Op 1 oktober gaf Hans Tindemans (Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning, VRP) een presentatie op de studiedag 'Van basismobiliteit naar basisbereikbaarheid'. Hans had het over 'Ruimtelijke ordening als basis voor basisbereikbaarheid'

1. Ruimtelijke ordening als basis voor
basisbereikbaarheid
Hans Tindemans (beleidsmedewerker VRP)
Studiedag: van basismobiliteit naar basisbereikbaarheid
2 okt. 2015 | Vlaams Parlement | Brussel
Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning

2. introductie

3. VRP?
 Vlaamse Vereniging voor Ruimte en
Planning vzw
 opgericht in 1997
 Draagvlak voor kwaliteit en
duurzaamheid in RO en stedenbouw
 1000 leden - 1150 abonnees
 platform voor planners en
stedenbouwers
 kennis – en netwerkvereniging

4. Lab Mobiliteit
 Expertenworkshop/denktank
 Ruimte en Mobiliteit
 Vervoersmaatschappijen, overheden,
consultants, …

5. Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning
http://www.vrp.be/nl/manifest-mobiliteit/

6. VRP Manifest Mobiliteit
12 Sleutelkwesties
DE UITGANGSPUNTEN
1. Kiezen voor nabijheid
2. Kiezen voor Transit Oriented Development
KIEZEN VOOR INTERMODALITEIT
3. Een hoogwaardig openbaar vervoer als ruggengraat
4. Slimme combinaties van vervoersmiddelen en functies
5. Van basismobiliteit naar basisbereikbaarheid
KIEZEN VOOR RUIMTELIJKE KWALITEIT
6. Een actief locatiebeleid, met verdichting op knooppunten
7. Verkeersruimte integreren in de publieke ruimte
EEN AANGEPASTE ORGANISATIESTRUCTUUR
8. Mobiliteit verbinden met (stads)regionale ontwikkeling
9. Een samenwerkingskader voor unieke regio’s
10. Investeren in ruimtelijke procesregie
EEN AANGEPAST ALGEMEEN BELEIDSKADER
11. Private investeringen als hefboom
12. Het financieel en fiscaal beleid stroomlijnen

7. uitgangspunten

8. Kiezen voor nabijheid
• BREVER-wet => mobiliteit beheersen
• autoafhankelijkheid afbouwen
• alternatieven ontwikkelen
• robuust vervoersysteem
• bereikbaarheid door nabijheid

9. Transit Oriented Development
• Principe:
– ontwikkelen rond multimodale knooppunten
– concentreren en mengen van wonen, werken en
voorzieningen
• Basisingrediënten:
– hoge bebouwingsdichtheid
– inzetten op sterke OV-assen
– autoluw publiek domein
Density – Diversity - Design

10. Transit Oriented Development
• Vergt ook actief locatiebeleid
– verdichting rond knooppunten
– restrictief beleid andere locaties
= compactere groei, winst voor open ruimte
= kritische massa voor betaalbaar openbaar
vervoer

11. basisbereikbaarheid

12. Van basismobiliteit naar
basisbereikbaarheid
Basismobiliteit op zich een goed principe
De invulling ervan is problematisch
• Bereikbaarheid oplossen door éénzijdig te
focussen op mobiliteit
• Verantwoordelijkheid enkel bij De Lijn
Basisbereikbaarheid is combinatie van
geïntegreerd ruimtelijk en mobiliteitsbeleid

13. Basisbereikbaarheid volgens VRP
1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van
hoogwaardig OV met stamassen
2. Elke regio is anders. Creëer een kader
voor regionale samenwerking
3. Responsabiliseer lokale overheden en
de verkeersgeneratoren

14. Basisbereikbaarheid volgens VRP
1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van
hoogwaardig OV met stamassen
“We moeten investeren in een samenhangend hoogwaardig netwerk
dat knooppunten binnen het Daily Urban System van een regio verbindt”

15. Basisbereikbaarheid volgens VRP
1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van
hoogwaardig OV met stamassen
Ons OV komt nu
onvoldoende tegemoet
aan kris-krasbewegingen.
Vooral op voorstedelijke
verbindingen (3 à 30 km)
biedt OV momenteel geen
antwoord op de auto en is
onvoldoende complementair
met de fiets

16. Basisbereikbaarheid volgens VRP
1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van
hoogwaardig OV met stamassen
Ons OV komt nu
onvoldoende tegemoet
aan kris-krasbewegingen.
Vooral op voorstedelijke
verbindingen (3 à 30 km)
biedt OV momenteel geen
antwoord op de auto en is
onvoldoende complementair
met de fiets

17. Basisbereikbaarheid volgens VRP
1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van
hoogwaardig OV met stamassen
• Opwaardering bestaande spoorwegen
• Snelle tram- of buslijnen (in eigen bedding)
• Verbindende buslijnen
• Onderliggende lokale buslijnen

