1. Μαθαίνω για τη Βόρεια Αμερική
Η θέςη τησ
Η Βόρεια Αμερικι εκτείνεται από τθν αρκτικι ηϊνθ ςτο Βορρά μζχρι τθν τροπικι ηϊνθ ςτο
Νότο. Το μεγαλφτερο μζροσ τθσ βρίςκεται ςτθν εφκρατθ ηϊνθ. Τα εδάφθ που βρίςκονται ςτθν
αρκτικι ηϊνθ παρουςιάηουν βακφτατουσ κόλπουσ και πάρα πολλά νθςιά, ενϊ το νότιο τμιμα τθσ,
που πλθςιάηει τον Ιςθμερινό, αποτελεί τθ γζφυρα μεταξφ Βόρειασ και Νότιασ Αμερικισ. Στο ςτενό
αυτό τμιμα θ διϊρυγα του Παναμά ςυνδζει τον Ατλαντικό με τον Ειρθνικό Ωκεανό.
Το φυςικό περιβάλλον
Στο πολικό τμιμα τθσ Αμερικισ βρίςκονται και τα πλθςιζςτερα ςθμεία τθσ θπείρου με τθν
Ευρϊπθ και τθν Αςία. Πρόκειται για τθν Γροιλανδία και τθν Ιςλανδία με τθν Ευρϊπθ και ο
Βερίγγειοσ πορκμόσ με τθν Αςία . Αυτζσ οι περιοχζσ λόγω του πολικοφ κλίματοσ είναι
αραιοκατοικθμζνεσ, και δεν υπάρχει εφκολθ πρόςβαςθ.
Βρζχεται βόρεια από τον Αρκτικό Ωκεανό, ςτα ανατολικά από τον Ατλαντικό Ωκεανό και τθν
Καραϊβικι κάλαςςα και ςτα δυτικά από τον Ειρθνικό Ωκεανό.
Το ζδαφοσ τθσ Βόρειασ Αμερικισ διαςχίηεται ςτα δυτικά από τα Βραχϊδθ Όρθ, τα οποία
απλϊνονται από τθν Αλάςκα μζχρι το Μεξικό.
Παράλλθλα προσ τισ ανατολικζσ ακτζσ εκτείνονται τα Απαλάχια Όρθ. Οι οροςειρζσ αυτζσ
διαμορφϊνουν μικρζσ πεδιάδεσ προσ τισ ακτζσ του Ειρθνικοφ και του Ατλαντικοφ Ωκεανοφ
αντίςτοιχα.
Μεταξφ των δφο αυτϊν οροςειρϊν διαμορφϊνονται δφο πεδιάδεσ: ςτο Βορρά θ πεδιάδα του
Καναδά και ςτο Νότο θ Αμερικανικι πεδιάδα που φτάνει μζχρι τισ ακτζσ του κόλπου του
Μεξικοφ. Η πεδιάδα αυτι ζχει ζκταςθ εκατομμυρίων τετραγωνικϊν χιλιομζτρων και είναι θ πιο
εφφορθ μεγάλθ πεδιάδα του κόςμου.
Στα ςφνορα του Καναδά και των Ηνωμζνων Πολιτειϊν υπάρχει το ςφςτθμα των Μεγάλων
Λιμνϊν, που ζχουν τθ μεγαλφτερθ ποςότθτα γλυκοφ νεροφ του πλανιτθ. Οι γνωςτότερεσ
λίμνεσ είναι θ Σουπίριορ, θ Μίτςιγκαν, θ Ήρι και θ Οντάριο, οι οποίεσ ζχουν ζκταςθ ςχεδόν
διπλάςια αυτισ τθσ Ελλάδασ.
Τα νερά τθσ λίμνθσ Ήρι, όταν εκβάλλουν ςτθ λίμνθ Οντάριο, ςχθματίηουν τουσ
περίφθμουσ καταρράκτεσ του Νιαγάρα, που αποτελοφν ςθμαντικό αξιοκζατο του Καναδά.
2. Οι κάτοικοι
Το 1492 ο εξερευνθτισ Χριςτόφοροσ Κολόμβοσ ςτθν προςπάκειά του να φτάςει ςτισ Ινδίεσ,
ανακάλυψε τθν Αμερικι. Ήταν μια μεγάλθ ιπειροσ όπου κατοικοφςαν φυλζσ Ινδιάνων Εςκιμϊοι,
Απάτςι, Μοϊκανοί, Σιου, Αητζκοι, Μάγια και άλλοι και ιταν περίπου 30 ι 45 εκατομμφρια εκείνθ
τθν εποχι.
Στθν Αμερικι ζφταςαν πρϊτα οι Άγγλοι, οι Ιρλανδοί, οι Γάλλοι, και οι Ιςπανοί. Όλοι αυτοί
εγκαταςτάκθκαν αρχικά ςτισ παράλιεσ περιοχζσ και ηοφςαν ειρθνικά με τουσ ικαγενείσ. Σιγά -
ςιγά όμωσ, εκτόπιςαν τουσ ντόπιουσ και άρχιςαν οι ίδιοι να εκμεταλλεφονται τθν εφφορθ γθ και
τον ορυκτό πλοφτο τθσ. Σιμερα δεν ξεπερνοφν τισ 450.000, ηουν ςτα όρια τθσ φτϊχειασ εξαιτίασ
τθσ ανεργίασ, κάνουν διάφορεσ δουλειζσ για να επιηιςουν και ο μζςοσ όροσ τθσ ηωισ τουσ δεν
ξεπερνάει τα 45 χρόνια.
