Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Revised diabetes education modules
Similar to Revised diabetes education modules (20)
Revised diabetes education modules
- 2. DIABETES
- 4. Ang insulin ay ang susi upang… …magamit nang wasto ang asukal sa katawan natin.
- 5. ASUKAL Kulang ng INSULIN
- 8. Saro sa kada duwang tao dai nagaaram na sinda igwa ning diabetes Inaasahan sa taong 2030 ang taong may condition na diabetes ma abot na sa 522 million diabetes ang na ngininutang kausa kang hilang sa puso, stroke, pagka buta, pagkaigwa ning hilang sa bato asin pagkaputol kang kamot o bitis Ang diabetes mellitus pwedeng maiwasan kung ma kaka igwa ang bawat tao ning healthy lifestyle Realidad kang diabetes sa panahon na ini
- 9. Diabetes bilang problema kang pamilya Ang individual na diagnose ning diabetes dai tulos na aako ang saindang condition kaya sinda dai tulos nag tutubod sa abiso kang mga health care practitioner tungkol sa diabetes. importante ang tabang asin supporta kang pamilya para igdi. Ang pagkakaigwa ning diabetes ma gastos: ang bulong, pagpapa check up o pagmomonitor kang diabetes nakaka ubos kang pwedeng maging tipom kang pamilya. Ang pamilya may importante papel para maiwasan ang complication kang diabetes
- 10. Ang Papel kan pamilya sa condition na diabetes
- 11. Pag-aram Saro sa bawat duwang tao dai nagaaram na sinda igwang diabetes, Ang amay na pagka diskobre asin pag bulong sa diabetes ang paagi para maiwasan ang mga maka ngirhat na komplikasyon kaini Ang type 2 diabetes ay sarong kondisyon na pwede magkawsa ning pagka padad o pagka gadan. Ang pagkaka igwa ning kaaraman kang mga sinyales asin sintomas kaini makaka tabang para maibitiran na magkaigwa ning diabetes
- 12. IHI NG IHI PALAGING UHAW PALAGING GUTOM NANGANGAYAYAT NANGHIHINA SINTOMAS
- 14. Kapag may magulang o kapatid na may diabetes MGA KATANGIAN NA NAGPAPAHIWATIG NA MAAARI KANG MAGKA-DIABETES
- 15. MGA KATANGIAN NA NAGPAPAHIWATIG NA MAAARI KANG MAGKA-DIABETES Labis ang timbang (OBESE)
- 16. Labis na taba : Waist circumference : Male : > 90cm Female : > 80cm Body mass index : Overweight : > 23kg/m2 Obese : > 25kg/m2 Ideal Body Weight : Male : 100 lbs for first 5 feet plus 6 lbs for each additional inch Female : 100 lbs for first 5 feet plus 5 lbs for each additional inch ( Height in cm – 100 ) Subtract 10%
- 17. Edad > 45 MGA KATANGIAN NA NAGPAPAHIWATIG NA MAAARI KANG MAGKA-DIABETES
- 18. Nagka-diabetes nung buntis MGA KATANGIAN NA NAGPAPAHIWATIG NA MAAARI KANG MAGKA-DIABETES
- 19. Nagsilang ng sanggol > 9 lbs MGA KATANGIAN NA NAGPAPAHIWATIG NA MAAARI KANG MAGKA-DIABETES
- 20. BP > 140/90 Mataas ang kolesterol MGA KATANGIAN NA NAGPAPAHIWATIG NA MAAARI KANG MAGKA-DIABETES
- 21. MGA KATANGIAN NA NAGPAPAHIWATIG NA MAAARI KANG MAGKA-DIABETES Palaging nakahiga o nakaupo
- 22. Kung mayroon kang kahit alin sa mga katangian na nabanggit… Kailangan magpacheck ng blood sugar nang mas maaga, at kung normal ang resulta, ulitin pagkatapos ng tatlong taon.
- 23. MAY DIABETES KA KAPAG… Fasting blood sugar > 126 mg/dl (7 mmol/L) Random blood sugar > 200 mg/dl (11.1 mmol/L) AT… May sintomas na pag-uuhaw, pag-iihi, at pamamayat
- 24. Pag-ibitar Ang type 2 diabetes pwedeng maiwasan kung ang kada myembro kan pamilya magkaka igwa ning healthy lifestyle, ang marahay na gawi-gawi sa sadiring salud nagpupuon ma noodan sa harong. Nakaka tabang para maka iwas sa type 2 diabetes ang pamilya nagkakan ning tama saka masusustansyan kakano asin nag eehersisyo ara-aldaw Ang pagkaka igwa ning kaaraman kan mga peligro, sinyales asin mga dapat gibohon para maka iwas sa complication kang diabetes
- 26. Atake sa utak Pagkabulag Sakit sa puso Sakit sa bato Sakit sa ugat
- 27. Pag-kontrol Ang regular na paginom kang bulong, pag monitor kang blood sugar, healthy life style asin ang padagos na pag payaman kan kaaraman tungkol sa diabetes madaling magigibo kang sarong taong may diabetes kung ang saiyang pamilya katuang niya asin nagsusuporta sa saiya para magibo ini.
