1. Σπυροπούλου Σοφία. ΠΕ02, 1ο Γυμνάσιο Πυλαίας, Α’ Γυμνασίου.
Τίτλος: «Εισαγωγή στον Ηρόδοτο. Τα ταξίδια-οι αντιλήψεις του ».
Γνωστικό αντικείμενο: Αρχαία Ελληνική Γραμματεία-Ηροδότου Ιστορίες.
Θεματική ενότητα: Εισαγωγή. Βίος και έργο του Ηροδότου.
Αφόρμηση.
Κεντρικός άξονας του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής
Γραμματείας είναι η σπουδή του ανθρώπου, η μελέτη, δηλαδή, της
συμπεριφοράς, της δράσης και του αγώνα του ανθρώπου της ελληνικής
αρχαιότητας να γνωρίσει τον κόσμο και τη ζωή, να αναζητήσει την
αλήθεια και τη γνώση σε όλους τους τομείς του επιστητού και να
θεμελιώσει την επιστήμη και την τέχνη, με άλλα λόγια τον πολιτισμό.
Θεμελιωτής και ο Ηρόδοτος, ο πατέρας της Ιστορίας, και από τους πιο
πολυταξιδεμένους συγγραφείς. Επισκέφθηκε όλο σχεδόν τον τότε γνωστό
κόσμο. Γνώρισε τόπους και λαούς, ήθη και έθιμα, συγκέντρωσε πολύτιμο
υλικό, γνώρισε έξοχες προσωπικότητες, το Σοφοκλή, τον Πρωταγόρα τον
Περικλή.
Αξιοποιώντας το λογισμικό Θύμησις Ηροδότου το παρόν διδακτικό
σενάριο επιδιώκει να φέρει τους μαθητές σε πρώτη επαφή και γνωριμία
με τον ιστορικό, τις ιδέες του, τα ταξίδια που έκανε στον τότε γνωστό
κόσμο και παράλληλα να τους κινητοποιήσει απέναντι στο μάθημα και
να τους εξοικειώσει με νέους τρόπους οργάνωσης της γνώσης.
Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές: Νεοελληνική Γλώσσα, Νεοελληνική
Λογοτεχνία, Γεωγραφία , Καλλιτεχνικά.
Λογισμικό: Θύμησις Ηροδότου, διαδίκτυο, λογισμικό παρουσίασης,
επεξεργαστής κειμένου.
Στόχοι:
Γνωστικοί:
• Να έλθουν οι μαθητές σε επαφή και γνωριμία με τη ζωή και το έργο
του πατέρα της ιστορίας.
• Να γνωρίσουν τα πνευματικά και καλλιτεχνικά επιτεύγματά του
αρχαίου κόσμου και να αντιληφθούν τη σημασία τους για την πορεία
του πολιτισμού.
• Να επισημάνουν και να αξιολογήσουν τις διαχρονικές ιδέες και αξίες
του ελληνικού πολιτισμού.
Τεχνογραμματισμού:
• Να ασκηθούν στην εκπόνηση γραπτών εργασιών αξιοποιώντας τις
δυνατότητες που προσφέρουν οι ΤΠΕ.
• Να εξοικειωθούν με νέους τρόπους οργάνωσης της γνώσης.
Ψυχοκινητικοί:
• Να κατανοήσουν την πολιτιστική διάσταση της διδασκαλίας των
αρχαίων ελληνικών.
2. • Να αναπτύξουν τη διερευνητική μάθηση,
• Να μάθουν να παρατηρούν, να ερευνούν, να συνθέτουν το υλικό, να
σκέπτονται, να αξιολογούν.
Διάρκεια: 2 ώρες. Μία ώρα στο εργαστήριο πληροφορικής για την έρευνα,
τη συλλογή, την επεξεργασία του υλικού και μία στην τάξη για την
παρουσίαση των εργασιών των μαθητών.
Υλικοτεχνική υποδομή: Το σχολικό εργαστήριο. Εναλλακτικά, το
σενάριο μπορεί να πραγματοποιηθεί στην τάξη με τη χρήση του
διαδραστικού πίνακα.
Οργάνωση τάξης:
Οι 18 μαθητές της τάξης χωρίζονται από τον εκπαιδευτικό σε
ετερογενείς, ως προς την επίδοση των μαθητών, ομάδες των 3 ατόμων
(καλοί-μέτριοι-αδιάφοροι μαθητές) και στα μέλη κάθε ομάδας
κατανέμονται από τα ίδια τα παιδιά αρμοδιότητες (χειριστής υπολογιστή,
καθοδηγητής βημάτων φύλλου εργασίας-συντονιστής, επεξεργαστής
υλικού).
Πορεία διδασκαλίας – Διδακτική μέθοδος.
