Submit Search
Upload
PTON111-Хичээл-7-2
•
Download as PPTX, PDF
•
0 likes
•
466 views
E-Gazarchin Online University
Follow
PTON111-Хичээл-7-2
Read less
Read more
Education
Report
Share
Report
Share
1 of 34
Download now
Recommended
Leg9
Leg9
Мөнх- Очир
Leg11
Leg11
Мөнх- Очир
Эссэ хэрхэн бичих вэ?
Эссэ хэрхэн бичих вэ?
Dagva Donald
сэтгэхүй ба хэл яриа
сэтгэхүй ба хэл яриа
Ариунгэрэл Миз
Сэрэлийн физиологи үндэс
Сэрэлийн физиологи үндэс
БААСАННЯМ Доржпаламын
багшлахуйн менежмент "Онолын удиртгал"
багшлахуйн менежмент "Онолын удиртгал"
Gb Gb
М.Золзаяа - ӨНГӨ СЭТГЭЛ ЗҮЙД ҮЗҮҮЛЭХ НӨЛӨӨЛӨЛ
М.Золзаяа - ӨНГӨ СЭТГЭЛ ЗҮЙД ҮЗҮҮЛЭХ НӨЛӨӨЛӨЛ
batnasanb
Leg1
Leg1
Мөнх- Очир
Recommended
Leg9
Leg9
Мөнх- Очир
Leg11
Leg11
Мөнх- Очир
Эссэ хэрхэн бичих вэ?
Эссэ хэрхэн бичих вэ?
Dagva Donald
сэтгэхүй ба хэл яриа
сэтгэхүй ба хэл яриа
Ариунгэрэл Миз
Сэрэлийн физиологи үндэс
Сэрэлийн физиологи үндэс
БААСАННЯМ Доржпаламын
багшлахуйн менежмент "Онолын удиртгал"
багшлахуйн менежмент "Онолын удиртгал"
Gb Gb
М.Золзаяа - ӨНГӨ СЭТГЭЛ ЗҮЙД ҮЗҮҮЛЭХ НӨЛӨӨЛӨЛ
М.Золзаяа - ӨНГӨ СЭТГЭЛ ЗҮЙД ҮЗҮҮЛЭХ НӨЛӨӨЛӨЛ
batnasanb
Leg1
Leg1
Мөнх- Очир
навчаар ус уурших
навчаар ус уурших
Sugar Gonchigdanzan
Ой тогтоолт
Ой тогтоолт
Borte
ой тогтоолт
ой тогтоолт
azora14
темпрамент зан төлөв Copy
темпрамент зан төлөв Copy
Siner AG
сэтгэлийн хөдөлгөөн ба зориг
сэтгэлийн хөдөлгөөн ба зориг
Enkhtuya Batchuluun
сурагчийн зан төлөв, харилцааг тодорхойлох судалгаа
сурагчийн зан төлөв, харилцааг тодорхойлох судалгаа
Bama740517
PTON111-Хичээл-9
PTON111-Хичээл-9
E-Gazarchin Online University
Altaa hicheel
Altaa hicheel
atuya68
хүүхдийн темпераментийг хэв шинжийг тодорхойлох хялбаршуулсан сорил Sumiya
хүүхдийн темпераментийг хэв шинжийг тодорхойлох хялбаршуулсан сорил Sumiya
Bulgan Blg
Copy of кейстэй ажиллах
Copy of кейстэй ажиллах
Sukhochirxna
9 ой тогтоолт )
9 ой тогтоолт )
Tsuntsaga Ch
Анхаарал шалгах арга
Анхаарал шалгах арга
chemistry teacher
Эрдэнэмандал ахлах сургууль хими - биологийн багш Б. Оюун
Эрдэнэмандал ахлах сургууль хими - биологийн багш Б. Оюун
chemistry teacher
Leg14
Leg14
Мөнх- Очир
бие хүний зан төлөв лекц 2
бие хүний зан төлөв лекц 2
Tserendulam Gan-Erdene
PТОN111-Хичээл 1/1
PТОN111-Хичээл 1/1
E-Gazarchin Online University
лекц №4
лекц №4
azora14
гэрэл шулуун тарах
гэрэл шулуун тарах
gegee_loll
сэтгэл хөдлөл
сэтгэл хөдлөл
Buyaka Buugii
зохион бодохуй
зохион бодохуй
MaRaLaa
Leg6
Leg6
Мөнх- Очир
лекц
лекц
Psychology Psy
More Related Content
What's hot
навчаар ус уурших
навчаар ус уурших
Sugar Gonchigdanzan
Ой тогтоолт
Ой тогтоолт
Borte
ой тогтоолт
ой тогтоолт
azora14
темпрамент зан төлөв Copy
темпрамент зан төлөв Copy
Siner AG
сэтгэлийн хөдөлгөөн ба зориг
