preprint

1. Magdalena Seta
Biblioteka Główna Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Biblioteki ELLS (The Euroleague for Life Sciences)
ELLS czyli The Euroleague for Life Sciences to sieć wiodących uczelni rolniczo-
przyrodniczych w Europie (SLU, Uppsala; LIFE, Kopenhaga; WU, Wageningen; UHOH,
Stuttgart; BOKU, Wiedeń; CULS, Praga; WULS-SGGW, Warszawa) współpracujących ze
sobą w dziedzinie nauk rolniczych i leśnych, nauk przyrodniczych, medycyny weterynaryjnej,
nauk o żywności, nauk o środowisku naturalnym oraz zarządzania zasobami naturalnymi.
Została powołana w 2001 roku przez uczelnie partnerskie i powiększona w 2006 roku o
Uniwersytet Przyrodniczy w Pradze oraz Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego w
Warszawie.
W skład organizacji wchodzą następujące uczelnie sieci:
 Uniwersytet Nauk Przyrodniczych (BOKU) w Wiedniu, Austria (University of
Natural Resources and Applied Life Science).
330 pracowników naukowych oraz 430 administracyjnych i technicznych, 5000
studentów ( w tym 15% zagranicznych) oraz ok. 500 doktorantów (w tym 17%
zagranicznych).
 Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu w Kopenhadze (LIFE), Dania
(University of Copenhagen, Faculty of Life Sciences).
700 pracowników naukowych oraz 800 technicznych i administracyjnych, 3500
studentów, w tym 400 zagranicznych z 25 krajów, a także 400 doktorantów.

2.  Szwedzki Uniwersytet Nauk Rolniczych (SLU) w Uppsali, Szwecja (Swedish
University of Agricultural Sciences).
1000 pracowników naukowych oraz 1700 administracyjnych i technicznych, 6.200
studentów (w tym 350 zagranicznych) i 750 doktorantów (w tym 25% zagranicznych).
 Uniwersytet Hohenheim (UHOH) w Stuttgarcie, Niemcy (University of Hohenheim).
890 pracowników naukowych oraz 1200. administracyjnych i technicznych, ok. 5.000
studentów (w tym 16% studentów zagranicznych).
 Uniwersytet Wageningen (WUR), Holandia (Wageningen University and Research
Centre).
650 pracowników naukowych oraz 1200 administracyjnych i technicznych, ponad
5000 studentów na studiach magisterskich, w tym ok. 550 studentów zagranicznych z 90
krajów, co roku 200 studentów (w tym ok. 1/3 studentów zagranicznych) uzyskuje stopień
doktora.
 Uniwersytet Nauk Przyrodniczych (CULS) w Pradze, Czechy (Czech University of
Life Sciences Prague).
460 pracowników naukowych i dydaktycznych oraz 800 administracyjnych i
technicznych; 14.000 studentów, w tym 370 zagranicznych, 626 doktorantów.
 Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (SGGW) (Warsaw University
of Life Sciences-SGGW).
1200 pracowników naukowych i tyle samo administracyjnych. Uczelnia kształci
rocznie 27000 studentów.
EUROLIGA stawia sobie za cel przygotowywanie i prowadzenie wspólnych
programów badawczych i dydaktycznych, ułatwianie mobilności studentów i nauczycieli
akademickich poprzez uproszczenie stosowanych procedur oraz zapewnienie wysokiej
jakości nauczania.
Programy dydaktyczne oferowane przez uczelnie sieci ELLS obejmują obecnie
realizowane w tych uczelniach programy magisterskie uwzględniające dwustronną
uznawalność przedmiotów i system ECTS-ów oraz wspólne programy krótkoterminowe
realizowane w ramach tzw. „szkół letnich”. W planach jest opracowanie i wdrożenie
wspólnych programów magisterskich z obopólnym uznawaniem dyplomów.
Współpraca w ramach ELLS oferuje studentom:
 Międzynarodowe Wakacyjne Intensywne Kursy Akademickie (Szkoły Letnie),
 Międzynarodowe Programy Magisterskie,
 Wymianę Studentów – Stypendia i Nagrody,
2