- 29. WASTONG PAGKAIN EHERSISYO GAMOT PAMPABABA NG ASUKAL SA DUGO TAMANG TIMBANG MGA PARAAN PARA MAIWASAN ANG KOMPLIKASYON SA MAY MGA DIABETES
- 31. DIET Kaunti pero madalas na pagkain Iwasan ang mga juice, softdrinks, serbesa, chokolate Bawasan ang mga maaalat, taba at prito Bawasan ang mga prutas na matatamis
- 33. EHERSISYO Mas magandang pagkontrol sa asukal ng katawan Pinapataas ang good kolesterol Mas mainam na pagdaloy ng dugo Pagbawas sa stress Mapapanatili ang tamang timbang
- 37. PAGSUBAYBAY SA ASUKAL SA DUGO FBS Hindi kakain o iininom ng 8 oras bago magpakuha ng dugo Nais na sukat ay 80 – 120 mg/dl
- 38. PAGSUBAYBAY SA ASUKAL SA DUGO 2 – HOUR POST PRANDIAL Magpakuha ng dugo 2 oras pagkatapos kumain Nais na sukat ay hindi humigit sa 140mg/dl
- 39. PAGSUBAYBAY SA ASUKAL SA DUGO HEMOGLOBIN A1c Sinusukat ang taas ng asukal sa dugo sa loob ng 2-3 na buwan Nais na sukat ay < 6.5% Dapat magpakuha 2 – 4 na beses sa isang taon
- 40. MGA PAALALA Magpatingin sa doktor Mag-inspeksyon ng paa gabi-gabi Magpa-monitor ng BP Magpatingin sa mata > 1 beses sa isang taon
- 42. Ang ABAKADA ng diabetes… Hemoglobin A1c Blood pressure Kolesterol
- 43. Ang ABAKADA ng diabetes… Dyeta Ehersisyo Gamot Doktor
Editor's Notes
- May 80% ng mga may type 2 diabetes ang hindi sensitibo sa insulin. Ang ibig sabihin nito ay nangangailangan sila ng mas maraming dumadaloy na insulin para bumaba ang lebel ng kanilang asukal (glucose) sa dugo. Samakatuwid, ang mga taong may type 2 diabetes ay may kakulangan lamang sa insulin. Ang resulta nito ay ang pagbaba ng paggamit ng asukal sa kalamnan at sa atay. Ang pagtunaw ng protina ay maaaring maganap din sa type 2 diabetes, subalit di kasing igting sa type 1 diabetes. Ang atay ay tumutulong upang tumaas ang lebel ng asukal (glucose) sa type 2 diabetes sa pamamagitan ng pagtunaw at pagrelease ng nakaimbak na glucose (glycolysis) at paggawa ng bagong glucose (gluconeogenesis).
- Ang type 2 diabetes ang pinakakaraniwang uri ng diabetes- 90%-95% ng mga taong may diabetes. Di tulad ng type 1, ang mga taong may type 2 diabetes ay nakakagawa pa ng insulin sa katawan. Totoong mas mataas ang antas ng insulin nila sa dugo kaysa sa mga taong walang diabetes dahil sa pagtugon sa mas mataas na lebel ng asukal sa dugo. Ang sobrang taba lalo na sa bandang tiyan ay maaaring nakakadagdag sa insulin insensitivity. Napatunayan na na ang may karagdagang bigat sa bandang tiyan ay mas malaki ang panganib na magkaroon ng diabetes. Ang type 2 diabetes ay dahan -dahan ang progreso kaya ang sintomas at ang pagtukoy nito ay madalas na nakakaligtaan. Ang matagal na pagtaas ng lebel ngasukal sa dugo na hindi napapansin ay maaaring maging sanhi ng matagalang komplikasyon. Kaya sa pagtukoy o diagnosis ng diabetes, madalas ay may mga komplikasyon na ang paysente.
- Madalas ang mga sintomas ay di napapansin ng mga pasyente at ng mga dalubhasang manggagamot sa pankalusugang. Karamihan ay mga palatandaaan rin ng katandaan tulad ng pagkapagod, pagbaba ng timbang, pag-ihi sa gabi atb.
- Ibigay ang oras sa mga kalahok upang magnilay mag-isa a dalawahan bago magsimula ang talakayan sa buong grupo. Ang sumusunod na slide ay nagpapakita ng listahan ng mga salik o panganib sa pagkakaroon ng type 2 diabetes.
- Maraming panganib (risk factor) sa pagkakaroon ng type 2 diabetes. Ang ilan ay pwede pang maiwasan at marami na ang nagawa para magkaroon ng mga programa para maiwasan ang diabetes. Aalamin natin ang mga ito sa huling bahagi ng modyul na ito. Tanungin sila kung meron ba silang magulang o kapatid na may diabetes.
