VERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİ
GLOBAL VERGİ ÖNERİLERİ
1. GLOBAL VERGİ
ÖNERİLERİ
Kaynak: Coşkun Can Aktan, Yeni İktisat Okulları ve İktisadi
Düşünce: Ankara: Seçkin Yayınları, 2018.
Prof. Dr. Coşkun Can Aktan
Sunum Hazırlayan: Abutalıb Axundzadə
2. SÜRDÜRÜLEBİLİR EKOSİSTEM VE ÇEVRENİN
KORUNMASINA YÖNELİK GLOBAL VERGİ
ÖNERİLERİ
Çevre sorunları global boyut kazanmış ve birkaç
ülkenin mücadelesi ile çevresel sorunların
üstesinden gelinemeyeceği anlaşılmıştır.
Sürdürülebilir bir ekosistem ve çevre için
çeşitli global çevre vergileri önerilmiştir.
Önerilen vergiler: Karbon Vergisi, Global
Kaynaklar Vergisi, Uçak Yakıtı, Uluslararası
Taşımacılık Vergisi vs. vergilerden oluşmaktadır.
5. KARBON VERGİSİ
Miktar esaslı (spesifik) ve
dolaylı bir vergi özelliğine
sahiptir
Verginin oranı ülkeden
ülkeye farklı
olabilmektedir
Çevreye verilen zarar
nispetinde maktu bir
şekilde hesaplanmaktadır
7. GLOBAL HAVACILIK VERGİSİ
OZON TABAKASININ
İNCELMESİ
SES VE GÜRÜLTÜ
KİRLİLİĞİ
TÜM CANLILARIN
OLUMSUZ
ETKİLENMESİ
KUŞLARIN YAŞAM
ALANLARINA
TEHDİT
HAVA
TAŞITLARININ
ZARARLARI
8. GLOBAL HAVACILIK VERGİSİ
Uluslararası uçuşlarda kullanılan
uçak yakıtı, Kyoto Protokolü ile
yakıt vergilerinden muaf
tutulmaktadır. Bu durum deniz ve
demir yolu gibi göreli olarak daha
temiz ulaşım türleri açısından
dezavantajlı bir duruma neden
olmaktadır
Uçak yakıtlarındaki
artış ile bir yandan
global kamusal mallar
korunurken diğer
yandan global kamusal
zararların etkileri aza
indirilmektedir
10. FİNANSAL İŞLEM VERGİSİ
Türev Piyasa
İşlemleri
Menkul
Kıymetler
Tahviller
Hisse Senetleri
Bankalar Veya Diğer Finans
Kurumları Arasında Finansal
Araçların Değişimi Üzerinden
Alınması Önerilen Bir
Vergidir.
Spekülatif Dalgalanmaları Yavaşlatmak
Ekonomik Kalkınmayı Finanse Etmek
Ek Kamu Gelirleri Yaratmaktır
12. FİNANSAL İŞLEM VERGİSİ
Avrupa Birliği Komisyonu finansal
işlem vergisinin uygulanmasının
gerekçelerini şu şekilde
açıklamakta:
Üye ülkelerin mali konsolidasyonu
sırasında finans sektörü arasında adil
dağılımını sağlamak
AB seviyesinde koordineli bir çerçeve AB
tek pazarının güçlenmesine yardımcı
olabilecek
14. BİT VERGİSİ
Dijital Bilgi ve Veri Transferi Üzerinden
Alınması Öngörülen Bir Vergi Türüdür
Her Bit Başına 000001 ya da 000002 Sent Bit Vergisi
Telekomünikasyon, Kablo ve Uydu Ağlarını Yöneten
Şirketler ve/veya Devletler Üzerinden Alınabilir
Elde Edilecek Gelir, Yoksul Ülkelerde Adil Bir Şekilde
Paylaştırılabilir
Gelir, Yoksul Ülkelerin Bilgi ve İletişim Teknoloji
Kapasitelerinin Arttırılması için Kullanılabilir
15. DİJİTAL HİZMETLER VERGİSİ
Avrupa
Komisyonu
raporuna göre
Dünya çapında
bilgi ve iletişim
sektöründe
faaliyet gösteren
Yıllık gayrisafi
geliri 750 Milyon
Avroyu
Avrupa Birliği
alanı içerisinde
ise yıllık
gayrisafi geliri
50 Milyon
Avroyu aşan
şirketler
Gayrisafi
gelirleri
üzerinden yüzde
3 bir dijital
hizmetler vergisi
ödeyebilirler
18. SİLAH TİCARETİ VERGİSİ
Uluslararası Silah Ticareti Üzerinden
Alınması Öngörülen Vergidir
Mükellef Silah Tüccarları
Verginin Amacı
Silah İthalatını
Azaltmak
Silahların Ticaret
Hacmini Azaltmak
19. BEYİN GÖÇÜNÜN ÖNLENMESİNE
YÖNELİK GLOBAL VERGİ ÖNERİSİ
•Beyin göçü ülkeler arasındaki gelişmişlik farkının
daha da artmasına neden olmaktadır.
•Amerikalı iktisatçı Jagdish Bhagwati “Beyin göçü
vergisi” ni ilk dile getiren ve bu alanda kapsamlı
kitap ve makaleler yayınlayan bir iktisatçıdır.
Jagdish
BHAGWATI
20. Verginin Mükellefi Sadece
Profesyonel Göçmen Olmalı
Gelişmiş Ülkeye Gittiğinde 10 Yıl
“Beyin Göçü Vergisi” Öder
Vergiye Tabi Gelirinden %15 Beyin
Göçü Vergisi Ödemeli
Toplanan Vergi Birleşmiş Milletler
Hesabına Aktarılmalı
BM, Vergi Hasılatını Yoksul
Ülkelere Transfer Etmeli
Harcamalar Belirli Kalkınma
Amaçları Doğrultusunda Yapılmalı
BEYİN GÖÇÜ VERGİSİ
21. Net Serveti Belirli Bir Miktarın
Üzerinde Olan Milyarderlerden
Yıllık % 1.5 oranında Global
Servet Vergisi Alınabilir
GLOBAL SERVET VERGİSİ ÖNERİSİ