3.  Międzynarodową Współpracę Uczelni Zrzeszonych.
W ramach wyjazdów szkoleniowych z programu LLP-Erasmus oraz dzięki udziałowi
w projekcie ICTAS (Intercultural Communication Training for Administrative Staff –
Szkolenie z Komunikacji Międzykulturowej dla Pracowników Administracyjnych), mającym
na celu wypracowanie standardów komunikacji międzykulturowej w szkołach wyższych,
możliwy był wyjazd do trzech działających w sieci ELLS uczelni i poznanie ich bibliotek.
Uczestnicząc w projekcie wizytowano trzy biblioteki uczelni partnerskich. Mają one
zbliżone zadania, jednakże obsługują zróżnicowaną liczbę czytelników, co wynika z
wielkości uczelni. Dzięki odbytym w bibliotekach spotkaniom i uzyskanym informacjom
możliwe było porównanie ich oraz poznanie funkcjonujących rozwiązań organizacyjnych.
Biblioteka Uniwersytetu Nauk Przyrodniczych (BOKU) w Wiedniu położona jest w
sercu kampusu w odrestaurowanym, głównym budynku uczelni (Fot. 1.). Poza Biblioteką
Główną sieć tworzą cztery biblioteki wydziałowe zlokalizowane w budynkach
poszczególnych Wydziałów.
Fot. 1. Gmach główny Uniwersytetu Nauk Przyrodniczych (BOKU) w Wiedniu
Fot. Marek Drewnowski
3

4. Bibliotekę Główną tworzą departamenty związane z drogą książki tj. gromadzeniem
wydawnictw zwartych i ciągłych, opracowaniem, udostępnianiem i wypożyczaniem, a także z
działalnością szkoleniowo-informacyjną, takie jak:
 oddział gromadzenia zajmujący się pozyskiwaniem nowych dokumentów;
 oddział katalogowania opracowujący zbiory pod względem formalnym;
 dział opracowania rzeczowego;
 oddział informacji i zbiorów cyfrowych zajmujący się informacją naukową,
szkoleniami (również w formie e-learningu) oraz wszelkiego rodzaju działaniami
zapewniającymi dostęp do informacji;
 dział udostępniania i wypożyczalnia międzybiblioteczna, zajmujący się obsługą
czytelników i wypożyczeniami;
 oddział zbiorów specjalnych zajmujący się gromadzeniem i opracowaniem zbiorów
specjalnych;
 archiwum uniwersyteckie, które również wchodzi w skład biblioteki.
Biblioteka oferuje użytkownikom wygodny dostęp do zbiorów. Wolny dostęp do
zbiorów obejmuje zdecydowaną ich większość, włączając w to czasopisma, kartografię oraz
prace dyplomowe. Czytelnicy korzystają z nich samodzielnie w przestronnej czytelni, której
ozdobą jest duże, panoramiczne okno (Fot. 2.).
Fot. 2. Czytelnia Biblioteki Głównej Uniwersytetu Nauk Przyrodniczych (BOKU) w Wiedniu
Fot. Marek Drewnowski
4

5. Księgozbiór dydaktyczny znajduje się w wydzielonym miejscu i można go
wypożyczać, ponadto czytelnicy mogą wypożyczać pozycje dostępne w czytelni i oznaczone
zieloną nalepką (w sumie aż 15 pozycji na 30 dni). W osobnym pomieszczeniu użytkownicy
mają dostęp do kserokopiarek i profesjonalnego skanera, dzięki temu pracujące głośno
urządzenia nie zakłócają spokoju w czytelni.
W skład sieci ELLS wchodzi również Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu
(LIFE) w Kopenhadze, do niedawna będący Królewskim Uniwersytetem Rolniczo-
Weterynaryjnym. Ze względu na strukturę Uniwersytetu biblioteka stanowi organizacyjnie i
administracyjnie część Wydziału, ale jest także częścią sieci Biblioteczno-Informacyjnej
Uniwersytetu Kopenhaskiego. Biblioteka mieści się w osobnym, nowoczesnym budynku,
oddanym do użytku w 1995 roku (Fot. 3.).
Fot. 3. Budynek Biblioteki Głównej Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu (LIFE) w Kopenhadze
Fot. Magdalena Seta
Struktura organizacyjna odbiega tu od znanej nam drogi książki i stanowią ją:
 dział dostarczania dokumentów zajmujący się obsługą wypożyczeń i udostępnianiem
oraz gromadzeniem;
 zespół informacyjny zajmujący się promocją i marketingiem zasobów informacyjnych
i usług oferowanych przez bibliotekę, a także propagowaniem badań i szkoleń
5

