More Related Content
Similar to แม่บทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท้ (12)
More from Teacher Sophonnawit (13)
แม่บทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท้
- 3. พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
๓
¤íÒ¹íÒ
การศึกษาที่สมบูรณ คือ กระบวนการที่ทุมเท
เอาใจใสฝกฝนอบรมผูเรียนใหมีความพยายามปองกัน
กําจัดทุกขใหหมดสิ้นไปอยางถาวรดวยตนเอง ซึ่งจะ
เปนผลใหผูจบการศึกษาในแตละระดับเปนบัณฑิตผูมี
นิสัยมิตรแท พรอมจะบําเพ็ญประโยชนตอตนเองและ
สังคมใหสมบูรณไปตลอดชีวิต สมกับระดับการศึกษา
ของตน
การฝกฝนอบรมใหผูเรียนมีความเปนบัณฑิต
ผูมีนิสัยมิตรแทเชนนี้ได จําเปนตองฝกฝนอบรม
ผูเรียนดวยการทํากิจกรรมชีวิตจริงใหครบทั้ง ๖ มิติ
BookMaeBot1306_2132.indd 3 27/10/2555 12:49:57
- 4. แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
๔
คือมิติศีลธรรม ดํารงชีวิต สังคม วิชาการ อาชีพ
และนันทนาการ จะขาดมิติใดมิติหนึ่งมิได เพื่อใหเกิด
ความเชี่ยวชาญทั้งกฎเกณฑทางดานวิทยาศาสตร โดย
ผาน ๘ สาระการเรียนรู และกฎแหงกรรม โดยผาน
มรรคมีองค ๘ ในพระพุทธศาสนา
แมการทํากิจกรรมทั้ง ๖ มิตินี้ จําเปนตองทํา
เปนกิจวัตรใน ๕ หองชีวิตทั้งที่บาน วัด และโรงเรียน
ตลอดจนชุมชน แตก็มิไดเปนการเพิ่มงานจนเกินไปแก
ครูและผูเรียน ตรงกันขามกลับยิ่งทําใหผูเรียนเอาใจใส
การเรียนรูยิ่งขึ้น เพราะเห็นประโยชนของ ๘ สาระ
การเรียนรูที่ตนเรียนวา นําไปใชงานไดจริงทุกแหงหน
คุณครูเองก็จิตใจเบิกบาน เพราะสอนสั่งศิษยไปก็
BookMaeBot1306_2132.indd 4 27/10/2555 12:49:57
- 5. พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
๕
เปนการปฏิบัติธรรมไปดวยในตัว ศิษยเองก็อยาก
ใกลชิดครู เพราะรูสึกอบอุนไอธรรมจากครูเมื่อไดเขาใกล
ลักษณะการศึกษาที่ทําใหผูเรียนมีความรู
ความสามารถในเชิงวิชาการเต็มที่ มีศีลธรรมประจํา
ใจมั่นคง กลาตอสูประหัตประหารกิเลสในใจตนใหหมด
สิ้นไปอยางถาวร โดยไมประหวั่นพรั่นพรึงและพรอม
จะเปนบัณฑิตมิตรแทยืนเคียงขางมหาชน เพื่อสราง
สันติสุขใหแกประเทศชาติและพระพุทธศาสนาตลอด
ไปเชนนี้ จะบังเกิดขึ้นไดตองอาศัยความรวมแรงรวมใจ
เปนสามัคคีธรรมทั้งจากพอแม ผูปกครอง พระภิกษุ
ครู ผูบริหารการศึกษาและชุมชน ซึ่งไมนาจะยากเกิน
ไป หากแตละทานเพียงคิดสักนิดวา ที่ตองทําเชนนี้
BookMaeBot1306_2132.indd 5 27/10/2555 12:49:58
- 14. ๑๔
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
ÁÔµÃá·Œ-ÁÔµÃà·ÕÂÁ
มิตร คือเพื่อนรักคุนเคย อาจคุนตั้งแตเล็ก
มิตรเทียม คือ เพื่อนที่นิสัยไมดี แมมีการศึกษา
ฐานะดี รูปงามก็ไวใจไมได เพราะไรสัจจะ ไมรับผิดชอบ
มีความเห็นผิด เห็นแกได ไมคํานึงถึงประโยชนของใคร ๆ
มิตรแท คือ เพื่อนที่นิสัยดี ไมวามีการศึกษาตํ่า
หรือสูง แตมีศีลธรรมฝงใจ มีความเห็นถูก มีสัจจะ รักการ
พูดจริง ทําจริง เลือกทําแตสิ่งดีจริง ๆ เปนบัณฑิต
จึงสามารถรักษาประโยชนตน-สวนรวมไวได
ประเทศใดมีบัณฑิตมิตรแทมาก ประเทศนั้น
ยอมเจริญ
BookMaeBot1306_2132.indd 14 27/10/2555 12:50:06
- 15. ๑๕
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
ºÑ³±ÔµÁÔµÃá·Œ ô
๑. มิตรมีอุปการะ
มีนิสัยพรอมเปนที่พึ่งใหเพื่อนและสังคม
๒. มิตรรวมทุกขรวมสุข
มีนิสัยพรอมสละสุขเพื่อเพื่อนและสังคม
๓. มิตรแนะประโยชน
มีนิสัยกลาใหสติแมตองขัดใจเพื่อนและสังคม
๔. มิตรมีความรักใคร
มีนิสัยกลาออกหนาปองกันเพื่อนและสังคม
ในทางที่ถูก
BookMaeBot1306_2132.indd 15 27/10/2555 12:50:07
- 17. ๑๗
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
¹ÔÊÑÂ
คือความประพฤติเคยชิน อันเกิดจากการปฏิบัติ