сэтгэлийн хөдөлгөөн ба зориг
Enkhtuya Batchuluun
сурагчийн зан төлөв, харилцааг тодорхойлох судалгаа
сурагчийн зан төлөв, харилцааг тодорхойлох судалгаа
Bama740517
PTON111-Хичээл-9
PTON111-Хичээл-9
E-Gazarchin Online University
Altaa hicheel
Altaa hicheel
atuya68
хүүхдийн темпераментийг хэв шинжийг тодорхойлох хялбаршуулсан сорил Sumiya
хүүхдийн темпераментийг хэв шинжийг тодорхойлох хялбаршуулсан сорил Sumiya
Bulgan Blg
Copy of кейстэй ажиллах
Copy of кейстэй ажиллах
Sukhochirxna
9 ой тогтоолт )
9 ой тогтоолт )
Tsuntsaga Ch
Анхаарал шалгах арга
Анхаарал шалгах арга
chemistry teacher
Эрдэнэмандал ахлах сургууль хими - биологийн багш Б. Оюун
Эрдэнэмандал ахлах сургууль хими - биологийн багш Б. Оюун
chemistry teacher
Leg14
Leg14
Мөнх- Очир
бие хүний зан төлөв лекц 2
бие хүний зан төлөв лекц 2
Tserendulam Gan-Erdene
PТОN111-Хичээл 1/1
PТОN111-Хичээл 1/1
E-Gazarchin Online University
лекц №4
лекц №4
azora14
гэрэл шулуун тарах
гэрэл шулуун тарах
gegee_loll
сэтгэл хөдлөл
сэтгэл хөдлөл
Buyaka Buugii
зохион бодохуй
зохион бодохуй
MaRaLaa
What's hot
(20)
навчаар ус уурших
навчаар ус уурших
Ой тогтоолт
Ой тогтоолт
ой тогтоолт
ой тогтоолт
темпрамент зан төлөв Copy
темпрамент зан төлөв Copy
сэтгэлийн хөдөлгөөн ба зориг
сэтгэлийн хөдөлгөөн ба зориг
сурагчийн зан төлөв, харилцааг тодорхойлох судалгаа
сурагчийн зан төлөв, харилцааг тодорхойлох судалгаа
PTON111-Хичээл-9
PTON111-Хичээл-9
Altaa hicheel
Altaa hicheel
хүүхдийн темпераментийг хэв шинжийг тодорхойлох хялбаршуулсан сорил Sumiya
хүүхдийн темпераментийг хэв шинжийг тодорхойлох хялбаршуулсан сорил Sumiya
Copy of кейстэй ажиллах
Copy of кейстэй ажиллах
9 ой тогтоолт )
9 ой тогтоолт )
Анхаарал шалгах арга
Анхаарал шалгах арга
Эрдэнэмандал ахлах сургууль хими - биологийн багш Б. Оюун
Эрдэнэмандал ахлах сургууль хими - биологийн багш Б. Оюун
Leg14
Leg14
бие хүний зан төлөв лекц 2
бие хүний зан төлөв лекц 2
PТОN111-Хичээл 1/1
PТОN111-Хичээл 1/1
лекц №4
лекц №4
гэрэл шулуун тарах
гэрэл шулуун тарах
сэтгэл хөдлөл
сэтгэл хөдлөл
зохион бодохуй
зохион бодохуй
Similar to PTON111-Хичээл-7-2
Leg6
Leg6
Мөнх- Очир
лекц
лекц
Psychology Psy
PTON111-Хичээл-7
PTON111-Хичээл-7
E-Gazarchin Online University
Larynx. first class
Larynx. first class
Daria Otgonbayar
PТОN111-Хичээл 1/2
PТОN111-Хичээл 1/2
E-Gazarchin Online University
лекц №4
лекц №4
azora14
Thet.9 angi
Thet.9 angi
byambka1
лекц №4
лекц №4
azora14
Odnoo5
Odnoo5
Odontuya Tergel
лекц №4
лекц №4
azora14
Лекц 3
Лекц 3
Temuulen Baldan
Anji hicheel
Anji hicheel
Anji25
Anji hicheel
Anji hicheel
Anji25
Leg4
Leg4
Мөнх- Очир
Chih hamar hooloi
Chih hamar hooloi
Gantulga Nyamdorj
лекц 3
лекц 3
azora14
мэдрэхүй
мэдрэхүй
night owl
