2. H Νότια Αμερική είναι το τμήμα της Αμερικής που βρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο. Βρίσκεται μεταξύ
του Ειρηνικού ωκεανού και του Ατλαντικού ωκεανού.
Χωρίζεται στο βόρειό της τμήμα από τον ισημερινό, βρίσκεται κατά τα τρία τέταρτα μέσα στην
τροπική ζώνη, με αποτέλεσμα να επικρατούν, στο μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου, σταθερές
θερμοκρασίες, γύρω στους 30°C. Στα οροπέδια οι κλιματικές συνθήκες είναι πιο ακραίες λόγω του
ύψους και των βροχών. Το τροπικό κλίμα των βόρειων περιοχών διαδέχεται το εύκρατο στην περιοχή
του Λα Πλάτα.
Στις Άνδεις επικρατεί ηπειρωτικό κλίμα, με αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες, που ευνοούν την παρουσία
παγετώνων. Επίσης, το ύψος των Άνδεων εμποδίζει να τις προσπεράσουν σύννεφα, με αποτέλεσμα
οι δυτικές ακτές να είναι ξηρές. Η έρημος Ατακάμα είναι το ξηρότερο μέρος στη Γη. Από την άλλη, οι
βροχοπτώσεις στο ανατολικό τμήμα μπορούν να συντηρήσουν τη παρουσία τροπικών δασών.
Το βόρειο τμήμα της Νότιας Αμερικής καλύπτεται από τροπική βλάστηση, που σχηματίζει τα δάση της
βροχής. Το τροπικό δάσος του Αμαζονίου είναι το πιο εκτεταμένο στο κόσμο. Στην περιοχή των
Άνδεων, η βλάστηση έχει το χαρακτήρα της βλάστησης των ψυχρών κλιμάτων και λίγα είδη έχουν
προσαρμοστεί να ζουν στις ακραίες κλιματικές συνθήκες. Στη μέση ζώνη, εκτός από τις στέπες της
Αργεντινής, ευδοκιμούν κάθε είδους φυτά της τροπικής βλάστησης και των εύκρατων ζωνών. Από τη
Ν. Αμερική προέρχονται πολλά είδη φυτών που καλλιεργούνται ευρέως σήμερα, όπως η πατάτα και ο
αραβόσιτος.
Το ζωικό βασίλειο της Ν. Αμερικής παρουσιάζει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που οφείλονται στην
απομόνωση της ηπείρου από τις άλλες για αρκετά εκατομμύρια χρόνια. Χαρακτηριστικά είδη ζώων
είναι το λάμα, ο ιαγουάρος, το πούμα, το ανακόντα, το αλπακά, μερικά είδη πλατύρρινων πιθήκων και
ο γιγάντιος μυρμηγκοφάγος.
4. Άνδεις - Αλτιπλάνος
Στη Νότια Αμερική, σχηματίζονται μεγάλες οροσειρές. Οι Άνδεις είναι η οροσειρά που διατρέχει τη
Νότια Αμερική από τον βορρά ως τον νότο, με ψηλότερη κορυφή την Ακονκάγουα που έχει ύψος
6.959 μ. Οι Άνδεις θεωρείται η πιο ηφαιστειώδης περιοχή του κόσμου με πάρα πολλά ενεργά
ηφαίστεια, από τα οποία το Γιουγιαϊγιάκο (6.739 μέτρα) θεωρείται το ψηλότερο ενεργό ηφαίστειο
στο κόσμο
Τα Αλτιπλάνος είναι οροπέδια των Άνδεων, ανάμεσα στις Ανατολικές και Δυτικές Κορδιλιέρες. Σε
αυτά κατοικεί η πλειονότητα του πληθυσμού αφού η ζέστη των τροπικών αντισταθμίζεται από το
κλίμα ύψους- το κλίμα είναι πιο εύκρατο και οι συνθήκες διαβίωσης πιο ευνοϊκές για τους
ανθρώπους. Αποτελεί τη δεύτερη σε ύψος κατοικημένη περιοχή της γης, μετά το Θιβέτ. Σ’ αυτά οι
φυλές των Ινδιάνων δημιούργησαν τον πολιτισμό των Ίνκας, τον οποίο κατέστρεψε ο Ισπανός
Φρανσίσκο Πιζάρο. Τα μειονεκτήματα της ζωής στα Αλτιπλάνος είναι, πέρα από το δύσκολο οδικό
δίκτυο, η χαμηλή περιεκτικότητα του αέρα σε οξυγόνο, λόγω του μεγάλου υψομέτρου, και οι
μεγάλες διαφορές της θερμοκρασίας μεταξύ ημέρας και νύχτας.