ซํ้า ๆ อาจเปนการคิด พูด หรือทําซํ้า ๆ ในเรื่องใด
เรื่องหนึ่ง หรือหลาย ๆ เรื่อง พรอม ๆ กัน จนกระทั่ง
ติด หลังจากติดแลวก็จะประพฤติปฏิบัติเชนนั้นอีกเปน
ประจําเหมือนเงาติดตามตัว
- ใครติดความประพฤติไมดี ก็ไดนิสัยไมดี
- ใครติดความประพฤติดี ก็ไดนิสัยดี
BookMaeBot1306_2132.indd 17 27/10/2555 12:50:08
- 21. ๒๑
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
˹ŒÒ·Õè¢Í§¹ÔÊÑÂ
ผู้เรียนนิสัยดี
คิด พูด ทําดีเป็นปกติ
ความสุข บุญ มิตร
เกิดต่อเนื�อง
ความคิดสร้างสรรค์
เกิดต่อเนื�อง
ความสําเร็จรออยู่
ผู้เรียนนิสัยไม่ดี
คิด พูด ทําไม่ดีเป็นปกติ
ความทุกข์ บาป ศัตรู
เกิดต่อเนื�อง
ความคิดสร้างเสีย
เกิดต่อเนื�อง
ความล้มเหลวรออยู่
นิสัยทําหน้าที�กํากับ
การใช้ความรู้ความสามารถว่าจะใช้ไปทางร้ายหรือดี
ความรู้
วิชาการ
มีเท่ากัน
ผู้เรียนนิสัยดี
คิด พูด ทําดีเป็นปกติ
ความสุข บุญ มิตร
เกิดต่อเนื�อง
ความคิดสร้างสรรค์
เกิดต่อเนื�อง
ความสําเร็จรออยู่
ผู้เรียนนิสัยดี
คิด พูด ทําดีเป็นปกติ
ความสุข บุญ มิตร
เกิดต่อเนื�อง
ความคิดสร้างสรรค์
เกิดต่อเนื�อง
ความสําเร็จรออยู่
ผู้เรียนนิสัยไม่ดี
คิด พูด ทําไม่ดีเป็นปกติ
ความทุกข์ บาป ศัตรู
เกิดต่อเนื�อง
ความคิดสร้างเสีย
เกิดต่อเนื�อง
ความล้มเหลวรออยู่
ผู้เรียนนิสัยไม่ดี
คิด พูด ทําไม่ดีเป็นปกติ
ความทุกข์ บาป ศัตรู
เกิดต่อเนื�อง
ความคิดสร้างเสีย
เกิดต่อเนื�อง
ความล้มเหลวรออยู่
นิสัยทําหน้าที�กํากับ
การใช้ความรู้ความสามารถว่าจะใช้ไปทางร้ายหรือดี
ความรู้
วิชาการ
มีเท่ากัน
ความรู้
วิชาการ
มีเท่ากัน
ผู้เรียนนิสัยดี
คิด พูด ทําดีเป็นปกติ
ความสุข บุญ มิตร
เกิดต่อเนื�อง
ความคิดสร้างสรรค์
เกิดต่อเนื�อง
ความสําเร็จรออยู่
ผู้เรียนนิสัยไม่ดี
คิด พูด ทําไม่ดีเป็นปกติ
ความทุกข์ บาป ศัตรู
เกิดต่อเนื�อง
ความคิดสร้างเสีย
เกิดต่อเนื�อง
ความล้มเหลวรออยู่
นิสัยทําหน้าที�กํากับ
การใช้ความรู้ความสามารถว่าจะใช้ไปทางร้ายหรือดี
ความรู้
วิชาการ
มีเท่ากัน
ผู้เรียนนิสัยดี
คิด พูด ทําดีเป็นปกติ
ความสุข บุญ มิตร
เกิดต่อเนื�อง
ความคิดสร้างสรรค์
เกิดต่อเนื�อง
ความสําเร็จรออยู่
ผู้เรียนนิสัยดี
คิด พูด ทําดีเป็นปกติ
ความสุข บุญ มิตร
เกิดต่อเนื�อง
ความคิดสร้างสรรค์
เกิดต่อเนื�อง
ความสําเร็จรออยู่
ผู้เรียนนิสัยไม่ดี
คิด พูด ทําไม่ดีเป็นปกติ
ความทุกข์ บาป ศัตรู
เกิดต่อเนื�อง
ความคิดสร้างเสีย
เกิดต่อเนื�อง
ความล้มเหลวรออยู่
ผู้เรียนนิสัยไม่ดี
คิด พูด ทําไม่ดีเป็นปกติ
ความทุกข์ บาป ศัตรู
เกิดต่อเนื�อง
ความคิดสร้างเสีย
เกิดต่อเนื�อง
ความล้มเหลวรออยู่
นิสัยทําหน้าที�กํากับ
การใช้ความรู้ความสามารถว่าจะใช้ไปทางร้ายหรือดี
ความรู้
วิชาการ
มีเท่ากัน
ความรู้
วิชาการ
มีเท่ากัน
ความรู
วิชาการ
มีเทากัน
BookMaeBot1306_2132.indd 21 27/10/2555 12:50:12
- 22. ๒๒
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¤×Í¡ÒþѲ¹Ò¹ÔÊѺѳ±Ôµ õ
ผูมีนิสัยใฝชั่ว : ยอมหนีหางความดี แตพึงพอใจ
ความชั่ว เพราะคุนเคยและหลงผิดวา ความชั่วจะนํา
ประโยชนสุขมาให จึงเอาชีวิตเปนเดิมพันทําความชั่ว
ผูมีนิสัยใฝดี : ยอมรังเกียจความชั่ว เพราะเห็น
ถูกวาความดียอมนําประโยชนสุขมาให จึงเอาชีวิต
เปนเดิมพันตั้งใจฝกตนใหมีนิสัยบัณฑิต ๕ ประการ
๑. ใฝควบคุมตนเอง
๒. ใฝรักษาสุขภาพ
๓. ใฝเรียนรู
๔. ใฝทําดีตามกฎแหงกรรม
๕. ใฝเจริญภาวนา
เพื่อพรอมเปนมิตรแทแกตนเองและชาวโลก
BookMaeBot1306_2132.indd 22 27/10/2555 12:50:12
- 23. ๒๓
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
¹ÔÊѺѳ±Ôµ õ
๑
ใฝ่ควบคุมตนเอง
๔
ใฝ่ทําดี
ตามกฎแห่งกรรม
๓
ใฝ่เรียนรู้
การศึกษา
คือ
การพัฒนานิสัยบัณฑิต ๕
๒
