SlideShare a Scribd company logo
1 of 25
Anna Paszkowska-Rogacz
Małgorzata Tarkowska

OSOBOWOŚĆ ZAWODOWA

TEORIA JOHNA HOLLANDA
John L. Holland, Ph. D.

Badacz, praktyk doradca
oraz nauczyciel
akademicki Uniwersytetu
Minnesota (USA)
KONCEPCJA OSOBOWOŚCI
ZAWODOWEJ JOHNA HOLLANDA

Realistyczny(R)

Konwencjonalny(C)

Przedsiębiorczy(E)

Badawczy(I)

Artystyczny(A)

Społeczny(S)
MODEL HEKSAGONALNY –
KORELACJE

.40

Realistyczny

Badawczy

.22
.51

.43

.43
.39

Przedsiębiorczy

Artystyczny

.34

Konwencjonalny
.71

.39
.34

.48
.57
.65

.51
.55

Społeczny
ZAŁOŻENIE I
Każda osoba posiada cechy każdego
typu występujące hierarchicznie
w malejącym natężeniu
TYP OSOBOWOŚCI
REALISTYCZNY
Preferowane zachowania

posługiwanie się rzeczami, narzędziami,
maszynami i zwierzętami

Kompetencje

kompetencje manualne mechaniczne, rolnicze,
elektryczne, techniczne

Słabe strony

społeczne, oświatowe

Wizerunek samego siebie

zdolności mechaniczne, sprawność fizyczna

Wartości

pieniądze, władza, status

Cechy

nietowarzyski, bezpośredni, uparty,
jednostronny

Zainteresowania zawodowe

rośliny i zwierzęta, mechaniczne, ochronne
przemysłowe

Zawody

inżynier mechanik, pilot helikoptera, projektant
narzędzi, stolarz
TYP OSOBOWOŚCI
BADAWCZY
Preferowane zachowania

badanie zjawisk: fizycznych, biologicznych,
kulturowych

Kompetencje

kompetencje naukowe i matematyczne

Słabe strony

przywództwo, perswazja

Wizerunek samego siebie

zdolności intelektualne, szkolne, matematyczne
i naukowe

Wartości

nauka

Cechy

analityczny, dociekliwy, niezależny, introspektywny,
precyzyjny, racjonalny, chłodny

Zainteresowania zawodowe

naukowe

Zawody

biochemik, botanik, dentysta, chemik
TYP OSOBOWOŚCI
ARTYSTYCZNY
Preferowane zachowania

posługiwanie się materiałem fizycznym, słownym
i ludzkim w celu wytworzenia dzieł
sztuki lub produkcji artystycznej

Kompetencje

kompetencje artystyczne: języki, sztuka, muzyka,
teatr, pisarstwo

Słabe strony

biurowe

Wizerunek samego siebie

ekspresyjny, oryginalny, intuicyjny,
introspektywny, niekonformistyczny, niezależny,
„niepoukładany”

Wartości

estetyka

Cechy

niezorganizowany, ekspresyjny delikatny,
oryginalny, niezależny, introspektywny

Zainteresowania zawodowe

artystyczne

Zawody

architekt, projektant wnętrz, projektant mody,
autor scenariuszy
TYP OSOBOWOŚCI
SPOŁECZNY
Preferowane zachowania

manipulowanie innymi w celu informowania,
szkolenia, rozwoju,

Kompetencje

kompetencje międzyludzkie i oświatowe

Słabe strony

manualne i techniczne oraz zdolności naukowe

Wizerunek samego siebie

lubiący pomagać innym, rozumiejący innych,
zdolności nauczania

Wartości

działalność społeczna i etyczna

Cechy

chętny do współpracy, przyjacielski, pomocny,
dobry, pełen taktu, ciepły

Zainteresowania zawodowe

humanitarne, przywódcze - wpływanie na innych,
usługi

Zawody

doradca zawodowy, dietetyk, pielęgniarka szkolna,
dyrektor
TYP OSOBOWOŚCI
PRZEDSIĘBIORCZY
Preferowane zachowania

manipulowanie innymi w celu osiągnięcia celów
organizacji lub korzyści ekonomicznych

