ESON101-Хичээл 8

1. Д О К ТО Р, Д ЭД П РО Ф . Н . Ц ЭД Э В С Ү Р Э Н
Орчин үеийн сургуулийн
удирдлага

2. Орчин үеийн сургуулийн онцлог
Сургууль нь хүүхэд залуучуудын сурч
хүмүүжих хэрэгцээнд үндэслэн боловсролын
үйлчилгээг тэдэнд хүргэх, сургалт
хүмүүжлийн ажлыг шинжлэх ухааны
үндэстэй зохион байгуулах үндсэн үүрэг
бүхий нийгмийн институт юм.
Ñóðãóóëü áîëîâñðîëûí áàéãóóëëàãà ìºí.

3. Áîëîâñðîëûí áàéãóóëëàãà:
12.1.áîëîâñðîëûí çîðèëãûã õýðýãæ¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãàà
ýðõýëäýã õóóëèéí ýòãýýäèéã áîëîâñðîëûí áàéãóóëëàãà
ãýíý.
12.2 Áîëîâñðîëûí áàéãóóëëàãûã äîð äóðäñàíààð àíãèëíà
12.2.1. àøãèéí òºëºº áóñ
12.2.2 àøãèéí òºëºº Áîëîâñðîëûí ñóðãàëòûí áàéãóóëëàãà íü
ººðèéí ¿íäñýí çîðèëãîäîî íèéöñýí ñóäàëãàà, òóðøèëò,
ìýðãýæëèéí ñóðãàëò, ¿éëäâýðëýë ÿâóóëàõ áîëîìæ,íºõöëèéã
á¿ðä¿¿ëñýí òºðºë á¿ðèéí õýâ øèíæòýé áàéæ áîëíî.

4. 14-ð ç¿éë: ñóðãóóëèéí ºìíºõ áîëîí áàãà äóíä
áîëîâñðîëûí ñóðãàëòûí áàéãóóëëàãà: ñóðãóóëèéí
ºìíºõ áîëîí áàãà äóíä áîëîâñðîëûí áàéãóóëëàãà íü
öýöýðëýã, åðºíõèé áîëîâñðîëûí ñóðãóóëü,
ìýðãýæëèéí ñóðãàëò ¿éëäâýðëýëèéí òºâ áàéíà.

5. Сургуулийн ажлын үндсэн чиглэл:
 Хүүхэд багачуудад бага дунд боловсролын үйлчилгээ
үзүүлэх
 Иргэдийн албан бус арга замаар боловсрол эзэмших,
мэрэгжил боловсролоо дээшлүүлэхэд дэмжин туслах
 Орон нутаг, бүс нутгийн хэмжээнд боловсролын
талаар хэрэгжүүлэх бодлогыг боловсруулах, түүнийг
хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах ажлын арга зүйн
төв байх

6.  Өсвөр үеийнхний хүмүүжил төлөвшлийн талаар эцэг
олон нийтэд сурталчилгаа явуулж, нийгмийн орчны
хүчин зүйлсийг хүүхдэд ээлтэй байх хувилбаруудын
оновчтой тавилыг олж, орчныг бүрдүүлэх
 Сургууль нь өсвөр үеийнхний төлөвшилд ээлтэй
орчин бүрдүүлэх талаар эцэг эх, төрийн ба төрийн бус
байгууллагуудтай хамтран ажиллах

7. Сургуулийн ажлын ил тод байдал:
 Сургуулийн эрхэм зорилго, стратеги
 Сургалтын агуулгыг тодорхойлсон баримт бичгүүд
 Сургалтын арга зүй технологийн шинэчлэлийн
асуудлууд
 Ñóðàã÷äàä þó çààõ ãýæ áàéãàà íü ýöýã ýõýä èë òîä áàéõ
 Ýöýã ýõ õ¿¿õä¿¿äýý þóã ñóðãàõ ãýæ áàéãààã èë òîä
ìýäýæ áàéõ