- Gamit ang tape measure, hikayatin ang mga tao na sukatin ang kanilang waist circumference o waistline. Alamin kung sila ay may labis na taba o obesity. Gamit ang tape measure, kunin ang tangkad o height nila at alamin ang ideal body weight.
- Habang nagkaka-edad ay lumalaki ang tiyansa na maging diabetiko.
- Kung may diabetes ang isang babae noong siya ay nagbubuntis sa kanyang anak, maaaring bumalik ito at maging permanente. Tanungin ang mga kababaihan kung sino ang nagka-diabetes noong sila ay nagdadalang-tao.
- Tanungin ang mga kababaihan kung naaaalala nila ang timbang ng kanilang sanggol o baby noong ipinanganak ang mga ito. Kung labis sa 8 pounds, malamang may diabetes ang ina noong nagbubuntis. Ang mataas na asukal sa ina ay napunta sa sanggol, at ito ang dahilang kung bakit tumaba at bumigat ang sanggol.
- Tanungin kung alam ng mga kalahok ang kanilang presyon ng dugo o “blood pressure.” Ipatanda sa kanila na ang presyon na 140/90 ay mataas na at uto ay “alta presyon” na. Tanungin ang mga kasapi kung nakapagpakuha na ba sila ng blood test para sa cholesterol at kung nasabihan sila kung mataas ito.
- Taningin ang mga kasapi lung sila ba ay aktibo o madalas na nakaupo at nakahilata lamang.
- Ang oral glucose tolerance test (OGTT) ayong sa World Health Organization, ay binubuo ng pag-inom ng 75g. na glucose o asukal sa umaga matapos ang 8 oras na pag-aayuno. Pwedeng uminom ng tubig pero di pwede ang tsaa o kape sa oras ng pag-aayuno. Ang dami ng asukal sa dugo ay inaalam sa panahon ng pag-aayuno at isa o dalawang oras matapos inumin ang glucose. Kung ang OGTT ay kinakailangan, ito ay dapat na gawin sa ilalim ng pinakamagaling na pagpatnubay. May ilang bagay na maaring makaapekto sa kaayusan ng test. Ang pag-iwas sa pagkain ng carbohydrate sa loob ng ilang araw ay magpapababa ng unang bahagi ng tugon ng insulin sa glucose. Ito rin ay nagpapabagal ng tugon sa ikalawang bahagi, na maaaring maging dahilan ng maling positibong resulta ng OGTT. Samakatuwid, dapat na kumain ng normal na dami ng carbohydrate sa mga araw bago mag test. • Ang glucose tolerance ay nagbabago sa loob ng 24 oras • Ang glucose tolerance ay apektado rin ng karamdaman. Samakatuwid, ang OGTT at dapat isagawa sa umaga sa mga taong walang karamdaman. • Dapat na nakapahinga ang mga tao sa oras ng test habang nakasandal na pahiga at hindi nagpapasuso (kung buntis). Ang pag-eehersisyo at pagkain ay nagpapataas ng paggamit ng glucose.
- Ipatanda sa mga kasapi na ang diabetes ay hindi simpleng pagtaas ng asukal sa dugo. Maaari itong magkaroon ng mga komplikasyon at maraming bahagi ng katawan ang maaaring maapektuhan. Utak Mata Puso Bato Ugat
- Ipabatid na kailangang gamutin ang diabates para hindi lumabas ang mga komplikasyon. Ang gamutan ay may iba’t ibang aspeto na dapat sabay-sabay ginagawa: Wastong pagkain Ehersisyo Gamot na pambababa ng asukal sa dugo Tamang timbang ng katawan
- Tanungin ang mga kasapi kung sino sa kanila ang mahili sa Juice Softdrinks Serbesa Chokolate o kendi / “candy” Mga matatamis na pagkain Mga maaalat, mataba at pritong pagkain
- Tanungin ang mga kasapi kung anu-anong uri ng ehersisyo ang ginagawa nila
- Ito ay listahan ng iba’t ibang uri ng gamot para sa diabetes. Tanungin ang mga kasapi kung may iniinom ba sila sa mga ito? (o tinutusok sa kanila kung ito ay insulin) Ilang klaseng gamot ang iniinom nila? Alin sa mga ito ang pamilyar sila?
- May ilang uri ng blood test na pwedeng ipagawa para masubaybayan ang antas ng asukal sa dugo. Ang una ay ang FBS o fasting blood sugar. Ito ang pinakakilala sa mga blood test para sa diabates. Hindi dapat kakain o iinom ng 8 oras bago magpakuha ng dugo. Tubig lang ang maaari. Kahit kape, juice o gatas ay hindi pwede.
- Ang 2-hour post prandial blood sugar ay ginagawa para malaman ang antas ng asukal ng dugo makalipas ang 2 oras mula sa pagkain.
- Ang HBA1c o hemoglobin A1c ay sinusukat ang taaas ng asukal sa loob ng 203 buwan. Hindi kailangang mag-fasting para dito. Hindi madaling dayain ang resulta nito.