амьсгал эрхтний онцлог 2013
амьсгал эрхтний онцлог 2013
АШУҮИС
лекц №4
лекц №4
azora14
Lecture 7
Lecture 7
Otgonsaikhan Byambasuren
Similar to PTON111-Хичээл-7-2
(20)
Leg6
Leg6
лекц
лекц
PTON111-Хичээл-7
PTON111-Хичээл-7
Larynx. first class
Larynx. first class
PТОN111-Хичээл 1/2
PТОN111-Хичээл 1/2
лекц №4
лекц №4
Thet.9 angi
Thet.9 angi
лекц №4
лекц №4
Odnoo5
Odnoo5
лекц №4
лекц №4
Лекц 3
Лекц 3
Anji hicheel
Anji hicheel
Anji hicheel
Anji hicheel
Leg4
Leg4
Chih hamar hooloi
Chih hamar hooloi
лекц 3
лекц 3
мэдрэхүй
мэдрэхүй
амьсгал эрхтний онцлог 2013
амьсгал эрхтний онцлог 2013
лекц №4
лекц №4
Lecture 7
Lecture 7
More from E-Gazarchin Online University
ESON101-Хичээл 11 /20190325/
ESON101-Хичээл 11 /20190325/
E-Gazarchin Online University
ECON302-хичээл 10 /20190319/
ECON302-хичээл 10 /20190319/
E-Gazarchin Online University
ECON302-хичээл 9 /20190312/
ECON302-хичээл 9 /20190312/
E-Gazarchin Online University
ESON101-Хичээл 8 /20190306/
ESON101-Хичээл 8 /20190306/
E-Gazarchin Online University
ESON101-Хичээл 9 /20190313/
ESON101-Хичээл 9 /20190313/
E-Gazarchin Online University
ECON303-Хичээл 9 /20190311/
ECON303-Хичээл 9 /20190311/
E-Gazarchin Online University
ECON303-Хичээл 8 /20190304/
ECON303-Хичээл 8 /20190304/
E-Gazarchin Online University
ECON303-Хичээл 6 /20190218/
ECON303-Хичээл 6 /20190218/
E-Gazarchin Online University
ECON303-Хичээл 10 /20190318/
ECON303-Хичээл 10 /20190318/
E-Gazarchin Online University
ESON101-Хичээл 7 /20190227/
ESON101-Хичээл 7 /20190227/
E-Gazarchin Online University
ESON101-Хичээл 6-1 /20190220/
ESON101-Хичээл 6-1 /20190220/
E-Gazarchin Online University
ECON303-Хичээл 7 /20190225/
ECON303-Хичээл 7 /20190225/
E-Gazarchin Online University
ESON101-Хичээл 5 /20190213/
ESON101-Хичээл 5 /20190213/
E-Gazarchin Online University
KLON103-Хичээл-2 /20190125/
KLON103-Хичээл-2 /20190125/
E-Gazarchin Online University
ECON302-хичээл 4 /20190129/
ECON302-хичээл 4 /20190129/
E-Gazarchin Online University
ESON101-Хичээл 4 /20190130/
ESON101-Хичээл 4 /20190130/
E-Gazarchin Online University
KLON102-Хичээл 3/20190122/
KLON102-Хичээл 3/20190122/
E-Gazarchin Online University
ESON101-Хичээл 3 /20190123/
ESON101-Хичээл 3 /20190123/
E-Gazarchin Online University
CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/
CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/
E-Gazarchin Online University
KLON102-Хичээл 2 /2019015/
KLON102-Хичээл 2 /2019015/
E-Gazarchin Online University
More from E-Gazarchin Online University
(20)
ESON101-Хичээл 11 /20190325/
ESON101-Хичээл 11 /20190325/
ECON302-хичээл 10 /20190319/
ECON302-хичээл 10 /20190319/
ECON302-хичээл 9 /20190312/
ECON302-хичээл 9 /20190312/
