanggit sa itaas. 2.) Ng kahit na sinong tao na kung saan ginahasa niya ang isang indibidwal sa pamamagitan ng pagpasok ng kaniyang ari sa bunganga at puwet ng biktima o pagpasok ng kahit na anong gamit sa maselang parte ng katawan o sa puwet nito sa ilalim ng mga pangyayaring nakalagay sa itaas. Artikulo 266-B Mga Parusa - Ang Panggagahasa na nasa unang talata ng susunod na artikulo ay mapaparusahan ng ​reclusion perpetua: - Kapag ang panggagahasa ay isinagawa gamit ang nakakamatay na armas ng dalawa o maraming tao, ang parusa ay ​reclusion perpetua​ hanggang kamatayan - Sa oras ng panggagahasa, ang biktima ay nasiraan ng ulo, ang parusa ay ​reclusion perpetua​ hanggang kamatayan. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 37
  • 39. - Kung ang panggagahasa ay pagtangka at isang pagpatay ang nangyari sa oras ng panggagahasa, Ang parusa ay​ reclusion perpetua​ hanggang kamatayan. Ang mga sumusunod naman ay mga parusa ayon sa Batas na Republic Act 9262 para sa mga taong gumawa ng kahit na anong uri ng pang-aabuso. Para sa nagkasala ng pang-aabuso sa babae at sa kanyang anak, ayon sa R.A. 9262 seksiyon 6: a.) ​Ang mga kasong ​attempted, frustrated murder o parricide ​o homicide ​ay mapaparusahan batay sa mga probisyon ng ​Revised Penal Code​. 1.) Malubhang mga pisikal na pinsala ay mapaparusahan ng ​prision mayor 2.) Hindi lubhang mga pisikal na pinsala ay mapaparusahan ng ​prision correcional ​3.) Bahagyang mga pisikal na pinsala ay mapaparusahan ng ​arresto mayor b.) ​Pisikal na Pangaabuso ay mapaparusahan ng ​arresto mayor c.)​ Pang-aabusong Ekonomiko ay mapaparusahan ng ​prision correcional d.) ​Pisikal na pang-aabuso o pagbantang pang-aabuso para takutin ang biktima upang makontrol ito ay mapaparusahan ng ​arresto mayor e.) ​Sekswal na pangaabuso ay mapaparusahan ng ​prision mayor f.) ​Sikolohikal na pangaabuso ay mapaparusahan ng ​prision mayor Ayon sa batas, kung ang mga kasong ito ay isinagawa habang ang babae ay buntis o isinigawa habang nasa harapan ng bata, ang kaparusahan na ibibgay sa mga nagkasala ay ang pinakamalubhang parusa na nakasaad sa batas. Pagmumultahin din ang nagkasala ng hindi bababa sa P100,000 at hindi tataas ng P300,000. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 38
  • 40. Magsasagawa rin ng ​“Psychological Treatment” ​ang nagkasala at kailangang matiyak ang pagsunod nito sa korte. ​Bukod pa sa mga batas, nakasaad din sa batas R.A. 9262 na may karapatan ang biktima na magsampa ng protection order. Ang R.A. 9262 ay nagbibigay tulong sa pamamagitan ng mga ​protection orders ​laban sa isang kasong sibil o kriminal, pinaparusahan nito ang kahit na sinumang gumawa ng pang-aabuso laban sa isang babae o sa isang bata. Mayroon itong tatlong uri - ​temporary protection order​, ​permanent protection order at ​barangay protection order​, sa pagkakataon na napatunayang may kasalanan ang isang suspek, isang permanent protection order ​ang maaaring mailathala, sa panahon naman na kung saan hindi sapat ang ebidensiya para mapatunayang may kasalanan ang isang suspek, ang hukom ang magdedesisyon kung magsasampa ba ng ​protection order​ o hindi. Pagkatapos nito, inilahad naman ang mga nilalaman ng Republic Act 9262. Una, ay isinulat ang mga tungkulin ng mga opisyal sa barangay at mga pulis. Ito ang mga nasabing tungkulin batay sa libro. Tungkulin nilang rumesponde ng mabilis sa isang tawag ng tulong, kahit na walang ​protection order na naisampa at siguraduhin ang kaligtasan ng biktima, kumpiskahin ang anumang nakamamatay na armas na hawak ng biktima at ilagay ang biktima sa isang ligtas na lugar, at tulungan ang biktima sa paglabas ng mga gamit mula sa kaniyang tinitirhan. At ang pagtitiyak ng pagpapatupad ng mga ​protection orders na nailathala ng isang barangay o ng hukom. Ipinaliwang rin ang ​Ex-parte protection order at mga nilalaman at patakaran ng iba’t ibang uri nito. Ayon sa libro, ito ay tiyak na maiisyu ng hukom sa loob ng dalawampu’t apat na Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 39
  • 41. oras sa pagkakataon na napatunayang mayroong rason na pagkatiwalaan na may nalalapit o lalapit pa lamang na panganib sa buhay ng bata, maaaring mailathala pagkatapos ang paglilitis, habang sinusunod ang ​summary procedures ​upang mapabilis ang paglilitis, ​naglalaman ng mga tulong na maibibigay sa mga nabiktimang babae at bata upang maibalik nila ang kanilang pagkontrol sa kanilang mga buhay. Nang sagayon, hindi lang pisikal na pang-aabuso ang magiging peligroso ng biktima, pwede rin ito maging economic abuse, sekswal na pangaabuso at iba pang uri ng pang-aabuso,​may patakaran na hindi sapat para sa nang-abuso na umalis at hindi lumapit sa biktima. Kailangan din nitong suportahan ang biktima gamit ang kaniyang kita. Nilalaman din ng isang protection order ang isang kautusan na nagbibigay tulong at suporta sa babae at ang kaniyang anak upang tulungan silang ibalik ang kalagayan ng kanilang buhay sa normal. Nang gayon, ang panganib na makakasakit sa babae ay hindi lamang pisikal na pangaabuso o pagtangkang pang-abuso, kasama rin dito ang buong karahasan na isinagawa laban sa kaniya, at ang hindi pagsusuporta o pagaalaga sa mga bata pa lamang, kung saan ito ay kailangang masolusyonan kasama ang pagpapahatid ng biktima sa ligtas na lugar na sakop ng TPO. Unang uri ng protection order ay ang ​temporary protection order o TPO. Nilalaman nito ang mga sumusunod: Una, pagpapatanggal ng nang-abuso sa tinitirahan ng biktima kahit na ito ay pagmamay-ari ng nang-abuso. Pangalawa, ang otomatikong pag lipat ng kita ng nang-abuso sa biktima upang suportahan ito. Pangatlo, “Stay Away Order”, isang utos na pinagbabawal ang nang-abuso na lumapit sa biktima. Pang-apat, pagpapatupad ng pansamantalang pangangalaga sa mga biktima. At panlima, paghahatid ng pera para suportahan ang pamumuhay ng babae at ng Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 40
