Saglik Hizmetleri Meslek Yuksekokulu'ndaki Anatomi Derslerim

1. 10.10.2014
1GİRİŞHareket sisteminin pasif unsurlarını kemiklerve eklemler, aktif unsurlarını ise kaslarmeydana getirir.
Kemiklerin yapısı
Kemikler dişlerden sonra insan vücudunun en sert oluşumudur
Kemik dokusu osteositleriile organik maddeler ve inorganik tuzlardan oluşan hüzrelerarasımatrikstenmeydana gelmiştir.
Kemik matriksi
Kalsiyum ve fosfattan zengin inorganik tuzların
kollajendenzengin organik çatı üzerine çökmesiyle meydana gelir
Kemiğin ana hücresi OSTEOSIT
OSTEOBLAST’tangelişirKemik yapısı insan vücudunda substantiacompacta(sıkı kemik dokusu)vesubstantiaspongiosa(süngerimsi kemik dokusu) olarak iki tipte organize olmuştur. Bir kemikte her iki tip dokuya da rastlanır

2. 10.10.2014
2
Kompakt kemik: Kanallar ve lamellerden oluşmuş bir yapıya sahiptir.
Kompakt kemikteki lameller
Haverslamelleri,
İç lameller,
Dış lameller
Ara lameller
olarak düzenlenmiştir
Spongiozkemik: İskelet sisteminin % 80 ini oluşturur, genellikle kemiklerin iç kısımlarında bulunur. Çok sayıda kemik trabekülüve bunlar arasında ki boşlukları ihtiva eder. Bu boşluklar canlıda kırmızı kemik iliği tarafından doldurulmuştur.
Epifiz
Metafiz (Epifiz hattı)
Diafiz
Epifiz
İnsanlarda 206 kemikbulunur (bazen bu sayı aksesuar kemiklerle 216’ya kadar çıkabilir). Doğumda 270kadar kemik bulunur. Kemikler eklemler aracılığı ile birleşerek iskeleti meydana getirirler.

3. 10.10.2014
3
206 kemikKemiklerin Görevi: -Organları korumak ve dayanak oluşturmak-Kasların yardımı ile harekete destek görevi -Bazı mineral maddeleri depo etmek (Ca,P )
-İçerdiği kemik iliği ile kan hücresi yapmak (hematopoiesis) Kemiklerin yaklaşık %30 unu organik %70 ini inorganik maddeler oluştururlar. İnorganik maddelerin % 86 sını kalsiyumfosfat % 10 unu kalsiyumcarbonat % 1,5 unu magnesiumfosfat % 0,5 ini kalsiyumfluorid % 2 sini alkali tuzlar oluşturur
Kemiklerin kendini koruması ve gelişmesi için fosfor ve calcium’dan zengin gıdalar ile A,C ve bilhassa D vitaminleri alınması gerekir.
Ayrıca güneş ışığı kemikler için önemlidir.
Kemikler biçimlerine göre
1-Kısa kemikler (ossa breve):
Ör:Carpal ve tarsal kemikler
2-Yassı kemikler (ossa plana)
Ör: sternum
3-Uzun kemikler (ossa longa)
Ör: humerus,femur,phalanx
4-Havalı kemikler(ossa pneumatica)
Ör: maxilla,os sfenoidale ve os ethmoidale
5-Sesamoid kemikler (ossa sesamoidea)
Ör:patella,os pisiforme,el-ayakta gözüken sesamoid kemikler
6-Düzensiz kemikler(ossa irregularis)
Ör: Vertebralar
7-Aksesuar kemikler (ossa accesorius) Ör:kaynaşmamış kemikler

4. 10.10.2014
4
Kısa
Yassı
UzunHavalı
Sesamoid
Düzensiz
ÜST EKSTREMİTE KEMİKLERİSKELETON APPENDICULARE Taraf kemikleriOssamembrisuperiorisOssacingulimembrisuperioris(cingulumpectorale) (üst taraf kavşak kemikleri),(omuz sentürkemikleri) ScapulaClaviculaPars liberamembrisuperiorisHumerusRadius, UlnaOssamanus