ใฝ่รักษาสุขภาพ
๕
ใฝ่เจริญภาวนา
๑
ใฝ่ควบคุมตนเอง
๔
ใฝ่ทําดี
ตามกฎแห่งกรรม
๓
ใฝ่เรียนรู้
การศึกษา
คือ
การพัฒนานิสัยบัณฑิต ๕
การศึกษา
คือ
การพัฒนานิสัยบัณฑิต ๕
๒
ใฝ่รักษาสุขภาพ
๕
ใฝ่เจริญภาวนา
BookMaeBot1306_2132.indd 23 27/10/2555 12:50:13
- 25. ๒๕
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
การจัดการศึกษาที่ดีจึงตองจัดใหมีกิจกรรม ๖
มิติ เพื่อพัฒนาผูเรียนใหมีนิสัยบัณฑิต ๕ คือ
๑. ฝกฝนควบคุมตนเองเปน เพราะผูควบคุม
ตนเองไมเปน เอาแตใจตัว ยอมตายจากความดี เหมือน
กระบือตาบอดเดินตกเหว
๒. ฝกฝนใหรักษาสุขภาพเปน เพราะความดี
ทั้งหลายตองใชรางกายที่แข็งแรง จิตใจที่แข็งแกรง
ทรงพลัง จึงสรางสรรคความดีไดสําเร็จสมบูรณ
๓. ฝกฝนใหใฝเรียนรู ฝกฝนวิชาการใหใชงาน
ไดจริง เพื่อเปนอุปกรณสรางฐานะ-ความดี-บุญบารมี
ตอไป
BookMaeBot1306_2132.indd 25 27/10/2555 12:50:14
- 26. ๒๖
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
๔. ฝกฝนใหใฝทําดีตามกฎแหงกรรม ฝกฝนให
มีความรับผิดชอบ ๔
๑) รับผิดชอบศีลธรรมในตน เวนขาดจาก
กรรมกิเลส ๔ (ดูหนา ๑๐๖)
๒) รับผิดชอบศีลธรรมสังคม ไมประพฤติ
อคติ ๔ (ดูหนา ๑๐๘)
๓) รับผิดชอบศีลธรรมเศรษฐกิจ เวนขาด
จากอบายมุข ๖ (ดูหนา ๗๕)
๔) รับผิดชอบการสรางมิตรแทใหแกสังคม
รวมสรางคนดีดวยการปฏิบัติหนาที่
การงาน ตามหลักทิศ ๖ (ดูหนา ๑๐๘)
๕. ฝกฝนใหใฝเจริญภาวนา เพื่อเพิ่มพูนกําลังใจ
ในการทําความดีและเพื่อการบรรลุธรรม
BookMaeBot1306_2132.indd 26 27/10/2555 12:50:15
- 29. ๒๙
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
ทําความเข้าใจถูก
มรรคมีองค์ ๘ เพื�อเป็นแม่บท
ฝึกนิสัยบัณฑิต ๕ แล้วถือปฏิบัติ
ด้วยความเคารพ
ทําความเข้าใจถูก
สัมมาทิฐิ ๑๐ เพื�อเป็นบันได
ความดีแล้วถือปฏิบัติ
เป็นวินัย
ทําความเข้าใจถูก
วัตถุประสงค์ของกิจกรรม ๖ มิติเพื�อฝึกพัฒนานิสัยบัณฑิต ๕
แล้วถือปฏิบัติเป็นกิจวัตรด้วยความอดทน
หลักคิดการจัดกิจกรรม
ปลูกฝังนิสัยบัณฑิต ๕
๑
๓
๒
BookMaeBot1306_2132.indd 29 27/10/2555 12:50:17
- 30. ๓๐
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
๑. ทําความเขาใจถูกมรรคมีองค ๘ เพื่อเปน
แมบทฝกนิสัยบัณฑิต ๕ แลวถือปฏิบัติดวยความเคารพ
๑) สัมมาทิฐิ ความเห็นถูก
๒) สัมมาสังกัปปะ ความดําริถูก
๓) สัมมาวาจา การพูดถูก
๔) สัมมากัมมันตะ การกระทําถูก
๕) สัมมาอาชีวะ การเลี้ยงชีพถูก
๖) สัมมาวายามะ ความพยายามถูก
๗) สัมมาสติ ความระลึกถูก
๘) สัมมาสมาธิ ความตั้งใจมั่นถูก
BookMaeBot1306_2132.indd 30 27/10/2555 12:50:18
- 31. ๓๑
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
๒. ทําความเขาใจถูกสัมมาทิฐิ ๑๐ เพื่อเปนบันได
ความดี-ความสุขถาวรแลวถือปฏิบัติเปนวินัย
๑) ทานที่ใหแลวมีผลจริง
๒) การสงเคราะหมีผลจริง
๓) การบูชามีผลจริง
๔) ผลวิบากแหงกรรม
ที่ทําดี-ทําชั่วมีจริง
๕) โลกนี้มีจริง
๖) โลกหนามีจริง
๗) มารดามีคุณจริง
๘) บิดามีคุณจริง
๙) โอปปาติกสัตวมีจริง
๑๐) พระพุทธเจามีจริง เพื่อความดับทุกข
แทจริง
เพื่อความสุข
ในโลกนี้และโลก
หนา
BookMaeBot1306_2132.indd 31 27/10/2555 12:50:18
- 33. ๓๓
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
๓.๒ วัตถุประสงคของกิจกรรม ๖ มิติ
๑) กิจกรรมมิติศีลธรรม เปนการปลูกฝง
สัมมาทิฐิและสัมมาสมาธิ
- เพื่อใหมีความเขาใจถูกเปาหมายชีวิตที่แทจริง
- เพื่อมีกําลังใจฝกตนใหถึงเปาหมายชีวิต
ที่ตั้งไวดีแลว
๒) กิจกรรมมิติวิชาการ เปนการปลูกฝง
สัมมาสังกัปปะ
- เพื่อฝกใหคิดสรางสรรคเปน
- เพื่อฝกใหคิดดับทุกข ๔ เปน
๓) กิจกรรมมิติสังคม เปนการปลูกฝงสัมมาวาจา
- เพื่อฝกใหพูดสรางสรรคเปน