  • 42. bata at ang paglilimbag ng ​bond to keep peace upang siguraduhin ang pagsunod sa mga patakaran ng protection order. Ito ay balido hanggang 30 na araw at mapapahaba pa ng hukom. Pangalawang uri ang permanent ​protection order​. Ito ay dapat na isyuhin pagkatapos ang pakikinig sa mga merito na sinusundan ng Summary Procedure. Nilalaman nito ang mga tulong na makukuha sa TPO at ang permanenteng pagpapatanggal ng nang-abuso sa bahay ng biktima. Isang ​Bond to Keep Peace ang maaaring isama sa TPO at PPO upang matiyak ang pagsusunod ng mga nang-abuso. Ayon pa dito, ang paglabag sa mga patakaran ng protection order ay isang kriminal na opensa at maaaring gamitin ng hukom ang kanilang kapangyarihan ng paghamak. Pangatlong uri ang ​barangay protection order​. Ito ay maaaring isampa ng mga opisyal sa barangay upang mapatigil ang iba pang pang-aabuso. Ipinagbabawal ng Anti-VAWC act ang pag-aayos ng biktima at nang-abuso upang sila ay magkasundo sa mga kaso ng VAWC sa barangay. Mga katangian nito ang sumusunod: Una, maaaring isampa ng Punong Barangay o ng iba pang opisyal ng barangay sa pagkakataon na ang punong barangay ay wala. Pangalawa, ito ay maiisampa laban sa mga pisikal na pang-aabuso o pagtatangkang pisikal na pang-aabuso. Pangatlo, ito ay balido hanggang 15 na araw. Pang-apat, pwede itong mapakinabangan kahit na hindi humihingi ng tulong ang biktima sa korte sa pamamagitan ng pag-apply sa protection order. Panlima, ipinapatupad ito ng ​ex parte sa loob ng 24 na oras simula ng pag-apply. Pang-anim, ang paglabag nito ay isang kriminal na opensa na may parusa ng pagkakulong ng 30 araw. Ayon pa sa libro, ang BPO ay walang benepisyo ng suporta, o kahit na anong tulong maliban sa utos na nagpapatigil sa nang-abuso sa paggawa ng kahit na anong pisikal na Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 41
  • 43. pang-aabuso o pagtangka. Isang utos na nagbibigay suporta sa biktima ang maaaring i-isyu ng hukom sa isang aplikasyon ng protection order. Ayon sa batas, karapatan ng biktima na magsampa ng protection order laban sa nang-abuso upang sila ay maprotektahan. Ang mga sumusunod ay mga impormasyon tungkol sa kung sino, saan, papaano magsampa ng Protection Order. Ayon sa R.A. 9262 ang mga pwedeng magsampa ng protection order ay ang mga nabiktima, mga magulang o tagabantay, mga inaanak o mga kamag-anak na nasa loob ng ​fourth civil degree​, mga nagtatrabaho sa Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaunlad (DSWD) o sa ibang pamahalaang lokal, mga pulis, punong barangay o kagawad, abogado, at hindi bababa sa dalawang may pakialam na mamamayan ng siyudad o munisipyo kung saan nangyari at kung sinong may alam sa nangyaring pang-aabuso. Dagdag pa nito, kung ang nag-petisyon ay hindi kabilang sa mga nabiktima, dapat kasama ng petisyon ang isang affidavit na nagpapatunay na siya ay may otoridad na magsampa ng kaso, mga pangyayari ng pang-aabuso at mga dahilan kung bakit hindi maaaring magsampa ng kaso ang nabiktima. Sa Regional Trial Court, metropolitan trial court at municipal trial court maaaring magsampa ng TPO o PPO. Sa isang lugar naman na nakasaad sa Local Government Code of 1991 maaaring magsampa ng BPO. Upang makapagsampa ng protection order, ito ay dapat sulat- kamay, may pirma at tunay na sumpa ng aplikante. Nilalaman dapat nito ang una, pangalan at tirahan ng nagpepetisyon at katugon. Pangalawa, ang relasyon ng nagpetisyon at katugon. Pangatlo, mga tulong na hiningi ng nagpetisyon. Pang-apat, mga hiling ng mananaggol o abogado. At pang-lima, mga hiling ng Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 42
  • 44. pagpapaubaya sa application fees hanggang sa paglilitis at ang patunay na walang pending na aplikasyon para sa isang protection order sa isang korte. Ang kahalagahan naman ng isang protection order ay magbigay tulong sa biktima. Ayon sa libro, ito ang mga ilan sa tulong na makukuha mula sa protection order. Una ay ang pagbabawal sa nang-abuso ang pagtangkang pagsala, kahit na personal o gamit ang ibang tao, ng kahit na anong uri ng pang-aabuso. Pangalawa ay ang pagbawal sa nang-abuso na manligalig, o kausapin ang biktima, kahit na ito ay tuwiran o hindi. Pangatlo ay ang pagtatanggal ng nang-abuso sa bahay ng biktima, kahit na ito ay pag-aari ng nang-abuso. Para sa pansamantalang proteksiyon ng biktima o permanenteng pagtanggal upang walang karapatan ang malabag. Pang-apat ay ang pag-uutos sa nang-abuso na lumayo sa biktima at sa kahit na sinong pamilya o kasambahay sa distansiyang pinag-desisyonan ng korte. Panlima ay ang pag-uutos sa nang-abuso na lumayo sa bahay, eskwelahan o kahit na anong lugar na laging pinupuntahan ng biktima. Pang-anim ay ang pansamantla o permanenteng