5. 10.10.2014
5
2 yüzü
3 kenarı
3 köşesi vardır
Facies posterior
Spina scapulaacromion
Fossa supraspinata
Fossa infraspinataCLAVICULAEn erken kemikleşmeye başlar, kemikleşmesini en son tamamlarClavis :anahtar Clavicula : anahtar şeklinde oluşum
HUMERUS

6. 10.10.2014
6
Ossa antebrachii
Ön kol kemikleriRadius,Önkolun lateral tarafında bulunan üst ucu silindir biçiminde dar distal ucu geniş olan bir kemiktir. İki ucu ve bir gövdesi vardır. Extremitas proximalis
Extremitas distalisUlna: Önkol’u meydana getiren kemiklerin medial’de olanıdır. Üst ucu kalın alt ucu ise incedir. Üst ucuna extremitas proximalis alt ucuna ise extremitas distalis adı verilir
Extremitas proximalis
Extremitas distalis

7. 10.10.2014
7El iskeleti 36 eklem ile birleşmiş 27 kemikten meydana gelir. Bu kemikler carpus (el bileği), metacarpus (el tarağı) ve phalanges (parmak kemikleri) olmak üzere 3 grupta toplanır1-Ossa carpi (carpalia) 2-Ossa metacarpi (metacarpalia) 3-Ossa digitorum (phalanges) Proximal sıra kemikleriAnatomik pozisyonda, dıştan içeOs scaphoideumOs lunatumOs triquetrumOs pisiforme

8. 10.10.2014
8
Ossamembriinferioris
Hayvanlarda gövdenin taşınması dört ayak üzerine bölünmesine karşın insanlarda alt taraf kemikleri gövdenin ağırlığını taşır ve yer değiştirmemiz ve hareket etmemizde önemli rol oynar.
Bu nedenle üst taraf kemiklerine oranla daha sağlam yapılıdır.
Alt ekstremitekemikleri sağ ve sol tarafta coxaadı verilen kemikler aracılığı ile gövdeye bağlanmıştır. iki tarafta toplam62kemik bulunur. I-CINGULUM MEMBRI INFERIORIS ( cingulumpelvicum): (Alt taraf kavşağı kemikleri-pelvis)Altekstremite’yi, gövdeye bağlar-Coxa2II-OSSA MEMBRI INFERIORIS LIBERI: -Femur2-Patella2-Tibiave Fibula4-Ossatarsi14 -Ossametatarsi10-Ossadigitorumpedis28

9. 10.10.2014
9Oscoxae:Pelvis’inön ve yan taraflarında osilium, ospubisve osischiidenilen 3 kemiğin birleşmesi ile oluşur. Sağ ve sol olmak üzere iki tanedir. 14-16 yaşlarına kadar 3 ayrı kemik olduğu halde sonraki yaşlarda birleşmiş tek kemik haline gelir .
Çocuklarda üç kemik arasında Y harfi şeklinde kıkırdak bir yapı bulunur. (6 yaş Y kıkırdağı) Kanat hafif çukurcadır (fossa iliaca) ve bir ibikle biter (cristailiaca). Ön kenarda spinailiacaanteriorsuperiorve spinailiacaanteriorinferior. Arka’da isespinailiacaposteriorsuperiorvespinailiacaposteriorinferiorçıkıntıları vardır. İç yan yüzde faciesauricularisvardır.
Corpus ossis ilii
Ala ossis iliiCorpus ossis iliiFacies iliacaFacies glutealis
Facies sacropelvinaFaciesauricularis
Crista iliaca (L4 V) Labium externumLabium internumLinea intermedia

10. 10.10.2014
10Fossa iliacaFacies sacropelvina
Faciesauricularis
Tuberositasiliacab) Osischii: (Ischium) Coxae’nınarka alt bölümünü oluşturur. Bir gövde(corpusossisischii) ve kol(ramusossisischii)’dan yapılıdır. Cismin medialindeSpinaischiadicabulunur ki bu incisuraischiadicamajorve incisuraischiadicaminor’uayırır. Ramusaşağı ve öne bükülür ki bu büküntü hizasındatuberischiadicumbulunur.
Foramen obturatorium
Spina ischiadica
inc. isciadica major
inc. ischiadica minor
Tuber ischiadicum
Ramus ossis ischii
c) Os pubis:
Coxae’nın ön alt bölümünü oluşturur. Gövde (corpus ossis pubis) ve iki kol (ramus superior, ramus inferior)’dan yapılıdır.
Facies symphysialis

