10. Грамадска-палітычнае жыццё ў другой палове 1990-х гг.

1. Грамадска-палітычнае жыццё ў
другой палове 1990-х гг. –
пачатку ХХІ ст.

2. Палітычная сітуацыя ў 1995 – 1996 гг.
1995 г. – пасля рэферэндуму –
выбары ў Вярхоўны Савет.
Адносная большасць у Вярхоўным
Савеце – камуністы і аграрная
партыя. Лідар АП С. Шарэцкі –
спікер Вярхоўнага Савета.

3. Палітычнае супрацьстаянне прэзідэнта і
парламента
С. Шарэцкі
• Рынкавыя рэформы;
• Недатыкальнасць
Канстытуцыі;
• Нацыянальная ідэя.
А. Лукашэнка
oСацыяльная рынкавая
эканоміка;
oКанстытуцыйная рэформа;
oУсталяванне моцнай
прэзідэнцкай улады.
vs.

4. Вынік супрацьстаяння
24.11.1996 г. – рэспубліканскі рэферэндум.
Галоўнае пытанне – пра дзяржаўны лад.
Праект Прэзідэнта:
Умацаванне
прэзідэнцкай
улады
Праект Вярхоўнага
Савета:
Ліквідацыя
прэзідэнцкай
улады

5. Пытанні рэферэндума, ініцыяваныя
Прэзідэнтам

6. Рэферэндум 1996 г.
1. Аб перанясенні Дня незалежнасці Беларусі на 3 ліпеня — Дзень в
ызвалення Мінску ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў
Вынікі
да не несапраўдныя

7. Рэферэндум 1996 г.
2. Аб унясенні змен і дадаткаў да Канстытуцыі (прапанаваных
прэзідэнтам), якія значна пашыралі паўнамоцтвы прэзідэнта.
Вынікі
да не несапраўдныя

8. Рэферэндум 1996 г.
3. Аб увядзенні вольнай без абмежаванняў куплі-продажы земляў
сельскагаспадарчага прызначэння
Вынікі
да не несапраўдныя

9. Рэферэндум 1996 г.
4. Аб скасаванні смяротнага пакарання.
Вынікі
да не несапраўдныя

10. Пытанні рэферэндума, ініцыяваныя
Вярхоўным Саветам

11. Рэферэндум 1996 г.
5. Аб унясенні змен і дадаткаў у Канстытуцыю (прапанаваных
дэпутатамі парламенцкіх фракцый камуністаў і аграрыяў).
Вынікі
да не несапраўдныя

12. Рэферэндум 1996 г.
6. Аб выбарнасці кіраўнікоў мясцовых органаў выканаўчай улады.
Вынікі
да не несапраўдныя

13. Рэферэндум 1996 г.
7. Аб фінансаванні ўсіх галін улады адкрыта і толькі з дзяржаўнага
бюджэту
Вынікі
да не несапраўдныя

14. Рэферэндум 17 кастрычніка 2004 г.

15. Рэферэндум 2004 г.
«Ці дазваляеце Вы першаму Прэзідэнту Рэспублікі Беларусь Лукашэнка А. Р.
удзельнічаць у якасці кандыдата ў Прэзідэнты Рэспублікі Беларусь у выбарах
Прэзідэнта і ці прымаеце частку першую артыкула 81 Канстытуцыі Рэспублікі
Беларусь у наступнай рэдакцыі: „Прэзідэнт абіраецца на пяць гадоў
непасрэдна народам Рэспублікі Беларусь на аснове ўсеагульнага, вольнага,
роўнага і прамога выбарчага права пры таемным галасаванні“?»
Вынікі
да не несапраўдныя

16. Вынікі рэферэндумаў
• Змены ў Канстытуцыі РБ.
• Усталяванне моцнай прэзідэнцкай улады.
• Павышаны статус выканаўчай улады.
• Ператварэнне Вярхоўнага Савета ў Нацыянальны Сход.

17. Канстытуцыя і асновы
дзяржаўнага ладу РБ

18. Органы ўлады згодна з канстытуцыяй
Судовая
Суды розных узроўняў
Выканаўчая
Савет Міністраў
Заканадаўчая
Нацыянальны Сход РБ
Прэзідэнт

19. Заканадаўчая
Нацыянальны Сход:
• Савет Рэспублікі:
Мясцовыя Саветы абіраюць па 8 чалавек ад кожнай вобласці і
Мінска, яшчэ 8 прызначаюцца прэзідэнтам;
• Палата Прадстаўнікоў:
110 дэпутатаў абіраюцца прамым галасаваннем.