pag-aalaga sa biktima, habang kinokonsidera ang mga kagustuhan ng bata. At ang pampito ay ang pag-oorganisa ng DSWD o ng kahit na anong ​ahensya ng isang programa na nagbibigay ng pansamantalang matitirhan, pagamot, therapy, pagpapayo, edukasyon, at iba pang tulong na kakailanganin ng biktima. Inilahad rin ang mga ibat ibang karapatan ng biktima, kabilang sa mga karapatan nila ang pagtrato sa kanila ng may respeto at dignidad, makahingi ng tulong at suporta sa ​Public Attorney’s Office (PAO) o Kagawaran ng Katarungan (DOJ) o kahit na anong public legal assistance office, mabigyan ng lahat ng legal na remedy at suporta na nakasaad sa Family Code, mabigyan ng suporta mula sa DSWD at Local Government Ombudsman (LGO), at maipaalam sa Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 43
  • 45. kanila ang kanilang karapatan at tulong na makukuha nila kabilang na ang karapatan nilang maghain ng protection order. Malaki ang epekto ng pang-aabuso sa bata at isa sa mga epekto nito ang ​trauma. ​Ayon sa isang libro, ang pagsisikap ng mga ahensiya upang matulungan ang mga bata, gayunman, ay maaaring makadulot ng ​trauma ​dahil sa pangangailangang ulitin ang storya ng maraming beses sa mga taong hindi naman nila kilala. Maaari ring magpaiba-iba ang bersyon ng kwento dahil sa pagod at pagkalito, na magiging sanhi ng pagkatiwalag ng kaso. Kung walang ​child-care worker o isang ​social worker, ​makakaranas ang bata ng paulit-ulit na trabaho. Kahit na malulubha ang mga parusang nakasaad sa batas, mahirap pa rin ito implementahin. Ayon sa ilang datos na nakalap, naging hamon ang pagmo-monitor sa mga batas dahil ang Bureau of Women and Young Workers, kasama ang ilang non-governmental organizations (NGOs) at ibang mga ahensiya ng pamahalaan lamang ang namamahala sa pagpapatupad ng mga ito. (Ang, 2006, p.55) Wala rin itong inspektor at nakadepende lamang sa dalawa pang sangay ng pamahalaan, tulad ng Labor Standards Division at Welfare Division, na may 197 na inspektor lamang. Upang malaman naman kung tila epektibo nga ang pagiimplementa ng batas, nakapagsuri ng datos ang mga mananaliksik mula sa Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaunlad o DSWD at ​Philippine Statistics Authority ​(PSA) ng mga estatistika ng Child Abuse bago at pagkatapos implementahan ang mga batas laban dito. Ayon sa estatistika ng DSWD noong 2009 hanggang 2010 mayroong 6,524 na kaso ng Child Abuse noong 2009 habang 4,749 na kaso noong 2010. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 44
  • 46. Halos kalahati ng mga kaso ay nambiktima ng mga batang nasa edad sampu hanggang labing walong taong gulang na nasa 52.8% noong 2009 habang 55.4% naman noong 2010. Isa sa loob ng apat na kaso ay mga batang limang taong gulang pababa na nasa 24.7% sa mga kaso noong 2009 at 24.6% naman noong 2010. Halos kalahati ng mga kaso ay pagaabandona o pagpapabaya. Kung ilalagay sa porsiyento ay 53.7% ng kaso ay pagaabandona noong 2009 at 52.9% naman noong 2010. Ang mga natitirang kaso ay sekswal na pangaabuso na nasa ikalawang pinakakaraniwang kaso noong 2009 at 2010. 29.6% ng mga kaso noong 2009 ay sekswal na pangaabuso habang 27.3 naman noong 2010. Malaking porsiyento ng mga kaso ng sekswal na pang-aabuso ang panggagahasa na nasa 97.6% noong 2009 at 90.5% naman noong 2010. Sunod naman sito ang mga kasong incest na nasa 32.9% ng mga kaso ng sekswal na pangaabuso noong 2009 habang nasa 37.5% naman ito noong 2010. Sa pinakabagong estatistika naman ng DSWD na isinagawa noong unang tatlong buwan ng taong 2016. Ayon sa sarbey nila mayroong 2,147 na kaso ang naiulat. 539 sa mga kasong ito ay kaso ng sekswal na pangaabuso, 514 naman sa pagpapabaya, 487 na kaso sa pagaabandona, 233 na kaso sa ​sexual exploitation​, 214 na kaso sa child trafficking​, 83 na kaso sa pisikal na pangaabuso, 47 naman sa illegal recruitment, at 13 na kaso sa​ child labor​. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 45
  • 47. Pigura 1. Talangguhit ng estatistika ng child abuse sa Pilipinas noong 1991 hanggang 2003 Para naman sa kung naging epektibo ang R.A. 7610 na ipinasa noong 1992, ayon sa mga estatistika at pag-aaral, naging epektibo ito ngunit sa simula lamang. Noong 1993, mas bumaba ng 300 pataas ang mga kaso ng child abuse. Subalit, noong 1994 naman, tumaas muli ng higit 1000 ang mga batang nabiktima. Mula noon, patuloy na ang pagdami ng mga naging kaso ng child abuse (Pigura 1). Nagsimula lamang muli itong bumaba noong 2002, sa termino ni Dating Pangulo Gloria Macapagal Arroyo. Mula sa 10,529 na kaso, naging 9,622 na lamang ang mga ito. Ito ay maaaring nangyari dahil sa ipinatupad ni Arroyo na Executive Order No.56 series of 2001, na Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 46
  • 48. naglalayong pahusayin ang proteksiyon ng mga bata na nasasama sa mga gulo laban sa terorismo, noong Nobyembre 26, 2001. Pigura 2. Talangguhit ng estatistika ng child abuse sa Pilipinas noong 2004 hanggang ang unang bahagi ng taong 2016 Pagkatapos, tuloy-tuloy na ang pagbaba ng mga kasong child abuse hanggang 2006 na maaaring dahil sa pagtanggal ng ​death penalty noong taon na iyon. Malubha rin ang pagtaas ng mga kaso noong 2010 dahil dito nangyari ang isyu ng ​pork barrel scam ​at kung iuugnay sa teoryanag ​learning theory ​na nabanggit kanina, ang bilang ng krimen ay tumaas dahil dito. Naiimpluwensiyahan ang mamamayan sa nangyayari sa lipunan. Sa mga sumunod na mga taon, pabago-bago ang estatistika ukol sa child abuse. Ngunit ayon sa talangguhit (Pigura 1 at 2), ang kaso ng child abuse abuse ay bumaba sa mga taong 1993, 2002, at 2010. Kung titignan, ito ang mga taong kakaupo pa lamang sa pwesto ng mga Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 47
