مرجع اجتماعی: به سوی یک نظریه یکپارچه استاد:دکتر امیررضا اصنافی آموزشیار: دکتر مریم پاکدامن ارائه کنندگان: الهام حیدری، فرشته مهدیخواه، محمدرضا خورسندی، محمد سلیمانی دی ماه 1396

1. ‫خدا‬ ‫نام‬ ‫به‬

2. Social reference: Toward a unifying
theory
Pnina Shachaf
Library & Information Science Research
Volume 32, Issue 1, January 2010, Pages 66-76
‫اجتماعی‬ ‫مرجع‬:‫نظریه‬ ‫یک‬ ‫سوی‬ ‫به‬‫یکپارچه‬
‫استاد‬:‫اصنافی‬ ‫امیررضا‬ ‫دکتر‬
‫آموزشیار‬:‫پاکدامن‬ ‫مریم‬ ‫دکتر‬
‫کنندگان‬ ‫ارائه‬:،‫مهدیخواه‬ ‫فرشته‬‫الهام‬‫سلیمانی‬ ‫محمد‬ ،‫خورسندی‬ ‫محمدرضا‬ ،‫حیدری‬
‫ماه‬ ‫دی‬1396

3. Pnina Fichman / Pnina Shachaf
‫پنینا‬‫فیچمن‬(‫شاسف‬)‫استاد‬‫دانشکده‬‫علوم‬‫کتابداری‬‫و‬‫اطالع‬،‫رسانی‬‫مدیر‬‫مرکز‬‫ر‬‫اف‬
‫کالینگ‬‫اطالعات‬‫انسانی‬‫و‬‫کارشناسی‬‫ارشد‬‫دانشکده‬‫علوم‬‫انسانی‬‫وابسته‬‫به‬‫دانشکد‬‫ه‬
‫مطالعات‬‫جهانی‬‫و‬‫بین‬‫المللی‬‫در‬‫ایندیانا‬‫است‬.
‫او‬‫در‬‫حال‬‫حاضر‬‫استاد‬‫دانشکده‬،‫کامپیوتر‬‫محاسبات‬‫و‬‫مهندسی‬‫و‬‫مدیر‬‫مرکز‬‫رابرت‬‫کال‬‫ینگ‬
‫برای‬‫اطالعات‬‫انسانی‬‫اجتماعی‬‫است‬.‫او‬‫دکترای‬‫خود‬‫را‬‫از‬‫دانشگاه‬‫کارولینای‬‫شمالی‬
‫دریافت‬‫کرد‬.‫تحقیقات‬‫او‬‫در‬‫زمینه‬‫ی‬‫فناوری‬‫اطالعات‬،‫متمرکز‬‫بر‬‫تعامل‬‫بین‬‫فناوری‬‫های‬
‫اطالعاتی‬‫و‬‫ارتباطات‬‫و‬‫تنوع‬‫فرهنگی‬‫در‬‫جوامع‬‫آنالین‬‫و‬‫تیم‬‫های‬‫مجازی‬‫و‬‫رفتار‬‫های‬
‫انحرافی‬‫آنالین‬‫مانند‬‫تسلیحات‬‫و‬‫تبعیض‬‫است‬.‫او‬‫همچنین‬‫در‬‫زمینه‬‫اطالعات‬‫میانج‬‫یگری‬
‫پژوهش‬‫می‬‫کند‬.‫عالوه‬‫بر‬‫پنج‬‫کتاب‬،‫او‬‫مقاله‬‫های‬‫او‬‫در‬‫زمینه‬«‫اطالعات‬‫و‬‫مدیریت‬»،‫در‬
‫مجله‬‫انجمن‬‫علوم‬‫و‬‫فن‬‫آوری‬،‫آمریکا‬‫مجله‬‫علوم‬‫اطالعات‬‫و‬‫بسیاری‬‫دیگر‬‫از‬‫مراکز‬‫چاپ‬
‫شده‬‫است‬.
‫تحصیالت‬:
Ph.D.‫در‬‫دانشگاه‬‫کارولینای‬‫شمالی‬Chapel Hill،2003
‫ایمیل‬:fichman@indiana.edu
‫تلفن‬:812-856-1587

4. ‫چکیده‬
‫این‬‫مقاله‬‫یک‬‫چارچوب‬‫اجتماعی‬-‫تکنیکی‬‫برای‬‫تجزیه‬‫و‬،‫تحلیل‬
‫ارزیابی‬‫و‬‫درک‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫را‬‫پیشنهاد‬‫می‬‫دهد‬‫که‬‫از‬‫یک‬‫رویکرد‬
‫ورودی‬-‫پردازش‬-‫خروجی‬(IPO)‫برای‬‫یک‬‫کار‬‫گروهی‬‫مجازی‬‫تشکیل‬
‫شده‬‫است‬.‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫به‬‫خدمات‬‫پرسش‬‫و‬‫پاسخ‬‫آنالین‬
‫اشاره‬‫دارد‬‫که‬‫بیشتر‬‫در‬‫قسمت‬Q&A‫سایت‬‫ها‬‫ارائه‬‫می‬‫شود‬.
‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫مشابه‬‫مرجع‬‫کتابخانه‬‫است‬‫ولی‬‫تفاوتهایی‬‫نیز‬‫ب‬‫ا‬
‫مرجع‬‫سنتی‬‫دارد‬.‫در‬‫واقع‬‫یک‬‫تالش‬‫گروهی‬‫مشترک‬‫با‬‫استفاده‬‫ا‬‫ز‬
‫ویکی‬‫ها‬‫و‬‫سایر‬‫زیر‬‫ساخت‬‫های‬‫وب‬2.0‫است‬.