ESON101-Хичээл 8 /20190306/
ESON101-Хичээл 8 /20190306/
ESON101-Хичээл 9 /20190313/
ESON101-Хичээл 9 /20190313/
ECON303-Хичээл 9 /20190311/
ECON303-Хичээл 9 /20190311/
ECON303-Хичээл 8 /20190304/
ECON303-Хичээл 8 /20190304/
ECON303-Хичээл 6 /20190218/
ECON303-Хичээл 6 /20190218/
ECON303-Хичээл 10 /20190318/
ECON303-Хичээл 10 /20190318/
ESON101-Хичээл 7 /20190227/
ESON101-Хичээл 7 /20190227/
ESON101-Хичээл 6-1 /20190220/
ESON101-Хичээл 6-1 /20190220/
ECON303-Хичээл 7 /20190225/
ECON303-Хичээл 7 /20190225/
ESON101-Хичээл 5 /20190213/
ESON101-Хичээл 5 /20190213/
KLON103-Хичээл-2 /20190125/
KLON103-Хичээл-2 /20190125/
ECON302-хичээл 4 /20190129/
ECON302-хичээл 4 /20190129/
ESON101-Хичээл 4 /20190130/
ESON101-Хичээл 4 /20190130/
KLON102-Хичээл 3/20190122/
KLON102-Хичээл 3/20190122/
ESON101-Хичээл 3 /20190123/
ESON101-Хичээл 3 /20190123/
CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/
CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/
KLON102-Хичээл 2 /2019015/
KLON102-Хичээл 2 /2019015/
PTON111-Хичээл-7-2
1.
ХАРААНЫ СЭРЭЛ Доктор дэд
проф.н.Цэдэвсүрэн
2.
Харааны сэрэл гэрлийн
үйлчлэлээр юмс үзэгдлийг хүлээн авч тусгадаг бөгөөд хүний танин мэдэх үйл ажиллагаанд онцгой үүрэг гүйцэтгэнэ. Эрдэмтдийн тогтоосоноор хүний тархинд гадаад ертөнцөөс ирж байгаа мэдээлэл буюу дохионы 80-90 хүртлэх хувь нь зөвхөн харааны сэрлээр дамжиж ирдэг байна. Тэрчлэн хүний бүх гүйцэтгэх үйлийн 80 орчим хувь нь харааны сэрлийн хяналтын дор явагдана.
3.
Харааны сэрлийн тусламжтайгаар
бид юмсын хэлбэр хэмжээ багтаамж, хол ойр болон өнгийг тусгана. Харааны сэрэл нь хүнийг орон зайд баримжаалан дасгах, хүний хөдөлгөөнийг зохицуулахад туслана. Харааны сэрлийн тусламжтайгаар бид уншиж бичиж чадахаас гадна ертөнцийн гоо үзэсгэлэнг тусгаж түүнийг танин мэднэ. Нэрт байгаль шинжээч Гельмголц хүний мэдрэхүйн бүх эрхтний дотроос
4.
Нүд нь байгалаас
заяасан бүтээлч хүчний хамгийн гайхамшигт бүтээгдэхүүн юм. Хүний нүдний мэдрэхүйн хэсэгт гэрлийн цахилгаан соронзон долгионы үйлдэл, нөлөөлсний дүнд харааны сэрэл үүснэ. Нүдний гэрлийн мэдрэх эрхтэн нь нүдний торлог бүрхэвч юм. Нүдний торлог бүрхэвч нь түүний хамгийн дотор талд оршдог.
5.
Торлог бүрхэвчид байгаа
гэрлийг мэдрэх эсүүд нь савханцар лонхонцор хэлбэрийн хоёр янзын эсээс тогтоно. Гэрлийн цочроол нь харааны төвд очиж, тэнд мэдэрлийн процесс болж хувирдаг байна. Нүдний торлог бүрхэвчинд орших гэрлийг мэдрэх эсүүд нь асар олон тоотой бөгөөд тэдгээрийн дотроос лонхонцор хэлбэрийн эс 7 сая орчим, савханцар хэлбэрийн э с 130 сая орчим байна.
6.
Савханцар хэлбэрийн эс
нь өдрийн гэрлийг үлэмж мэдрэмтгий тусгадаг бол логхонцор эс нь өнгийн олон янзын зохицос болон шөнийн гэрлийг сайн мэдрэн тусгана.
7.