11. 10.10.2014
11Acetabulum
2/5 os ilii
2/5 os ischii
1/5 os pubis
Limbus acetabuli (margo acetabularis)
Incisura acetabularis
Facies lunata
Fossa acetabuliOs femorisExtremitas proximalis
•Caput ossis femoris
•Fovea capitis femoris
•Collum femoris
•Collodiafizer açı
•Trochanter major
•Trochanter minor
Linea aspera
Labium laterale
Labium mediale
Tuberositas glutea
Linea intertrochantericaLinea pectinea –trochanter minorLabium mediale –linea supracondylaris medialisLabium laterale -linea supracondylaris lateralisFacies poplitea
Condylus medialis
Condylus lateralis
Epicondylus medialis
Epicondylus lateralis
Fossa intercondylaris
Linea intercondylaris
İç kondil daha aşağıdadır

12. 10.10.2014
12
Patella
m. quadriceps femoris
Sadece femur ile eklem yapar
Ayakta iken alt ucu , diz eklemi aralığının 1 cm kadar yukarısında bulunurTibia
•Condylus medialis
•Condylus lateralis
•Tuberositas tibia
•Facies articularis fibularis
•Facies articularis superiorArea intercondylaris anteriorArea intercondylaris posteriorEminentia intercondylarisTuberculum intercondylare lateraleTuberculum intercondylare mediale
Femur –fossa intercondilaris
Distal’de incisura fibularis
Malleolus medialis –lig. deltoideum
Sulcus malleolaris (m. tibialis posterior, m. flexor digitorum longus)
Facies articularis inferior
Facies articularis malleoli
talus

13. 10.10.2014
13
Fibula
Caput fibula
Apex fibula
Facies articularis capitis fibula
Collum fibula
Margo anterior
Margo posterior
Margo interosseus
Facies lateralis
Facies medialis
Facies posterior
Malleolus lateralis26 KemikOssa tarsi(tarsus)7Ossa metatarsi(metatarsus)5Ossa digitorum pedis(phalanx)14Ossa tarsi(tarsus) Proximal sırataluscalcaneusDistal sıraos cuneiforme mediale(I) os cuneiforme intermedium(II) os cuneiforme laterale(III) os cuboideum
Arada
osnaviculare

14. 10.10.2014
14
COLUMNA VERTEBRALIS

15. 10.10.2014
15Birvertebra’nıngenelyapısı: Hervertebranınbirgövdesi(corpusvertebra),birkavsi(arcusvertebra)ilebunlaratutunançıkıntılardanibarettir. Çıkıntıları3tiptir.Processustransversus,Proc.spinosusveProc.articularissuperior,Proc.articularisinferior.
Corpusvertebrae
Arcus vertebrae
Pediculus arcus vertebrae
Lamina arcus vertebrae
Foramen vertebrale
Processus spinosusProcessus articularis superiorProcessusarticularisinferior
Processus transversusFacies intervertebralisApophysisanularis

16. 10.10.2014
16
incisura vertebralis superior
incisura vertebralis inferior
Foramen intervertebrale

17. 10.10.2014
17Facies auricularisTuberositas sacralisCornu sacrale
Canalis sacralis
Apex ossis sacri
Linea transversa
Crista sacralis mediana
Crisrta sacralis intermedia
Crista sacralis lateralis
Facies pelvica
Facies dorsalis
Foramina sacralia pelvica
Promontorium
Hiatus sacralis
Alasacralis
Pars lateralis
Basis ossis sacriForamina sacralia dorsalisProcessus articularis superior
Processus articularis superior
OS SACRUM
Os coccygis

18. 10.10.2014
18Cornu coccygeumCornu sacraleOS COCCYGIS
Dorsal
Ventral
1
2
3
4
5
Cervical lordozLumbal lordozThoracal kifozSacral kifoz
Scolioz