5. ‫مقدمه‬
‫با‬‫ظهور‬‫وب‬2.0‫و‬‫رشد‬‫سریع‬‫سایت‬‫های‬‫اجتماعی‬‫مشارکتی‬‫مانند‬،‫فلیکر‬‫یوتی‬،‫وب‬
‫ویکی‬‫پدیا‬،‫یاهو‬‫و‬،‫غیره‬‫بسیاری‬‫از‬‫مفاهیم‬‫سنتی‬‫جستجو‬‫و‬‫بازیابی‬‫اطالع‬‫ات‬
‫تحت‬‫تاثیر‬‫قرار‬‫گرفت‬.‫و‬‫با‬‫افزایش‬‫تمایل‬‫مردم‬‫برای‬‫به‬‫اشتراک‬‫گذاری‬‫اطالع‬‫ات‬
‫سایت‬‫های‬‫اجتماعی‬Q&A‫به‬‫وجود‬‫آمدند‬.‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫آنالین‬‫در‬‫واقع‬‫گذر‬‫از‬
‫پرسش‬‫و‬‫پاسخ‬‫رو‬‫در‬‫رو‬‫و‬‫استفاده‬‫از‬‫تکنولوژی‬‫ساده‬‫است‬.‫رشد‬‫سریع‬‫سایت‬-
‫های‬‫پرسش‬‫و‬‫پاسخ‬‫با‬‫راه‬‫اندازی‬‫فن‬‫آوری‬‫وب‬2.0(‫شکل‬‫ویکی‬)‫و‬‫مشارکت‬‫انبوه‬
‫کاربر‬‫امکان‬‫پذیر‬‫و‬‫تسهیل‬‫شد‬.‫هدف‬‫این‬‫مقاله‬‫در‬‫واقع‬‫ارائه‬‫چارچوب‬‫برای‬‫مرجع‬
‫اجتماعی‬‫است‬.‫چارچوبی‬‫که‬‫با‬‫یک‬‫رویکرد‬‫اجتماعی‬-‫تکنیکی‬‫شیوه‬‫مرجع‬‫گذش‬‫ته‬
‫را‬‫با‬‫اثر‬‫بخشی‬‫گروه‬‫ترکیب‬‫می‬‫کند‬.
‫این‬‫چارچوب‬‫نیاز‬‫به‬‫یک‬‫نظریه‬‫علمی‬‫دارد‬‫که‬‫بر‬‫اساس‬‫ادغام‬‫شیوه‬‫مرجع‬‫کتاب‬‫خانه‬
‫با‬‫مدل‬‫های‬IPO(‫مجازی‬‫و‬‫تجمعی‬)‫و‬‫اثربخشی‬‫گروهی‬‫است‬.‫این‬‫ادغام‬‫با‬‫مدل‬
IPO‫مرجع‬،‫اجتماعی‬‫تحقیقات‬‫مرجع‬‫سنتی‬‫را‬‫گسترش‬‫می‬‫دهد‬‫و‬‫محدودیت‬
‫های‬‫آن‬‫را‬‫از‬‫بین‬‫می‬‫برد‬.

6. ‫مرجع‬‫اجتماعی‬
‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫اغلب‬‫ازدو‬‫ویژگی‬‫کلیدی‬‫وب‬‫دویی‬‫يعني‬‫ها‬‫ویکی‬(‫ویا‬‫دیگر‬
‫های‬‫زیرساخت‬‫وب‬‫دویی‬)‫و‬‫مشارکت‬‫استفاده‬‫می‬‫کند‬.
‫هر‬‫سوالی‬‫که‬‫در‬‫یک‬‫سایت‬Q&A‫ارسال‬‫شده‬‫تحت‬‫دسته‬‫بندی‬‫های‬‫موضوعی‬
‫گسترده‬‫قرار‬‫گیرد‬‫می‬.‫کاربران‬‫میتوانند‬‫به‬‫سواالت‬‫پاسخ‬‫داده‬‫و‬‫آنها‬‫را‬‫دسته‬‫بندی‬‫و‬‫رتبه‬
‫بندی‬‫کنندو‬‫همچنین‬‫می‬‫توانند‬‫پاسخ‬‫های‬‫قبلی‬،‫راتوضیح‬‫اصالح‬‫یا‬‫نقص‬‫کند‬‫ک‬‫ه‬‫از‬‫یک‬
‫سایت‬‫تا‬‫سایت‬‫دیگر‬‫متفاوت‬‫است‬.‫به‬،‫طورمتوسط‬‫بیش‬‫ازدو‬‫پاسخ‬‫برای‬‫هر‬‫سوال‬
‫توسط‬‫داوطلبان‬‫ثبت‬‫شده‬‫است‬.‫ازآنجا‬‫که‬‫برخی‬‫از‬‫کاربران‬‫به‬‫احتمال‬‫بیشتر‬‫پاسخ‬‫های‬
‫بهتری‬‫می‬،‫دهند‬‫برخی‬‫از‬‫های‬‫سایت‬Q&A،‫اعتبار‬‫کاربر‬‫را‬‫که‬‫با‬‫مجموعه‬‫ای‬‫از‬
‫معیارهای‬‫خاص‬‫سایت‬‫تعیین‬‫می‬‫کنند‬.‫تعداد‬‫کمی‬‫از‬‫کاربران‬‫بسیار‬‫فعال‬‫در‬‫این‬‫س‬‫ایت‬
‫ها‬‫تنها‬‫به‬‫سواالت‬‫پاسخ‬‫می‬‫دهند‬‫و‬‫چیزی‬‫پرسند‬‫نمی‬‫با‬‫وجود‬‫این‬‫کاربران‬‫توانند‬‫می‬‫به‬
‫طور‬‫همزمان‬‫در‬‫نقش‬‫های‬‫مختلف‬
(،‫درخواست‬،‫پاسخ‬‫ارزیابی‬‫و‬‫دسته‬‫بندی‬‫سواالت‬)
‫شرکت‬،‫کنند‬‫تنها‬‫حدود‬‫یک‬‫پنجم‬‫کاربران‬‫درنقشهای‬‫دوگانه‬
‫پرسیدن‬‫و‬‫پاسخ‬‫دادن،شرکت‬‫دارند‬.