Αυτοί οι λίγοι ικαγενείσ, οι απόγονοι των πρϊτων αποίκων, οι μαφροι απόγονοι των
ςκλάβων που μεταφζρκθκαν από τθν Αφρικι και οι μετανάςτεσ του τελευταίου αιϊνα ςυνκζτουν
τισ ςθμερινζσ πολυπολιτιςμικζσ κοινωνίεσ τθσ Βόρειασ Αμερικισ.
Στισ Η.Π.Α. και ςτον Καναδά ςυναντάμε όλεσ τισ ανκρϊπινεσ φυλζσ, κρθςκείεσ. γλϊςςεσ, ικθ και
ζκιμα και πολιτιςμοφσ.
Παρόλα ταφτα όμωσ όλοι αυτοί οι άνκρωποι καταφζρνουν και ηουν μαηί γιατί:
μακαίνουν να ςυνυπάρχουν ςτο ίδιο τόπο
ςζβονται και υπακοφουν ςτουσ νόμουσ του κράτουσ
ςζβονται τθν ιδιαιτερότθτα του κακενόσ
ανταλλάςςουν ςτοιχεία του πολιτιςμοφ τουσ, κρατϊντασ όμωσ ταυτόχρονα τα δικά τουσ
χαρακτθριςτικά πολιτιςτικά ςτοιχεία.
Τα τελευταία 150 χρόνια και αρκετοί Ζλλθνεσ ζχουν μεταναςτεφςει ςτθν Αμερικι για
διάφορουσ λόγουσ (κυρίωσ οικονομικοφσ).
Καταρράκτεσ Νιαγάρα
3. Επίςημεσ γλώςςεσ
Επίςθμεσ γλϊςςεσ είναι θ αγγλικι και θ γαλλικι ςτον Καναδά, θ αγγλικι ςτισ ΗΠΑ και θ
ιςπανικι ςτα κράτθ τθσ κεντρικισ και το Μεξικό.
Τα κράτη
Η Βόρεια Αμερική αποτελείται από τα μεγάλα ςε ζκταςη κράτη
του Καναδά,
των Ηνωμζνων Πολιτειών
του Μεξικοφ,
καθώσ και από τα μικρότερα κράτη τησ Κεντρικήσ Αμερικήσ και τα νηςιωτικά κράτη
τησ Καραϊβικήσ Θάλαςςασ.
Ο Καναδάσ ζχει τθ μεγαλφτερθ ζκταςθ, αλλά λίγο πλθκυςμό γιατί είναι αραιοκατοικθμζνοσ,
λόγω των κλιματικϊν και άλλων ςυνκθκϊν. Ο Καναδάσ παρουςιάηει μεγάλθ βιομθχανικι και
γεωργικι ανάπτυξθ και κεωρείται μία από τισ πιο πλοφςιεσ χϊρεσ του κόςμου. Η πρωτεφουςα
του Καναδά είναι θ ΟττάΒα, ενϊ άλλεσ μεγάλεσ πόλεισ είναι το Μόντρεαλ, το Τορόντο και το
Κεμπζκ.
Το κράτοσ των Ηνωμζνων Πολιτειϊν τθσ Αμερικισ (Η.Π.Α.) αποτελείται από πενιντα μεγάλεσ
περιοχζσ, οι οποίεσ ονομάηονται πολιτείεσ. Κάκε πολιτεία ζχει τθ δικι τθσ τοπικι κυβζρνθςθ, που
είναι υπεφκυνθ για όλα τα κακθμερινά προβλιματα των κατοίκων. Όλεσ οι πολιτείεσ μαηί
διαμορφϊνουν τθν Ομοςπονδιακι Δθμοκρατία των Ηνωμζνων Πολιτειϊν, θ οποία διοικείται από
τον Πρόεδρο και το Κογκρζςο που εκλζγονται απευκείασ από τον αμερικανικό λαό. Πρωτεφουςα
των Ηνωμζνων Πολιτειϊν είναι θ Ουάςινγκτον. Πολλζσ μεγαλουπόλεισ με εκατομμφρια
κατοίκουσ, υπάρχουν ςε όλεσ τισ περιοχζσ τθσ χϊρασ.
Το κράτοσ του Μεξικοφ βρίςκεται ςτθν Κεντρικι Αμερικι. Πρόκειται για μία ορεινι και
κερμι χϊρα με μεγάλθ ιςτορία. Πολφ πριν από τθν ανακάλυψθ τθσ Αμερικισ οι ινδιάνοι του
Μεξικοφ, οι Αητζκοι και οι Μάγια, είχαν αναπτφξει ζναν αξιόλογο πολιτιςμό. Πρωτεφουςα του
Μεξικοφ είναι θ πόλθ του Μεξικοφ, μία από τισ μεγαλφτερεσ πόλεισ του κόςμου που βρίςκεται ςε
μεγάλο υψόμετρο. Η περιοχι τθσ Κεντρικισ Αμερικισ λζγεται και Λατινικι Αμερικι, επειδι θ
γλϊςςα που ομιλείται από τουσ κατοίκουσ των περιςςότερων κρατϊν είναι θ ιςπανικι, που
προζρχεται από τθ λατινικι.