20. Выканаўчая
Савет Міністраў: падпарадкаваны Прэзідэнту, адказны перад Парламентам.
Склад:
• Прэм’ер-міністр;
• Яго намеснікі;
• Міністры.
А. Кабякоў

21. Судовая
• Канстытуцыйны Суд
• Суды агульнай юрысдыкцыі: Вярхоўны
Суд і мясцовыя суды.
З 1.01.2014 г. – Вышэйшы Гаспадарчы
Суд увайшоў у склад Вярхоўнага Суда РБ.

22. Прэзідэнт
• Не ўключаны ні ў адну
галіну ўлады;
• Арбітр паміж рознымі
палітычнымі сіламі;
• Ажыццяўляе функцыі і
выканаўчай, і заканадаўчай
улады.

23. Выбары Прэзідэнта
2001, 2006, 2010, 2015 г. – выбары
Прэзідэнта:
• 2001 г. – 75,6% за Лукашэнку,
• 2006 г. – 83% за Лукашэнку,
• 2010 г. – 79,6% за Лукашэнку.
• 2015 г. – 83,5% за Лукашэнку.

24. Асновы ідэалогіі Беларусі
• Прававая:
Канстытуцыя;
• Палітычная:
Прынцып падзелу ўлад, народаўладдзе;
• Эканамічная:
Беларуская мадэль сацыяльна-эканамічнага развіцця, праца,
уласнасць.
• Светапоглядная:
Нацыянальна-дзяржаўная ідэя;

25. Асновы ідэалогіі Беларусі
• Сацыяльна-гуманістычная:
Рэалізацыя прынцыпаў сацыяльнай справядлівасці і роўнасці;
• Культурна-гістарычная:
Гістарычныя формы дзяржаўнасці, менталітэт беларусаў;
• Геапалітычная:
Нейтралітэт, міжнароднае супрацоўніцтва, нацыянальная бяспека.

26. Палітычныя партыі
1990-я гг. - рост колькасці і
разнастайнасці партый.
1998 г. - 28 партый. Пасля іх колькасць
знізілася.
Зараз - 15 партый.

27. Палітычныя партыі: напрамкі
1) Левы
КПБ, Беларуская аграрная партыя і г. д.
За сацыялістычнае развіццё, прыярытэт грамадскага сектару
эканомікі і г. д.
2) Цэнтрызм
Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя (Грамада), партыя
аб‘яднаных левых “Справядлівы мір“ і г.д.
За парламенцкую рэспубліку, супраць правага і левага
нацыяналізма.

28. 3) Ліберальны
Аб’яднаная грамадзянская партыя, ліберальна-дэмакратычная
партыя.
За ліберальныя каштоўнасці, дэмакратыю і г. д.
4) Нацыянальна-дэмакратычны
Кансерватыўна-хрысціянская партыя - БНФ і Партыя БНФ.
За адраджэнне духоуных каштоўнасцяў беларускага народа,
беларускай мовы, культуры і г.д.
5) Кансерватыўны
Рэспубліканская партыя, Беларуская сацыяльна-спартыўная
партыя.
За суверэнітэт РБ, шматукладную эканоміку і г.д.

29. Грамадскія аб’яднанні
Палітычныя: “Белая Русь” (утворана ў 2007 г.);
Сацыяльна-эканамічныя: прафсаюзы;
Моладзевыя: БРСМ (утворана ў 2002 г.);
Дзіцячыя: БРПА;
Ветэранаў: Беларускае грамадскае аб’яднанне ветэранаў;
Экалагічныя: Беларускае таварыства аховы прыроды;
Дабрачынныя: Беларускі фонд міласэрднасці і здароўя.

31. Адносіны дзяржавы і рэлігіі
• Свабода веравызнання;
• Роўнасць усіх рэлігій і канфесій
перад законам;
• 25 канфесій і рэлігійных
напрамкаў.

32. Беларуская праваслаўная царква
• 1990 г. – заснаваны Беларускі
Экзархат РПЦ.
• Да 1992 г. – адноўлены епархіі.
Першы кіраўнік Сінода БПЦ –
Мітрапаліт Філарэт.
З 2014 г. – мітрапаліт Павел.

33. Каталіцкая царква
• З 1988 г. – рэгістрацыя парафій.
• 1996 г. – першы Сінод каталіцкай
царквы.
Першы архіепіскап – Мітрапаліт Казімір
Свёнтак.
З 2007 г. – Тадэвуш Кандрусевіч

34. Іншыя канфесіі
Адраджаюцца і развіваюцца:
Уніяцтва;
Пратэстантызм;
Іўдаізм;
Іслам і г.д.