7. ‫مرجع‬ ‫و‬ ‫اجتماعی‬ ‫مرجع‬ ‫خدمات‬ ‫بین‬ ‫ها‬ ‫شباهت‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫تفاوت‬‫کتابخانه‬
‫شباهت‬:
-‫مشغولند‬ ‫کاربران‬ ‫سواالت‬ ‫پاسخگویی‬ ‫به‬ ‫دو‬ ‫هر‬.
-‫می‬ ‫ارائه‬ ‫آنالین‬ ‫خدمات‬ ‫دو‬ ‫هر‬‫دهند‬.
‫تفاوت‬:
-‫کتابداران‬ ‫سنتی‬ ‫مرجع‬ ‫در‬ ‫ولی‬ ‫دارند‬ ‫دست‬ ‫پاسخگویی‬ ‫مراحل‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫کاربران‬ ‫اجتماعی‬ ‫مرجع‬ ‫در‬
‫هستند‬ ‫وظیفه‬ ‫این‬ ‫دار‬ ‫عهده‬.
-‫مرجع‬‫ویکی‬ ‫پایه‬ ‫بر‬ ‫اغلب‬ ‫اجتماعی‬‫کانا‬ ‫از‬ ‫سنتی‬ ‫مرجع‬ ‫صورتیکه‬ ‫در‬ ‫است‬ ‫ها‬‫ل‬‫و‬ ‫همزمان‬ ‫های‬
‫می‬ ‫استفاده‬ ‫دور‬ ‫راه‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫فردی‬ ‫خدمات‬ ‫برای‬ ‫همزمان‬ ‫غیر‬‫شود‬.
-‫در‬‫است‬ ‫دو‬ ‫به‬ ‫دو‬ ‫سنتی‬ ‫کتابخانه‬ ‫مرجع‬ ‫در‬ ‫ولی‬ ‫است‬ ‫گروهی‬ ‫مرجع‬ ‫برخورد‬ ‫اجتماعی‬ ‫مرجع‬.
-‫بر‬‫کارب‬ ‫یعنی‬ ‫است‬ ‫باال‬ ‫به‬ ‫پایین‬ ‫رویکرد‬ ‫اجتماعی‬ ‫مرجع‬ ‫خدمات‬ ‫در‬ ‫سنتی‬ ‫مرجع‬ ‫خدمات‬ ‫خالف‬‫ران‬
‫ویکی‬ ‫مرجع‬ ‫میز‬ ‫در‬ ‫قدرت‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫توانمند‬‫است‬ ‫متمرکز‬ ‫غیر‬ ‫پدیا‬.
-‫می‬ ‫استفاده‬ ‫انسانی‬ ‫نهاد‬ ‫و‬ ‫اطالعاتی‬ ‫منابع‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫سنتی‬ ‫مرجع‬ ‫خدمات‬ ‫خالف‬ ‫بر‬‫مرجع‬ ،‫شود‬
‫است‬ ‫متکی‬ ‫رایگان‬ ‫آنالین‬ ‫اطالعات‬ ‫و‬ ‫داوطلبان‬ ‫بر‬ ‫اجتماعی‬.

8. ‫سایت‬‫های‬Q & A‫جوامع‬ ‫عنوان‬ ‫به‬‫مجازی‬
‫برخورد‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫در‬‫محیط‬‫سایت‬‫های‬Q&A‫رخ‬‫می‬‫دهد‬‫که‬‫به‬‫عنوان‬‫جوامع‬‫مجازی‬
‫عمل‬‫می‬‫کنند‬.‫هر‬‫جامعه‬Q&A‫دارای‬‫فرهنگ‬‫و‬‫هنجارهای‬‫رفتاری‬‫خاص‬‫خود‬‫هستند‬.
‫سه‬‫نمونه‬‫از‬‫برخورد‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬:
‫ویکی‬‫پدیا‬:
‫شامل‬‫پنج‬‫کاربر‬‫است‬‫که‬‫در‬‫تعامل‬‫با‬‫یکدیگرند‬‫تا‬‫پاسخی‬‫ارائه‬‫دهند‬.‫کاربران‬‫تالش‬‫می‬‫کنند‬
‫تا‬‫خطاهای‬‫یکدیگر‬‫را‬‫اصالح‬‫کنند‬.‫در‬‫این‬‫سایت‬‫ها‬‫با‬‫توجه‬‫به‬‫فرهنگ‬‫سایت‬‫و‬‫هنجارهای‬
‫رفتاری‬‫ارتباط‬‫برقرار‬‫می‬‫شود‬.‫کاربری‬‫که‬‫سوال‬‫پرسیده‬‫است‬‫یک‬‫پیام‬‫تشکر‬‫ناخواس‬‫ته‬
‫ارسال‬‫می‬‫کند‬‫و‬‫رضایتش‬‫را‬‫از‬‫پاسخ‬‫بیان‬‫می‬‫کند‬.

9. ‫سایت‬‫های‬Q & A‫به‬‫عنوان‬‫جوامع‬‫مجازی‬
‫یاهوانسر‬:
‫شامل‬۴۶‫کاربر‬‫است‬.‫یک‬‫کاربر‬‫سوال‬‫می‬،‫پرسد‬۱۹‫کاربر‬‫پاسخ‬‫می‬‫دهند‬‫و‬۲۶‫کاربر‬‫دیگر‬
‫اظهار‬‫نظر‬‫می‬‫کنند‬.‫چندین‬‫پاسخ‬‫به‬‫یک‬‫سوال‬‫ارائه‬‫و‬‫ارزیابی‬‫می‬‫شود‬‫و‬‫توسط‬‫دیگر‬‫ک‬‫اربران‬
‫تقویت‬‫می‬‫شود‬.‫ارتباط‬‫در‬‫این‬‫نمونه‬‫شامل‬‫کار‬‫و‬‫تعامل‬‫اجتماعی‬‫است‬.
‫انسرینگ‬:
‫شامل‬‫شش‬‫کاربر‬‫است‬‫که‬‫یک‬‫نفر‬‫سوال‬‫می‬‫پرسد‬‫عالوه‬‫بر‬‫آن‬‫به‬‫پاسخ‬‫های‬‫ارائه‬‫شده‬
‫توسط‬۵‫کاربر‬‫دیگر‬‫اظهار‬‫نظر‬‫می‬‫کند‬.‫با‬‫اظهار‬‫نظر‬‫انسجام‬‫گروهی‬‫افزایش‬‫می‬‫یابد‬‫و‬
‫اعتماد‬‫ایجاد‬‫می‬‫شود‬.‫این‬‫کاربر‬‫با‬‫نظارت‬‫و‬‫هماهنگ‬‫سازی‬‫به‬‫عنوان‬‫رهبر‬‫عمل‬‫می‬‫کند‬.
‫کاربران‬‫از‬‫هنجارهای‬‫رفتاری‬‫سایت‬‫پیروی‬‫می‬‫کنند‬.
‫به‬‫طور‬‫خالصه‬‫مدیریت‬،‫تعارض‬،‫اعتماد‬،‫انسجام‬،‫انگیزه‬‫هماهنگی‬‫و‬‫پیروی‬‫از‬‫هنجارهای‬
،‫ارتباطی‬‫بخشی‬‫از‬‫برخورد‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫است‬.