BookMaeBot1306_2132.indd 33 27/10/2555 12:50:20
- 34. ๓๔
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
๔) กิจกรรมมิติดํารงชีวิต เปนการปลูกฝง
สัมมากัมมันตะ
- เพื่อฝกใหสามารถรักษาสุขภาพเปน
- เพื่อฝกใหสามารถควบคุมตนเองเปน
- เพื่อฝกใหสามารถบําเพ็ญประโยชนตน
และสังคมเปน
๕) กิจกรรมมิติอาชีพ เปนการปลูกฝง
สัมมาอาชีวะ
- เพื่อฝกใหรักการประกอบอาชีพสุจริตเปน
๖) กิจกรรมมิตินันทนาการ เปนการปลูกฝง
สัมมาวายามะและสัมมาสติ
-เพื่อฝกใหพัฒนาความเปนตัวของตัวเองเปน
BookMaeBot1306_2132.indd 34 27/10/2555 12:50:20
- 37. ๓๗
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
๑. ความมีวินัย คือความเต็มใจประพฤติปฏิบัติ
ตามกฎ ระเบียบ ขอบังคับของหมูคณะที่กําหนดไว
ดีแลว เพื่อกํากับความประพฤติปฏิบัติของสมาชิกให
เปนระเบียบหรือมาตรฐานเดียวกัน เพราะตระหนักดีวา
การประพฤติปฏิบัติตามวินัยอยางเครงครัด ยอม
เปนผลให
๑.๑ วัตถุ คือ บริเวณ อาคารสถานที่ อุปกรณ
ตาง ๆ เสื้อผาเครื่องแตงตัว รางกายสะอาด เปน
ระเบียบเสมอ
๑.๒ บุคคล เปนผลใหบุคคล ๓ ประเภทเกิด
พฤติกรรมที่ดี
- ตัวเราเองมีการกระทําทางกาย คําพูด
ความคิดที่สะอาดและเปนระเบียบยิ่งขึ้น คือ มีมารยาท
มีศีล มีธรรม บังเกิดตามมา
BookMaeBot1306_2132.indd 37 27/10/2555 12:50:22
- 38. ๓๘
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
- บุคคลภายใน คือ มวลสมาชิกยอมลด
การกระทบกระทั่ง ลดการจับผิดกันและกัน เกิดความ
เห็นอกเห็นใจกัน ยอมรับนับถือกัน ความสมัครสมาน
สามัคคีกันยอมเกิดขึ้น
- บุคคลภายนอก คือ มหาชน เมื่อพบเห็น
ผูมีวินัย ที่ไมเลื่อมใสยอมเลื่อมใส ที่เลื่อมใสแลว
ยอมเลื่อมใส-ไวใจ-ใหเกียรติมากยิ่งขึ้น ซึ่งจะนําไปสู
บรรยากาศแหงการศึกษาคนควา การพัฒนาใหเกิด
ศีลธรรมประจําใจ การสรางผูเรียนใหเปนมิตรแท
การรวมใจกันพัฒนาประเทศชาติ และพระพุทธศาสนา
ใหมั่นคงยิ่งขึ้นสืบไป
BookMaeBot1306_2132.indd 38 27/10/2555 12:50:23
- 40. ๔๐
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
๒. ความอดทน คือความอดกลั้น รักษาใจไวให
เปนปกติอยูได ไมแสดงอาการทุกขรอน ฉุนเฉียว
ไมพอใจ ไมแสดงอาการอยากได เห็นแกได เห็นแกตัว
ใด ๆ ออกมานอกหนา
ผูมีความอดทนไมวาจะประสบกับความเปลี่ยนแปลง
ใด ๆ ทั้งที่เยายวนใหรูสึกพอใจ หลงระเริงหรือที่บีบคั้น
กลั่นแกลงใหรูสึกคับแคน ไมพอใจ ก็ยังยืนหยัดทํา
ความดีตอไปอยางไมลดละ ประเภทยอมตายถวายชีวิต
เปนเดิมพันเพื่อผดุงศีลธรรม เพราะตระหนักดีวา
๒.๑เราทั้งหลายตางเปนนักโทษรอประหาร ถูกขัง
ใหเปนทุกขทรมานรวมกันอยูภายในคุกมหึมาคือโลก
เพราะเรายังมีกิเลส ยังอยูใตกฎแหงกรรม
BookMaeBot1306_2132.indd 40 27/10/2555 12:50:24
- 41. ๔๑
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
๒.๒ เราตองไมหลงผิดคิดทําอะไรเอาแตใจตัว
แตตั้งใจละชั่ว ทําดี ทําใจใหผองใส เพื่อกําจัดกิเลสให
สิ้นไป และเพื่อใหพนจากอํานาจกฎแหงกรรม พนจาก
การเปนนักโทษของสังสารวัฏเชนพระสัมมาสัมพุทธเจา
และเหลาพระอรหันต
๒.๓ การที่ใคร ๆ ลวงเกินใหเราตองเดือดรอน
เพราะเขาไมไดเปนตัวของตัวเอง ถูกกิเลสบังคับให
คิด-พูด-ทําราย ๆ ตอเรา จึงสมควรใหอภัย เราเอง
ก็ตองระวังตนและอดทนเพิ่มขึ้นดวย
BookMaeBot1306_2132.indd 41 27/10/2555 12:50:25
- 43. ๔๓
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
๓. ความเคารพ
๓.๑ โดยคุณธรรม ความเคารพ หมายถึง
ความรูชัดความตระหนักคุณความดีที่มีอยูจริงในบุคคล
เชน พระภิกษุ ครู มิตรแท ฯลฯ ในวัตถุ เชน พระพุทธรูป
พระไตรปฎก ฯลฯ ในเหตุการณ เชน การทําสมาธิ
การฟงโอวาท การตอนรับผูใหญ ฯลฯ เพราะสัมผัสได
ถึง ความสะอาด-สวาง-สงบ เมื่อไดเขาใกลหรือ