  • 49. bagong presidente ng Pilipinas. Isa lamang itong hypothesis sapagkat walang datos na sumusuporta sa konklusyong ito. 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Rape 946 1,121 1,026 972 1,045 997 927 670 837 811 Physical Injuries/ Maltreatment 3,291 4,577 5,668 5,058 4,296 3,553 2,335 1,902 1,505 1,307 Acts of Lasciviousness 586 733 725 733 646 580 536 389 358 445 Violation of 7610-Child Abuse 516 516 516 516 516 .. .. .. .. .. Attempted Rape 210 303 271 321 293 244 209 118 213 221 Maltreatment 139 139 139 139 139 .. .. .. .. .. Missing/Abductio n 145 348 226 186 78 110 51 19 26 17 Child Labor/Exploitatio n 67 55 49 84 48 22 8 4 6 1 Grave Threats 290 397 588 561 420 319 223 204 182 220 Child Prostitution 29 0 52 35 41 37 6 11 15 13 Sexual Harassment 80 93 57 109 112 53 37 40 46 18 Neglect/Abandon ment 48 110 144 57 35 34 28 11 17 7 Others 422 592 671 534 404 558 1,164 1,596 2,633 3,912 Concubinage 147 202 244 192 180 121 102 93 109 109 Unjust Vexation 57 122 153 125 101 90 50 60 59 83 SUM 6973 9308 10529 9622 8354 6718 5676 5117 6006 7164 Pigura 3. Tsart ng mga kaso ng Child Abuse mula 1999 hanggang 2008. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 48
  • 50. Mula sa tsart sa itaas, makikita na mula sa taong 1999 hanggang 2008 pisikal na abuso ang pangunahing kaso ng child abuse na kinakaharap ng pamahalaan. Sumunod naman ang sekswal na abuso partikular na ang rape. Ngunit makikita rin na may malaking pagbaba sa mga kaso ng child abuse mula noong 1999 hanggang 2008. Ipinapakita nito ang maayos na pagpapatupad ng mga batas ukol sa child abuse. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 49
  • 51. KABANATA 5: BUOD AT KONKLUSYON Ayon sa Republic Act 7610 ng Saligang Batas, ang ​child abuse ay tumutukoy sa pagmamaltrato, pinagkagawian man o hindi, ng bata. Ang iba’t ibang uri nito ay ang pisikal na pang-aabuso, sekswal na pang-aabuso tulad ng ​incest, acts of lasciviousness, ​at panggagahasa, sekswal na pananamantala tulad ng prostitusyon, ​pedophilia, ​at pornograpiya, kapabayaan, pang-aalipin, mental o emosyonal na pang-aabuso at berbal na pang-aabuso. Dahil sa mga pang-aabuso na ito, nakadulot ito ng mga sikolohikal, pisikal at mental na epekto sa mga batang naabuso na maaring hindi na makababalik pa sa normal. Sabi nga sa isang kaso, pagkatapos maabuso ang isang bata, nagkaroon siya ng problema sa isipan. Nahirapan na siyang makipaghalubilo at makipag-usap sa iba pang mga tao. May iba pang mga batas laban sa pagmamaltrato sa bata tulad ng Republic Act 9262, 8353, 9208 at Executive Order No. 56, s. 2001, ngunit kailangan isaalang-alang ang mga konsiderasyon bago magsampa ng kaso. Ilan sa mga konsiderasyon na ito ay ang kalubhaan ng pananakit at intensyon ng mang-aabuso. Ang ​Anti-Child Abuse Law ay isang malaking hakbang upang matamo ang pangkalahatang kaligtasan ng mga bata sa iba’t ibang uri ng pang-aabuso. Ang bilang ng mga kaso nito ay pabago-bago marahil sa paraan ng pag-iimplementa at kaalaman ng mga mamamayan ukol dito. Ang kailangan lamang ay ang tamang pamamahala at pagpapatupad ng batas na ito upang tuluyang mapuksa ang pagsasagawa ng krimen na ito. Bilang konklusyon, napatunayan ng mga mananaliksik na ang mga batas na nakalahad ay nakatutulong sa pagpuksa ng child abuse. Ang kailangan lamang ay ang tamang pagpapatupad Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 50
  • 52. ng mga ito at ang patuloy na suporta ng publiko sa pamahalaan upang maging epektibo. Kailangan din na may sapat na kaalaman ang mga mamamayan tungkol sa mga batas upang kung may nakakita o may nakapansin mang batang inaabuso, maayos nilang matutulungan ang bata sa pamamagitan ng pagsunod sa batas. Napatunayan rin ng mga mananaliksik na ang pang-aabuso sa mga bata ay nagdudulot ng mga masasamang epekto na maaaring makapahamak sa kalagayan, kaligtasan at moralidad ng bata. Madalas ding nagbibigay ang child abuse ng hindi kanais-nais na kinabukasan para sa mga nabiktima. Ninanais din ng mga mananaliksik na ipaalam sa publiko na ang child abuse ay hindi isang biro. Ang mga biktima nito ay habang-buhay na magkakaroon ng marka ng sakit na kanilang sinapit. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 51