10. ‫مرجع‬ ‫تحقیق‬
‫مدل‬‫های‬‫مرجع‬‫موجود‬‫به‬‫دلیل‬‫شباهتشان‬‫با‬‫دو‬‫نوع‬‫خدمات‬‫پاسخگویی‬‫به‬،‫سواالت‬‫می‬‫توانند‬‫در‬
‫توسعه‬‫چارچوب‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫کمک‬‫کنند‬.
‫در‬‫اینجا‬‫سه‬‫مدل‬‫مرجع‬‫در‬‫ارتباط‬‫بالقوه‬‫با‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫آنالین‬‫در‬‫نظر‬‫گرفته‬‫شده‬‫است‬
(،‫کروز‬1988‫؛‬،‫ریچاردسون‬1995،1999‫؛‬‫ساکستون‬‫و‬،‫ریچاردسون‬2002).
‫هر‬‫یک‬‫از‬‫این‬‫سه‬‫مدل‬‫به‬‫اختصار‬‫توصیف‬‫شده‬‫و‬‫احتمال‬‫تناسب‬‫آنها‬‫با‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫در‬‫نظر‬
‫گرفته‬‫شده‬‫است‬.
‫مدل‬‫اول‬:
‫رویکرد‬‫سیستم‬‫برای‬‫ارزیابی‬‫مرجع‬‫تحت‬‫چارچوب‬IPO
‫که‬‫از‬‫های‬‫یافته‬‫دودهه‬‫مطالعات‬‫کروز‬(1988)‫توسعه‬‫یافته‬‫است‬.‫مدل‬IPO‫او‬‫شامل‬‫سه‬‫گروه‬
‫متغیر‬‫است‬:
‫گروه‬‫اول‬‫ورودی‬‫های‬‫زیر‬‫را‬‫دارد‬:‫نوع‬،‫کتابخانه‬،‫مجموعه‬‫بودجه‬،‫کتابخانه‬‫کارمندان‬،‫مرجع‬‫رتبه‬
‫استفاده‬،‫مرجع‬،‫دسترسی‬‫خدمات‬‫و‬،‫استانداردها‬‫ماهیت‬،‫کننده‬‫مراجعه‬‫ماهیت‬‫تماس‬‫و‬‫ماهیت‬
‫سوال‬.
‫گروه‬‫دوم‬:‫شامل‬‫متغیرهای‬‫فرآیند‬‫است‬:‫مذاکره‬،‫سوال‬‫پیگیری‬،‫سواالت‬‫زمان‬‫مجاز‬‫برای‬
‫سواالت‬‫و‬‫رفتار‬‫کتابداران‬.
‫گروه‬‫سوم‬:‫خروجی‬‫ها‬‫هستند‬:‫پاسخ‬‫های‬،‫صحیح‬‫ارائه‬‫شده‬‫در‬،‫زمان‬‫و‬‫کاربرد‬‫موثر‬‫منابع‬
‫اطالعاتی‬.

11. ‫مرجع‬ ‫تحقیق‬
‫مدل‬‫دوم‬:
‫رویکرد‬‫تجزیه‬‫و‬‫تحلیل‬‫سیستم‬‫برای‬‫درک‬‫فرایند‬‫مرجع‬‫است‬(،‫ریچاردسون‬1999).
‫ریچاردسون‬(1995،1999)‫دیدگاه‬‫سطح‬‫باالیی‬‫از‬‫فرآیند‬‫ارائه‬،‫داده‬‫او‬‫مصاحبه‬‫مرجع‬‫و‬‫مذاکره‬
‫سوال‬‫را‬‫به‬‫عنوان‬‫یک‬‫سیستم‬‫هدف‬‫گرا‬‫مشاهده‬‫کرد‬.‫او‬‫سه‬‫رویداد‬‫و‬‫ورودی‬‫مشخص‬‫شده‬‫و‬
‫خروجی‬‫مورد‬‫نیاز‬‫برای‬‫هر‬‫کدام‬‫را‬‫تعریف‬‫کرد‬.‫اول‬‫مذاکره‬‫پرس‬‫و‬‫جو‬،‫است‬‫رویداد‬‫دوم‬‫حل‬
،‫درخواست‬‫سومین‬‫رویداد‬‫ارزیابی‬،‫است‬‫این‬‫مدل‬‫مصاحبه‬‫مرجع‬‫را‬‫به‬‫عنوان‬‫یک‬‫فرآیند‬‫با‬‫مراح‬‫ل‬
‫مختلف‬‫و‬‫انواع‬‫ورودی‬‫ها‬‫و‬‫خروجی‬‫ها‬‫توصیف‬‫می‬‫کند‬.
‫مدل‬‫سوم‬:
‫ساکستون‬‫و‬‫ریچاردسون‬(2002)‫در‬‫اثر‬‫اخیر‬‫خود‬‫درباره‬‫فرآیند‬،‫مرجع‬‫وشناسایی‬‫آنها‬‫ازعوامل‬
‫موثر‬‫بر‬‫عملکرد‬‫مرجع‬‫در‬‫سطح‬‫باال‬‫بررسی‬‫جامعی‬‫اند‬‫داشته‬.‫ساکستون‬‫و‬‫ریچاردسون‬(2002)،
‫بخشی‬‫از‬‫مدل‬‫ریچاردسون‬(1999)‫را‬‫گسترش‬‫دادند‬‫و‬‫پیشنهاد‬‫کردند‬‫عوامل‬‫موثر‬‫بر‬‫موفقیت‬
‫مرجع‬‫عبارتند‬‫ازپرس‬‫و‬،‫جو‬،‫کاربر‬‫رفتارها‬(‫کتابدار‬)،‫کتابدار‬‫و‬‫کتابخانه‬.‫درمدل‬،‫آنها‬‫عملکرد‬(،‫دقت‬
،‫جامعیت‬‫مفید‬،‫بودن‬‫ورضایت‬‫کاربر‬)‫تحت‬‫تاثیر‬‫پنج‬‫متغیر‬‫مستقل‬‫است‬.‫این‬‫متغیرها‬‫ع‬‫بارتند‬‫از‬:
(‫الف‬)‫پرس‬‫و‬‫جو‬(‫پیچیدگی‬‫پرس‬‫و‬‫جو‬‫و‬‫رایج‬‫بودن‬‫اطالعات‬‫مورد‬‫نظر‬)‫؛‬(‫ب‬)‫کاربر‬(‫سطح‬
‫تحصیالت‬‫کاربر‬‫وآشنایی‬‫کاربر‬‫با‬‫کتابخانه‬)‫؛‬(‫ج‬)‫رفتار‬(‫رفتارهای‬‫خدماتی‬‫کتابدار‬‫در‬‫طول‬
‫فرایند‬)‫؛‬(‫د‬)‫کتابدار‬(،‫آموزش‬‫تجربه‬‫و‬‫رضایت‬‫شغلی‬‫کتابدار‬)‫؛و‬(‫ه‬)‫کتابخانه‬(‫اندازه‬‫و‬‫سیاس‬‫ت‬
‫کتابخانه‬).