Хүний нүдний торлог
бүрхэвчийн савханцар эсний ажиллагааг бууруулах өвчин байдаг бөгөөд тийм өвчинтэй хүн нь шөнө буюу бүдэг гэрэлтэй үед юуг ч олж хардаггүй. Хүний ажиллах чадварын төвшинг дээшлүүлэхэд өнгө янз бүрийн нөлөөг үзүүлдэг. Ж:Хүний ажлын байрыг зөв зохистой өнгөөр будахад хөдөлмөрийн бүтээмж 20-25% ийр дээшилдэг нь нотлогдсон байна. Тэрчлэн хүний сурах үйл ажиллагааны амжилтанд өнгө янз бүрээр нөлөөлнө.
8.
Сурагчдын хичээллэх анги
танхимын хана туурга, ширээ сандал, зэргийн өнгө нь аятай зохимжтой бол сурагчдын оюун ухааны ажиллах чадварыг дээшлүүлж, тэдэнд санаа сэтгэлийн тайван байдлыг буй болгоход нөлөөлдөг. Ж:Цэнхэр ягаан өнгө нь хүнд сэргэлэн цовоо байдал, ногоон өнгө намуун тайван байдлыг буй болгож ажиллах нөхцөлд нь сайтар нөлөөлдөг бол улаан өнгө хүнийг хөөрлийн байдалд оруулж, хар хөх
9.
Өнгө хүний сэтгэл
санаанд хүнд хүчир дарамтыг үүсгэнэ. Мөн энэхүү хоёр өнгө нь хүний нүдийг амархан ядраадаг онцлогтой. Харааны сэрлийг үүсгэх цочроогч 390-760 миллимикроны урттай гэрлийн цахилгаан соронзон долион юм. Янз бүрийн өнгийн сэрлүүд нь янз бүрийн урт богинын хэмжээнээс шалтгаалдаг байна. Зарим үед хүмүүсийн өнгийн мэдрэх сэрлийн үйл ажиллагаанд өөрчлөлт орж зарим өнгийг огт сэрж мэдэрч чадахгүйд хүргэдэг тал байдаг.
10.
Энэ нь голдуу
аливаа өвчин эмгэгээс удамшлын зарим өвчний нөлөөнөөс болдог. Нэн ялангуяа улаан ногоон өнгийг сэрж мэдрэхгүй тохиолдол олонтаа тохиолддог. Ийм үзэгдлийг Дальтонизм гэдэг бөгөөд уг үзэгдлийг анх нээж тодорхойлсон хүний нэрээр нэрэлсэн юм. Иймд дальтонизмыг мэргэжил сонголтод онцгой анхаарах хэрэгтэй. Автомашины жолооч, онгоцны нисгэгч, галт тэрэгний жолооч
11.
Тэрчлэн уран зураач
зэрэг мэргэжилд ийм хүмүүс огт тохирохгүй. Тэрчлэн давхар солонгын өнгийг ялгаж чадахгүй хүн хаяа тохиолддог. Тийм хүмүүс бүх өнгийг ганцхан бор өнгөөр тодорхойлдог онцлогтой. Харааны сэрлийн оролцоотойгоор хүн юмсын орон зай, цаг хугацаа хөдөлгөөн хэлбэр дүрс өнгө гэрлийг тусгаж мэдрэхээс гадна гадаад дотоод ертөнцтэй бүх үйлдлийг гүйцэтгэнэ.
12.
Хүний харааны сэрлийн
физик цочроогч нь гэрлийн цахилгаан соронзон долгион юм. Харааны сэрлийн гол аппарат болох нүд гадна талаасаа судасны бүрхэвч, эвэрлэг бүрхэвч тэгээд уурагт бүрхэвч, гуравдахь торлог бүрхэвчээс тогтдог. Нүдний торлог бүрхэвчийн цаад хананд шар толбо гэдэг сүв байдаг. Энэ сүвд юмны дүрс бууж хүн юмыг тусган авдаг. Торлог бүрхэвчинд фигмент гэдэг хар өнгийн будаг бий. Энэ будгийн их багаас нүдний өнгө шалтгаална.
13.
Сонорын сэрэл: Сонорын анализаторын
цочроогч нь агаарын хөдөлгөөнд гарах ямар нэгэн биеийн дуу чимээ юм. Өөрөөр хэлбэл ямар нэгэн биет зүйлээс үүссэн хөдөлгөөн нь агаарын хэлбэлзлэлийг үүсгэж байгаа нь сонорын сэрлийг үүсгэх цочроогч нь болдог. Сонорын сэрлийн эрхтэн нь чих юм. Чих нь гурван үндсэн хэсгээс бүрдэнэ. Чихний дэлбээ суваг хоёрыг гадна чих гэнэ.