Kompetencje

kompetencje przywódcze, międzyludzkie,
umiejętność perswazji

Słabe strony

naukowe

Wizerunek samego siebie

agresywny, lubiany, pewien siebie, towarzyski,
zdolności krasomówcze

Wartości

osiągnięcia w dziedzinie polityki i gospodarki

Cechy

pełen ambicji, dominujący, ekstrawertyczny,
rozmowny, optymistyczny

Zainteresowania zawodowe

przewodzenie, wpływanie na innych, sprzedaż

Zawody

prawnik, reprezentant handlowy, kucharz,
kierownik
TYP OSOBOWOŚCI
KONWENCJONALNY
Preferowane zachowania

manipulowanie danymi

Kompetencje

kompetencje biurowe, obliczeniowe

Słabe strony

artystyczne

Wizerunek samego siebie

konformistyczny, zorganizowany, zdolności
urzędnicze i arytmetyczne

Wartości

osiągnięcia w biznesie

Cechy

zorganizowany, konformistyczny, wydajny,
z kompleksami, rozważny, posłuszny

Zainteresowania zawodowe

szczegółowa praca biurowa

Zawody

stróż nocny, planista działalności gospodarczej,
rachmistrz
NARZĘDZIA DO BADANIA TYPU
OSOBOWOŚCI ZAWODOWEJ
• Kwestionariusz Preferencji zawodowych (KPZ) 1953
• Skale osobowości (6)
• Wymiary psychologiczne – samokontroli, męskości/kobiecości,
statusu, nietypowości, ugodowości

• Zestaw do Samobadania (ZdS) – 1971
– Zeszyt oceny –
•
•
•
•
•

wymarzone zawody
skale czynności (6),
skale kompetencji (6)
skale zawodowe (6)
skale samooceny (12)

– Przewodnik po zawodach
ZAŁOŻENIE II

Istnieje sześć typów środowisk pracy.
Każde środowisko przyciąga konkretne
typy osobowości
ZAŁOŻENIE III
• Ludzie poszukują takiego środowiska
pracy, które umożliwia im realizacje
własnych umiejętności, wyrażanie
wartości, cech charakteru, preferowanych
ról oraz będzie zgodne z ich
postrzeganiem samego siebie
• Jeśli poszukiwanie środowiska nie kończy
się powodzeniem, jednostka odczuwa
konflikt
i frustrację, ma niskie
osiągnięcia i niską motywację do pracy
ŚRODOWISKO
RELISTYCZNE
Zachowania

stosowanie zasad mechaniki: maszyny
i narzędzia, zorientowane na rzeczy

Promowany sposób postrzegania
siebie

zdolności mechaniczne

Obraz świata

prosty, namacalny, tradycyjny

Nagradzane wartości

dobra materialne, pieniądze, władza,
własność

Wzmacniane cechy

nietowarzyski, bezpośredni,
konformistyczny, uparty

Pożądane kompetencje,
osiągnięcia

kompetencje realistyczne

Wzmacniany styl radzenia sobie
z problemem

prosty, bezpośredni, naturalny, metodyczny

Zawody

inżynier mechanik, projektant, rzeźnik,
stolarz
ŚRODOWISKO
BADAWCZE
Zachowania

odkrywanie, zbieranie oraz analizowanie
danych na temat świata przyrody
i stosowanie odkryć naukowych

Promowany sposób postrzegania siebie

zdolności w nauce, matematyczne
i naukowe

Obraz świata

złożony, abstrakcyjny, niezależny,
oryginalny

Nagradzane wartości

wartości naukowe

Wzmacniane cechy

analityczny, dociekliwy, niezależny,
badawczy, racjonalny, skromny

Pożądane kompetencje, osiągnięcia

kompetencje naukowe, osiągnięcia
w nauce

Wzmacniany styl radzenia sobie
z problemem

racjonalny, analityczny

Zawody

biochemik, dentysta radiolog,
gleboznawca
ŚRODOWISKO
ARTYSTYCZNE
Zachowania

rysowanie, aktorstwo, śpiew, taniec, dekorowanie

Promowany sposób postrzegania
siebie

ekspresyjny, oryginalny, intuicyjny,
niekonformistyczny, niezależny, posiadający
uzdolnienia artystyczne

Obraz świata

złożony, niezależny, niekonwencjonalne
i elastyczne rozwiązania

Nagradzane wartości

wartości artystyczne

Wzmacniane cechy

niezorganizowany, emocjonalny, idealistyczny,
pełen wyobraźni, niekonformistyczny, delikatny,
introspektywny, ekspresyjny

Pożądane kompetencje, osiągnięcia

kompetencje artystyczne i osiągnięcia

Wzmacniany styl radzenia sobie
z problemem

emocjonalny, ekspresyjny, rozwiązania
niekonwencjonalne

Zawody

projektant odzieży, kompozytor, architekt,
projektant wnętrz, pisarz
ŚRODOWISKO
SPOŁECZNE
Zachowania

pomaganie osobom z problemami psychicznymi,
duchowymi, społecznymi, fizycznymi lub
zawodowymi, usługi szpitalne