12. ‫مرجع‬ ‫تحقیق‬
‫این‬‫سه‬‫مدل‬‫مرجع‬‫سنتی‬‫برای‬‫تجزیه‬‫و‬‫تحلیل‬‫و‬‫درک‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫سودمندند‬‫چرا‬‫که‬
‫آنها‬‫تعامل‬‫مرجع‬‫را‬‫به‬‫عنوان‬‫یک‬‫سیستم‬‫با‬‫متغیرهای‬،‫ورودی‬،‫فرآیند‬‫و‬‫خروجی‬‫مختلف‬
‫مورد‬‫مشاهده‬‫قرار‬‫دهند‬‫می‬.‫مدل‬‫ساکستون‬‫و‬‫ریچاردسون‬(2002)‫در‬‫بین‬‫سه‬‫مورد‬‫برای‬
‫استفاده‬‫در‬‫زمینه‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫پرکاربردترین‬،‫است‬‫تا‬‫حدی‬‫به‬‫این‬‫دلیل‬‫که‬‫جامع‬‫تر‬‫ین‬
‫مدل‬‫است‬.‫نقاط‬‫قوت‬‫مدل‬‫ساکستون‬‫و‬‫ریچاردسون‬(2002)‫برای‬‫درک‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫نیز‬
‫عبارت‬‫است‬‫از‬:
(‫الف‬)‫اقدامات‬‫عملکرد‬(‫دقت‬‫و‬‫رضایت‬)
(‫ب‬)‫اقدامات‬‫ورودی‬‫و‬‫فرآیند‬‫عملکرد‬‫کننده‬‫سوال‬(‫کاربر‬)،‫دهنده‬‫پاسخ‬(‫کتابدار‬)،
‫آید‬‫می‬ ‫حساب‬ ‫به‬ ‫سوال‬ ‫مذاکره‬ ‫فرایند‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫کتابداران‬ ‫رفتار‬ ‫و‬ ‫جو‬ ‫و‬ ‫پرس‬ ‫سختی‬ ‫و‬ ‫نوع‬.
‫گسترده‬ ‫بررسی‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫آنها‬ ‫مدل‬‫بود‬ ‫متغیره‬ ‫چند‬ ‫تجربی‬ ‫بررسی‬ ‫و‬ ‫ها‬‫پیشینه‬ ‫از‬ ‫ای‬.‫این‬
‫ریچاردسون‬ ‫و‬ ‫ساکستون‬ ‫مدل‬ ‫از‬ ‫جنبه‬(2002)‫بلوک‬ ‫عنوان‬ ‫به‬‫برای‬ ‫چارچوب‬ ‫ساختمانی‬ ‫های‬
‫شد‬ ‫استفاده‬ ‫اجتماعی‬ ‫مرجع‬.

13. ‫دیجیتال‬ ‫مرجع‬
‫با‬‫پیشرفت‬‫در‬ICT،‫کتابداران‬‫خدمات‬‫مرجع‬‫مسیر‬‫فرایند‬‫مرجع‬‫را‬‫به‬‫سمت‬‫ارائه‬‫خدمات‬
‫آنالین‬‫تغییر‬‫دادند‬.‫در‬‫این‬‫زمینه‬‫مطالعات‬‫موردی‬‫توسط‬‫محققان‬‫مطرح‬‫شد‬‫که‬‫شامل‬
‫واسطه‬‫برخورد‬‫تکنولوژی‬‫می‬‫شود‬‫بیشتر‬"‫های‬‫ارزیابی‬‫خدمات‬‫مرجع‬‫مجازی‬‫از‬‫اقدامات‬
‫مشابه‬‫برای‬‫مرجع‬‫سنتی‬‫استفاده‬‫اند‬‫کرده‬("‫شاچف‬،‫وهوروویتس‬2008‫،ص‬.124)‫محققان‬
‫مرجع‬‫مجازی‬‫به‬‫شدت‬‫بر‬‫تحقیقات‬‫مرجع‬‫سنتی‬‫تکیه‬‫می‬،‫کنند‬‫چرا‬‫که‬‫در‬‫تالشند‬‫چرای‬‫ی‬‫و‬
"‫چگونگی‬‫تمایز‬‫مرجع‬‫دیجیتالی‬‫های‬‫ازپژوهش‬‫مرجع‬‫مبتنی‬‫بر‬‫های‬‫کتابخانه‬‫سنتی‬"‫ر‬‫ا‬‫درک‬
‫کنند‬(،‫النکس‬2005‫،ص‬321-322).
‫النکس‬(2004)‫جامع‬‫ترین‬‫چارچوب‬‫برای‬‫تجزیه‬‫و‬‫تحلیل‬‫مرجع‬‫دیجیتال‬‫را‬‫پیشنهاد‬‫داده‬
‫است‬.
‫روشن‬‫است‬‫که‬‫برای‬‫تبدیل‬‫این‬‫مدل‬‫مرجع‬‫به‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫نه‬‫تنها‬‫باید‬‫چهارچوب‬‫مرجع‬
‫اجتماعی‬‫برای‬‫اجزای‬‫فن‬‫آوری‬‫و‬‫روابط‬‫متقابل‬‫بین‬‫آنها‬‫و‬‫سازندگان‬‫و‬‫کاربران‬‫آنها‬‫در‬
‫نظرگرفته‬،‫شود‬‫بلکه‬‫باید‬‫بر‬‫کار‬‫گروهی‬‫که‬‫درگیر‬‫این‬‫روند‬‫هستند‬‫هم‬‫تاکید‬‫شود‬.‫ا‬‫ین‬‫جنبه‬
‫دوم‬‫در‬‫همه‬‫مفهوم‬‫های‬‫قبلی‬‫برخورد‬‫مرجع‬‫گم‬‫شده‬‫بود‬.‫برای‬‫رسیدگی‬‫به‬‫این‬،‫شکاف‬
‫مدل‬‫های‬(‫سنتی‬‫و‬‫مجازی‬)‫اثربخشی‬‫تیم‬(‫گروه‬)‫در‬‫بخش‬‫بعدی‬‫مورد‬‫بحث‬‫قرار‬‫می‬‫گیرد‬.

