Forum Przyszłości Dzielnic - konferencja "Dzielnice naszych marzeń". Prezentacja Arkadiusz Bujaka - Dyrektora Wydziału Wspierania Jednostek Pomocniczych Urzędu Miasta Poznania.
2. Koncepcja Fundacji Rozwoju
Demokracji Lokalnej
Przesłanki reformy:
• znaczne rozdrobienie pod względem powierzchni i liczby
mieszkańców;
• tzw. „białe plamy” na mapie miasta (ok. 14%);
• słabnące zaangażowanie społeczne;
• niedostosowane ramy organizacyjne i prawne;
• brak profesjonalnego wsparcia administracyjnego;
• zbyt małe środki finansowe na działalność JP,
niedostosowane do zakresu zadań.
3. Koncepcja Fundacji Rozwoju
Demokracji Lokalnej
Ogólne cele reformy:
• rozwój społeczeństwa obywatelskiego i samorządności
na poziomie lokalnym;
• aktywizacja mieszkańców;
• poprawienie jakości obsługi mieszkańców;
• zwiększenie efektywności wydawania środków
publicznych;
• lepsze skoordynowanie zadań na poziomie samorządu
miejskiego, pod kątem potrzeb JP;
• utworzenie dzielnic.
4. Koncepcja Fundacji Rozwoju
Demokracji Lokalnej
Założenia reformy
1) Utworzenie 16 dzielnic, z liczbą mieszkańców od 20 do 40
tys., oraz organami: Radą dzielnicy i Zarządem dzielnicy.
5. Koncepcja Fundacji Rozwoju
Demokracji Lokalnej
Założenia reformy:
2) Zwiększenie kompetencji JP poprzez przekazanie realizacji
zadań m.in. w zakresie:
• placówek oświatowych;
• kultury, sportu i rekreacji;
• bezpieczeństwa;
• dróg i chodników;
• skwerów i zieleńców.
6. Koncepcja Fundacji Rozwoju
Demokracji Lokalnej
Założenia reformy:
3) Reprezentowanie wspólnoty dzielnicowej m. in. w formie:
• opiniowania zamierzeń, przedsięwzięć i inwestycji
Miasta na terenie dzielnicy;
• prawa Rady Dzielnicy do inicjatywy uchwałodawczej
w Radzie Miasta, w sprawach dotyczących dzielnicy;
• współpracę z lokalnymi wspólnotami, organizacjami
pozarządowymi.
7. Koncepcja Fundacji Rozwoju
Demokracji Lokalnej
Założenia reformy:
4) Bezpośrednia obsługa mieszkańców poprzez utworzenie
na terenie każdej dzielnicy:
• jednostki budżetowej obsługującej jej organy i
realizującej przekazane zadania;
• Punktu Obsługi Interesantów, gdzie każdy mieszkaniec
będzie miał możliwość załatwienia podstawowych
spraw oraz skorzystać z darmowego internetu;
• placówki Straży Miejskiej.
8. Koncepcja Fundacji Rozwoju
Demokracji Lokalnej
Organy dzielnicy i ich obsługa:
1) Rada dzielnicy:
• 15-21 radnych;
• wybieranych na 4-letnia kadencję;
• w okręgach jednomandatowych;
• w ciągu 4-8 m-cy po wyborach samorządowych;
• obligatoryjna komisja rewizyjna i fakultatywne komisje
problemowe.
9. Koncepcja Fundacji Rozwoju
Demokracji Lokalnej
Organy dzielnicy i ich obsługa:
2) Zarząd dzielnicy:
• 3-5 członków, wybieranych przez Radę;
• Na czele z Przewodniczącym Zarządu.
3) Obsługa organów dzielnicy:
• utworzenie tzw. administracji dzielnicowej, w postaci
jednostki budżetowej;
• szerokie kompetencje w stosunku do jednostki
budżetowej (m.in. uchwalanie przez Radę regulaminu
organizacyjnego, zatwierdzanego przez Prezydenta,
zatrudnianie i zwalnianie pracowników).
10. Koncepcja Fundacji Rozwoju
Demokracji Lokalnej
Finanse JP:
• „pogłówne”(kwota wyliczana na podstawie liczby
mieszkańców, wg stawki, określonej przez Radę Miasta);
• dochody z mienia powierzonego JP;
• konkursu na dofinansowanie zadań inwestycyjnych JP
(tzw. konkurs grantowy);
• 5% z podatku od nieruchomości na terenie danej dzielnicy;
• „proinwestycyjny” podatek od nowej nieruchomości,
zlokalizowanej na terenie jednostki pomocniczej – 100%
w pierwszym roku (lub po 25% przez 5 kolejnych lat, wg
indywidualnych decyzji poszczególnych dzielnic);
11. Koncepcja Fundacji Rozwoju
Demokracji Lokalnej
Finanse JP:
• podatek od posiadania psów – 100% zebranego z terenu
JP;
• dotacja miejska na bieżące funkcjonowanie i utrzymanie
oraz remonty placówek oświatowych;
• dotacja miejska na remonty i utrzymanie dróg, chodników,
utrzymanie i konserwację zieleni.