  • 53. TALAAN NG SANGGUNIAN ● Aguilar, N. M. (2005). ​Law and procedure on rape, sexual harassment and violence against women and children​. Quezon City, Philippines: Central Book Supply. ● Aguilar, N. M. (2012). ​Handbook on children’s rights and protection. Quezon City, Philippines: Central Book Supply. ● Ang, A. (2006). ​Child abuse: A Growing Menace​. Philippines: S.n. ● Aquino, R. C., Fr. (2005). ​The legal protection of vulnerable sectors: A guide to R.A. 9208 "The Anti-Trafficking in Persons Act" and R.A. 9262 "The Violence Against Women and Their Children Act" and implementing rules and regulations​. Quezon City, Philippines: Central Book Supply. ● Corby, B. (2000). ​Child abuse: Towards a knowledge base​. Buckingham, Philadelphia: Open University Press. ● De Los Reyes, A. L., Esquillo, M. T., Kahanding, R. (1988). ​A survey of child sexual abuse : therapy and coping. ​Manila, Philippines: De La Salle University Press ● Felix, M. L., & Paz-Ingente, R. D. (2003). ​Protecting women and children: A handbook on community-based response to violence​. Quezon City, Philippines: Center for Reproductive Health Leadership and Development, with support from Ford Foundation, Philippines. ● Guanzon, M. R. (2009). ​The Anti-Violence Against Women and Their Children Act of 2004: Republic Act no. 9262​. Manila, Philippines: Rex Book Store. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 52
  • 54. ● Munro, E., Hiddleston, T. (2015). ​Child Maltreatment Vol.1. ​United Kingdom: CPI Group (UK) Ltd, Croydon, CR0 4YY. ● Protacio-Marcelino, E., De la Cruz, M., Balamon, F., Camacho, A., & Yacat, J. (2000). Child abuse in the Philippines: An integrated literature review and annotated bibliography​. Quezon City: University of the Philippines Center for Integrative and Development Studies. Talaan ng Sanggunian Galing sa ​Internet: ● Editors (n.d.). Duration and effects of penalties. Retrieved November 02, 2016, from http://www.batasnatin.com/law-library/criminal-law/crimes-and-penalties/1299-duration- and-effects-of-penalties.html By Reason Of Prejudicial Question ● Editors (n.d.). Reclusion perpetua. Retrieved November 02, 2016, from https://en.wikipedia.org/wiki/Reclusion_perpetua referred from Aquino, Ramon C. Revised Penal Code, Vol. I ● Tanner, C., & Bicchieri, M. (n.d.). When the law is not enough. Retrieved November 6, 2016, from http://www.fao.org/publications/card/en/c/65d4e433-1e69-4b24-ab9b-951319092609/ ● Editors (n.d.). ​Pagtaas ng bilang ng mga batang inabandona, sisiyasatin ng 'Reporter's Notebook'. Published September 23,2015, from http://www.gmanetwork.com/news/story/538042/publicaffairs/reportersnotebook/pagtaas -ng-bilang-ng-mga-batang-inabandona-sisiyasatin-ng-reporter-s-notebook Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 53
  • 55. ● Editors (n.d.). Kaso ng child pornography sa Pilipinas, sisiyasatin ng 'Reporter's Notebook'. Published October 7, 2015 from http://www.gmanetwork.com/news/story/539817/publicaffairs/reportersnotebook/kaso-ng -child-pornography-sa-pilipinas-sisiyasatin-ng-reporter-s-notebook ● Rodriguez, F. (2015). Kids aren’t supposed to be for sex. Published February 26, 2015. Retrieved from:http://www.rappler.com/move-ph/issues/gender-issues/85034-commercial-sexual-e xploitation-children ● Rodriguez, F. (2015). Monsters under my bed: sexual abuse and minor girls. Published February 20, 2015. Retrieved from: http://www.rappler.com/move-ph/issues/gender-issues/83879-sexual-abuse-minor-girls ● Silverio, R., and Pabico, T. (n.d.). Ang Gobyernong GMA at Ang Mga Batang Sundalo. Retrieved from:http/philrights.org/wp-content/uploads/2010/10/Ang-gobyernong-GMA-at-ang-mga -sundalong-bata.pdf ● Miguel, A. (2016, July 20). Kahirapan, pangunahing dahilan ng pang-aabuso sa mga kabataan – DSWD. Retrieved November 17, 2016, from https://www.untvradio.com/kahirapan-pangunahing-dahilan-ng-pang-aabuso-sa-mga-kab ataan-dswd-2/ ● Pangangalaga sa ina at Kalusugan ng anak. (n.d.). Retrieved November 17, 2016, Retrieved from ​http://www.sumasen.com/manual_ph/pdf/9-7-4.pdf Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 54
  • 56. ● Virola, R. (n.d.) Abused Children!. Retrieved October 10, 2011. From http://nap.psa.gov.ph/headlines/StatsSpeak/2011/101011_rav.asp ● Yap, D. (n.d.) ​Child abuse on rise, DSWD report shows. Retrieved July 25, 2016. From http://newsinfo.inquirer.net/798772/child-abuse-on-rise-dswd-report-shows Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 55
  • 57. APPENDIX Republic of the Philippines Congress of the Philippines Metro Manila Ninth Congress Republic Act No. 7610 June 17, 1992 AN ACT PROVIDING FOR STRONGER DETERRENCE AND SPECIAL PROTECTION AGAINST CHILD ABUSE, EXPLOITATION AND DISCRIMINATION, AND FOR OTHER PURPOSES Be it enacted by the Senate and House of Representatives of the Philippines in Congress assembled:​: ARTICLE I Title, Policy, Principles and Definitions of Terms Section 1. ​Title​. – This Act shall be known as the ​"​Special Protection of Children Against Abuse, Exploitation and Discrimination Act​." Section 2. ​Declaration of State Policy and Principles​. – It is hereby declared to be the policy of the State to provide special protection to children from all firms of abuse, neglect, cruelty exploitation and discrimination and other conditions, prejudicial their development; provide sanctions for their commission and carry out a program for prevention and deterrence of and crisis intervention in situations of child abuse, exploitation and discrimination. The State shall intervene on behalf of the child when the parent, guardian, teacher or person having care or custody of the child fails or is unable to protect the child against abuse, exploitation and discrimination or when such acts against the child are committed by the said parent, guardian, teacher or person having care and custody of the same. It shall be the policy of the State to protect and rehabilitate children gravely threatened or endangered by circumstances which affect or will affect their survival and normal development and over which they have no control. The best interests of children shall be the paramount consideration in all actions concerning them, whether undertaken by public or private social welfare institutions, courts of law, administrative authorities, and legislative bodies, consistent with the principle of First Call for Children as enunciated in the United Nations Convention of the Rights of the Child. Every effort shall be exerted to promote the welfare of children and enhance their opportunities for a useful and happy life. Section 3. ​Definition of Terms​.