14. ‫تیم‬ ‫کارایی‬
‫مدل‬‫های‬‫اثربخشی‬‫تیم‬‫که‬‫برای‬‫توسعه‬
‫چهارچوب‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫مفید‬،‫هستند‬
‫عبارتند‬‫از‬:
(‫الف‬)‫تیم‬‫های‬‫خودگردان‬
(‫ب‬)‫مدل‬IPO
(‫ج‬)‫اثربخشی‬‫تیم‬‫های‬‫مجازی‬

15. ‫تیم‬ ‫کارایی‬
‫اثربخشی‬‫تیم‬‫یک‬‫ساختار‬‫پیچیده‬‫و‬‫موضوع‬‫بحث‬‫جدی‬‫در‬‫میان‬‫محققان‬‫های‬‫گروه‬‫کوچک‬
‫است‬.‫های‬‫چارچوب‬‫بسیاری‬‫برای‬‫اثربخشی‬‫تیم‬‫وجود‬‫دارد‬(‫به‬‫عنوان‬،‫مثال،کوهن‬‫و‬
،‫بیلی‬1997‫؛‬‫هکمنو‬،‫اولدهام‬1980‫؛‬‫شیا‬‫و‬،‫گازو‬1987‫؛‬‫پیرس‬‫و‬،‫راولین‬1987‫؛‬‫ساندستروم‬
‫و‬‫موس‬‫دی‬‫و‬،‫فوترال‬1990).‫آنهایی‬‫که‬‫به‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫آنالین‬‫مربوط‬‫بودند‬.‫شامل‬
‫های‬‫مدل‬‫گروه‬‫های‬‫کاری‬‫خودتنظیم‬(‫پیرسو‬،‫راولین‬1987)‫و‬‫های‬‫گروه‬‫کاری‬‫خود‬‫مدیریتی‬
(،‫کوهن‬‫لدفورد‬،‫واسپریتزر‬1996)‫بودند‬
‫در‬‫مرجع‬،‫اجتماعی‬‫فرآیندهای‬‫تیم‬‫شامل‬‫مواردی‬‫شود‬‫می‬‫که‬‫برای‬‫انجام‬‫وظیفه‬‫در‬‫دست‬
‫انجام‬‫و‬‫برای‬‫پاسخ‬‫موثر‬‫به‬،‫سواالت‬‫و‬‫برای‬‫تعامل‬‫اجتماعی‬‫بین‬‫اعضای‬‫تیم‬‫مورد‬‫نیاز‬‫ا‬‫ست‬.
‫با‬‫رشد‬‫تیم‬‫های‬‫مجازی‬‫در‬‫محل‬،‫کار‬‫محققان‬،‫متغیرها‬‫و‬‫چارچوب‬‫هایی‬‫را‬‫برای‬‫محیط‬‫گروه‬-
‫های‬‫مجازی‬‫تعریف‬‫کرده‬‫اند‬.‫در‬‫جوامع‬،‫مجازی‬‫استفاده‬‫از‬‫مخزن‬‫ویکی‬‫به‬‫شرکت‬‫کنندگان‬
‫برای‬‫پاسخ‬‫دادن‬‫به‬‫سواالت‬‫کارآمد‬‫تر‬‫و‬‫موثرتر‬‫کمک‬‫کند‬‫می‬.‫از‬‫استفاده‬‫مجدد‬‫از‬‫اطالعات‬‫و‬
‫مشارکت‬‫محیطی‬‫توسط‬‫اعضای‬‫جدید‬‫و‬‫سابق‬‫پشتیبانی‬‫می‬‫کند‬(‫هانسنو‬
،‫همکاران‬2007).
‫مدل‬‫های‬IPO‫اثربخشی‬‫تیم‬‫می‬‫توانند‬‫چارچوب‬‫مرجع‬‫موجود‬‫را‬‫بهبود‬‫بخشند‬.‫در‬‫همان‬
،‫زمان‬‫های‬‫مدل‬‫موجود‬‫به‬‫خوبی‬‫با‬‫مدل‬‫های‬IPO‫مرجع‬‫موجود‬‫متناسب‬‫بودند‬‫به‬‫این‬‫دلیل‬
‫که‬‫فرضیه‬‫های‬‫مشابه‬‫نظریه‬‫کلی‬‫سیستم‬‫را‬‫به‬‫اشتراک‬‫می‬‫گذارند‬(،‫برتالنفی‬1968).

16. ‫تیم‬ ‫کارایی‬
‫چارچوب‬IPO‫برای‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫آنالین‬
‫چارچوب‬‫ورودی‬-‫پردازش‬-‫خروجی‬(IPO)،‫مدل‬‫های‬‫مرجع‬‫را‬‫با‬‫مدل‬‫های‬
IPO‫اثربخشی‬‫تیم‬‫ادغام‬‫کند‬‫می‬.
‫نظریه‬‫سیستم‬‫عمومی‬(،‫برتالنفی‬1968)‫یک‬‫چارچوب‬‫برای‬‫طبقه‬‫بندی‬‫و‬‫ارزیابی‬
‫جهان‬‫فراهم‬‫می‬‫کند‬‫و‬‫یک‬‫رویکرد‬‫جهانی‬‫به‬‫همه‬‫علوم‬‫دارد‬.‫اجزای‬‫اساسی‬
‫سیستم‬‫شامل‬‫ورودی‬،‫ها‬‫فرآیندها‬‫و‬‫خروجی‬‫ها‬‫است‬.‫ورودی‬‫ها‬‫و‬‫خروجی‬‫ها‬
‫شامل‬‫عبور‬‫از‬‫مرز‬‫سیستم‬‫می‬‫شود‬.‫ورودی‬‫شامل‬‫منابع‬‫محیط‬‫خارجی‬‫است‬(‫به‬
‫عنوان‬،‫مثال‬،‫اطالعات‬‫کاربران‬‫و‬‫تکنولوژی‬‫در‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬)،‫و‬‫خروجی‬‫شامل‬
‫منابعی‬‫است‬‫که‬‫سیستم‬‫ها‬‫برای‬‫محیط‬‫خارجی‬‫تولید‬‫می‬‫کنند‬(‫به‬‫عنوان‬‫مثا‬،‫ل‬
‫پاسخ‬‫به‬‫سواالت‬‫و‬‫آرشیو‬‫سواالت‬‫و‬‫پاسخ‬‫ها‬‫در‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬).‫فرایند‬‫تبدیل‬
‫ورودی‬‫ها‬‫به‬‫خروجی‬‫ها‬‫توسط‬‫مرزهای‬‫سیستم‬‫تعریف‬‫شده‬‫است‬‫چارچوب‬IPO
‫متشکل‬‫از‬،‫ورودی‬‫فرآیند‬‫و‬‫متغیرهای‬‫خروجی‬‫است‬

