1. Is geluk maakbaar?
Ruut Veenhoven
Erasmus Universiteit Rotterdam
Studium Generale Universiteit Gent
Jaarthema: Geluk: Drang of Dwang?
Gent,17 april 2012

2. Is geluk maakbaar?
• Welk geluk?
• Wat bepaalt dat geluk?
• Groter geluk mogelijk?
• Hoe?

3. Welk ‘geluk’?

4. Welk ‘geluk’?
Vier kwaliteiten van leven
extern intern
kansen
uitkomsten

5. Welk ‘geluk’?
Vier kwaliteiten van leven
extern intern
kansen leefbaarheid levensvaardigheid
uitkomsten nut satisfactie

6. Welk ‘geluk’?
Vier soorten satisfactie
voorbijgaand duurzaam
deel
geheel

7. Welk ‘geluk’?
Vier soorten satisfactie
voorbijgaand duurzaam
deel genieting deel-satisfactie
geheel topervaring levensvoldoening

8. Meting van dat geluk

9. Enquêtevraag over geluk
Alles bij elkaar genomen, hoe tevreden of ontevreden bent U
tegenwoordig met Uw leven als geheel?
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Ontevreden Tevreden

10. Geluk in Denemarken

11. Geluk in Zimbabwe

12. Gemiddeld geluk in landen rond 2005
• Denemarken 8,3
• Nederland 7,6
• België 7,3
• Duitsland 7,2
• Frankrijk 6,5
• Japan 6,4
• Rusland 5,4
• Zimbabwe 3.3

14. Wat bepaalt geluk?

15. Wat bepaalt geluk?
Bevorderlijke omstandigheden
extern intern
Kansen leefbaarheid levensvaardigheid
uitkomsten nut Geluk

16. Welvaart en geluk in landen

17. Inkomensongelijkheid en geluk

18. Kwaliteit overheid en geluk

20. Landkenmerken en geluk
in 135 landen rond 2005
• Kwaliteit overheid +.66
• Welvaart +.63
• Democratie +.60
• m/v gelijkheid +.58
• Geestelijke gezondheidszorg +.51
• Inkomensongelijkheid - .07
Verklaarde variantie 75%

21. Wat bepaalt geluk?
Bronnen van verschil binnen landen
Leefbaarheid omgeving
• Sociaal economische positie ± 5%
• Sociaal emotioneel netwerk ± 10%
• Toeval ± 10%
Levensvaardigheid
• Aangeboren ± 30%
• Aangeleerd ± 20%?
• Levenskeuzen 25%?

22. Groter geluk mogelijk?

23. Groter geluk mogelijk?
• Theorie
• Empirie

24. Groter geluk mogelijk?
Theorie
• Vergelijkingstheorie nee
• Trek theorie nee
• Behoefte theorie (Maslow) ja

25. Groter geluk mogelijk?
Verschil met andere landen
• Denemarken 8,3
• Nederland 7,6
• België 7,3
• Duitsland 7,2
• Frankrijk 6,5
• Japan 6,4
• Rusland 5,4
• Zimbabwe 3.3

26. Groter geluk mogelijk?
Trend geluk in landen
Denemarken
Nederland
Rusland

27. Hoe?

28. Landkenmerken en geluk
in 135 landen rond 2005
• Kwaliteit overheid +.66
• Welvaart +.63
• Democratie +.60
• m/v gelijkheid +.58
• Geestelijke gezondheidszorg +.51
• Inkomensongelijkheid - .07
Verklaarde variantie 75%

29. Wat bepaalt geluk?
Bronnen van verschil binnen landen
Leefbaarheid omgeving
• Sociaal economische positie ± 5%
• Sociaal emotioneel netwerk ± 10%
• Toeval ± 10%
Levensvaardigheid
• Aangeboren ± 30%
• Aangeleerd ± 20%?
• Levenskeuzen 25%?

30. Conclusie
• Geluk is in zekere mate maakbaar
Vergelijkbaar met gezondheid
• Groter geluk mogelijk door verbetering van:
– Leefbaarheid van de omgeving
– Levensvaardigheid burgers

31. World Database of
Happiness
http://worlddatabaseofhappiness.eur.nl