Education institutions for physical activity in free time –Drr Renata Grzywacz, University of Rzeszow

1. Instytucje wychowania do aktywnościInstytucje wychowania do aktywności
fizycznej w czasie wolnym zfizycznej w czasie wolnym z
uwzględnieniem barier subiektywnychuwzględnieniem barier subiektywnych
i obiektywnychi obiektywnych
dr Renata Grzywaczdr Renata Grzywacz
Uniwersytet RzeszowskiUniwersytet Rzeszowski
Wydział Wychowania FizycznegoWydział Wychowania Fizycznego
Debata Europejska: „Promocja aktywności
fizycznej i zdrowego trybu życia”
19 lipca 2017 - Mielec

2. InstytucjaInstytucja
Pewien uregulowany (np. przepisami)
sposób zaspokajania potrzeb członków
grup lub grupy jako całości.

3. Instytucja wychowawczaInstytucja wychowawcza
posiada:posiada:
Określony cel i funkcje
Zakres czynności wynikających z celu
nadrzędnego
Role społeczne osób wykonujących
określone czynności
Uprawnienia osób wykonujących
określone czynności

4. Inystytucje wychowawczeInystytucje wychowawcze - podział- podział::
Instytucje naturalnego wychowania
(rodzina, grupa rówieśnicza, środowisko
lokalne)
Instytucje instytucjonalnego (celowego)
wychowania (szkoła, instytucje
wspomagające, np.harcerstwo,domy kultury)
Instytucje pośredniego wychowania
(zakłady pracy, środki masowego przekazu,
inne instytucje)

5. Funkcje instytucji:Funkcje instytucji:
Regulowanie zachowań jednostek
Zaspokajanie potrzeb jednostek
Zapewnienie ciągłości życia
społecznego
Integrowanie zbiorowości

6. RodzinaRodzina
Związek intymnego, wzajemnego uczucia,
współdziałania i wzajemnej odpowiedzialności, w
którym akcent pada na wzmacnianie wewnętrznych
relacji i interakcji.

7. Czynniki wpływające na wychowanieCzynniki wpływające na wychowanie
w rodzinie:w rodzinie:
Kultura rodziny
Umiejętność komunikacji pomiędzy członkami
rodziny
Umiejętność wyrażania emocji
Interakcje pomiędzy członkami rodziny.

8. Funkcje rodziny w oparciuFunkcje rodziny w oparciu
o wychowanie:o wychowanie:
Funkcja socjalizacyjna
Funkcja obronna
Funkcja rodzicielska
Funkcja dydaktyczna

9. Wychowanie w rodzinie:Wychowanie w rodzinie:
Wzorce osobowe (rola ojca, rola matki)
Wspólnie spędzany czas (organizacja czasu
wolnego)
Pokazanie dziecku drogi życiowej (przykład
własny).
Prawidłowo funkcjonująca rodzina jest dla dziecka
grupą odniesienia, z którą się identyfikuje.

10. SzkołaSzkoła
 POWINNA BYĆ instytucją rozpowszechniającą treści
w zakresie propagowania aktywności fizycznej.
 Łańcuch informacji powinien płynąć od nauczycieli
szkół wyższych, nauczycieli i wychowawców szkół
średnich oraz podstawowych.
STOP ZWOLNIENIOM Z WF!!!

11. Grupa rówieśniczaGrupa rówieśnicza
Określona zbiorowość osób często w tym samym
lub podobnym wieku
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE:
członkowie połączeni są więzami przyjaźni
powstają spontanicznie
członkowie mają podobne zainteresowania i
upodobania

12. Czynniki więzi w grupachCzynniki więzi w grupach
rówieśniczychrówieśniczych
przynależność do wspólnej struktury
organizacyjnej
występowanie powtarzających się
kontaktów
brak istotnych różnic w poziomie wiedzy
ogólnej i rozwoju intelektualnym
członków grupy

13. SpołecznośćSpołeczność lokalnalokalna
Sposób wpływuSposób wpływu
Głównie niecelowe i nieintencjonalne
działania normo i opinio tworcze
wywierające presję na jednostkę
(potrzeba akceptacji, konfornizmu)
Działania przykładem własnym -
naśladownictwo (jedność wzorców
społeczno-kulturowych )