14.
Гадна чих нь
агаарын урсгалд гарах биеийн хөдөлгөөний дуу чимээг хурааж дотоод чих болон тархинд дамжуулдаг. Хүн хоёр чихний тусламжтайгаар авиа дуу чимээний чиглэлийг хүлээн авч баримжаалан амьдарна. Хэрвээ баруун талаас ямар нэг дуу чимээ гарахад эхлээд баруун чих сонсож, дараа нь зүүн чих хүлээн авна. Энэ хоёрын хоорондын зөрүү нь секундын арван мянганы долиор хэмжигдэнэ.
15.
Гадаад орчинд гарсан
дуу чимээ нь гадна чихний сувгаар дамжин дунд чихний хэнгэргийн хальсанд очиж, түүнийг доргиулж, хэлбэлзлэлд оруулан дууны долгиог үүсгэнэ. Чихний хэнгэргэн хальс үлэмж мэдрэмтгий бөгөөд өндөр нам дууны маш жижиг давтамжийг хүлээн авна. Хүний чихэнд сонсох хамгийн нам дуу нь секундэд гарах 16-20 мянган хэлбэлзлэл юм. Хамгийн өндөр дууг ультра авиа гэдэг бөгөөд хүн энэхүү авиаг сэрж мэдэрч үл чадна.
16.
Хамгийн өндөр дуу
нь секундэд гарах 20-24 мянган хэлбэлзлэл юм. Чиний хэнгэргэн хальснаас цааш хэнгэрэг оршино.Чихний хэнгэрэг нь агаарын урсгалыг нарийн сувгаар дамжуулан Евстахиевын гуурсанд хүргэнэ. Үүний тулд чихний хэнгэргийн хоёр талд адилхан хэмжээний даралт бий болно. Хэрвээ адил хэмжээний даралт үүсэхгүй бол агаарын урсгалын ялимгүй жижиг өөрчлөлтөд чихний хэнгэрэг амархан гэмтэнэ.
17.
Гэвч Евстахиевийн гуурсны
гадна суваг нь жирийн байдалд хаалттай байдаг бөгөөд харин юм залгих үед онгойно. Ийм учраас онгоцны зорчигчдод онгоц хөөрөх үед чихэр өгч шүлсийг залгиулдаг байна. Дунд чих нь чихний хэнгэрэг алх дөш дөрөө хэмээх 3 жижг яснаас бүрэлдэнэ. Эдгээр нь тус тусдаа нарийн үүрэгтэй. Алх яс нь урт нарийн үзүүрээр чихний хэнгэргэн хальстай холбогдсон байна.
18.
Нөгөө үзүүр нь
дөш ястай холбогдож, дөш нь цааш дөрөө ястай хэлхэн холбогдож байна. Дөрөө яс нь чихний зууван цонхонд байрласан байна. Эдгээр гурван жижиг яс нь дунд чихэнд ирсэн агаарын урсгалыг доргиулж авиа үүсгэнэ. Тэрхүү авиа нь дотоод чихэнд очно. Чихний хамгийн гол эрхтэн нь дотоод чих юм. Дотоод чихний авиа хүлээн авах багаж нь чихний эмгэн хумс юм. Эмгэн хумсанд авиа нэвтрүүлэх нимгэн хальс байдаг.
19.
Бөгөөд түүгээр янз
бүрийн авиа нэвтэрч цааш тархинд орших сонорын төвд очно. Үүний дүнд ямар нэгэн авиа дуу ба сонорын сэрэл үүсч явагдана. Сонорын сэрэл нь гурван үндсэн чанараар тодорхойлогдоно. Үүнд: А/ Дууны догионы хэлбэлзлэлийн давтамжаас шалтгаалах дууны өндөр намыг тусгадаг б/Хэлбэлзлэлийн амплитутаас шалтгаалах дууны чанга сулыг тусгана.
20.
В/ Дууны долгионы
хэлбэлзлэлийн хэлбэрийг тусгасан тембрийг өнгийг тус тус тусгана. Дууны өнгө нь/тембр/ дууны өндөр нам чанга сулаар тодорхойлогдоно. Хүмүүс дууны өнгөөр бие биеэсээ харилцан ялгаатай байдаг. Тэрчлэн хөгжмийн хэрэгслүүдийн дууны өнгө нь бас янз бүр байдаг байна. Авиа буюу сонорын сэрлийг хэл ярианы хөгжмийн, шуугиант гэж гурван хэлбэрт хуваана. Хөгжмийн авиа нь дуу болон хөгжмийн
21.
