2. • Gagne 1960’lı yıllarda yeni davranışçı akımın temsilcilerinden biri olarak kabul
edilmekle birlikte, sonraki yıllarda bilgiyi işleme kuramcılarının öncülerinden biri
olmuş, davranışçı yaklaşımın ilkeleri ile bilgi işlem süreci yaklaşımının ilkelerini
birleştirmiştir. Gagne öğrenmeyi hem ürün hem de süreç olarak ele almıştır.
Gagne’ye göre öğrenme, gözlenebilir davranışlardan dolaylı olarak anlaşılır ve
öğrenme beyinde gerçekleşir.
3. • Modele göre öğretimin düzenlenmesinde sırasıyla şu adımlar atılmalıdır:
1- Dikkati çekme
2- Öğrenciyi dersin hedeflerinden haberdar etme
3- Ön bilgilerin hatırlatılması
4- Uyarıcı materyalin sunulması
5- Öğrenciye yol gösterme(rehberlik etme)
6- Davranışı ortaya çıkarma
7- Dönüt-Düzeltme verme
8- Değerlendirme
9- Öğrenilenlerin kalıcılığının ve transferinin sağlanması
4. 1.DIKKATI ÇEKME
Öğrenmenin en iyi şekilde gerçekleşmesi için öğrencinin dikkatini çekecek materyaller
tasarlanmalıdır. Öğretmen bu hedef doğrultusunda görsel(resim, film vb) ve sözel(fıkra vb)
unsurlardan yararlanabilir. İnsanların çoğu biranda tek bir konuya odaklanabilmektedir. Bundan
dolayı öğrencinin tüm dikkati öğretilecek konu üzerine yoğunlaştırılmalıdır. Bunuda öğrencinin
dikkatini çekecek yeni materyaller kullanarak yapabilir. Öğrenciler hakkında bilgiler edinip onların
dikkatinin dağılmaması için onların ilgisini çekecek sorular yöneltilmeli ve onlarında konuya ortak
edip soru ve görüşlerini dile getirmesi sağlanmalıdır. Böylece öğrenme en iyi şekilde
gerçekleşecektir.
5. 2.ÖĞRENCIYI DERSIN HEDEFLERINDEN
HABERDAR ETME
Öğretmenin öğretime başlamadan önce öğrencilere dersin içeriği hakkında genel bir
bilgi verilmelidir. Böylece öğrenci ne öğrenmesi gerektiği hakkında güdülenmiş olur ve
konu dışına çıkmaktan kurtulur. Derste neyin öğrenilmesi gerektiği hakkında az çok
bilgi edinmiş olur ve ona göre kendini odaklar. Böylece dersi kavram çatışmasına
düşmeden daha kısa zamanda öğrenir. Hedefin önceden duyulması, yönetim
mekanizmasını harekete geçirir ve beklentilerin oluşmasına yardımcı olur. Öğrencinin
derste ulaşacağı hedefleri bilmesi bu hedeflere ulaşmak için hangi yöntem ve teknikleri
uygulayacağını kafasında tasarlar.
6. 3. ÖN BILGILERIN HATIRLATILMASI
Öğretilen konuların kısa süreli bellekteki bilgilerin uzun süreli belleğe anlamlı bir
şekilde kodlanabilmesi için önbilgilerle anlamlandırılması gerekir. Bunun için
öğrenciye bilgi verilmeden önce ön bilgilerin ortaya çıkarılması sağlanmalıdır.
Böylece öğrenci daha kolay neden sonuç ilişkisi kurabilir. Öğretmen, öğrencilerin
daha önce kazanmış oldukları bilgileri soru sorarak, açıklama yaptırarak, tartışarak
ortaya çıkarabilir. Bu yöntemle öğrenme daha hızlı ve kolay gerçekleşir.
7. 4. UYARICI MATERYALIN SUNULMASI
Dersin içeriğini sunarken daha etkili ve daha verimli bir öğretim sağlamak için
stratejilerin kullanılması gerekir. Öğrenciyi hedefe ulaştıracak materyaller doğru
seçilmelidir. Bu materyaller öğrenmeyi kolaylaştıracak cinste olmalıdır.
Öğrenci böylelikle sunulan önbilgilerle karşılaştırır, anlamlandırır ve uzun süreli
belleğe kodlamaya çalışır. Materyalin düzenlenmesinde öğrenci grubunun gelişim
özellikleri ve sınıf düzeyleri çok etkili bir rol oynar. “sınıf düzeyi” denilen kavram
uyarıcı durumlarının düzenlenmesinde dikkate alınması gereken ölçütlerden biridir.