5. Μάτσου Πίτσου
Στη γλώσσα των Ίνκας το Μάτσου Πίτσου σημαίνει «Γηραιά
Κορυφή» και είναι το όνομα ενός βουνού που δεσπόζει στην
περιοχή όπου βρίσκεται μια σημαντική πόλη των Ίνκας. Χτισμένη
στα 4.200 μ., η πόλη αυτή απέχει 80 χλμ. από το Κούσκο στο
Περού. Λόγω της θέσης της η πόλη δεν έγινε αντιληπτή από τους
Ισπανούς κατακτητές και έτσι βρέθηκε σχεδόν ανέπαφη. Χτισμένη
σε πολλά επίπεδα, αποτελείται από ναούς, ανάκτορα, κατοικίες,
φυλακές, αναβαθμίδες γεωργικών καλλιεργειών.
6. Λίμνες - Τιτικάκα
• Στην Ν. Αμερική έχει άφθονα επιφανειακά ύδατα, αλλά οι λίμνες της δεν έχουν μεγάλη έκταση.
Μεγαλύτερη είναι η Τιτικάκα μεταξύ Περού και Βολιβίας, σε ύψος 3.812 μέτρα από την επιφάνεια της
θάλασσας. Έχει έκταση 8.400 τετραγ. χιλιόμετρα και βάθος 281 μέτρα. Τα νερά της λίμνης ενώνουν
συνολικά 36 «πλωτά» νησιά της φυλής Ούρος. Τα μέλη της φυλής Ούρος διατηρούν την ενδυμασία και
τις παραδόσεις των Ίνκας, θεωρούν ότι είναι οι αρχαιότεροι των ανθρώπων και αυτοαποκαλούνται
“άρχοντες της Λίμνης”.
• Άλλες σημαντικές λίμνες είναι: η λίμνη Σαλάρ ντε Ουγιούνι στη Βολιβία
• Και οι λίμνες Βιέδμα, Γιανκίουε, Μπούδι, Ουίσουε, που βρίσκονται
στη Χιλή.
7. Ποτάμια - Αμαζόνιος
Η Ν. Αμερική έχει μεγάλους ποταμούς, που συγκεντρώνουν μεγάλες
ποσότητες νερού. Η αφθονία αυτή θεωρείται ότι είναι αποτέλεσμα των
συχνών ανατολικών ανέμων που συγκεντρώνουν πολλούς υδρατμούς στις
ανατολικές πλαγιές των Άνδεων. Το μεγαλύτερο ποτάμιο συγκρότημα
είναι του Αμαζονίου, που διαρρέει τη Νότια Αμερική από τις Άνδεις ως τις
εκβολές του, στον Ατλαντικό Ωκεανό και σχηματίζεται από πολλούς
μεγάλους παραπόταμους. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους ποταμούς
της Γης, δεύτερος μακρύτερος ποταμός μετά τον Νείλο, με μήκος 6.400
χιλιόμετρα, αλλά παρόλα αυτά, το μήκος του ανάλογα με το πιο θεωρείται
το σημείο των εκβολών, φτάνει μέχρι τα 7.000 χιλιόμετρα, οπότε είναι ο
μακρύτερος ποταμός στη Γη.
Άλλοι μεγάλοι ποταμοί είναι o Παρανά, ο Ουρουγουάης, ο Ορινόκο, ο
Νέγρο και ο Μαγδαλένα.