มีสวนรวมกับบุคคลนั้น วัตถุนั้นและเหตุการณนั้น ๆ
๑) ชื่อวาความสะอาด เพราะทําใหปราศจาก
หรือลดความโลภ โกรธ หลง ของเราลงได คือทําใหไม
คิดกอบโกยเอาเขาตัวแตคิดทะนุถนอมไมคิดทําลายฯลฯ
๒) ชื่อวาความสวาง เพราะทําใหเห็นเหตุผล
ไดชัดเจนดวยปญญา โดยปราศจากโมหะ-อารมณ
ขุนเคืองใด ๆ
BookMaeBot1306_2132.indd 43 27/10/2555 12:50:26
- 44. ๔๔
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
๓) ชื่อวาความสงบ เพราะทําใหไมวุนวายใจ
แตเปนสุขเยือกเย็น ไมใชสนุกตื่นเตน เปนสุขเพราะ
รูเทาทันอันประกอบดวยสติและปญญา ไมใชเพียง
เพลิน ๆ
๓.๒ โดยลักษณะการเกิด ผูมีความเคารพ เมื่อ
พบบุคคล วัตถุ เหตุการณใด ยอมพยายามจับถูก คือ
ตั้งใจคนหาความดีจากบุคคลและสิ่งนั้น ๆ จนกวาจะพบ
เพราะตระหนักดีวา ความดีเปนสิ่งที่ชวยทําใหใจของตน
สะอาด สวาง สงบยิ่งขึ้นได
๓.๓ โดยการแสดงออก ผูมีความเคารพหากพบวา
ใครมีความดีจริง ไมวาจะมากหรือนอยก็เต็มใจแสดง
ความยอมรับ นับถือดวยการกราบ ไหว ใหเกียรติ ฯลฯ
อยางเหมาะสม แลวตั้งใจปฏิบัติตอบุคคลนั้น ตอวัตถุ
BookMaeBot1306_2132.indd 44 27/10/2555 12:50:26
- 45. ๔๕
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
และตอเหตุการณนั้น ๆ ในทางที่ถูกที่ควร จึงสามารถ
ซึมซับ รองรับความดีนั้น ๆ เอามาได ตอมาความดี
เหลานั้นเอง ก็พัฒนาเปนคุณธรรม-ศีลธรรมประจําใจ
ของตนในที่สุด
ฟงพระ-กราบพระ-ทําตามพระ-เปนเชนพระ
BookMaeBot1306_2132.indd 45 27/10/2555 12:50:27
- 47. ๔๗
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
สิ�งที�ต้องเคารพ
๑. พระรัตนตรัย
๒. พ่อ แม่ ครู
๓. การศึกษา
๔. สมาธิ
๕. ความไม่ประมาท
๖. การปฏิสันถาร
วินัยที�ต้องเร่งฝึก
๑. การรักษาความสะอาด
๒. การรักษากฎ ระเบียบ
๓. การรักษาความสุภาพ
๔. การรักษาเวลา
สิ�งที�ต้องอดทน
๑. ความลําบาก
๒. ความเจ็บไข้
๓. ความเจ็บใจ
๔. ความเย้ายวน
๑
ความ
มีวินัย
๑
ความ
มีวินัย
๒
ความ
อดทน
๒
ความ
อดทน
๓
ความ
เคารพ
๓
ความ
เคารพ
ÀÒ¾ÃÇÁ¤Ø³¸ÃÃÁ¾×é¹°Ò¹ ó
BookMaeBot1306_2132.indd 47 27/10/2555 12:50:28
- 54. ๕๔
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
๑. กิจกรรมมิติศีลธรรม คือกิจกรรมปลูกฝง
สัมมาทิฐิ ความเห็นถูก และปลูกฝงสัมมาสมาธิ ความ
ตั้งใจมั่นถูก
๑.๑ เพื่อใหผูเรียนเขาใจถูกเกี่ยวกับเปาหมาย
ชีวิตที่แทจริง
๑.๒ เพื่อมีกําลังใจไปใหถึงเปาหมายชีวิต
สัมมาทิฐิ คือการมีความเห็นถูกตองเกี่ยวกับ
ชีวิตและโลกตามความเปนจริงวา
๑) ชีวิตนี้เปนทุกข แตละชีวิตตางตองทนทุกข
เสมือนนักโทษรอประหาร คือเกิดแลวตางกาวไปสูความ
แก-เจ็บ-ตายอยูในคุกคือโลกนี้ ภาวะนี้เรียกวาทุกข
BookMaeBot1306_2132.indd 54 27/10/2555 12:50:38
- 55. ๕๕
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
๒) ตนเหตุแหงทุกขทั้งหลาย คือ กิเลสซึ่งฝง
อยูในใจ กิเลสนี้บังคับใจใหเกิดความคิดทะยานอยาก
ในสิ่งตาง ๆ ไมรูจบ คิดอยากในทางราย ๆ จึงสงผล
ใหพูดราย ๆ ทําราย ๆ ตามมา ภาวะนี้เรียกวา สมุทัย
๓) นิพพาน คือ ภาวะที่ความทะยานอยากและ
ทุกขดับลง สามารถเขาถึงไดดวยการกําจัดกิเลสออกจาก
ใจใหหมดสิ้น เรียกวา นิโรธ
๔) มรรคมีองค ๘ เปนวิธีการหรือขอปฏิบัติ
อยางพอเหมาะตอเนื่องเปนระบบ สามารถกําจัดกิเลส
ใหหมดสิ้นไปจากใจได เรียกวามรรค หรือเรียกอีก
อยางหนึ่งวา มัชฌิมาปฏิปทา แปลวา ทางสายกลาง
BookMaeBot1306_2132.indd 55 27/10/2555 12:50:39
- 56. ๕๖
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
กิเลสอุปมาเสมือน Microchip ที่ฝงอยูในใจ ทําให
ใจขุนมัว จึงคิดราย ๆ แลวบังคับใหเราพูดราย ๆ ทําราย ๆ
กอใหเกิดความทุกขตาง ๆ ตามมา