17. ‫فناوری‬:‫زیرساخت‬ICT
‫زیرساخت‬ICT‫به‬‫عنوان‬‫یک‬‫متغیر‬،‫ایی‬‫زمینه‬‫در‬‫مد‬‫ل‬
‫النکس‬‫جزء‬‫مهم‬‫چارچوب‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫است‬.
‫النکس‬‫نوشت‬:‫شناسایی‬‫بهترین‬‫سیستم‬‫های‬
‫اطالعاتی‬‫برای‬‫خروجی‬‫موفقیت‬‫آمیز‬‫بسیار‬‫مهم‬
‫است‬.‫او‬‫استدالل‬‫کرد‬:"‫مفهوم‬‫سیستم‬‫اطالعات‬
‫استفاده‬‫شده‬‫در‬‫مرجع‬‫دیجیتال‬‫می‬‫تواند‬‫به‬‫عنو‬‫ان‬
‫یک‬‫مورد‬‫خاص‬‫از‬‫یک‬‫سیستم‬‫کلی‬‫مشخص‬‫شود‬
‫که‬‫در‬،‫آن‬‫ورودی‬‫سیستم‬‫یک‬‫سوال‬‫کاربر‬‫است‬،
‫فرآیند‬‫شامل‬‫مهارت‬‫انسانی‬‫و‬‫خروجی‬‫پاسخ‬
‫است‬("‫ص‬303).‫با‬‫توسعه‬‫رویکردل‬‫انکس‬،‫چارچوب‬
‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫به‬‫دنبال‬‫یک‬‫رویکرد‬‫اجتماعی‬‫فنی‬
‫است‬(‫به‬‫عنوان‬،‫مثال‬‫کلینگ‬‫و‬،‫همکاران‬2003)‫که‬‫بر‬
‫شکل‬‫گیری‬‫متقابل‬‫بین‬‫کاربران‬‫و‬ICT‫متمرکز‬‫است‬.
‫دقیقا‬‫معلوم‬‫نیست‬‫چگونه‬ICT‫در‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫از‬
‫فرایندها‬‫و‬‫خروجی‬‫پشتیبانی‬‫می‬،‫کند‬‫اما‬‫واضح‬
‫است‬‫که‬‫تغییرات‬‫در‬‫زیرساخت‬‫های‬ICT‫سایت‬‫های‬
Q&A‫احتماال‬‫یک‬‫متغیر‬‫انتقادی‬‫برای‬‫بررسی‬‫اس‬‫ت‬.

18. ‫گروه‬ ‫فرآیندهای‬‫اجتماعی‬ ‫های‬
‫فرآیندهای‬‫گروه‬‫های‬‫اجتماعی‬‫در‬‫سطح‬‫جامعه‬‫در‬‫سایت‬‫های‬‫پرسش‬‫و‬‫پاسخ‬
‫می‬‫تواند‬‫بر‬‫اساس‬‫دانش‬‫جوامع‬‫آنالین‬‫بررسی‬،‫شود‬‫اما‬‫در‬‫سطح‬‫تعامل‬‫بر‬‫روی‬
‫تحقیقات‬‫گروه‬‫های‬‫کوچک‬‫تمرکز‬‫دارد‬.‫ها‬‫تیم‬‫در‬‫سطح‬‫تعامل‬‫مانند‬‫گروه‬‫های‬
‫کوچک‬‫است‬‫که‬‫در‬‫سطح‬‫جامعه‬‫مجازی‬‫کار‬‫می‬‫کنند‬.‫فرایندهای‬‫اجتماعی‬‫شامل‬
‫مدیریت‬،‫ها‬‫تناقص‬‫انگیزه‬‫وایجاد‬،‫اعتماد‬،‫انسجام‬‫و‬‫جو‬‫تیمی‬‫و‬‫هنجارها‬‫است‬
(‫متیوو‬،‫همکاران‬2008).‫این‬‫سطح‬‫از‬‫فرآیندهای‬‫مرجع‬‫اغلب‬‫نادیده‬‫گرفته‬‫شده‬‫اند‬
‫زیرا‬‫فرایند‬‫مرجع‬‫به‬‫عنوان‬‫یک‬‫فرآیند‬‫گروهی‬‫درک‬‫شود‬‫نمی‬‫بلکه‬‫یک‬‫برخورد‬‫د‬‫و‬
‫به‬‫دو‬‫با‬‫تفکیک‬‫کامل‬‫قدرت‬‫و‬‫نقش‬‫مشخص‬‫بین‬‫کتابداران‬‫و‬‫کاربران‬‫است‬.‫بر‬
‫اساس‬‫تحقیقات‬‫گروهی‬،‫کوچک‬‫مشخص‬‫است‬‫که‬‫فرایند‬‫گروهی‬‫نتایج‬‫را‬‫تحت‬
‫تاثیر‬‫قرار‬‫می‬‫دهند‬(‫متیو‬‫و‬،‫همکاران‬2008)،‫هر‬‫چند‬‫ماهیت‬‫و‬‫حد‬‫تاثیرگذاری‬‫آنها‬
‫بر‬‫خروجی‬‫در‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫مشخص‬‫نیست‬.

19. ‫چارچوب‬IPO‫برای‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫به‬‫طور‬‫خاص‬
‫کیفیت‬‫پاسخ‬:‫که‬‫بر‬‫اساس‬‫پاسخ‬،‫کامل‬‫دقیق‬،‫قابل‬‫اعتماد‬،‫سریع‬‫و‬‫مفیدبودن‬
‫سنجیده‬‫می‬‫شود‬(‫ساکستون‬‫و‬،‫ریچاردسون‬2002).
‫رضایت‬‫کاربر‬:‫رضایت‬‫کاربران‬‫در‬‫نقش‬‫های‬‫مختلف‬‫شامل‬‫رضایت‬،‫پرسشگران‬‫پ‬‫اسخ‬
،‫دهندگان‬‫و‬‫ارزیابان‬‫را‬‫شامل‬‫می‬‫شود‬.‫سطح‬‫رضایت‬‫کاربر‬‫بر‬‫اساس‬‫نتیجه‬(،‫پاسخ‬
‫آرشیو‬‫پرسش‬‫و‬‫پاسخ‬)‫یا‬‫روند‬(‫تعامل‬‫کاربر‬)‫ممکن‬‫است‬‫متفاوت‬‫باشد‬.‫کاربران‬‫مم‬‫کن‬
‫است‬‫باتعامل‬‫راضی‬‫شوند‬‫حتی‬‫اگر‬‫جواب‬،‫صحیح‬‫کامل‬‫و‬‫مفید‬‫نباشد‬.‫کاربران‬‫و‬
‫کتابداران‬‫اغلب‬‫نتیجه‬‫تعامالت‬‫مشابه‬‫را‬‫به‬‫صورت‬‫متفاوت‬‫ارزیابی‬‫می‬‫کنند‬(‫ساک‬‫ستون‬
‫و‬،‫ریچاردسون‬2002):‫کاربران‬‫تمایل‬‫دارند‬‫شان‬‫رضایت‬‫را‬‫باالتر‬‫از‬‫رتبه‬‫کتابداران‬‫به‬‫عم‬‫لکرد‬
،‫خودشان‬‫رتبه‬‫بندی‬،‫کنند‬‫شاید‬‫به‬‫این‬‫دلیل‬‫که‬‫آنها‬‫نمی‬‫توانستند‬‫به‬‫راحتی‬‫ب‬‫ین‬
‫کیفیت‬‫اطالعات‬‫دریافتی‬‫و‬‫قدردانی‬‫آنها‬‫نسبت‬‫به‬‫ارائه‬‫دهندگان‬‫خدمات‬‫تمایز‬‫قائ‬‫ل‬
‫شوند‬.
‫پایداری‬‫خدمات‬:‫توانایی‬‫کاربران‬‫مختلف‬‫برای‬‫ادامه‬‫مشارکت‬‫آنهادر‬‫سایت‬‫هاي‬Q&A
‫برای‬‫بقای‬‫خدمات‬‫ضروری‬‫است‬.‫به‬‫همین‬‫ترتیب‬،‫ایجاد‬‫و‬‫استفاده‬‫از‬‫آرشیو‬‫پرسش‬‫و‬
‫پاسخ‬‫برای‬‫پاسخ‬‫دادن‬‫به‬‫سواالت‬‫ضروری‬‫و‬‫همچنین‬‫برای‬‫حفظ‬‫جامعه‬‫است‬(‫هانسنو‬
‫همکاران‬2007).
‫مخزن‬‫دیجیتال‬‫است‬

