2. Хэлцийн үндсэн шинж :

3. а.Хэлцийг бүрдүүлж байгаа үгс нь үндсэн утгаа алдсан хэрнээ маш нэгдмэл,хэвшмэл шинжтэй.

4. б.Хэлц нь далд утгатай байна.

5. в.Хэрэглээнд байнга бэлэн байдаг онцлогтой.

6. Хэлцийн утга санааг үг бүрд оногдуулан ойлгож болохгүй.Харин хэлцийн бүхэл бүтэн цогцоос ургуулан бодож ойлгож болно.Жишээлбэл: Зүрх үхэх -гэсэн хэлцийн хоёр үгийн утга алдагдсан,харин 2 үг нийлж зориг шантрах гэсэн утгыг илтгэж байна. Хэлц үг нь: бүтээвэр,үг,өгүүлбэр,цогцолбороор илэрнэ. Хат+уу=хатуу бүтээвэр Яс хатуу хэлц үг Өдрийн бодол шөнийн зүүд хэлц өгүүлбэр Өдрийн бодол шөнийн зүүд болох Цээжний махаа барах Шар махандаа хатах гэсэн цогцолборт нэгдэж туйлын их сэтгэл зовсон нэг үгийг илтгэж байна.

8. (Өвөрмөц хэлц)

9. Хөвөн гэхэд ноолуургүй

10. Хөнжил гэхэд захгүй

11. Гурил гэхэд устай

13. (Хэвшмэл хэлц)

14. Зунд битгий суу

15. Зуданд битгий сандар

16. Жаргалтай боловч

17. орондоо битгий дуул

18. Зовлонтой боловч

19. орондоо битгий уйл

21. Ам өгөх-Андгай тангараг

22. Амны хишиг нь ардаа гарах-Азгүй тохиолдол

23. Барьц алдах-Сандрах

24. Бүлх залгисан юм шиг-Дуугүй байх

25. Богино жолоотой-Холын бодолгүй

26. Гарын аяар-Дуулгавартай

27. Гар нь ганзганд хүрэх-Өсөж том болох

28. Гар угаах-Дуусгах

29. Далан таваар буух-Дийлдэх

30. Дөрөө нийлэх-тохирох Дээлэндээ багтахгүй болох-Уурлах,таргалах Задгай амтай-Нуухыг мэддэггүй Зүрх гаргах-Зориглох Зүүд зэрэглээ-Эцэж турах Илүү үзэх-Атаархах Магнай тэнийх-Баярлах Мордохын хазгай-Эхнээсээ бүтэхгүй Мөчөөгөө өгөхгүй-Бусдаас дутахгүй Нохойн дуу ойртох-Дуусах дөхөх Толгойдоо булуу хураах-Өөртөө гай удах Уландаа гишгэх-Хөсөрдүүлэх Үг сүггүй-Үг хэлэх ч сөхөөгүй Хар шоргоолж шиг-Маш олон Чих тавих-Сонсохыг хичээх