3. Çka janë të arkëtueshmet?
• Janë kërkesat e firmes qe iu referohen
blerësve dhe keshi i tyre pritet të arkëtohet
në periudhat e mëvonshme. Rregjistrohen
si pasuri ne bilancin e gjendjes.
4. Llojet e të arkëtueshmeve
• Llogaritë e arkëtueshme ( accounts
receivable),
• Dëftesa të arkëtueshme (note receivable),
• Të arkëtueshmet tjera.
5. Llogaritë e arkëtueshme
Janë shumat e borxhit ndaj neve nga firmat blerëse apo
individet, të cilat krijohen nga shitja e mallit apo
Sherbimit me afat pagese. Zakonisht mblidhen ne afatin
Prej 30-60 dite. Dhe per kete arsye rregjistrohen si
Pasuri afatshkurt, nese e tejkalon afatin mbi 1 vit
atehere emertohen si pasuri afatgjate. Ne librin kryesor
LL.A shenohen si total, kurse ne librin ndihmes
rregjistrohen ne llogari te vecanta per secilin bleres.
6. Dëftesat e pagueshme
• Jane instrumente monetare kreditore, te
cilat zoteruesit e tyre I japin te drejte per te
arketuar shumen e kryegjese dhe kamates
deri ne daten e maturimit. Zakonisht kane
amturim prej 3 muajve por mund te jene
edhe me afatgjate. Raportohen si pasuri
afatshkurt apo afatgjate varesisht nga afati
i maturimit.
7. Të arketueshmet tjera
• Nuk rezultojne nga transakcionet normale
te biznesit sic jane psh. Shitja e mallerave
dhe sherbimeve.
• Krijohen kryesisht me transakcionet
brenda firmes me stafin e saj. Psh.
financimi i punetorit per edukimin e tij ne
fushen e financave, dhenia hua e
punetorit nga firma, parapagimet e
ndryshme nga punetoret, etj…
8. Kontabiliteti i borxheve te keqija
• Ne rast kur firma e sheh pamundesine e
mbledhjes se arketimeve nga disa blerese
atehere firma krijon shpenzime te
pambledhshme (shpenzime te borxheve te
keqija apo llogarive te dyshimta). Keto
shpenzime trajtohen si shpenzime afariste
sikurse shpenzimet publike, zhvleresimit, etj.
• Kemi dy metoda qe evidencohen shpenzimet e
borxheve te keqija:
- Metoda e uljeve (allowance method)
- Metoda e shlyerjes direkte ( direct write off
method).
9. Metoda uljeve
• Ndodh kur kemi gjasa per kthimin e
mjeteve nga bleresit .
• Shembull: Firma X gjate vitit 2010 ka
pasur shitje me afatpagese ne vlere
prej 800.000 euro. Departamenti i
shitjes ka vleresuar se 7.000 euro nga
shitjet e ketij viti jane llogari te
dyshimta dhe se ky vleresim eshte
bazuar nga vitet paraprake.
10. Shlyerjet e llogarive te dyshimta
• Ne momentin kur menaxhmenti vleresohn
se jane shterur te gjitha mundesite e
arketimit te llogarive te dyshimta, ai merr
vendim dhe autorizon departamentin e
kontabilitetit te beje shlyerjen e tyre.
• Shembull: Firma X ka vleresuar se
bleresi Y nuk ka mundesi ta paguaje
borxhin sepse ka falimentuar, borxhi i
tij ka vlere prej 2.500 euro.
11. Arketimet (rivendosja) e llogarive te
dyshimta te shlyera me pare
• Ka raste kur firmat arketojn nje pjese apo
teresisht shumen e borxheve te keqija, te
cilat jane shlyer me pare.
• Shembull: Le te supozojme se firma X
ka arketuar kesh 3.000 euro ne emer te
borxheve te keqija te shlyera ne vitin
2008.
12. Vleresimi i borxheve te keqija te
metoda e uljeve
• Kemi dy qasje:
- Perqindjet ne shitjet neto (perqindja e
pasqyres se te ardhurave),
- Perqindjet ne llogarite e arketueshme.
13. Shembull: Perqindjet ne shitjet
neto
• Firma X me 31.12.2010 ka marre vendim qe
baze e perqindjes se borxheve te keqija ne
shitjet neto te ketij viti te merret 1%. Shitjet neto
gjate vitit 2010 jane 900.000 euro. Le te
supozojme se me 31.12.2010 perpara
veprimeve rregulluese ne librin kryesor llogarite
ne vijim kane kete gjendje: Llogarite e
arketueshme 300.000 D, dhe Ulje per llogarite e
dyshimta 2.000 K. Pra, pas veprimeve
rregulluese LLogarite e arketueshme jane
280.000 (300.000-2.000). Rregjistro borxhin e
keq dhe sa eshte vlera e llog.te arketueshme qe
bartet ne bilancin e gjendjes?
14. Shembull: Perqindjet ne llogarite
e arketueshme
• Firma X gjate pese viteve te kaluara ka kete
gjendje:
Viti Gjendja e LL.A Borxhet e keqija
• 500.000 6.700
• 320.000 7.100
• 650.000 7.200
• 910.000 8.400
• 520.000 8.600
2.900.000 38.000
15. Shembull: Perqindjet ne llogarite
e arketueshme
Le te supozojme se me 31.12.2010, llogarite
e arktueshme kane gjendje debitore ne vlere
prej 600.000 euro kurse Ulje per llogarite e
dyshimta ne vlere prej 5.000 euro.
Raporti (racio) i borxheve te keqija ndaj
llogarive llogarive te arketueshme per vitet e
kaluara eshte 38.000/2.900.000 =1.31%. Perqindja
e llogaritur ndaj bleresve aplikohet ne shitjet neto
te vitit 2010. Gjeni shp.e borxheve te keqija, dhe sa mbesin
llogarite e dyshimta ne fund vitit 2010, tregoni se sa eshte
vlera e llogarive te arketueshme qe bartet ne bilancin e
gjendjes?
16. Metoda e shlyerjes direkte
• Brenda kesaj metode borxhet e keqija nuk
vleresohen sepse ato shlyhen kur
menaxhmenti I vlereson se bleresi nuk do
ta paguaj borxhin.
• Shembull: Firma X ka autorizuar sherbimin
e kontabilitetit per ta shlyer ne teresi
bleresin Y ne vlere prej 4.000 euro sepse
eshte ne likuidim dhe kurre me nuk do ta
kthej borxhin.
17. Shtija e llogarive te arketueshme
• Kjo behet per shkak te konkurrences ne menyre
qe firmat shitese me siguru burime te financimit
nga bleresit e mallerave. Zakonisht u shiten
bankave sepse ato njihen si burime kryesore te
keshit. Keto transakcione njihen si faktore.
Faktori i blen ll.arketueshme prej firmave tjera ne
kembim te perfitimit te provizionit 1-3 %.
Marreveshja ndermjet faktorit dhe firmes njihet si
faktoring. Kjo sot perdoret me shume te industria
e automjeteve dhe tekstilit, etj.
18. Shembull: Faktoringun
• Firma X i ka shitur Bankes Procredit nje
bleres ne shume prej 90.000 euro duke i
ofruar provizion 3% per sherbimet te cilat
ia kryen Procredit banka. Rregjistroni
shitjen e llogarive te arketueshme te
firmes X.