​ – (a) "Children" refers to person below eighteen (18) years of age or those over but are unable to fully take care of themselves or protect themselves from abuse, neglect, cruelty, exploitation or discrimination because of a physical or mental disability or condition; Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 56
  • 58. (b) "Child abuse" refers to the maltreatment, whether habitual or not, of the child which includes any of the following: (1) Psychological and physical abuse, neglect, cruelty, sexual abuse and emotional maltreatment; (2) Any act by deeds or words which debases, degrades or demeans the intrinsic worth and dignity of a child as a human being; (3) Unreasonable deprivation of his basic needs for survival, such as food and shelter; or (4) Failure to immediately give medical treatment to an injured child resulting in serious impairment of his growth and development or in his permanent incapacity or death. (c) "Circumstances which gravely threaten or endanger the survival and normal development of children" include, but are not limited to, the following; (1) Being in a community where there is armed conflict or being affected by armed conflict-related activities; (2) Working under conditions hazardous to life, safety and normal which unduly interfere with their normal development; (3) Living in or fending for themselves in the streets of urban or rural areas without the care of parents or a guardian or basic services needed for a good quality of life; (4) Being a member of a indigenous cultural community and/or living under conditions of extreme poverty or in an area which is underdeveloped and/or lacks or has inadequate access to basic services needed for a good quality of life; (5) Being a victim of a man-made or natural disaster or calamity; or (6) Circumstances analogous to those abovestated which endanger the life, safety or normal development of children. (d) "Comprehensive program against child abuse, exploitation and discrimination" refers to the coordinated program of services and facilities to protected children against: (1) Child Prostitution and other sexual abuse; (2) Child trafficking; (3) Obscene publications and indecent shows; (4) Other acts of abuses; and (5) Circumstances which threaten or endanger the survival and normal development of children.​1awphi1Ÿ ARTICLE II Program on Child Abuse, Exploitation and Discrimination Section 4. ​Formulation of the Program​. – There shall be a comprehensive program to be formulated, by the Department of Justice and the Department of Social Welfare and Development in coordination with other government agencies and private sector concerned, within one (1) year from the effectivity of this Act, to protect children against child prostitution and other sexual abuse; child trafficking, obscene publications and indecent shows; other acts of abuse; and circumstances which endanger child survival and normal development. ARTICLE III Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 57
  • 59. Child Prostitution and Other Sexual Abuse Section 5. ​Child Prostitution and Other Sexual Abuse​. – Children, whether male or female, who for money, profit, or any other consideration or due to the coercion or influence of any adult, syndicate or group, indulge in sexual intercourse or lascivious conduct, are deemed to be children exploited in prostitution and other sexual abuse. The penalty of reclusion temporal in its medium period to reclusion perpetua shall be imposed upon the following: (a) Those who engage in or promote, facilitate or induce child prostitution which include, but are not limited to, the following: (1) Acting as a procurer of a child prostitute; (2) Inducing a person to be a client of a child prostitute by means of written or oral advertisements or other similar means; (3) Taking advantage of influence or relationship to procure a child as prostitute; (4) Threatening or using violence towards a child to engage him as a prostitute; or (5) Giving monetary consideration goods or other pecuniary benefit to a child with intent to engage such child in prostitution. (b) Those who commit the act of sexual intercourse of lascivious conduct with a child exploited in prostitution or subject to other sexual abuse; Provided, That when the victims is under twelve (12) years of age, the perpetrators shall be prosecuted under Article 335, paragraph 3, for rape and Article 336 of Act No. 3815, as amended, the Revised Penal Code, for rape or lascivious conduct, as the case may be: Provided, That the penalty for lascivious conduct when the victim is under twelve (12) years of age shall be reclusion