2. Ծաղկի կառուցվածք
• Ծաղիկը կազմված է՝
ծաղկաբաժակից, պսակից, առէջներից ու վարսանդներից։ Ծաղկի կենտրոնում գտնվում է
վարսանդը։
• Ի՞նչ է Վարսանդը
Վարսանդը կազմված է սպիից, սռնակից և սերմնարանից։ Սերմնարանի ներսում
են գտնվում մեկ կամ մի քանի սերմնաբողբոջներ, որոնցից զարգանում են սերմերը, իսկ
ամբողջ սերմնարանից՝ պտուղը։ Վարսանդի սպին կարողանում է իր վրա
պահել փոշեհատիկը։
• Ի՞նչ է Առէջը Վարսանդը
շրջապատված է առէջներով։ Յուրաքանչյուր առէջ կազմված է առէջաթելից և փոշանոթից։
Փոշանոթում զարգանում են փոշեհատիկներ։
• Ի՞նչ է Բաժակը և պսակը
Արտաքինից ծաղիկը պատված է բաժակաթերթերով, որոնք կանաչ գունավորում ունեն և
կազմում են ծաղկի բաժակը։ Բաժակաթերթիկները պաշտպանական ֆունկցիա են
կատարում հատկապես մինչև ծաղկելը, հաճախ էլ մասնակցում են
ֆոտոսինթեզին։Վարսանդի և առէջների շուրջ գտնվում են պսակաթերթերը, որոնք
կազմում են ծաղկի պսակը։ Դրանք ունեն վառ գունավորում, իսկ իրենց հիմքում
քաղցրահամ հյութ՝ նեկտար, որով գրավում են փոշոտող միջատներին։ Տարբեր բույսերի
բաժակաթերթերը և պսակաթերթերը քանակով տարբեր են. կարող են լինել առանձին-
առանձին (բաժակաթերթ) կամ միաձուլված (ձուլաթերթ)։ Բաժակն ու պսակը կազմում են
ծաղկապատյանը, որն ունի պաշտպանական և միջատներին գրավելու նշանակություն։
Եթե ծաղկապատյանը կազմված է բաժակից և պսակից, կոչվում է կրկնակի (խնձորենի,
տանձենի, ծիրանենի)։
3. Ծաղկի բեղմնավորում
• Տեսակները
Երկու տիպի փոշոտում կա՝ ինքնափոշոտում և խաչաձև փոշոտում։
Ինքնափոշոտումը կատարվում է երկսեռ ծաղիկներում, երբ ծակափոշին
փոշանոթներից թափվում է նույն ծաղկի սպիի կամ փոշանոթից որևէ այլ
եղանակով փոխադրվում է սպիի վրա մի ծաղկի սահմաններում։ Սակայն
երկսեռությունը դեռևս բոլորովին էլ չի կանխորոշում ինքնափոշոտումը։
• Ինքնափոշոտում Ինքնաբեղմնավորմամբ
(ավտոգամիայով) ավարտվող ինքնափոշոտումը տեղի է ունենում այն պայմանի
դեպքում, երբ մոտավորապես միաժամանակ հասունանում են ծաղկափոշին և
սաղմնապարկը։ Հասունացած փոշանոթը պայթում է, ծակափոշին դուրս է գալիս,
և ծաղիկը քամուց ճոճվելու ժամանակ կամ միջատի օգնությամբ ծակափոշին
կարող է ընկնել իր իսկ ծաղկի սպիի վրա։ Բացի դրանից, անհրաժեշտ է նաև, որ
բիոֆիզիկական և բիոքիմիկան կարգի խոչնդոտներ չլինեն։ Այսպես օրինակ
երբեմն ծաղկափոշին ֆիզիկապես չի կարող ընկնել սպիի վրա իր ծաղկում՝
փոշանոթների և սպիի դասավորության կամ թե այն պատճառով, որ փոշանոթը
բացվում Է սպիի հակառակ կողմում։