8. Ñóðãàëò õ¿ì¿¿æëèéí àæèë ÿìàð áàéõ âý?
 Áîëîâñðîëûí ñòàíäàðò, ñóðàëöàã÷äûí õýðýãöýý
ñîíèðõîë,ººðñäèéí áîäèò áîëîìæäîî òòóëãóóðëàí ñóðãóóëü
áàãø íà𠺺ðñ人 àæëàà òºëºâëºíº.
 Ñòàíäàðòûí ò¿âøè㺺ñ äîîãóóð ò¿âøèíä ñóðãàëò
õ¿ì¿¿æëèéí àæèë ÿâóóëàõ ýðõã¿é
 Ñóðãàëò, õ¿ì¿¿æëèéí àæëûí ãîë çîðèëãî íü ñóðàëöàã÷äûí
ñóðàõ õýðýãöýýã ãîë õàíãàæ, òýäíèéã áèå äààí
ñóðàëöàæ, àæèëëàõ àðãà óõààíä ñóðãàõ

9. Àæëûã çîõèîí áàéãóóëàõ àðãà õýëáýð:
 Ñóðàëöàã÷äûí õ¿ñýë ñîíèðõîëä íèéöñýí, ºâºðìºö îíöëîãòîé
 Óÿí õàòàí îëîí õóâèëáàðòàé
 Ñóðãóóëèéí ººðèéí îð÷èí íºõöºë îíöëîãò òîõèðñîí
 Ñóðãóóëü ººðèéí ãýñýí ºâºðìºö àðãà áàðèëòàé áàéõ ¸ñòîé
 Ñóðãóóëü ººðèéí õºãæëèéí ò¿âøèí, õºãæëèéí ñòðàòåãèä
òîõèðñîí àðãà áàðèëûã ÷óõàë÷ëàõ õýðýãòýé.

10. Ñóðãóóëèéí àæëûí øàëãóóð
 Ñóðãóóëü áàãø íàðûí ¿éë àæèëëàãààíû ¿ð ä¿íãèéí ýöñèéí
øàëãóóð íü ñóðàëöàã÷äûí àæèë àìüäðàëä áýëòãýãäñýí
áàéäàë
 Òýäíèé ìýäëýã ÷àäâàð äàäàë, õàíäëàãà
 Ñóðàëöàã÷äûí áèå õ¿íèé õºãæëèéí øàëãóóð
 Òóõàéí øàòíû áîëîâñðîëûí ñòàíäàðòûí ò¿âøèíã õàíãàñàí
áàéäàë

11. Ñóðãóóëü ýöýã ýõèéí õàìòûí àæèëëàãàà:
 Ñóðãóóëèéí àæëûí àìæèëòûí íýã áàòàëãàà áîë ýöýã ýõ, îëîí
íèéò, òºðèèéí áà òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãàòàé õàìòðàí
àæèëëàõ àñóóäàë þì.
 Ñóðãóóëèóä óäèðäàõ çºâëºë人 ýöýã ýõèéí çºâëºëèéí
òºëººëëèéã îðóóëàõ
 Ñóðãóóëü ýöýã ýõèéí õîðîî, çºâëºëòýé áàéõ
 Ýöýã ýõèéí õîðîî çºâëºëººð äàìæóóëàí ñóðãóóëèéí àæèëä
íèéò ýöýã ýõ÷¿¿äèéã îðîëöóóëàõ ñàéõàí áîëîìæ íýýãäýíý.

12. Òºðèéí áà òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãûí
 Ñóðãóóëèéí ¿éë àæèëëàãààíä òºðèéí áà òºðèéí
áóñ áàéãóóëëàãûí òóñëàëöàà äýìæëýã çàéëøã¿é
÷óõàë
 Ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä òºñºë õºòºëáºðèéí õ¿ðýýíä
ñóðãóóëèóä òºðèéí áà òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãûí
äýìæëýã òóñëàëöàà èõ àâ÷ áàéíà.
 Æèøýýëáýë: Äàíèäà, Þíåñêî, Þíèñåô, àíãëèéí
õ¿¿õäèéã èâýýõ ñàí, äýëõèéí çºí, Àçèéí õºãæëèéí
áàíê ãýõ ìýò òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãóóë ñóðãóóëü
áîëîâñðîëûã èõ äýìæèæ áàéíà.

13. Ñóðãóóëèéí ºì÷ëºëèéí õýâ øèíæ:
 Îðîí íóòàãòàà õààíà íü ÿìàð õýâ øèíæòýé ñóðãóóëü
áàéãóóëàõ, ÿìàð õ¿íýýð óäèðäóóëàõûã èðãýäèéí
õýðýãöýý, ìàüäðàëûí íºõöºë áàéäàë,ñóóðüøèë, ñóì îðíûõîî
õºãæëèéí õýòèéí òºëºâ, áàãøëàõ áîëîâñîí õ¿÷íèéõýý ÷àäâàð
÷àíñàà,çýðýãòýé óÿëäóóëàí òóõàéí îðîí íóòãèéí òºðèèéí
çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà øèéäâýðëýíý.

