Tugas E-book tembang macapat

1. TEMBANG
MACAPAT
E-BOOK
Pinky Nindya TKP
XI IPS 1/27

2. Daftar Isi
Cover
Daftar Isi
Pengerten Tembang
Macacapat
Filosofi Tembang
Macapat
Ancase Tembang
Macapat
11 Macem Tembang
Macapat
Paugerane Teks Tembang
Macapat
Tabel Paugerane Tembang
Macapat
Unsur Kebahasaan Tembang
Macapat
i
ii
1
1
2
3
6
7
8

3. Saben tembang macapat nduweni makna
lan wataking tertentu
Tembang Macapat
Yaiku puisi jawa gagrag lawas kang
dilagokake lan kaiket dening paugeran
tartamtu. Macapat uga ditegesi maca
papat-papat utawa maca ukara kang
reket karo petang wanda.
Filosofi
Tembang Macapat
1

4. Ancase
Tembang Macapat
Tembang Macapat ngandhut piweling
supaya ing jaman biyen wong tua
nggunakake Tembang Macapat kanggo
pitutur marang bocah-bocah.
Nganti saiki sik digunakake ing
panguripan sosial, kalebu minangka
hiburan, estetika, lan pendidikan. Ana
uga nggunakake pagelaran tradisional,
piranti korespondensi, mantra kanggo
ngusir bala, dsb.
2

5. Lahir bayi jenenge manungsa.
Lahire manungsa ing dunya
dibarengi karo 2 prakara sing
bedo. Kanggo wong tua, eseman
lan tawa seneng ngiringi anane
bocah ing dunya, nalika kanggo
anane bocah ing dunya ditandai
dening tangisane pecah.
Tembang Macapat nduweni 11 jenis,
yaiku:
Pratandha wiwit uripe
manungsa ing dunya, tembang
iki menehi gambaran babagan
jabang bayi ing guwa garbane
ibu nalika lagi mbobot.
Gegambaran pemuda sing ayu-
ayu kebak panggarep-arep lan
impen. Dolanan karo kanca-
kancane uga nguri-uri kabisan
pikiran kan ati supaya nduweni
kekarepan.
3
Maskumambang
1.
2. Mijil
3. Sinom

6. Wujud imajinasi, logika lan
perasaan. Asmarandha tegese
tresna marang crita asmara.
Butuh perjuangan kanggo
ngalakake ego dewe supaya iso
mbentuk kang diarani toleransi.
4. Kinanthi
Babagan pride mbentuk karakter
manungsa, melbu sekolah lan
ngerti urip ing njobo omah
minangka kegiatan individu.
Babagan prasetya ing berbayang
kanggo nyawijikake katresnan ing
sawijine rumah tangga. Bebyaran
iku mung kanggo saben keluarga
supaya harmoni lain rasa hormat
antar pasangane.
Tekan tataran ngoleki stabilitas
sosial lan golek nilai pangan,
sandhang, papan sing cukup.
4
4. Kinanthi
5. Asmarandha
6. Gambuh
7. Dhandhang gula

7. Prihatin keprigelan tumrap atine
manungsa iki ditanem lan tekan
ing jeroning atine mangnungsa
kang diarani percaya utawa
pasrah.
Saben manungsa wiwitane kudu
tumindak becik. Ngambarake
semangat tetulung marang
sapadha
Pisahipun jiwa kalian raga.
Manungsa sing wis biasa ibadah
bakal dibarengi karo apa sing
ditinggalake.
Ngaso layanan manungsa lan roh
suci nerusake urip ing alam
selanjute minurut tumindak
nalika ing dunya. Sakwise pisah
karo raga, roh balik marang sing
kuasa. Awak manungsa
dibungkus karo kain.
5
8. Durma
9. Pangkur
10. Megatruh
11. Pocung

8. Paugerane Teks
Tembang Macapat
Guru Gatra: akehe gatra (baris) saben
sapada (bait) tembang
Guru Wilangan: akehe wanda (suku kata)
ing saben gatra (baris)
Guru Lagu: tibane swara ing saben
pungkasane gatra.
Struktur teks tembang macapat yen mung
sapada mau wujude guru gatra, guru
wilangan lan guru lagu.
Tuladha:
6

9. Tabel paugerane
Tembang Macapat
7

10. Unsur Kebahasaaan
Tembang Macapat
Tembung-tembung sing asale saka Basa
Jawa Tenggahan utawa Jawa Kuno.
Tembung iki biasane digunakake kanggo
omongan sabendina
.
Tuladha:
Tembung sudra ategese: mlarat
Tembung lawan ategese: mungsuh,
tandhing
Tembung langar ategese: angkuh, sangar
Tembung Kawi
1.
8
Asale saka tembung 'Dasan' ateges
sepuluh, 'Nama' ateges jeneng utawa aran.
Dadi Dasanama yaiku aran siji nduweni
aran nganti sepuluh ateges
.
Tuladha:
Sira ategese: kowe, sampeyan,
panjenengan
Rina ategese: rinten, siyang, awan
Sudra ategese: papa, mlarat, sengsara, kere
2. Dasanama

11. Tembung kang kadadeyan saka gandhenge
tembung loro utawa luwih.
.
Tuladha:
aneng = ana+ing
jalwestri = jalu+estri
sinom = isih+enom
3.Tembung Garba
9
4. Sandi Asma
Jeneng pangarang utawa pujangga kang
diwedharake kang satemene kang dipilah-
pilah adhapur wanda-wanda utawa aksara
.
Tuladha:

12. Matursuwun