temporal in its medium period; and (c) Those who derive profit or advantage therefrom, whether as manager or owner of the establishment where the prostitution takes place, or of the sauna, disco, bar, resort, place of entertainment or establishment serving as a cover or which engages in prostitution in addition to the activity for which the license has been issued to said establishment. Section 6. ​Attempt To Commit Child Prostitution​. – There is an attempt to commit child prostitution under Section 5, paragraph (a) hereof when any person who, not being a relative of a child, is found alone with the said child inside the room or cubicle of a house, an inn, hotel, motel, pension house, apartelle or other similar establishments, vessel, vehicle or any other hidden or secluded area under circumstances which would lead a reasonable person to believe that the child is about to be exploited in prostitution and other sexual abuse. There is also an attempt to commit child prostitution, under paragraph (b) of Section 5 hereof when any person is receiving services from a child in a sauna parlor or bath, massage clinic, health club and other similar establishments. A penalty lower by two (2) degrees than that prescribed for the consummated felony under Section 5 hereof shall be imposed upon the principals of the attempt to commit the crime of child prostitution under this Act, or, in the proper case, under the Revised Penal Code. ARTICLE IV Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 58
  • 60. Child Trafficking Section 7. ​Child Trafficking​. – Any person who shall engage in trading and dealing with children including, but not limited to, the act of buying and selling of a child for money, or for any other consideration, or barter, shall suffer the penalty of reclusion temporal to reclusion perpetua. The penalty shall be imposed in its maximum period when the victim is under twelve (12) years of age. Section 8. ​Attempt to Commit Child Trafficking​. – There is an attempt to commit child trafficking under Section 7 of this Act: (a) When a child travels alone to a foreign country without valid reason therefor and without clearance issued by the Department of Social Welfare and Development or written permit or justification from the child's parents or legal guardian; (c) When a person, agency, establishment or child-caring institution recruits women or couples to bear children for the purpose of child trafficking; or (d) When a doctor, hospital or clinic official or employee, nurse, midwife, local civil registrar or any other person simulates birth for the purpose of child trafficking; or (e) When a person engages in the act of finding children among low-income families, hospitals, clinics, nurseries, day-care centers, or other child-during institutions who can be offered for the purpose of child trafficking. A penalty lower two (2) degrees than that prescribed for the consummated felony under Section 7 hereof shall be imposed upon the principals of the attempt to commit child trafficking under this Act. ARTICLE V Obscene Publications and Indecent Shows Section 9. ​Obscene Publications and Indecent Shows​. – Any person who shall hire, employ, use, persuade, induce or coerce a child to perform in obscene exhibitions and indecent shows, whether live or in video, or model in obscene publications or pornographic materials or to sell or distribute the said materials shall suffer the penalty of prision mayor in its medium period. If the child used as a performer, subject or seller/distributor is below twelve (12) years of age, the penalty shall be imposed in its maximum period. Any ascendant, guardian, or person entrusted in any capacity with the care of a child who shall cause and/or allow such child to be employed or to participate in an obscene play, scene, act, movie or show or in any other acts covered by this section shall suffer the penalty of prision mayor in its medium period. ARTICLE VI Other Acts of Abuse Section 10. ​Other Acts of Neglect, Abuse, Cruelty or Exploitation and Other Conditions Prejudicial to the Child's Development​.​ – (a) Any person who shall commit any other acts of child abuse, cruelty or exploitation or to be responsible for other conditions prejudicial to the child's development including those covered Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 59
  • 61. by Article 59 of Presidential Decree No. 603, as amended, but not covered by the Revised Penal Code, as amended, shall suffer the penalty of prision mayor in its minimum period. (b) Any person who shall keep or have in his company a minor, twelve (12) years or under or who in ten (10) years or more his junior in any public or private place, hotel, motel, beer joint, discotheque, cabaret, pension house, sauna or massage parlor, beach and/or other tourist resort or similar places shall suffer the penalty of prision mayor in its maximum period and a fine of not less than Fifty thousand pesos (P50,000): Provided, That this provision shall not apply to any person who is related within the fourth degree of consanguinity or affinity or any bond recognized by law, local custom and tradition or acts in the performance of a social, moral or legal duty. (c) Any person who shall induce, deliver or offer a minor to any one