14. Społeczność lokalnaSpołeczność lokalna
Efekt działań wychowawczychEfekt działań wychowawczych
Wytwarzanie nawyków i potrzeb w zakresie
aktywności ruchowej adekwatnych do
proponowanych i akceptowanych przez
społeczność lokalną
Silna funkcja kontrolna zarówno w zakresie
pozytywnych jak i negatywnych wzorców
zachowań

15. Środki masowego przekazuŚrodki masowego przekazu
Sposób wpływuSposób wpływu
Element polityki państwa w zakresie zdrowia
publicznego
Celowe programy edukacyjne
Celowe działania indoktrynujące
Celowe działania wzmacniające wartości i
wzory

16. Środki masowego przekazuŚrodki masowego przekazu
Efekt działań wychowawczychEfekt działań wychowawczych
Wpływ zróżnicowany w różnych
grupach społecznych
Powierzchowność przyjmowanych
wzorców (brak internalizacji)
Silne działanie czynnika mody
Duże znaczenie edukacyjne

17. DRUGA STRONA MEDALU……..

18. Patologie społecznePatologie społeczne

19. Czy wszystkie kreskówki są dlaCzy wszystkie kreskówki są dla
dzieci?dzieci?

20. Jak spędzamy czas wolny?Jak spędzamy czas wolny?

21. Bariery w aktywności fizycznej – czynniki
uniemożliwiające lub ograniczające uczestnictwo
w rożnych formach aktywności ruchowej

23. 1. SYTUACJA FINANSOWA
- Wysokie bezrobocie
- Ograniczenie możliwości uczęszczania
dzieci i młodzieży na wszelkiego
rodzaju kursy, zajęcia dodatkowe

24. 2. BARIERA EKONOMICZNA
- Zbyt wysokie ceny usług sportowo - turystycznych
- Niski poziom warunków życia
- Wzrost cen sprzętu rekreacyjno - sportowego

25. 3. BRAK CZASU WOLNEGO
- Pogoń za pieniędzmi
- Zwiększona liczba obowiązków
- Nieumiejętność gospodarowania czasem

26. 4. NIEDOSTATECZNIE ROZWINIĘTA
INFRASTRUKTURA
SPORTOWO – REKREACYJNA
- Niedostępność
- Mało atrakcyjne obiekty oraz usługi rekreacyjne
- Brak informacji i skromna oferta

27. 5. SKROMNA BAZA OBIEKTÓW
REKREACYJNYCH, ICH ZŁY
STAN I NIEUMIEJĘTNE WYKORZYSTANIE
- Zła higiena obiektów
- Brak stosownych urządzeń
- Zły stan techniczny sprzętu
- Słabo rozwinięta szkolna baza sportowo - rekreacyjna

28. 6. UWARUNKOWANIA GEOGRAFICZNO -
PRZESTRZENNE
- Ograniczony dostęp do obiektów
- Ograniczone możliwości tworzenia nowych obiektów
- Ograniczenia pogodowe

29. 7. STEREOTYPY W ŚWIADOMOŚCI
SPOŁECZNEJ
- Złe przykłady ze strony rodziny, środowiska szkolnego,
grup koleżeńskich oraz mediów
- Brak uświadamiania dzieci i młodzieży w szkołach
- Zły wpływ mediów na kształtowanie świadomości.

30. 8. LEKCEWAŻENIE KULTURY FIZYCZNEJ
- Brak dostatecznej wiedzy na temat funkcjonowania
organizmu
- Sporadyczny kontakt z kulturą fizyczną
- Siedzący tryb życia
- Brak znajomości potrzeb ruchowych organizmu

31. 9. MORFOLOGICZNO – FUNKCJONALNE WŁAŚCIWOŚCI
ORGANIZMU
- Słaba kondycja
- Słabe predyspozycje indywidualne
- Słaba sprawność ruchowa
- Uwarunkowania genetyczne

33.  Trudności decyzyjne
 Poczucie obniżonej wartości
 Niewłaściwe nastawienie wobec estetyki ciała
 Niski poziom samokontroli
 Mała mobilność wewnętrzna
 Brak pozytywnej postawy prozdrowotnej
 Czynnik niewłaściwej decyzji
 Lęk przed niepewnym skutkiem
 Monotonia zajęć rekreacyjnych
 Automatyzacja i elektronizacja

34. WNIOSKI KOŃCOWEWNIOSKI KOŃCOWE

35. Sposoby usuwania barier utrudniającychSposoby usuwania barier utrudniających
aktywność fizyczną:aktywność fizyczną:
 Unikanie monotonii podczas
organizowania i prowadzenia zajęć.
 Przeciwdziałanie nadmiernej
automatyzacji i komputeryzacji
najbliższego otoczenia.

