M. Ulil Albab_17_XI IPS 1

1. TEMBANG
TEMBANG
TEMBANG
MACAPAT
MACAPAT
MACAPAT
M Ulil A.
M Ulil A.
M Ulil A.
XI IPS 1(17)
XI IPS 1(17)
XI IPS 1(17)
MOCHAMMAD ULIL ALBAB

2. Daftar Isi
01 PENGERTIAN TEMBANG
MACAPAT
02 FILOSOFI TEMBANG
MACAPAT
03 ANCASE TEMBANG MACAPAT
04 PAUGRANE TEKS TEMBANG
MACAPAT
05 TABEL GURU GATRA, GURU
WILANGAN, LAN GURU LAGU
UNSUR KEBAHASAAN
TEMBANG MACAPAT
06
ii

3. PENGE
PENGE
PENGE
RTIAN
RTIAN
RTIAN
TEMBA
TEMBA
TEMBA
NG
NG
NG
MACA
MACA
MACA
PAT
PAT
PAT
01
01
01

4. Tembang macapat yaiku
Tembang macapat yaiku
karya sastra jawa kang
karya sastra jawa kang
awujud utowo geguritan
awujud utowo geguritan
tradhisional jawa meh
tradhisional jawa meh
padha tembang jawa ing
padha tembang jawa ing
jawa uga ono karya sastra
jawa uga ono karya sastra
sing padha ing data liyane
sing padha ing data liyane
kayata bali, sasa, sundha
kayata bali, sasa, sundha
lan bali
lan bali
OPO IKU TEMBANG
OPO IKU TEMBANG
MACAPAT?
MACAPAT?
02

5. 8. Durma.
Saka tembung darma / wèwèh. Wong
yen wis rumangsa kacukupan uripé,
banjur tuwuh rasa welas asih marang
kadang mitra liyané kang lagi nandhang
kacintrakan, mula banjur tuwuh rasa
kepengin darma / wèwèh marang
sapadha-padha. Kabèh mau
disengkuyung uga saka piwulangé
agama lan watak sosialé manungsa.
Tembang Macapat Nhueni Kawruh
Utawa Filosofi Jawa
1.Maskumambang
Gambarake jabang bayi sing isih ono
kandhutane ibune, sing durung
kawruhan lanang utowo wadhon, mas
ateges durung weruh lanang utawa
wadho, kumambang ateges uripe
ngambang nyang kandhutane ibune
2.Mijil.
Ateges wis lair lan jelas priya utawa
wanita.
3.Sinom.
Ateges kanoman minangka kalodhangan
sing paling wigati kanggone wong anom
supaya bisa ngangsu kawruh sak akeh-
akehe.
4.kinanthi.
Saka tembung kanthi utawa tuntun kang
ateges dituntun supaya bisa mlaku
ngambah panguripan ing alam ndonya.
5.Asmarandana.
Ateges rasa tresna, tresna marang
liyane (priya lan wanita lan kosok
baline) kang kabeh mau wis dadi kodrat
ilahi.
6.Gambuh
Saka tembung jumbuh / sarujuk kang
ateges yèn wis jumbuh / sarujuk njur
digathukaké antarane priya lan wanita
sing padha nduwèni rasa tresna mau, ing
pangangkah supaya bisaa urip bebrayan
7.Dhandhanggula.
Nggambaraké uripé wong kang lagi
seneng- senengé, apa kang digayuh bisa
kasembadan. Kelakon duwé sisihan /
kulawarga, duwé anak, urip cukup
kanggo sak kulawarga. Mula kuwi
wong kang lagi bungah / bombong atine,
bisa diarani lagu ndandanggula.
9.Pangkur.
saka tembung mungkur kang ateges
nyingkiri hawa nepsu angkara murka.
Kang dipikir tansah kepingin wèwèh
marang sapadha-padha.
10. Megatruh.
Saka tembung megat roh utawa pegat
rohe / nyawane, awit wis titi wanciné
katimbalan marak sowan mring Sing
Maha Kuwasa.
11. Pocung.
Yen wis dadi layon / mayit banjur
dibungkus mori putih utawa dipocong
sak durungé dikubur.
02
03

