Княжанне Вітаўта

1. Княжанне Вітаўта

2. Пачатак кіравання
Востраўскае пагадненне:
Вітаўт – пажыццёвы намеснік
Ягайлы
Імкнуўся ўмацаваць сваю ўладу
Абапіраўся на дробных і
сярэдніх феадалаў

3. Барацьба з удзельнымі князямі
Пагроза: князі Гедзімінавічы, гатовыя
змагацца за ўладу
Іх удзелы → намесніцтвы
Мяцяжы (у Віцебску ў 1393 г., 1396 г.)
Падаўляліся
Князі выганяліся ці атрымлівалі
драбнейшыя землі ва ўмовах
васальнай залежнасці ад Вітаўта

4. Знешняя палітыка
• 1395 г. – падпарадкаваў
Смаленск;
• 1398 г. – кантроль над
Ноўгарадам;
• Паход супраць татар да р.
Дон;
• Авалоданне нізоўямі Дняпра
ВКЛ – да Чорнага мора

5. Знешняя палітыка: усход
Саюз з Тахтамышам (быў выгнаны з Залатой Арды)
Пастаўлю
Тахтамыша
на чале
Арды
Дазволю
Вітаўту
заваяваць
Русь
Гэта
будзе
крыжовы
паход!

6. Знешняя палітыка: крыжакі
1398 г. – Салінскае
пагадненне з крыжакамі:
Ім – частку Жамойці.
Феадалы: Вітаўт – “кароль
Літвы і Русі”.

7. Бітва на Ворскле
1399 г. – паражэнне Вітаўта
ад татар на Ворскле.
Планы сарваныя

8. Віленска-Радамская унія
1401 г. – Віленска-Радамская унія з Польшчай:
• Вітаўт – пажыццёвы гаспадар ВКЛ;
Але!
• Ягайла называў сябе вярхоўным князем літоўскім;
• Пасля смерці Вітаўта ВКЛ – да нашчадкаў Ягайлы;
• Калі іх не будзе – знаць ВКЛ і Польшчы павінна выбраць новага
манарха
• Унія – дагавор паміж “палітычнымі народамі” ВКЛ і Польшчы.
ВКЛ аднавіла самастойнасць

9. Далейшая знешняя палітыка
Вітаўт зноў падпарадкаваў Смаленск і
княствы ў вярхоўі Акі;
Умацаваў уладу ў Ноўгарадзе;
Падтрымаў жамойтаў у барацьбе з
крыжакамі
1409-1411 гг. – “Вялікая вайна” ВКЛ і
Польшчы з Ордэнам
Ордэн страціў Жамойць

10. Гарадзельскія прывілеі і ўнія
1413 г. – з’езд феадалаў Польшчы і ВКЛ
у Гародле. 3 граматы:
1. Польскія феадалы-каталікі прымалі
феадалаў ВКЛ у гербавае брацтва;
2. Феадалы-католікі ВКЛ прымалі
польскія гербы;
3. Ягайла і Вітаўт абяцалі прызначаць
на дзяржаўныя пасады толькі
феадалаў-каталікоў.
Мэта уніі – супакоіць Папу Рымскага.

11. Міжнароднае прызнанне
1414—1417 гг. – царкоўны
сабор у Канстанцы:
прэтэнзіі Ордэна да ВКЛ і
Польшчы – беспадстаўныя.
Пачатак заняпаду Ордэна.

12. Поспехі Вітаўта на
Усходзе
• Умешваўся ў справы Арды;
• Падпарадкаваў Цвер і Пскоў;
• Павялічыў уплыў на Маскву:
з 1425 г. там правілі яго дачка
Соф’я і ўнук Васіль ІІ.
ВКЛ у часы Вітаўта – найбольшая
магутнасць, найбуйнейшая
дзяржава ў Еўропе.

13. Спроба каранацыі: відэа

14. Жаданне Вітаўта атрымаць карону
Каралеўскі тытул
Роўнасць з іншымі манархамі
Еўропы
(у т.л. з Ягайлам)
Магчымасць адарваць ВКЛ ад
Польшчы
За гэта – і германскі імператар

15. Сітуацыя у Чэхіі
Канстанцкі сабор асудзіў Яна Гуса
Ён спалены
Шырокі антыгерманскі рух у Чэхіі
Вітаўту прапанавалі стаць чэшскім
каралём
1422 г. – Вітаўт даслаў у Чэхію
намесніка Жыгімонта Карыбутавіча
(пасля – гусіцкі лідэр)

16. Адказ германскага імператара
Жыгімонт Люксембургскі
прапанаваў Вітаўту карону
1429 г. – сабор у Луцку
Палякі – супраць каранацыі Вітаўта
Перахапілі карону па дарозе
Імператар абяцаў новую карону
Але!
Вітаўт памёр