นิโรธ คือ ภาวะที่ใจหมดทุกข เพราะ Microchip
คือกิเลสถูกถอนออกจากใจไดแลว
มรรค คือ วิธีการหรือกระบวนการถอนกิเลส
ออกจากใจใหสิ้นไป
ความเห็นถูกทั้ง ๔ นี้ รวมเรียกวา อริยสัจ แปลวา
๑. ความจริงอันประเสริฐ ๔
๒. ความจริงที่ทําใหผูเขาถึงไดกลายเปน
ผูประเสริฐหรือเปนพระอริยะ
BookMaeBot1306_2132.indd 56 27/10/2555 12:50:40
- 57. ๕๗
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
สัมมาทิฐิ จึงหมายรวมถึง
๑. ความเห็นถูกในอริยสัจ
๒. ความเห็นถูกในการดําเนินชีวิตใหเปนสุข
ทั้งโลกนี้และโลกหนา ไปจนกระทั่งถึงที่สุดแหงทุกข
คือบรรลุพระนิพพาน
BookMaeBot1306_2132.indd 57 27/10/2555 12:50:40
- 58. ๕๘
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
๑. ชีวิตนี�เป็นทุกข์
๒. กิเลสคือต้นเหตุแห่งทุกข์
ทั�งหลาย
๓. พระนิพพาน คือ สภาวะที�
ทุกข์ดับไป
๔. มรรคมีองค์ ๘ สามารถกําจัด
กิเลส-ทุกข์ได้
๑. ทานที�ให้แล้วมีผลจริง
๒. การสงเคราะห์มีผลจริง
๓. การบูชามีผลจริง
๔. ผลกรรมที�ทําดี-ชั�วมีจริง
๕. โลกนี�มีจริง
๖. โลกหน้ามีจริง
๗. มารดามีคุณจริง
๘. บิดามีคุณจริง
๙. โอปปาติกสัตว์มีจริง
๑๐. พระพุทธเจ้ามีจริง
เข้าใจถูก
อริยสัจ ๔
เข้าใจถูก
อริยสัจ ๔
เข้าใจถูก
การดําเนินชีวิต
เข้าใจถูก
การดําเนินชีวิต
สัมมาทิฐิ
ความเห็นถูก
สัมมาทิฐิ
ความเห็นถูก
BookMaeBot1306_2132.indd 58 27/10/2555 12:50:41
- 61. ๖๑
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
๔. ปลูกฝงการฟงเทศนเปน ฝกทําความเห็นใหถูก
ดวยการฟงเทศน เพื่ออาศัยพระธรรมคําสอนของ
พระพุทธเจาเปนแนวทางในการฝกอบรมตนเอง เชน
• เรื่องศีล วิธีตัดสินผิด-ถูก ดี-ชั่ว ควร-ไมควร
บุญ-บาป
• เรื่องกรรม สาเหตุที่คนเราถือกําเนิดมาตางกัน
• การเวียนวายตาย-เกิด นรก สวรรค นิพพาน
• เรื่องการแสดงความเคารพบูชาพระรัตนตรัย
• เรื่องความกตัญูกตเวทีตอมารดา-บิดา
ครู-อาจารย
ฯลฯ
BookMaeBot1306_2132.indd 61 27/10/2555 12:50:42
- 63. ๖๓
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
สัมมาทิฐิเปนจุดเริ่มตนความประพฤติดีของ
แตละคน หากใครมีความเห็นถูกก็จะมีเปาหมายชีวิตถูก
คือมีการกําจัดทุกขใหหมดสิ้นไปอยางถาวรดวยตนเอง
เปนเปาหมายสูงสุด แลวสงผลใหคิดถูก พูดถูก และ
เลือกทําเฉพาะสิ่งที่ถูก ผูนั้นก็เปนคนดี มีความสุขตาม
กรรมดีที่ตนเองทํา หากตรงกันขามก็กลายเปนคนชั่ว
สัมมาสมาธิเบื้องตนเปนวิธีการสรางกําลังใจ
และความมั่นคงทางอารมณ ชวยผูเรียนใหมีกําลังใจ
ที่จะประพฤติปฏิบัติตามสัมมาทิฐิ ที่ตนปลูกฝงไวดีแลว
บังเกิดเปนนิสัยดี ๆ มีศีลธรรม มีคุณธรรมประจําใจ
และมีกําลังใจที่จะไปใหถึงเปาหมายชีวิตที่ตั้งไว
ถูกตองแลว
BookMaeBot1306_2132.indd 63 27/10/2555 12:50:43
- 65. ๖๕
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
ËÅÑ¡¡Òýƒ¡ÊÁÒ¸Ô
๑. นอมใจมาเก็บไว ณ ศูนยกลางกาย ดวยการ
ทิ้งทุกอยาง วางทุกสิ่ง นิ่งอยางเดียว กระทั่งกลาย
เปนนิสัย
๒. ใชสติกํากับใจใหระลึกรูตัวอยูเสมอ ไมยินดี
ยินรายขณะเห็นรูป ฟงเสียง ดมกลิ่น ลิ้มรส สัมผัส
รูธรรมารมณใด ๆ
๓.ฝกเก็บใจไวในตัวอยางตอเนื่องและตรงเวลา
เปนประจํา
๔.มีอาจารยที่มีความรูความสามารถจริง คอย
ควบคุมและใหคําแนะนําอยางใกลชิด
BookMaeBot1306_2132.indd 65 27/10/2555 12:50:47
- 67. ๖๗
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
ตั�งใจถูก
ไม่ปล่อยชีวิตให้ไร้จุดหมาย
๑. ตัดใจไม่คิดเรื�องเพศ
๒. ตัดใจไม่คิดพยาบาท
๓. ตัดใจไม่คิดท้อแท้
๔. ตัดใจไม่คิดฟุ้งซ่าน
๕. ตัดใจไม่คิดลังเล
ตั�งใจเป็น
ทําใจให้ตั�งมั�น
๑. รักษาใจไว้ในตัวทุกอิริยาบถ
๒. ทุกชั�วโมง ทําใจนิ�งๆ ๑ นาที
๓. หลับ-ตื�นในอู่ทะเลบุญ
