Contactdag 'Over de grenzen heen' - Centrum Agrarische Geschiedenis - 18 mei 2017 Ewoud van Arkel, secretaris Agrarisch Erfgoed Nederland

1. Ewoud van Arkel – secretaris Agrarisch Erfgoed Nederland
18 mei 2017

2. Aanleiding en achtergrond van het project
BIM
De methode
De resultaten

5. Inventarisatie álle boerderijen; later ook
monitoring
Kennis over de kwaliteit van het object
Benutten van lokale kennis
Instrumentarium voor beleid en
onderzoek
Overijssel is proefgebied

6. Dóór kenners van het gebied
(boerderijenstichtingen, oudheidkundige
verenigingen)
Vóór provincie, gemeenten,
belangenorganisaties,
erfgoedorganisaties, onderwijs,
BAG (teruglevering)
Vraag-gestuurd: de gebruiker bepaalt
(binnen de mogelijkheden)

7. Thema’s agrarisch erfgoed(beleid)
Leegstand en hergebruik
Omgevingswet 2019
Visie Erfgoed en Ruimte

8. Van BIM 0.1 (2016) naar BIM 0.2 (2017):
leerproces
De gegevens en de datastructuur: goede keuze
De methode: van tijdsintensief naar efficiënt; van
verwarring naar duidelijkheid
De hulpmiddelen: van gekoppelde databases naar web-
based oplossing en geautomatiseerde aanlevering data
(via API)

9. De gegevens: antwoord op 9 vragen:
Adres
Locatie (coördinaten)
Foto
Monumentstatus
Bouwgeschiedenis
Soort gebruik
Staat van onderhoud
Type boerderij
Soort dakbedekking

10. De bronnen
Primair:
Basisregistratie adressen en gebouwen BAG
Globbespotter
Controle:
Kamer van Koophandel
Geografisch Informatiesysteem Agrarische Bedrijven

13. De locatie:
 Adres
(straatnaam, huisnummer,
plaatsnaam)
 X,Y-coördinaten
 Beeld
(foto + open streetmap)
 Postcode*
 Gemeente*
 Provincie*
Monumentstatus:
 Rijksmonument
(redengevende omschrijving)
 Provinciaal monument
 Gemeentelijk
monument
 Karakteristiek
 Geen status
Algemeen en waardestelling

14. In periodes:
 Vóór 1850
 Van 1850 tot 1940
 Van 1940 tot 1965
 Ná 1965
 Onbekend
Bouwgeschiedenis

15. Volgens BAG:
 Woonfunctie
 Industriefunctie
 Woon- +
industriefunctie
 Overige functies
Soort gebruik
Controle:
 Bestemmingsplan
 GIAB
 KvK
 Werkelijk gebruik

16. Tijd voor herstel:
 Goed
(normaal onderhoud)
 Redelijk
(herstel tussen 1 en 5 jaar)
 Slecht
(direct herstel)
 Onbekend
Staat van onderhoud

17. Boerderijtype:
 Hallehuis
 T-boerderij
 Krukhuis
 Groningse type
 Friese type
 Modern
 Onbekend
Regionale accenten
Soort dakbedekking:
 Pannen
 Riet
 Bitumen of golfplaten
(mogelijk asbest)
 Half pan, half riet
 Anders
 Onbekend

18. De methode:
Gebiedskenner:
Selecteren van de adressen
Poortwachter:
Koppelen van brongegevens d.m.v. van API
Gebiedskenner en veldwerker:
Controleren en aanvullen

20. Wat is een boerderij?
Ooit gebouwd als boerderij en nu nog als zodanig
herkenbaar
Wat te doen met meerdere huisnummers op één erf?
Wat te doen met de moderne tweede bedrijfswoning?
Wat te doen met monumentale objecten?

26. De resultaten
relatie tussen toelichting relatie/vragen voor wie ?
1. Locatie en Gebruik spreiding van functies, waar liggen welke functies?; niet agr.
functies in agrarisch gebied; functies in dorpsranden; agr
bedrijven > 1965
2. Monumentenstatus en
Gebruik
Laat zien hoe monumenten worden gebruikt.
3. Bouwjaar en Gebruik Verandert gebruik naarmate boerderijen jonger zijn?
4. Gebruik en Onderhoud Is er een verband tussen een bepaald gebruik en de staat
van onderhoud
5. Status en Regionale
aspecten
Hoe is de monumentenstatus verdeeld over de type
boerderijen
Hoe is het type dakbedekking verdeeld over
boerderijentypen
Is ere en verband tussen monumentenstatus en type
dakbedekking
AEN en boerderijstichtingen
6. Bouwjaar en Regionale
aspecten
vb. Klopt het dat T-hoeven allemaal uit een periode zijn?
(gevaar van cirkelredenering)
Is er een verband tussen type dakbedekking en
bouwperiode?

27. 7. Monumentenstatus en
Onderhoud
Worden monumenten beter onderhouden dan niet-
monumenten?
Hoe is de staat van onderhoud van RM
Gemeenten moeten
onderhoud RM handhaven
8. Monumentenstatus en
Bouwjaar
Leeftijd monumenten. Je mag aannemen dat monumenten
over het algemeen ouder zijn. In ieder geval ouder dan 1995.
Idem karakteristieke bebouwing?
RCE, boerderijenstichtingen
9. Bouwjaar en Onderhoud Worden oudere boerderijen beter/slechter onderhouden?
10. Regionale aspecten en
Gebruik
Is er verband tussen gebruik en Type boerderij?
Is er verband tussen gebruik en Type dagbedekking?
11. Regionale aspecten en
Onderhoud
Is 'riet' bepalend voor staat van onderhoud?
In welke mate is de subsidie voor rietdaken benut?
Boerderijenstichtingen
subsidieverstrekkers
12. Locatie en diverse
kenmerken
Verschilt de mate van onderhoud plaatselijk?
Verschilt de ouderdom van boerderijen in verschillende
gebieden?
Is de monumentenstatus van boerderijen evenwichtig
verdeeld over gebieden of is er sprake van relatieve
concentraties?

29. Prangende vragen
Type onderzoek: datamining, veldwerk of iets er
tussenin?
Inzet en verwachtingen veldwerkers?
Historie, maatschappelijke ontwikkeling of gewoon
“tellen”?
Permanente systemen opzetten?
Kunnen we dit type onderzoek aan?

30. Hou het landelijk gebied mooi…