Хэргэслүүдийн гаргаж байгаа
дуу чимээ юм. Харин машин дотор үйлдвэрийн газар, гарч байгаа дуу чимээ нь шуугиант авиа юм. Хүний авиа дуу нь хөгжмийн болон шуугиант авианууддын хослолын дүнд явагдана. Сонсголын сэрлийн тусламжтайгаар ертөнцийн юмс үзэгдлийн гоё сайхан, авиа дуу чимээг хүлээн авч таньж мэдрэхээс гадна хүн өөрийгөө байгаль орчинд зөв зохицуулж амьдарна.
22.
Амтлах сэрэл: Шүлс
болон аливаа усанд уусах химийн бодис амтлах анализаторын эсийг цочроосноос амтлах сэрэл үүснэ. Амтлах анализаторын эсүүд хэл уруул тагнай зэрэг эрхтний гадаргад байрласан амтлах булцруунууд юм. Амтлах сэрлийн эсүүд нь дээр дурдсан эрхтнүүдийн талбайд харилцан адилгүй байрласан байдаг. Амтлах сэрлийг чихэрлэг_ гашуун исгэлэн, шорвог гэж дөрвөн хэсэгт хуваана.
23.
Эдгээр амтыг амтлах
эрхтэн харилцан адилгүй хүлээн авна. Ж:Хэлний үзүүр хэсгээр чихэрлэг зүйлийг, дундуур гашуун зүйлийг хэлний хоёр хажуугаар шорвог, хэлний угаар исгэлэн зүйлийг тус тус сэрж мэдэрнэ. Тэрчлэн хоол тэжээлийн зүйлийн хатуу шингэн, халуун хүйтний байдлаас амтлах сэрэл янз бүрээр үүсч явагдана. Ж:Час халуун цайны амт бага мэдрэгдэнэ. Амтлах анализаторын янзбүрийн хэсгээс тархинд дамжиж очсон нервийн процесс
24.
Түүнд амтлах сэрлийг
үүсгэдэг. Үнэртэх сэрэл: Биднийг хүрээлэн байгаа юмс үзэгдлүүд өөртөө тусгай үнэртэй байдаг. Үүгээр бид өөрийгөө хүрээлэн байгаа орчноо баримжаалан амьдарна. Үнэртэх сэрлийг үүсгэх цочроогч нь шингэн зүйлд уусах химийн бодис юм. Үнэрийг сэрж мэдрэх эсүүд нь хамрын хөндийн дээд цэгт орших, салт бүрхэвчид байрласан булцруунууд юм.
25.
Үнэрийг мэдрэх төв
нь тархины гадарын өмнөт хэсэгт оршино. Үнэртэх сэрэлд дасах чанар илүү явагдана. Орчин үед үнэртэх сэрлийн үйл ажиллагаа хүний амьдралд ихээхэн ач холбогдолтой. Хараа сэрлийн анализаторууд гэмтэхэд тэдгээрийн үйл ажиллагааг үнэртэх сэрэл орлож гүйцэтгэх явдал бий. Ж:Төрөлхөөс хараагүй дүлий хүн, юмсын үнэрээр тэдгээрийн шинж чанарыг танин мэдэж, өөрийгөө тэдгээртэй нарийн зохицуулах чадвар илүү байна.
26.
Арьсны сэрэл: арьсанд
янз бүрийн мэдрэх эрхтнүүдийн тоо томшгүй олон цэгүүд байрласан байна. Арьсны мэдрэх эрхтнүүд юмсын халуун, хүйтэн болон даралт, шүргэлтийг сэрж мэдэрч хүлээн авна. Өөрөөр хэлбэл арьсны сэрлийг шүргэх ба температурын /халуун хүйтнийг / мэдрэх сэрэл гэж хоёр хуваана. Арьсны гадаргад даралт шүргэлт болон халуун хүйтнийг мэдрэх мэдэрлийн төгсгөлийн янз бүрийн мэдрэмжүүд бий.
27.
Арьсны гадаргад байрласан
эдгээр олон янзын мэдрэмжийн хэсгүүд даралт шүргэлт, халуун хүйтнийг харилцан адилгүй хүлээн авна. Хүний биеийн арьсны далд орших хэсэг халуун хүйтнийг маш сайн сэрж мэдэрч хүлээн авна.Ж:Хэлний үзүүр, хурууны үзүүрүүд шүргэлийг маш маш мэдрэмтгий хүлээн авна. Даралт шүргэлтийн цэгүүдийн хүлээн авах цэгүүдийн тоо 1см кв арьсны талбайд 25 орчим байна.