36.  Aktywne kształtowanie postaw prozdrowotnych,
wyrażających się m.in. w pozytywnym stosunku do
aktywności fizycznej
 Koncentracja na pozautylitarnych
i pozahedonistycznych celach aktywności
fizycznej.

37. Przemiany społeczne zachodzące
w świecie i u nas powodują zmiany
w stylu życia: wzrasta znaczenie troski o zdrowie własne, rodziny
i środowiska, w którym żyjemy.
Realizuje się to głównie przez:
• aktywność fizyczną i sport
PODSUMOWANIE

38. - DO YOU SPORT?
-YES, I DO 
Dziękuję za uwagę

39. Pozycje wykorzystane doPozycje wykorzystane do
opracowania wykładuopracowania wykładu::
1. Krawczyk Z. Sport w zmieniającym się
społeczeństwie. Studia i Monografie. AWF,
Warszawa, 2000.
2. Heinemann K. Wprowadzenie do socjologii
sportu. COM, Warszawa 1989.
3. Socjologia kultury fizycznej. (red). Z.
Krawczyk. AWF, Warszawa,1998.
4. Sztompka P. Socjologia. Wydawnictwo Znak,
2002.

40. Literatura uzupełniająca:Literatura uzupełniająca:
Dziubiński Z. [red.] (2007) Sport a agresja, Warszawa, AWF, SALOS
RP.Dziubiński Z. [red.] (2008) Humanistyczne aspekty sportu i turystyki,
Warszawa, AWF, SALOS RP.Dziubiński Z., Jankowski K. [red.] (2009) Kultura
fizyczna w społeczeństwie nowoczesnym, Warszawa, AWF / SALOS
RP.Dziubiński Z. , Krawczyk Z. [red.] (2010) Socjologia kultury fizycznej,
Warszawa, AWF. Giulianotti R. (2005), Sport: A Critical Sociology, Polity Press,
Cambridge.Heinemann K. (1998), Sport in Post-modern Society, (w:) Sport w
procesie integracji europejskiej, Z. Krawczyk, J. Kosiewicz, K. Piłat (red.), AWF,
Warszawa, s. 27-38.Hemphill D. (2005), Cybersport, "Journal of the Philosophy of
Sport", 2005, Vol. 32, s. 195-207.Jarvie G. (2006), Sport, Culture and Society,
Routledge, London and New York.Kirk D. (2005), Sport, Physical Education and
Schools, (in:) Sport and Society, B. Houlihan (ed.), Sage Publications, London-
Thousand Oaks-New Delhi, s. 141-162.Kocemba W. (2010) Społeczne
zróżnicowanie uczestnictwa w kulturze fizycznej. W: Z. Dziubiński, Z. Krawczyk
[red.] Socjologia kultury fizycznej, Warszawa, AWF.Krawczyk Z. (2000) Sport w
zmieniającym się społeczeństwie, Warszawa, AWF.Lenartowicz M. (2010) Kultura
fizyczna w rodzinie. Kariera sportowa i jej społeczne uwarunkowania. W: Z.
Dziubiński, Z. Krawczyk [red.] Socjologia kultury fizycznej, Warszawa,
AWF.Roberts K. (2006), Leisure in Contemporary Society, CABI, Wallingford,
UK.Rymarczyk P. (2010) Kultura masowa i kultura fizyczna. Wpływ globalizacji
na kulturę fizyczną. W: Z. Dziubiński, Z. Krawczyk [red.] Socjologia kultury
fizycznej, Warszawa, AWF.Sekuła-Kwaśniewicz H. (2010) Moralność a kultura
fizyczna. W: Z. Dziubiński, Z. Krawczyk [red.] Socjologia kultury fizycznej,
Warszawa, AWF.Veblen T. (1971) Teoria klasy próżniaczej. PWN, Warszawa.