๔. ฝึกสมาธิทุกเช้า-คํ�าเป็นประจํา
สัมมาสมาธิ
ความตั�งใจมั�นถูก
BookMaeBot1306_2132.indd 67 27/10/2555 12:50:49
- 70. ๗๐
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
๒. กิจกรรมมิติวิชาการ คือกิจกรรมปลูกฝง
สัมมาสังกัปปะ ความดําริถูก เพื่อฝกผูเรียนใหสามารถ
คิดสรางสรรคเปน คิดโดยไมตองละเมิดกฎแหงกรรม
ซึ่งจะเปนผลใหผูเรียนเกิดนิสัยใฝคิดทําดีและใฝหา
ความรู กอนทํากิจกรรมผูเรียนตองตระหนักวา
๒.๑ ทุกคนเกิดมาจะยังไมเปนคนดีหรือชั่ว
ทันทีตามพอแม ตอเมื่อใดไดทํากรรมดีจึงเปนคนดี
ทํากรรมชั่วจึงเปนคนชั่วตามกรรมที่ตนทํา คนฉลาดมี
สัมมาทิฐิจึงหมั่นฝกหักหามใจไมยอมคิดเรื่องตํ่าทราม
แตเลือกคิดเฉพาะสิ่งที่ดี เพื่อเปนคนพูดดี ทําดี มีเหตุผล
ถูกตองสืบไป
BookMaeBot1306_2132.indd 70 27/10/2555 12:50:52
- 71. ๗๑
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
๒.๒ กอนจัดกิจกรรมวิชาการใด ๆ ผูเรียน
ตองเตรียมความพรอมดานการฟง-พูด-อาน-เขียน
และวิธีการเรียนรูถูกวิธี ซึ่งเหมาะสมกับเพศและวัย
ใหชํานาญ
๒.๓ หมั่นจัดกิจกรรมวิชาการ เพื่อฝก
ผูเรียนใหรูจักนําความรูไปใชทําประโยชนตอตนเอง-
ครอบครัว-โรงเรียน-ชุมชนที่ตนอาศัย โดยสิ่งที่ทํา
หรือประดิษฐขึ้นมานั้น จะตองไมสงเสริมใหคิดหมกมุน
ในอบายมุข และไมละเมิดกฎแหงกรรม
๒.๔ ฝกผูเรียนใหคิดดี ๆ จนคุน
๑) พอแมตองตระหนักวา ความรูวิชาการ
ที่บุตรหลานเรียนรูเปนเพียงของกลางๆ หากใชในทาง
BookMaeBot1306_2132.indd 71 27/10/2555 12:50:52
- 73. ๗๓
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
คิดถูก
คิดอายชั�วกลัวบาป
คิดถูก
คิดอายชั�วกลัวบาป
สัมมาสังกัปปะ
ความดําริถูก
คิดเป็น
คิดริเริ�ม สร้างสรรค์
คิดเป็น
คิดริเริ�ม สร้างสรรค์
- คิดถึงโทษอบายมุขทั�ง ๖
- คิดไม่อยากได้ของใคร
- คิดไม่อาฆาตพยาบาทใคร
- คิดไม่เบียดเบียนใคร
- คิดถึงโทษอบายมุขทั�ง ๖
- คิดไม่อยากได้ของใคร
- คิดไม่อาฆาตพยาบาทใคร
- คิดไม่เบียดเบียนใคร
- คิดพึ�งตนเอง
- คิดตอบแทนพระคุณพ่อ แม่
ครู อาจารย์
- คิดค้นคว้าหาความรู้เพิ�มเติม
จากแหล่งการเรียนรู้ต่างๆ
- คิดฝึกตนให้พ้นทุกข์
- คิดนําความรู้มาพัฒนาตน-สังคม
และเผยแผ่พระพุทธศาสนา
- คิดพึ�งตนเอง
- คิดตอบแทนพระคุณพ่อ แม่
ครู อาจารย์
- คิดค้นคว้าหาความรู้เพิ�มเติม
จากแหล่งการเรียนรู้ต่างๆ
- คิดฝึกตนให้พ้นทุกข์
- คิดนําความรู้มาพัฒนาตน-สังคม
และเผยแผ่พระพุทธศาสนา
BookMaeBot1306_2132.indd 73 27/10/2555 12:50:53
- 74. ๗๔
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
µÑÇÍ‹ҧ¡Ô¨¡ÃÃÁÇÔªÒ¡ÒÃ
๑. ปลูกฝงการคิด วิเคราะห วิจารณทั่วไปเปน
โดยนําหลักธรรมจากชาดก พุทธ-อนุพุทธประวัติ
เหตุการณในประวัติศาสตรชาติไทย และเหตุการณใน
ปจจุบันมาคิดวิเคราะหวิจารณ ใหเขาใจถูกลึกซึ้งวา
สิ่งใด
• ถูก-ผิด • ดี-ชั่ว
• บุญ-บาป • ควร-ไมควร
เปนประการใด ซึ่งจะนําไปสูการตัดสินใจที่ถูกตอง มี
เหตุผล อิงอรรถ อิงธรรม อิงกฎหมาย กฎจารีต
ประเพณี และกฎแหงกรรมตอไป
BookMaeBot1306_2132.indd 74 27/10/2555 12:50:58
- 75. ๗๕
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
๒. ปลูกฝงการคิด วิเคราะห วิจารณอบายมุข ๖
เหตุแหงความหายนะทางเศรษฐกิจเปน
๑. การดื่มสุราเมรัยและสิ่งเสพติด
๒. การเที่ยวกลางคืน ไปในสถานที่ไมควรไป
๓. การเที่ยวหมกมุนเรื่องการบันเทิงเริงรมย
๔. การเลนการพนัน
๕. การคบคนชั่วเปนมิตร
๖. การเกียจครานการงาน
BookMaeBot1306_2132.indd 75 27/10/2555 12:50:59
- 77. ๗๗
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
ฝกพิจารณาใหเห็นโทษของการเที่ยวกลางคืน๖
๑. ไดชื่อวาไมปกปองคุมครองตนเอง
๒. ไดชื่อวาไมปกปองคุมครองบุตรภรรยา