6. prowadzonych na Wydziale, ponadto zespół ten prowadzi różnego rodzaju szkolenia
dla użytkowników w zakresie pozyskiwania informacji;
 dział dokumentacji, zajmujący się rejestracją publikacji pracowników Wydziału,
wspierający także tych pracowników w wykonywaniu tematycznych zestawień
bibliograficznych;
 centrum edukacji IT, które przede wszystkim ma ułatwiać nauczycielom akademickim
wykorzystanie nowych technologii w nauczaniu. Centrum oferuje szkolenia w tym
zakresie oraz wsparcie techniczne i dydaktyczne w tworzeniu e-learningu.
 obsługa informatyczna, dbająca o sieć komputerową.
W tej bibliotece zrezygnowano z podziału wynikającego z drogi książki,
uwzględniono natomiast całość obsługi czytelnika potrzebującego jednego rodzaju informacji
czy dokumentu. Zajmują się tym bibliotekarze dziedzinowi, którzy wyszukują, gromadzą i
opracowują potrzebne czytelnikom zasoby. Czytelnicy mają do dyspozycji stanowiska
komputerowe, przestronne czytelnie a nawet kącik dla dzieci. Biblioteka jest bardzo otwarta
na różne potrzeby użytkowników, nie ma nawet wydzielonej szatni. Czytelnicy potrzebujący
miejsca do cichej spokojnej pracy mogą skorzystać z zamkniętej czytelni. Zbiory znajdujące
się w wolnym dostępie pogrupowane są w 12 głównych działach oznaczonych każdy innym
kolorem, tak aby łatwo je było zidentyfikować. Czytelnicy mogą wypożyczać wszystkie
dostępne materiały, co czasami przysparza kłopotu, ponieważ trudno skorzystać z
„upatrzonej” pozycji. Biblioteka jest popularnym miejscem do pracy chętnie odwiedzanym
przez studentów.
Biblioteka Czeskiego Uniwersytetu Nauk Przyrodniczych (CULS) w Pradze również
mieści się w osobnym, nowoczesnym budynku położonym na terenie kampusu
uniwersyteckiego (Fot. 4.). W strukturze uczelni biblioteka stanowi połączenie z centrum
konferencyjnym i informacyjnym.
6

7. Fot. 4. Budynek Centrum Szkoleniowo-Informacyjnego Czeskiego Uniwersytetu Nauk Przyrodniczych
(CULS) w Pradze
Fot. Magdalena Seta
Struktura organizacyjna wygląda zupełnie odmiennie i opiera się na podziale na
czynności związane z funkcjonowaniem biblioteki i części obsługującej szkolenia i
konferencje. Składają się na nią:
 dział podstawowy biblioteki zajmujący się gromadzeniem, katalogowaniem oraz
udostępnianiem wszystkich rodzajów zbiorów;
 dział informacji wtórnych i rozwoju zajmujący się szkoleniami użytkowników w
zakresie pozyskiwania informacji, a także wyszukiwaniem i udostępnianiem
informacji naukowej;
 dział obsługi i promocji obsługujący głównie czynności związane z organizowaniem
spotkań i konferencji; dział ten zajmuje się również wydawaniem kart bibliotecznych.
Czytelnicy mogą tu korzystać z czytelni, osobnej wypożyczalni oraz sal
komputerowych. Księgozbiór zgromadzony w czytelni nie może być wypożyczany. Studenci
chętnie korzystają z osobnej wypożyczalni podręczników oraz z komputerów z dostępem do
Internetu. Biblioteka prowadzi szeroko rozumianą działalność informacyjną oraz szkolenia
czytelników. Szczególnie rozwinięte są szkolenia i warsztaty z zakresu korzystania z baz
danych.
7

8. Wyraźnie widać, że zaprezentowane biblioteki różnią się od siebie, szczególnie jeśli
chodzi o strukturę i sposób działania. Wszystkie odwiedzone biblioteki skupiają uwagę na
użytkowniku i jego potrzebach. Najbardziej otwartą formę reprezentuje biblioteka
Kopenhaska, w której czytelnik ma niewiele ograniczeń i może do woli korzystać z zasobów
biblioteki. W Pradze natomiast obowiązuje ograniczony dostęp do zbiorów, niewielki
księgozbiór w wolnym dostępie oraz „okienko” wypożyczalni. Biblioteka w Wiedniu
natomiast reprezentuje model pośredni, z dużymi możliwościami łatwego korzystania ze
zbiorów ale z ograniczeniem swobodnego poruszania się po jej terenie (szatnia, bramki). W
każdej z odwiedzonych bibliotek widać jednak otwarcie na czytelnika i jego potrzeby.
Dzięki poznaniu zasad funkcjonowania bibliotek uczelni ściśle współpracujących ze
sobą, możliwe było lepsze zrozumienie potrzeb i przyzwyczajeń czytelników Biblioteki
SGGW w Warszawie, będących regularnymi studentami innych uczelni wchodzących w skład
ELLS.
Wykorzystane źródła:
Strony www (dostęp 15 sierpnia 2011 r.):
http://www.llp.org.pl/
http://www.euroleague-study.org/
http://www.boku.ac.at/bib.html?&L=1
http://www.bvfb.life.ku.dk/English/About/history.aspx
http://www.sic.czu.cz/en/
8