8. Η έρημος Ατακάμα
Η έρημος Ατακάμα απλώνεται κατά μήκος των ακτών του Περού και της
Χιλής και είναι ο πιο ξηρός τόπος στον πλανήτη. Μακριά σαν φίδι,
ξεκινάει από τον Τροπικό του Αιγόκερω και καταλήγει στη Γη του
Πυρός. Οι βροχοπτώσεις είναι ελάχιστες, τόσο που το νερό τους δεν
είναι μετρήσιμο. Το έδαφός της, που αποτελείται από αλμυρές λεκάνες,
άμμο και λάβα, προσομοιάζει με το έδαφος της Σελήνης.
Το τοπίο είναι εξαιρετικά αφιλόξενο και μάλιστα θεωρείται ως η πιο
άνυδρη έρημος του κόσμου. Το μεγαλύτερο μέρος είναι πετρώδες και με
αρκετές αλμυρές λίμνες.
Το
Τα
9. ΒΡΑΖΙΛΙΑ
Η Βραζιλία είναι η μεγαλύτερη και η πλέον πολυπληθέστερη
χώρα της Νότιας Αμερικής. Η πρωτεύουσα της είναι η
Μπραζίλια. Οι μεγαλύτερες πόλεις της είναι το Σάο Πάολο και
το Ρίο Ντε Τζανέιρο.
Το Ρίο ντε Τζανέιρο είναι μια διάσημη πόλη για τη θεαματική
φυσική θέση της, τους εορτασμούς καρναβαλιού, τη σάμπα και
άλλα είδη μουσικής. Το πιο γνωστό αξιοθέατο της πόλης πέρα
από τις παραλίες είναι το γιγαντιαίο άγαλμα του Ιησού, στη
κορυφή του λόφου Κορκοβάδο. Το Σαμποδρόμιο είναι επίσης
πολύ γνωστό για τη παρέλαση του Καρναβαλιού, και ένα από
τα μεγαλύτερα γήπεδα του κόσμου, το περίφημο Μαρακανά.
Στο Ρίο βρίσκεται επίσης το μεγαλύτερο δάσος του κόσμου
ενδιάμεσο αστικής περιοχής, το δάσος Τιχούκα.
ΑΡΓΕΝΤΙΝ
Η
Η Αργεντινή είναι μια ισπανόφωνη χώρα μεταξύ των Άνδεων
και του Ατλαντικού ωκεανού. Πρωτεύουσα είναι το Μπουένος
Άιρες, το οποίο είναι ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια του
Ατλαντικού ωκεανού. Άλλες μεγάλες πόλεις είναι η Σάντα Φε, η
Ροσάριο, το Τουκουμάν και το Ρίο Γκράντε.
Το Μπουένος Άιρες βρίσκεται στη Ν ακτή του Ρίο δε λα Πλάτα,
στη ΝΑ ακτή της Νότιας Αμερικής. Έντονα επηρεασμένο από
τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, το Μπουένος Άιρες αναφέρεται
μερικές φορές ως "Παρίσι του νότου" ή "Παρίσι της Νότιας
Αμερικής". Είναι μια από τις πιο περίπλοκες πόλεις στη Λατινική
Αμερική, γνωστή για την αρχιτεκτονική, τη νυχτερινή ζωή και τα
πολιτιστικά δρώμενα. Είναι επίσης από τις πιο πλούσιες πόλεις
της Λατινικής Αμερικής, με μεγάλη μεσαία τάξη και μεγάλο
αριθμό κατοίκων με ανώτερη εκπαίδευση.
10. ΧΙΛΗ ΠΕΡΟΥ
Το Περού είναι χώρα των Άνδεων. Η χώρα είναι γνωστή ως το
κέντρο πολιτισμού των Ίνκας. Πρωτεύουσα είναι η Λίμα, όπου
κατοικεί το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού του Περού.