๓. ไดชื่อวาไมปกปองคุมครองทรัพยสมบัติ
๔. เปนที่หวาดระแวงของคนอื่น
๕. เปนเหตุใหพูดเหลาะแหละไมอยู
ในรองในรอย
๖.เปนเหตุใหประสบความทุกขนานาประการ
เปนเหตุใหไมปฏิบัติหนาที่-การงาน-ทรัพยจึง
เสื่อมไป
BookMaeBot1306_2132.indd 77 27/10/2555 12:51:01
- 79. ๗๙
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
ฝกพิจารณาใหเห็นโทษของการเลนการพนัน ๖
๑. ผูชนะยอมกอเวร
๒. ผูแพยอมเสียดายทรัพยที่เสียไป
๓. เปนเหตุใหเสียทรัพยเห็นทันตา
๔. เปนเหตุใหไมมีใครเชื่อถือในคําพูด
๕. เปนเหตุใหถูกมิตรและพวกพองดูแคลน (ไมมี
ใครอยากคบคาสมาคมดวย)
๖. เปนเหตุใหไมมีใครอยากเปนคูครอง
ไดชื่อวาไมปฏิบัติหนาที่-การงาน-ทรัพยจึงเสื่อมไป
BookMaeBot1306_2132.indd 79 27/10/2555 12:51:02
- 81. ๘๑
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
ฝกพิจารณาใหเห็นโทษของความเกียจคราน ๖
๑. มักอางวาหนาวนักแลวไมทํางาน
๒. มักอางวารอนนักแลวไมทํางาน
๓. มักอางวาเวลาเย็น (คํ่า) แลว แลวไมทํางาน
๔. มักอางวายังเชาอยูแลวไมทํางาน
๕. มักอางวาหิวนักแลวไมทํางาน
๖. มักอางวากระหายนักแลวไมทํางาน
มักหาเหตุไมปฏิบัติหนาที่-การงาน-ทรัพยจึง
เสื่อมไป
BookMaeBot1306_2132.indd 81 27/10/2555 12:51:03
- 83. ๘๓
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
การอาน
• ฝกอานใหชัดถอยชัดคําและถูกตองตามวรรค
ตอนและหลักอักขรวิธี
การเขียน
• ฝกเขียนใหถูกอักขรวิธีและสื่อสารไดอยางมี
ประสิทธิผล
การเรียน
ฝกยึดหลักวุฒิธรรม ๔ ในการเรียน คือ
- ตองหาครูดีใหพบ
- ตองฟงคําครูใหชัด
- ตองตรองคําครูใหลึก
- ตองทําตามครูใหครบ
BookMaeBot1306_2132.indd 83 27/10/2555 12:51:04
- 88. ๘๘
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
๓. กิจกรรมมิติสังคม คือกิจกรรมปลูกฝง
สัมมาวาจา การพูดถูก เพื่อใหผูเรียนพูดสรางสรรคเปน
มีทักษะในการสรางเสริมมิตรภาพเปนโดยไมละเมิด
กฎแหงกรรม กอนจัดกิจกรรมทั้งครูและผูเรียนตอง
ตระหนักวา
๑.ไมวาใครจะมีความรู ความสามารถมากเพียงใด
ลวนอยูลําพังคนเดียวไมได ตางตองพึ่งพาอาศัยซึ่งกัน
และกัน เพราะแมราชสีหบางทีก็ตองพึ่งหนู ใคร ๆ จึง
ตองไมพูดดูถูกหรือกระทบกระทั่งใคร
๒. ทั้งการทํางานและการเรียน ถาจะใหไดผลดี
มีคุณภาพผูทํางานหรือผูเรียนจําเปนตองรวมกันทํา
รวมกันเรียนเปนทีม จึงตางตองพูดดวยถอยคํา
ออนหวานเพื่อประสานใจกันเปน
BookMaeBot1306_2132.indd 88 27/10/2555 12:51:07
- 89. ๘๙
พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)
๓. บรรยากาศการเรียนการสอน จะอบอุนมาก
หากครูตั้งจิตเมตตากอนแลวจึงติศิษยเพื่อกอ มิใช
เพื่อทําลาย คือชี้ขอบกพรองใหเห็นชัดเจน แลวสอน
วิธีแกไขใหดวย ถึงคราวจึงชมเพื่อใหกําลังใจ มิใช
เพื่อใหเหลิงลืมตัว คือชี้ขอดีใหเห็นชัดกอน แลวสอน
วิธีปองกันไมใหตกตํ่า และพัฒนาใหยิ่ง ๆ ขึ้นไปดวย
ซึ่งนับวาเปนประโยชนตอผูเรียนมาก
๔. มิตรภาพและความสามัคคีของคนในชาติจะ
เกิดขึ้นไดตอเมื่อคนในชาติตางคิดซื่อตรงตอกัน เลือก
ทําแตสิ่งที่ดีจริง พูดแตความจริง พูดแตคําสุภาพ
พูดเหมาะสมตามกาลเทานั้น
BookMaeBot1306_2132.indd 89 27/10/2555 12:51:08
- 90. ๙๐
แมบทการพัฒนานิสัยบัณฑิตมิตรแท
๕. นั่นคือ
• เพื่อการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพ
• เพื่อความสําเร็จในการปลูกฝงศีลธรรม
• เพื่อประโยชนสุขของตนเองและครอบครัว
• เพื่อความสามัคคีของคนในชาติ
ผูเรียนจึงตองฝกตนใหเปนคนซื่อตรง คือ
รับผิดชอบตอหนาที่การงานของตนตอบุคคลที่เกี่ยวของ
และตอคําพูดของตนเองทุกคํา ดวยการพูดสัมมาวาจา
ตลอดชีวิตเพื่อความดีและความพนทุกขของตนเอง
BookMaeBot1306_2132.indd 90 27/10/2555 12:51:08