12. Koncepcja Doraźnej Komisji Rady Miasta
Poznania ds. reformy jednostek
pomocniczych miasta
Przesłanki reformy:
• zbyt duża liczba osiedli i ich znaczne zróżnicowanie
pod względem powierzchniowym i ludnościowym;
• tzw. „białe plamy” na mapie miasta (ok. 14%);
• nierespektowanie przez Miasto kompetencji
opiniodawczych osiedli;
• brak wpływu na politykę przestrzenną Miasta dotyczącą
danego osiedla;
• brak wpływu osiedli na wybór dyrektorów placówek
oświatowych na ich terenie;
13. Koncepcja Doraźnej Komisji Rady Miasta
Poznania ds. reformy jednostek
pomocniczych miasta
Przesłanki reformy:
• brak wpływu osiedli na jakość robót realizowanych
ze środków przekazanych przez osiedla;
• niesprawny system finansowania działalności osiedli;
• nadmierna biurokracja nałożona na osiedla;
• niska frekwencja w wyborach do Rad Osiedli;
• niejednolite statuty osiedli.
14. Koncepcja Doraźnej Komisji Rady Miasta
Poznania ds. reformy jednostek
pomocniczych miasta
Założenia reformy:
1) Zwiększenie kompetencji decyzyjnych w sprawach
istotnych dla społeczności lokalnej poprzez możliwość
decydowania o przeznaczeniu i kolejności wydatkowania
środków na:
• prace remontowe w zakresie lokalnych dróg
i chodników;
• konserwację zieleńców wraz z małą architekturą;
• prace remontowe w placówkach oświatowych
(ZREALIZOWANO).
15. Koncepcja Doraźnej Komisji Rady Miasta
Poznania ds. reformy jednostek
pomocniczych miasta
Założenia reformy:
2) Objęcie całego obszaru Miasta zakresem działania JP
(ZREALIZOWANO).
3) Opracowanie jednolitego statutu osiedla
(ZREALIZOWANO).
4) Wprowadzenie jednego terminu wyborów do rad osiedli
(ZREALIZOWANO).
16. Koncepcja Doraźnej Komisji Rady Miasta
Poznania ds. reformy jednostek
pomocniczych miasta
Założenia reformy:
5) Rozszerzenie w statutach zadań i kompetencji JP m.in.
poprzez:
• możliwość składania propozycji i uwag do MPZP
i Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego oraz ich opiniowania
(ZREALIZOWANO);
• prawo do inicjatywy uchwałodawczej Rady
w sprawach dotyczących osiedla
(ZREALIZOWANO);
• możliwość zgłaszania przez JP swoich przedstawicieli do
komisji odbioru robót, (ZREALIZOWANO)
• udział w wyborze dyrektorów placówek oświatowych
(ZREALIZOWANO)
17. Koncepcja Doraźnej Komisji Rady Miasta
Poznania ds. reformy jednostek
pomocniczych miasta
Założenia reformy:
6) Zagwarantowanie respektowania przyznanych funkcji
opiniodawczych poprzez obligatoryjne zasięganie przez
wydziały i mjo opinii osiedli, w sprawach określonych w
statutach, a także możliwość odwołania się do Rady Miasta,
w przypadku nieuwzględnienia opinii
(ZREALIZOWANO W CZĘŚCI).
7) Zmiana zasad zarządzania mieniem komunalnym
przekazanym osiedlom poprzez powołanie w strukturze
Urzędu Miasta - WJPM „zarządu mienia JP” (w tym
inspektor nadzoru budowlanego oraz licencjonowany
zarządca nieruchomościami), który zajmowałby się obsługą
i zarządzeniem mieniem komunalnym, powierzonym
osiedlom
(W TRAKCIE REALIZACJI).