28.
Гэвч арьсны янз
бүрийн хэсэгт эдгээр нь харилцан адилгүй байрласан байна. Ж:Хурууны үзүүрт 100 орчим цэг байрласан байхад хөлийн өвдөгний арьсанд дөнгөж 10 орчим цэг байдаг байна. Арьсны даралт шүргэлт халуун хүйтнийг мэдэх мэдэрлийн төгсгөл нь тархинд байрласан байна. Дотоод сэрэл: Өлсөх, цангах ханах цадах зэрэг мэдрэмжийн сэрлүүд нь дотоод сэрэлд багтана.
29.
Дотоод сэрлийн хүлээн
авагч нь ходоод гэдэс зэрэг дотоод эрхтнүүдийн хананд байрласан байна. Хүний бие махбодын дотоод эрхнүүдийн үйл ажиллагаа, хэвийн байгаа үед дотоод сэрэл үүсэхгүй. Харин дотоод эрхтний үил ажиллагааны хэвийн байдал алдагдасан үед дотоод сэрэл үүсч явагдана. Өөрөөр хэлбэл дотоод эрхтэнд ямар нэгэн хэвийн байдал алдагдсан үед дотоод сэрэл үүсч явагдана.
30.
Өөрөөр хэлбэл дотоод
эрхтэнд ямар нэгэн хувьсалт өөрчлөлт орсны үндсэн дээр тархи нь тэрхүү хувьсалт өөрчлөлтийг мэдэрч дотоод сэрэл үүснэ. Тэнцвэрийн сэрэл: тэнцвэрийн сэрэл нь хүний биеийг орон зайд зөв тэнцвэртэй удирдан зохицуулахад чухал үүрэг гүйцэтгэнэ. Тэнцвэрийн сэрлийн аппарат дотоод чихэнд оршино. Дотоод чихэнд орших хагас дугираг хэлбэртэй сувгийн дотор байрласан шингэн зүйл нь биеийн тэнцвэрийг зохицуулдаг байна.
31.
Тэнцвэрийн эрхтэн нь
хүний биеийн бусад дотоод эрхнүүдтэй шууд холбоотой. Хөдөлгөөний сэрэл: хүний биеийн байдал болон хөдөлгөөнийг мэдрэх сэрлийг хөдөлгөөний сэрэл гэнэ. Хөдөлгөөний сэрлийн хүлээн авагч нь булчин шөрмөс биеийн үе мөчинд байрласан байна. Хөдөлгөөний сэрлийн тусламжтайгаар хүн орон зайд ямар нэгэн тодорхой үйлдэл хийж, түүнтэй өөрийгөө зөв зохицуулна.
32.
Хүрэлцэх сэрэл: Хүрэлцэх
сэрэл нь арьс ба хөдөлгөөний сэрлийн хослолын үндсэн дээр юмыг барих, базах шүргэх хувирах зэргээр сэрж сэдэрнэ. Хүрэлцэх сэрэл нь хөдөлмөрийн үйл ажиллагаанд онцгой үүрэгтэй. Ялангуйяа хөдөлмөрийн үлэмж нарийн үйл хийхэд хүрэлцэх сэрэл маш идэвхтэй оролцдог юм. Жижиг хүүхэд эхлээд хүрэлцэх сэрлийн үндсэн дээр гадаад ертөнцийг танин мэдэх идэвхтэй үйл хийдэг.
33.
Өвчний сэрэл: өвчний
сэрэл нь янз бүрийн шалтгаанаас үүснэ. Хүний бие махбодын бүтэц үйл ажиллагаанд ямар нэгэн өөрчлөлт орсноос болж, мэдэхүйн гадаад дотоод эрхтний үйл ажиллагааны хэвийн байдал, алдах процессыг сэрж мэдрэхийг өвчний сэрэл гэнэ. Арьс дотоод эрхтэн бучин махбодид байрласан тусгай рецепторууд нь өвчний сэрлийн хүлээн авагчид юм. Өвчний сэрэл нь гаднаас үзүүлсэн хэт хүчтэй цочролын үндсэн дээр үүсдэг.
34.
Анхаарал тавьсанд
баярлалаа
Download now