1η φάση της διδασκαλίας. Εισαγωγή στον κόσμο του συγγραφέα. Ο
εκπαιδευτικός παρουσιάζει συνολικά το σενάριο - πρόγραμμα, ώστε να
γνωρίζουν όλοι οι μαθητές το περιεχόμενό του και τους επιδιωκόμενους
στόχους και στη συνέχεια ζητά από τα παιδιά να ανοίξουν το λογισμικό
Θύμησις – Ηρόδοτος που είναι εγκατεστημένο στους Η/Υ. Το λογισμικό
ταξιδεύει τους μαθητές μέσα στον χώρο και τον χρόνο, πάνω σε έναν
χάρτη που αποτυπώνει τα ταξίδια του Ηροδότου. Είναι ένα παράθυρο
στον κόσμο του Ηροδότου, μέσα στο οποίο περιλαμβάνονται πολλά
στοιχεία διαθεματικής προσέγγισης. Εδώ ο μαθητής βρίσκει
συγκεντρωμένο εικαστικό υλικό από την αρχαιότητα (από
αρχαιολογικούς χώρους, αγγεία και άλλα ευρήματα) το οποίο σχετίζεται
θεματικά με το κείμενο που εξετάζει κάθε φορά. Υπάρχουν επίσης έργα
της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας και ευρωπαϊκής ζωγραφικής που
τονίζουν την επίδραση που άσκησε και ασκεί ακόμα και σήμερα ο
Ηρόδοτος στον σύγχρονο ευρωπαϊκό πολιτισμό. Ο διδάσκων ξεκινά την
ενασχόληση με τον Ηρόδοτο επιλέγοντας από το λογισμικό την
εισαγωγική ενότητα, που περιέχει λεπτομέρειες για τη ζωή, τη γλώσσα
και το έργο του. Οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες ακούνε την αφήγηση
από το λογισμικό αξιοποιώντας και τα κείμενα ‘Ιστοριογραφία’ και
‘Μεταφυσική διάσταση στον Ηρόδοτο’ στη βιβλιοθήκη του προγράμματος.
Είναι η στιγμή που εκφράζουν τις σκέψεις και τις ιδέες τους στην ομάδα
και αρχίζουν να συνεργάζονται μεταξύ τους, ώστε να συμπληρωθεί το
Φύλλο Εργασίας που έχει εγκατασταθεί στους υπολογιστές που
δουλεύουν. Ακόμη επισκέπτονται κόμβους στο διαδίκτυο που
προτείνονται από το διδάσκοντα, συζητούν τυχόν απορίες. Τέλος
3. δημιουργούν σύντομη παρουσίαση με 3 διαφάνειες: α) Ηρόδοτος, ο
πατέρας της Ιστορίας. β) Τα ταξίδια του. γ) Οι ιδέες του.
Τα αποτελέσματα των εργασιών τους μπορούν να διατεθούν στο
δικό τους blog στο διαδίκτυο.
Φύλλο εργασίας.
1. Δημιουργήστε σύντομη παρουσίαση με 3 διαφάνειες για τα
παρακάτω θέματα: α) Ηρόδοτος, ο πατέρας της Ιστορίας. β) Τα
ταξίδια του. γ) Οι ιδέες του. Η παρουσίαση θα προβληθεί στην
τάξη.
2. Παρατηρήστε τον πίνακα «Ο Κροίσος και οι υπήκοοί του»και από
τα μουσειακά εκθέματα αυτό που τιτλοφορείται «Ο Κροίσος στην
πυρά». Ποιες σκέψεις κάνετε για την ανθρώπινη μοίρα; Τι πίστευε
σχετικά ο Ηρόδοτος;
3. Σε χάρτη της ευρύτερης περιοχής της μεσογείου που θα
κατεβάσετε από το διαδίκτυο να εντοπίσετε την Αλικαρνασσό,
πατρίδα του Ηροδότου καθώς και τις πόλεις που καταγράφονται
στο λογισμικό στην ενότητα Ταξίδια. Με βελάκια και με την
τεχνική της ψευδοκίνησης ακολουθήστε τη διαδρομή που
ακολούθησε και ο ιστορικός στα ταξίδια του.
4. Διαβάστε τα κείμενα Κροίσος και Σόλων και ο Κροίσος στην
πυρά, για να διερευνήσετε τις αντιλήψεις που προκύπτουν από
αυτά σχετικά με τα ανθρώπινα, ως προς τη θέση των θεών στη
ζωή των ανθρώπων και την έννοια της ύβρεως (A 29-33, 86-88).
Θυμηθείτε και όσα μάθατε στη ραψωδία ι’ της Οδύσσειας για την
ύβρη του Πολύφημου και του Οδυσσέα.