18. Koncepcja Doraźnej Komisji Rady Miasta
Poznania ds. reformy jednostek
pomocniczych miasta
Założenia reformy:
8) Zmiana sposobu finansowania działalności jp:
• środki naliczone proporcjonalnie do liczby
mieszkańców i powierzchni osiedla
(ZREALIZOWANO);
• udział w dochodach z podatku od nieruchomości
(ZREALIZOWANO);
• dochody z mienia przekazanego osiedlu do
zarządzania i korzystania
(ZREALIZOWANO);
• darowizny na rzecz Miasta, przekazane dla osiedla
(ZREALIZOWANO);
19. Koncepcja Doraźnej Komisji Rady Miasta
Poznania ds. reformy jednostek
pomocniczych miasta
Założenia reformy:
8) Zmiana sposobu finansowania działalności jp:
• środki celowe na zadania, związane z remontami dróg
i chodników, konserwacją zieleńców wraz z małą
architekturą, remonty w placówkach oświatowych
(ZREALIZOWANO);
• środki na pokrycie wydatków, związanych z obsługą
kancelaryjno-administracyjną JP oraz opłatą za
siedziby organów osiedli
(ZREALIZOWANO);
20. Koncepcja Doraźnej Komisji Rady Miasta
Poznania ds. reformy jednostek
pomocniczych miasta
Założenia reformy:
8) Zmiana sposobu finansowania działalności jp (c.d.):
• zagwarantowanie dodatkowych środków wolnych,
w przypadku dobrowolnego połączenia się osiedli
(ZREALIZOWANO);
• konkurs na dofinansowanie zadań inwestycyjnych
jednostek pomocniczych Miasta – osiedli
(ZREALIZOWANO).
21. Koncepcja Doraźnej Komisji Rady Miasta
Poznania ds. reformy jednostek
pomocniczych miasta
Założenia reformy:
9) Zmiana sposobu obsługi organów jp:
• oddelegowanie do stałej i pełnej obsługi
administracyjno-kancelaryjnej jednego pracownika
Wydziału Wspierania Jednostek Pomocniczych Miasta;
• skierowany do obsługi pracownik, podlegałby
w wymiarze służbowym Prezydentowi Miasta,
a w zakresie merytorycznej obsługi Przewodniczącym
Zarządu i Rady
(NIE ZREALIZOWANO).
22. Koncepcja Doraźnej Komisji Rady Miasta
Poznania ds. reformy jednostek
pomocniczych miasta
Założenia reformy:
9) Zmiana sposobu obsługi organów jp:
• przejęcie całości obsługi kancelaryjno-administracyjnej
przez Urząd Miasta, w tym:
a) pełnienie dyżurów w siedzibie JP
(NIE ZREALIZOWANO);
b) prowadzenie dokumentacji organów osiedla
(ZREALIZOWANO);
c) przygotowanie i protokołowanie sesji Rad
i posiedzeń Zarządów (ZREALIZOWANO);
d) opracowywanie planów wydatków, umów
zamówień na realizację zadań osiedli
(ZREALIZOWANO).
23. Koncepcja Doraźnej Komisji Rady Miasta
Poznania ds. reformy jednostek
pomocniczych miasta
Założenia reformy:
10) Konsolidacja JP w jednostki „optymalnej” wielkości,
adekwatne do zwiększonego zakresu kompetencji:
• zaproponowano dowolne łączenie się osiedli
w większe jednostki;
• wprowadzono podział na trzy grupy osiedli,
uwzględniając ich lokalizację, gęstość zaludnienia
i zabudowy:
a) wielorodzinne, b) mieszane, c) peryferyjne;
24. Koncepcja Doraźnej Komisji Rady Miasta
Poznania ds. reformy jednostek
pomocniczych miasta
Założenia reformy:
10) Konsolidacja JP w jednostki „optymalnej” wielkości,
adekwatne do zwiększonego zakresu kompetencji:
• określono min. próg ludnościowy dla ww. typów
osiedli;
• oszacowano, że powstanie 36-38 osiedli
(NIE ZREALIZOWANO);
• stworzenie możliwość tworzenia jednostek niższego
rzędu – rejonów, w celu zachowania kapitału
społecznego mniejszych osiedli
(ZREALIZOWANO).
25. Koncepcja Doraźnej Komisji Rady Miasta
Poznania ds. reformy jednostek
pomocniczych miasta
Planowany układ JP
26.
27. Teksty źródłowe:
1. Bul R., Problemy funkcjonowania jednostek pomocniczych
samorządu terytorialnego na przykładzie miasta Poznania,
Poznań 2010.
2. Doraźna Komisja Rady Miasta Poznania ds. reformy
jednostek pomocniczych Miasta Poznania, Projekt reformy
jednostek pomocniczych Miasta Poznania, Poznań 2010.
3. Matczak P., Rady Osiedla: w poszukiwaniu sensu
lokalnego działania, Poznań 2004.
4. Matyja K., Status i przeobrażenia jednostek pomocniczych
samorządu gminnego w Polsce na przykładzie Miasta
Poznania w latach 1990-2010, praca magisterska, Poznań
2012.
5. Regulski J., Górski D., Koncepcja reformy jednostek
pomocniczych miasta Poznania, Warszawa-Szczecin 2007.
6. Materiały i opracowania własne Wydziału Wspierania
Jednostek Pomocniczych Miasta.