Η Λίμα είναι το πολιτικό, πολιτιστικό, οικονομικό και βιομηχανικό
κέντρο της χώρας. Επίσης, είναι η πέμπτη μεγαλύτερη σε
πληθυσμό πόλη στη Λατινική Αμερική. Η πόλη βρίσκεται σε μια
κοιλάδα την οποία διασχίζει ο ποταμός Ρίμακ, στην ερημική ακτή
της χώρας και δίπλα στο λιμένα του Ειρηνικού Καγιάο. Είναι
γνωστή και ως «Πόλη των Βασιλέων», αφού για περισσότερους
από τρεις αιώνες υπήρξε η σημαντικότερη πόλη στη Νότια
Αμερική. Στη Λίμα σήμερα κατοικεί περίπου το ένα τρίτο του
πληθυσμού του Περού.
Η Χιλή καταλαμβάνει μια λωρίδα ανάμεσα στις Άνδεις και τον
Ειρηνικό ωκεανό. Πρωτεύουσα της χώρας είναι το Σαντιάγο. Άλλες
μεγάλες πόλεις είναι το Βαλπαραΐσο, το Αντοφαγάστα και το
Κονσεπσιόν.
To Σαντιάγο η μεγαλύτερη πόλη της Χιλής βρίσκεται στην κεντρική
κοιλάδα της χώρας σε υψόμετρο 520 μέτρων. Περίπου τρεις
δεκαετίες συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης έχουν μετατρέψει το
Σαντιάγο σε ένα από τα πλέον σύγχρονα και μοντέρνα αστικά
κέντρα της Λατινικής Αμερικής, με εκτενή προαστιακή ανάπτυξη,
δεκάδες εμπορικά κέντρα, και την εντυπωσιακή αύξηση κτηρίων
υψηλής αρχιτεκτονικής.
Το Σαντιάγο χαρακτηρίζεται από μεγάλες εκτάσεις πρασίνου σε
διάσπαρτα σημεία εντός των πυκνά δομημένων συνοικιών.
11. ΚΟΛΟΜΒΙΑ ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ
Η Κολομβία έχει πρωτεύουσα τη Μπογκοτά. Απέκτησε την
ανεξαρτησία της από τους Ισπανούς το 1819. Η χώρα έχει ζήσει
πολλές ταραχές και ακόμη και σήμερα έχει τεράστια κοινωνικά
προβλήματα, ενώ τα καρτέλ των ναρκωτικών ενισχύθηκαν με
αποτέλεσμα να ελέγχουν την πολιτική και οικονομική ζωή. Κύριο
εξαγώγιμο προϊόν της είναι ο καφές, ενώ ακολουθεί το πετρέλαιο.
Η Μπογκοτά βρίσκεται στο κέντρο της χώρας και είναι χτισμένη
σε οροπέδιο, σε υψόμετρο 2.640 μέτρων. Σε παγκόσμια κατάταξη
είναι η τρίτη πιο ορεινή μεγάλη πόλη, ακολουθώντας τη Λα Πας
της Βολιβίας και το Κίτο του Ισημερινού. Αποτελεί σημαντικό
πολιτικό, οικονομικό και βιομηχανικό κέντρο της Νοτίου Αμερικής.
Η Βενεζουέλα είναι πρώην Ισπανική αποικία. Πρωτεύουσα της
χώρας είναι το Καράκας. Το 1821 απέκτησε την ανεξαρτησία της
μετά από πολλούς αγώνες. Σήμερα η οικονομία της
χώρας στηρίζεται στα υψηλά αποθέματα πετρελαίου, το οποίο
και αποτελεί το 80% της οικονομίας της χώρας. Επίσης εξάγει
καφέ και κακάο.
To Καράκας είναι το κυβερνητικό, οικονομικό και πολιτιστικό
κέντρο της χώρας. Η πόλη βρίσκεται στο βόρειο μέρος της χώρας
κοντά στην Καραϊβική Θάλασσα. Ο πληθυσμός του Καράκας
ανέρχεται στα 4.7 εκατομμύρια.
12. Νότια Αμερική
Εργασία Α΄ Γυμνασίου (Γεωγραφία – Ηπείρους)
Θανέλλας Σπύρος e-mail: spyrosthhd@gmail.com