6. 03
A
N
C
A
S
E
TEMBANGM
A
C
A
P
A
T
04

7. PAUGARANE
PAUGARANE
PAUGARANE
TEMBANG
TEMBANG
TEMBANG
MACAPAT
MACAPAT
MACAPAT
04
Tabel guru gatra, guru wilangan, lan guru lagu tembang macapat
Tabel guru gatra, guru wilangan, lan guru lagu tembang macapat
Tabel guru gatra, guru wilangan, lan guru lagu tembang macapat
05
05

8. # Tembung Garba, yaiku tembung loro sing
digandheng dadi siji kanggo nyocogake
cacahe wanda ing sajroning tembang lan
kanggo ngringkes tembung ing sajroning
ukara. Tuladhane :
1.Maharsi saka tembung maha + resi
2. Jalwestri saka tembung jalu+ estri
3.Papeki saka tembung papa + iki
# Tembung dasanama, yaiku wong siji duwe
jeneng nganti sepuluh, malah kadhang
luwih, kang padha tegese utawa meh padha
tegese. Tuladhane:
1. Rina = rinten, siyang, awan
2. Sudra = papa, mlarat, sengsara, kere
3. Anak = suta, sunu, siwi, tanaya, weka,
atmaja,
# Tembung Garba, yaiku tembung loro sing
digandheng dadi siji kanggo nyocogake
cacahe wanda ing sajroning tembang lan
kanggo ngringkes tembung ing sajroning
ukara. Tuladhane :
1.Maharsi saka tembung maha + resi
2. Jalwestri saka tembung jalu+ estri
3.Papeki saka tembung papa + iki
# Tembung dasanama, yaiku wong siji duwe
jeneng nganti sepuluh, malah kadhang
luwih, kang padha tegese utawa meh padha
tegese. Tuladhane:
1. Rina = rinten, siyang, awan
2. Sudra = papa, mlarat, sengsara, kere
3. Anak = suta, sunu, siwi, tanaya, weka,
atmaja,
UNSUR KEBAHASAAN TEMBANG MACAPAT
UNSUR KEBAHASAAN TEMBANG MACAPAT
UNSUR KEBAHASAAN TEMBANG MACAPAT
06
06

9. # Sandi Karsa yaiku tujuan, ancas, utawa karep
kang sinamun utawa sinamar ana ing tembang. Ana
uga wong kang ngarani sandi karsa kuwi sandi ukara
yaiku ukara (ukarane kanggo medharake cipta,
gagasan, rasa - pangrasa, utawa kekarepan)
Tuladhane
# Sandi Karsa yaiku tujuan, ancas, utawa karep
kang sinamun utawa sinamar ana ing tembang. Ana
uga wong kang ngarani sandi karsa kuwi sandi ukara
yaiku ukara (ukarane kanggo medharake cipta,
gagasan, rasa - pangrasa, utawa kekarepan)
Tuladhane
Sandi Asma= Ulil Albab
Utamaaken kewajiban seng apik, sholat contohe
LIlakno nganti iklas lan ora kepekso
Lamun diniati kerono allah swt
Amergo Lampus ora ono seng ngerti
Buwana wis tuo, kerono ninggalake Ayahan tuhan
Baguse kita kudu ngelakoni aturane tuhan
Sandi Asma= Ulil Albab
Utamaaken kewajiban seng apik, sholat contohe
LIlakno nganti iklas lan ora kepekso
Lamun diniati kerono allah swt
Amergo Lampus ora ono seng ngerti
Buwana wis tuo, kerono ninggalake Ayahan tuhan
Baguse kita kudu ngelakoni aturane tuhan
07

10. MATUR
NUHUN