prohibited by this Act to keep or have in his company a minor as provided in the preceding paragraph shall suffer the penalty of prision mayor in its medium period and a fine of not less than Forty thousand pesos (P40,000); Provided, however, That should the perpetrator be an ascendant, stepparent or guardian of the minor, the penalty to be imposed shall be prision mayor in its maximum period, a fine of not less than Fifty thousand pesos (P50,000), and the loss of parental authority over the minor. (d) Any person, owner, manager or one entrusted with the operation of any public or private place of accommodation, whether for occupancy, food, drink or otherwise, including residential places, who allows any person to take along with him to such place or places any minor herein described shall be imposed a penalty of prision mayor in its medium period and a fine of not less than Fifty thousand pesos (P50,000), and the loss of the license to operate such a place or establishment. (e) Any person who shall use, coerce, force or intimidate a street child or any other child to; (1) Beg or use begging as a means of living; (2) Act as conduit or middlemen in drug trafficking or pushing; or (3) Conduct any illegal activities, shall suffer the penalty of prision correccional in its medium period to reclusion perpetua. For purposes of this Act, the penalty for the commission of acts punishable under Articles 248, 249, 262, paragraph 2, and 263, paragraph 1 of Act No. 3815, as amended, the Revised Penal Code, for the crimes of murder, homicide, other intentional mutilation, and serious physical injuries, respectively, shall be reclusion perpetua when the victim is under twelve (12) years of age. The penalty for the commission of acts punishable under Article 337, 339, 340 and 341 of Act No. 3815, as amended, the Revised Penal Code, for the crimes of qualified seduction, acts of lasciviousness with the consent of the offended party, corruption of minors, and white slave trade, respectively, shall be one (1) degree higher than that imposed by law when the victim is under twelve (12) years age. The victim of the acts committed under this section shall be entrusted to the care of the Department of Social Welfare and Development. Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 60
  • 62. ARTICLE VII Sanctions for Establishments or Enterprises Section 11. ​Sanctions of Establishments or Enterprises which Promote, Facilitate, or Conduct Activities Constituting Child Prostitution and Other Sexual Abuse, Child Trafficking, Obscene Publications and Indecent Shows, and Other Acts of Abuse​. – All establishments and enterprises which promote or facilitate child prostitution and other sexual abuse, child trafficking, obscene publications and indecent shows, and other acts of abuse shall be immediately closed and their authority or license to operate cancelled, without prejudice to the owner or manager thereof being prosecuted under this Act and/or the Revised Penal Code, as amended, or special laws. A sign with the words "off limits" shall be conspicuously displayed outside the establishments or enterprises by the Department of Social Welfare and Development for such period which shall not be less than one (1) year, as the Department may determine. The unauthorized removal of such sign shall be punishable by prision correccional. An establishment shall be deemed to promote or facilitate child prostitution and other sexual abuse, child trafficking, obscene publications and indecent shows, and other acts of abuse if the acts constituting the same occur in the premises of said establishment under this Act or in violation of the Revised Penal Code, as amended. An enterprise such as a sauna, travel agency, or recruitment agency which: promotes the aforementioned acts as part of a tour for foreign tourists; exhibits children in a lewd or indecent show; provides child masseurs for adults of the same or opposite sex and said services include any lascivious conduct with the customers; or solicits children or activities constituting the aforementioned acts shall be deemed to have committed the acts penalized herein. ARTICLE VIII Working Children Section 12. ​Employment of Children​. – Children below fifteen (15) years of age may be employed except: (1) When a child works directly under the sole responsibility of his parents or legal guardian and where only members of the employer's family are employed: Provided, however, That his employment neither endangers his life, safety and health and morals, nor impairs his normal development: Provided, further, That the parent or legal guardian shall provide the said minor child with the prescribed primary and/or secondary education; or (2) When a child's employment or participation in public & entertainment or information through cinema, theater, radio or television is essential: Provided, The employment contract concluded by the child's parent or guardian, with the express agreement of the child concerned, if possible, and the approval of the Department of Labor and Employment: Provided, That the following requirements in all instances are strictly complied with: (a) The employer shall ensure the protection, health, safety and morals of the child; Abadejos | Bello | Chua | Salita​ 61