18. Basisbereikbaarheid volgens VRP
1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van
hoogwaardig OV met stamassen
• Hoge frequentie
• Hoge betrouwbaarheid
• Hoge commerciële snelheid
• Hoog niveau van informatie en comfort
• Minimum aanbod in daluren

19. Basisbereikbaarheid volgens VRP
1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van
hoogwaardig OV met stamassen

20. Basisbereikbaarheid volgens VRP
1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van
hoogwaardig OV met stamassen
• Betere samenwerking tussen vervoersoperatoren
Verschuiving van de aandacht van optimalisering van de
afzonderlijke onderdelen naar een optimale
ketenmobiliteit
• Geen besparingsbeleid maar investeringsbeleid

21. Basisbereikbaarheid volgens VRP
1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van
hoogwaardig OV met stamassen

22. Basisbereikbaarheid volgens VRP
Bordeaux: 50.000 woningen extra; locatie afgestemd op uitbouw nieuwe tramlijnen
Franse steden tonen aan dat het rendeert

23. Basisbereikbaarheid volgens VRP
Franse steden tonen aan dat het rendeert

24. Basisbereikbaarheid volgens VRP
2. Elke regio is anders. Creëer een kader
voor regionale samenwerking
Een generiek bovenlokaal beleid is ontoereikend voor de specifieke noden
per regio. Er wordt een mismatch ervaren tussen het (lokale) ruimtelijk
beleid en het bovenlokaal gevoerde mobiliteitsbeleid. Een afstemming
van agenda’s van de verschillende actoren per regio is onontbeerlijk. Het
niveau van de regio is een tussenschaal, waarop de verschillende
uitdagingen gekoppeld en geïntegreerd kunnen worden.

25. Basisbereikbaarheid volgens VRP
2. Elke regio is anders. Creëer een kader voor
regionale samenwerking
Per vervoersregio een platform creëren met stakeholders
• ruimtelijke procesregie voeren
• zoeken naar windows of opportunity
• geen vrijblijvend kader
welke vorm?
• Communautés Urbaines (FR)?
• Agglomeratieplannen (CH)?
• Metropoolregio (NL)?
• …

26. Basisbereikbaarheid volgens VRP
2. Elke regio is anders. Creëer een kader
voor regionale samenwerking
Per vervoersregio een platform creëren met stakeholders
zodat:
• Ruimtelijke ontwikkelingen en mobiliteit worden
afgestemd
• Gemeenten geresponsabiliseerd worden om bij nieuwe
ontwikkelingen mee aandacht te geven aan de
basisbereikbaarheid (met OV)
• Zodat op maat van de regio het klassieke OV kan
aangevuld worden met meer flexibele systemen

27. Basisbereikbaarheid volgens VRP
3. Responsabiliseer lokale overheden
en de verkeersgeneratoren
• De Lijn niet alleen verantwoordelijk voor
basisbereikbaarheid
• Basisbereikbaarheid niet enkel oplossen met
klassiek OV
• Basisbereikbaarheid vraagt locatiebeleid

28. Basisbereikbaarheid volgens VRP
3. Responsabiliseer lokale overheden
en de verkeersgeneratoren
• De Lijn niet alleen verantwoordelijk voor
basisbereikbaarheid
Gemeenten en regio’s moeten in het woon- en zorgbeleid
ook nadenken over mobiliteitsgevolgen en –kosten van aging
in place en/of het voorzien van aangepaste
woonvoorzieningen versus mobiliteitsvoorzieningen

29. Basisbereikbaarheid volgens VRP
3. Responsabiliseer lokale overheden
en de verkeersgeneratoren
• Basisbereikbaarheid vraagt locatiebeleid
Bij het inplannen van grootschalige voorzieningen zoals
ziekenhuizen, scholen moet van bij de ontwikkeling rekening
gehouden worden met gevolgen en kosten van
basisbereikbaarheid

30. Basisbereikbaarheid volgens VRP
3. Responsabiliseer lokale overheden
en de verkeersgeneratoren
• Basisbereikbaarheid niet enkel oplossen met
klassiek OV

31. Basisbereikbaarheid niet enkel oplossen met
klassiek OV

32. Regionet Leuven

33. Rekover Kortijk

34. TO.P Limburg

35. netwerk Noorderkempen
verdichting op as N12

36. Tijdschrift Ruimte #27
Wie mee wil lezen over
de relatie tussen
mobiliteit en ruimte
Te bestellen:
www.vrp.be
hans.tindemans@vrp.be

37. Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning
http://www.vrp.be/nl/manifest-mobiliteit/

38. Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning vzw
Damplein 27 | 2060 Antwerpen |www.vrp.be
Hans Tindemans | Beleidsmedewerker
T 0486 61 96 36| hans.tindemans@vrp.be