20. ‫گیری‬ ‫نتیجه‬
‫کار‬‫مرجع‬‫سپاری‬‫انبوه‬‫در‬‫سایت‬‫های‬‫اجتماعی‬Q&A‫چالش‬‫جدیدی‬‫برای‬‫محققان‬
‫مرجع‬‫آورده‬‫است‬.‫نظریه‬‫ها‬‫و‬‫چارچوب‬‫های‬‫جدید‬‫باید‬‫توسعه‬‫یابند‬‫یا‬‫های‬‫مدل‬
‫موجود‬‫به‬‫این‬‫چالش‬‫ها‬‫رسیدگی‬‫کنند‬‫تا‬‫تحقیقات‬‫آینده‬‫را‬‫تسهیل‬‫کنند‬‫و‬‫د‬‫رک‬‫ما‬‫را‬
‫از‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫افزایش‬‫دهند‬.
‫این‬‫مقاله‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫تحقیقات‬‫مرجع‬‫و‬‫های‬‫پژوهش‬‫های‬‫گروه‬،‫کوچک‬‫پژوهش‬‫د‬‫ر‬
‫مرجع‬‫را‬‫با‬‫اضافه‬‫کردن‬‫یک‬‫رویکرد‬‫نظری‬‫مورد‬‫نیاز‬‫به‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫گسترش‬‫د‬‫اد‬.
‫در‬‫این‬‫مقاله‬‫چارچوبی‬‫برای‬،‫درک‬‫تحلیل‬‫و‬‫ارزیابی‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫توصیف‬‫شد‬.
‫این‬‫چارچوب‬‫برای‬‫محققان‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫مفید‬‫است‬‫زیرا‬‫یک‬‫گزارش‬‫روشن‬‫از‬
‫مولفه‬‫های‬‫مختلف‬‫که‬‫مرجع‬‫اجتماعی‬‫را‬‫شکل‬‫می‬،‫دهند‬‫فراهم‬‫می‬‫کند‬.

21. ‫مقاله‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫مفاهیم‬:
Q&A:‫مکانی‬‫در‬‫سایت‬‫ها‬‫برای‬‫انجام‬‫فرایند‬‫پرسش‬‫و‬‫پاسخ‬.
‫وب‬‫دویی‬2.0:‫برنامه‬‫های‬‫تحت‬‫وبی‬‫می‬‫باشد‬‫که‬‫در‬‫اشتراک‬‫گذاری‬
،‫اطالعات‬‫مشارکت‬‫و‬‫تعامل‬‫وجود‬،‫دارد‬‫یک‬‫سایت‬‫وب‬‫دویی‬‫به‬
‫کاربران‬‫این‬‫اجازه‬‫را‬‫می‬‫دهد‬‫تا‬‫با‬‫یکدیگر‬‫در‬‫تعامل‬‫باشند‬‫و‬‫به‬‫یک‬‫دیگر‬
‫در‬‫یک‬‫محیط‬‫محاوره‬‫ای‬‫و‬‫اجتماعی‬‫کمک‬‫کنند‬.
ICT:‫فناوری‬‫اطالعات‬‫و‬‫ارتباطات‬‫که‬‫بیشتر‬‫بر‬‫جنبه‬‫ارتباطات‬‫تاک‬‫ید‬
‫دارد‬.

22. ‫مقاله‬ ‫تحلیل‬:
‫هدف‬‫این‬‫مقاله‬‫ارائه‬‫چارچوبي‬‫و‬‫نظريه‬‫يکپارچه‬‫براي‬‫مرجع‬
‫اجتماعی‬‫است؛‬‫و‬‫توانست‬‫اين‬‫چارچوب‬‫را‬‫با‬‫یک‬‫رویکرد‬
‫اجتماعی‬-،‫تکنیکی‬‫تحقیقات‬‫مرجع‬‫گذشته‬‫را‬‫با‬‫اثربخشی‬‫گ‬‫روه‬
‫ترکیب‬‫کند‬‫و‬‫مدل‬IPO‫را‬‫به‬‫طور‬‫خاص‬‫براي‬‫مرجع‬‫اجتماعي‬‫ارائه‬
‫دهد‬.
‫ذکر‬‫نظریه‬‫های‬‫متنوع‬‫در‬‫اين‬‫زمینه‬‫از‬‫نقاط‬‫مثبت‬‫مقاله‬‫است‬،‫د‬‫ر‬
‫واقع‬‫می‬‫توان‬‫به‬‫عنوان‬‫یک‬‫مقاله‬‫استنادی‬‫در‬‫زمینه‬‫نظریه‬‫های‬
‫متنوع‬‫در‬‫حوزه‬‫علم‬‫اطالعات‬‫و‬‫دانش‬‫شناسی‬‫به‬‫آن‬‫نگاه‬،‫کرد‬‫ولی‬
‫با‬‫این‬‫وجود‬‫آوردن‬‫نظریه‬‫ها‬‫در‬‫متن‬‫و‬‫دربین‬‫انبوهی‬‫از‬‫مطالب‬
‫خواننده‬‫را‬‫سردرگم‬‫می‬‫کند‬.
‫نویسنده‬،‫مقاله‬‫مطالب‬‫را‬‫پراکنده‬‫بیان‬‫کرده‬‫و‬‫از‬‫انسجام‬‫کمی‬‫در‬
‫بیان‬‫مطالب‬‫برخوردار‬‫است‬.