8. 5. ÖĞRENCIYE YOL GÖSTERME(REHBERLIK
ETME)
Öğrenciye yol gösterme öğrenme açısından oldukça önemlidir. Öğrenme ortamında öğrencilerin
yanlış davranışlar kazanmaması ve başarılı olmalarının sağlanması için onlara rehberlik edilmesi
gerekir.
Bunun için öğrenciye neyi nerede ne zaman ne şekilde yapılacağı nasıl kodlama yapılması
gerektiği yeni bilgilerin hangi ön öğrenmelere birleştirileceği konularında ipuçları verilmelidir.
En iyi yol gösterme stratejisi, her adımda biraz yardım vererek ilerlemedir. Bu suretle, her öğrenci
ihtiyacı kadar destek alma imkanına sahip olur. Hızlı öğrenene bir tek, yavaş öğrenene ise birkaç
örnek yeterli olabilir. Öğrenciye ipuçları verilerek öğrencinin bilgiyi kendisinin bulması
sağlanmalıdır. Böylece öğrenme kalıcı olacaktır.
9. 6. DAVRANIŞI ORTAYA ÇIKARMA
Öğrenciye yeni davranışlar öğretildikten sonra bu davranışın ne derece
kazandıklarının yoklanması gerekmektedir. Öğrenciye yazılı sözlü sorular sorarak
davranışı test edilmelidir. Konuyu kavradığı hissedilen öğrenciye yap, çiz, söyle gibi
ifadelerle öğrendiği davranışa dönüştürülmesi istenir. Böylece öğrencinin kendisini
de görmesi sağlanmış olur. Öğrencilerde kazandırılmak istenen davranış
gözlenmese öğretim ortamı zenginleştirilmeli öğrenciye yeni ipuçları verilmelidir.
10. 7. DÖNÜT-DÜZELTME VERME
Bu aşamada öğrencinin kazanması gereken davranış ne ise onu yapması beklenir. Öğrenci
gösterdiği davranışın doğruluğu hakkında bilgi almak ister. Öğrenci gösterdiği davranışın doğru
olduğunu öğrenirse davranışı pekiştirir ve öğrenmeye karşı güdüsü artar. Davranışın yanlış
olduğunu öğrenirse hatasını düzeltir ve o davranışı bir daha tekrarlamamaya özen
gösterir. Öğrencinin kazanması gereken davranış ne ise onu yapması beklenir.
Örneğin " 250 kg. kivi 500 TL. ise bir kg. kivi ne kadardır ?” diye bir soru sorulduğunda; verilecek
cevapla hem kesirlerle ilgili bilgi (davranışlar) hem de kilogramın alt birimleri ile ilgili bilgi ortaya
çıkarılmış olur. Geribildirim verilmesinde standart yoktur. Geribildirim baş sallama, mimik
hareketleri, gülümseme, kabul anlamında söz söyleme gibi değişik şekillerde verilebilir.
11. 8. DEĞERLENDIRME
Öğrenmenin sonunda her bir öğrencinin istendik davranışı ne derecede kazandığının
belirlenmesi gerekir. Öğretimsel olayların verimliliğini değerlendirmek için beklenen hedeflerin
gerçekleşip gerçekleşmediği sınanmalıdır.
Yapılan değerlendirmeler sonucunda öğrenmenin ne derece gerçekleştiği gözlenir ve öğrenciler
sonuçlar hakkında bilgi verilerek gerekirse tamamlama eğitimi yapılır. Değerlendirme öğrencilerin
düşünme, anlama, sorgulama, ilişki kurma, analiz-sentez yapma becerilerini geliştirme düzeyini
ölçmek için yapılmaktadır. Değerlendirme sonunda öğrenciler arasında karşılaştırma
yapılmamalıdır.
12. 9. ÖĞRENILENLERIN KALICILIĞININ VE
TRANSFERININ SAĞLANMASI
Bir konuda uzmanlığı geliştirmek için yeni bilgilerin başka alanlara da
uygulanması gerekir. Öğrenmenin ilk oluşumundan hemen sonra, öğrenciye
öğrenmeyi güçleştirici nitelikte alıştırma, örneklendirme, proje vb. ödevler
verilmelidir. Öğrenilen davranışların aralıklı olarak tekrar edilmesi kalıcılığı büyük
oranda etkiler. Öğrenilenlerin başka alanlara geçişini sağlamak için öğrenilenlerin
yeni durumlarda kullanılması, öğrencilerin problemlerle karşı karşıya bırakılması
yararlı olur.