19. 10.10.2014
19
Pelvis
Yetişkinde pelvisi dört kemik kemik vardır:
1.Os coxae
2.Os sacrum
3.Coccyyx
Her iki tarafın os coxae’sı önde symphysis pubica ile, arkada os sacrum ile birleşerek cingulum pelvicum’u oluşturur.
PelvisPelvis
Kemik pelvis iki boşluktan oluşur:
1. Pelvis major
2. Pelvis minor
promontorium
linea arcuata
pecten ossis pubis
symphysis pubica
Linea terminalis:Symphysis pubica’nın üst kenarı, pecten ossis pubis, linea arcuata ve promontorium’ dan geçen çizgidir. Bu çizgi hizasında pelvis daralır, bu darlığa apertura pelvis superiordenir.
Pelvis

20. 10.10.2014
20Pelvis
Pelvis major:
Apertura pelvis superior’un üzerinde kalan bölümdür.
Önde karın duvarı,
Arka-dışta fossa iliaca
Arkada L5-S1 vertebralar tarafından sınırlanır.
Karın boşluğunun alt bölümüdür.
Pelvis minor:
Apertura pelvis superior ile apertura pelvis inferior arasında yer alır..
Os coxae,
Os sacrum
Coccyx’in iç yüzleri arasındadır.
Pelvis minor, gerçek pelvis boşluğudur ve cavitas pelvis olarak bilinir.
Kısa bir kanal şeklindedir ve aşağıya doğru hafifçe daralır.
Arkada os coccygis ve lig. sacrotuberale, yanlarda tuber ischiadicum, iskiumpubis kolları, önde symphysis pubica ile sınırlı pelvis alt darlığına da apertura pelvis inferiordenir.
Burası kaslar ve zarlar tarafından örtülür.
Pelvis
Pelvis
Apertura pelvis superior’un üst kenarı yatay düzlem ile yaklaşık 550’lik bir açı yapar.
Anatomik pozisyondayken spina iliaca anterior superior ve symphysis pubica’nın ön kenarı aynı vertikal düzlemde bulunur.
Pelvis
Her iki tarafın arcus pubicus’un symphysis pubica’da bir araya gelerek angulus subpubicus’u meydana getirir.
KADINDA PELVİS ÇAPLARI
Conjugata anatomica
Conjugata vera
Conjugata diagonalis
Diameter recta
Diameter transversa
Diameter obliqua I-II

21. 10.10.2014
21Pelvis girişinin (apertura pelvis superior) şekline göre dört farklı pelvis tipi vardır:
1.Gynecoid tip pelvis
2.Android tip pelvis
3.Antropoid tip pelvis
4.Platypelloid tip pelvisPelvisTipleri

22. 10.10.2014
22
1.Gynecoid tip pelvis% 44,tipik kadın pelvisidir apertura pelvis superior oval şekillidir, transvers çap anteroposterior çaptan büyüktür. Angulus subpubicus geniştir.
PelvisTipleri
2. Android tip pelvis
erkek tip pelvis, kadınların %23’ünde
apertura pelvis superior kalp şeklindedir
angulus subpubicus çok dar, spina ischiadicum’lar çıkıntılı pelvis huni biçimindedir,
Doğum zor olurPelvisTipleri
3. Anthropoid tip pelvis
%28, anteroposterior çap transvers çaptan büyük, pelvis boşluğu derin, angulus subpubicus dardır
doğum zor olur
PelvisTipleri
4. Platypelloid tip pelvis
%5
transvers çap uzun, anteroposterior çap kısadır.
Fetus başı pelvis girişinden zor geçer ve bu nedenle doğum ancak sezaryen ile gerçekleştirilebilir.
PelvisTipleri
THORAX
Costae verae
Costae supriae
Costae fluctantes

23. 10.10.2014
23

24. 10.10.2014
24
CRANIUM
Neurocranium
Os occipitale
Os sphenoidale
Os frontale
Os ethmoidale
Os temporale
Os parietale
Viscerocranium (Splanchnocranium)
Maxilla
Concha nasalis inferior
Os palatinum
Os zygomaticum
Os nasale
Os lacrimale
Mandibula
Vomer

25. 10.10.2014
25

26. 10.10.2014
26

27. 10.10.2014
27

28. 10.10.2014
28