14. Àéìàã, íèéñëýë, ñóì, ä¿¿ðãèéí èðãýäèéí Һ뺺ëºã÷äèéí Õóðëûí
á¿ðýí ýðõ
29.1. Àéìàã, íèéñëýë, ñóì, ä¿¿ðãèéí èðãýäèéí Һ뺺ëºã÷äèéí
õóðàë òóõàéí íóòàã äýâñãýðòýý áîëîâñðîëûí àñóóäëààð
äàðààõ á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý.
291.1. Áîëîâñðîëûí àñóóäëààð òóõàéí øàòíû áà äîää øàòíû
çàñàã äàðãûí òàéëàí õýëýëöýæ, ÷èãëýë ºãºõ:
29.1.2. îðîí íóòãèéí ºì÷èéí áîëîâñðîëûí áàéãóóëëàãûã
õºãæ¿¿ëýõ òºëºâëºãºº áàòëàõ áèåëýëòýä õÿíàëò òàâèõ

15. Àéìàã íèéñëýëèéí çàñàã äàðãûí á¿ðýí ýðõ:
30.1. Àéìàã íèéñëýëèéí çàñàã äàðãà òóõàéí íóòàã
äýâñãýðòýý áîëîâñðîëûí àñóóäëààð äàðààõ á¿ðýí ýðõèéã
õýðýãæ¿¿ëíý.
30.1.2. èðãýíä ñóóðü áîëîâñðîë ýçýìø¿¿ëýõ, ìýðãýæèëòýé
áîëîâñîí õ¿÷èí áýëòãýõ, äàâòàí ñóðãàõ, ìýðãýæèë
ýçýìø¿¿ëýõ àðãà õýìæýýíèé õºòºëáºð,òºëºâëºãººã ãàðãàæ
õýðýãæ¿¿ëýõ

16. 30.1.3. Îðîí íóòãèéí ºì÷èéí áîëîâñðîëûí ñóðãàëòûí
áàéãóóëëàãà áàéãóóëàõ,ººð÷ëºõ, òàòàí áóóëãàõ àñóóäëûã
àéìàã, íèéñëýëèéí áîëîâñðîëûí ãàçðûí ä¿ãíýëòèéã ¿íäýñëýí
øèéäâýðëýõ
30.1.4.ªºðèéí îðëîãîî íýìýãä¿¿ëýõýä íü áîëîâñðîëûí áîëîâñðîëûí
áàéãóóëëàãàä äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ, òýëãýýðèéã õè÷ýýëèéí
áîëîí äîòóóð áàéð, ñóðãàëòûí òåõíèê õýðýãñýë,òîíîã
òºõººðºìæ, íîì ñóðàõ áè÷ãýýð õàíãàõ àæëûã çîõèîí
áàéãóóëàõ

17. Ñóðãàëòûí áàéãóóëëàãûã õè÷ýýëèéí áîëîí äîòóóð áàéð,
ñóðãàëòûí òåõíèê õýðýãñýë, òîíîã òºõººðºìæ, íîì ñóðàõ
áè÷ãýýð õàíãàõ àæëûã çîõèîí áàéãóóëàõ
30.1.5. Òºðèéí áóñ ºì÷èéí áîëîâñðîëûí ñóðãàëòûí
áàéãóóëëàãàä õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí äýìæëýã,
òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõ
30.1.6. Ýíý õóóëü áîëîí àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òóñãàé
çºâøººðëèéí òóõàé õóóëüä çààñàí æóðìûí äàãóó åðºíõèé
áîëîâñðîëûí ñóðãóóëü,öýöýðëýã áàéãóóëàõàä òóñãàé
çºâøººðºë ãýð÷èëãýý îëãîõ, óëñûí á¿ðòãýëä á¿ðòãýõ,

18. -Áîëîâñðîëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ
áàéãóóëëàãàòàé çºâøèëöºí àéìàã,íèéñëýëèéí áîëîâñðîëûí
ãàçðûí äàðãûã òîìèëîõ ÷ºëººëºõ
-30.1.12