Promowany sposób postrzegania
siebie

pomagający innym, rozumiejący innych,
współpracujący z innymi i towarzyski

Obraz świata

elastyczne rozwiązania

Nagradzane wartości

wartości społeczne, etyczne

Wzmacniane cechy

chętny do współpracy, współczujący, pomocny,
pełen taktu, ciepły

Pożądane kompetencje, osiągnięcia

kompetencje społeczne

Wzmacniany styl radzenia sobie
z problemem

przyjacielski, pomocny, chętny do współpracy

Zawody

doradca zawodowy, terapeuta, fizykoterapeuta,
pielęgniarka szkolna
ŚRODOWISKO
PRZEDSIĘBIORCZE
Zachowania

sprzedaż i kierowanie innymi

Promowany sposób postrzegania
siebie

agresywny, lubiany, pewny siebie, towarzyski,
mający zdolności krasomówcze i przywódcze

Obraz świata

postrzeganie świata w kategoriach władzy,
statusu, odpowiedzialności, prosty
i niezawodny

Nagradzane wartości

Pieniądze, władza, status

Wzmacniane cechy

pełen ambicji, energiczny, towarzyski,
dominujący, ekstrawertyczny, rozmowny

Pożądane kompetencje, osiągnięcia

kompetencje przedsiębiorcze, osiągnięcia

Wzmacniany styl radzenia sobie
z problemem

dominujący, perswazyjny, apelujący, słowny

Zawody

reprezentant handlowy, kucharz, kierownik
biura
ŚRODOWISKO
KONWENCJONALNE
Zachowania

rozpoznanie danych, organizowanie lub
obliczanie liczb

Promowany sposób postrzegania
siebie

konformistyczny, zorganizowany, nieartystyczny,
posiadający uzdolnienia urzędnicze

Obraz świata

konwencjonalny, konstruktywny, proste,
niezawodne rozwiązania

Nagradzane wartości

pieniądze, konformizm, niezawodność

Wzmacniane cechy

ostrożny, konformistyczny, wydajny,
zorganizowany, z kompleksami, posłuszny

Pożądane kompetencje, osiągnięcia

kompetencje konwencjonalne, osiągnięcia

Wzmacniany styl radzenia sobie
z problemem

kontrolujący, konformistyczny, praktyczny

Zawody

planujący działalność gospodarczą, rachmistrz,
sekretarka, inspektor
ZAŁOŻENIE IV
Zachowanie jednostki jest determinowane
interakcją jej osobowości i środowiska,
w którym funkcjonuje – interakcja ta
określona jest przez zbieżność, spójność,
zróżnicowanie i tożsamość zawodową
ZAŁOŻENIE V
Pracownik, którego osobowość podobna jest do
konkretnego typu, wymaga określonego
środowiska pracy. Istnieją cztery stopnie
zbieżności:
– Najwyższy np.: typ realistyczny - środowisko
realistyczne
– Drugi np.: typ realistyczny – środowisko badawcze
i konwencjonalne
– Trzeci np.: typ realistyczny – środowisko
artystyczne i przedsiębiorcze
– Czwarty np.: – typ realistyczny – środowisko
społeczne
ZAŁOŻENIE VI
• Stopień związku wzajemnych elementów we wzorcu
osobowości lub w modelach środowiska określa stopień
spójności czyli zintegrowania zainteresowań, systemu
wartości, cech charakteru, umiejętności, postrzegania
świata. Może on być:
– Wysoki – np.: RB
– Średni – np.: RA
– Niski – np.: RS

• Wysoki stopień spójności wzorca osobowości pozwala
przewidywać zachowania klienta
• Środowisko spójne stawia podobne wymagania dla obu
typów w profilu
ZAŁOŻENIE VII
• Jasno zarysowany – wyróżniający się profil
osobowości charakteryzuje się dużą dozą
podobieństwa do jednego lub dwóch typów
oraz niewielkim stopniem podobieństwa do
innych typów
• Jasno zarysowane środowisko charakteryzuje
się jednym typem pracownika
ZAŁOŻENIE VIII
Osoba o wysokim poczuciu tożsamości
ma jasny i stabilny obraz swoich celów,
zainteresowań, osobowości i umiejętności

More Related Content

What's hot

Emocje i motywacje prezentacja
Emocje i motywacje prezentacjaEmocje i motywacje prezentacja
Emocje i motywacje prezentacja
Pola Honorata
 
Rodzina jako srodowisko wychowawcze
Rodzina jako srodowisko wychowawczeRodzina jako srodowisko wychowawcze
Rodzina jako srodowisko wychowawcze
knbb_mat
 
888 історія менеджменту
888 історія менеджменту888 історія менеджменту
888 історія менеджменту
Oleksandr Hlushchenko
 
Osobowosc - Psychologia Zarządzania
Osobowosc - Psychologia ZarządzaniaOsobowosc - Psychologia Zarządzania
Osobowosc - Psychologia Zarządzania
Jaroslaw Kozlowski
 
Psychologia w emocje i motywacje prezentacja 2
Psychologia w emocje i motywacje prezentacja 2Psychologia w emocje i motywacje prezentacja 2
Psychologia w emocje i motywacje prezentacja 2
Pola Honorata
 
W6 Durkheim
W6 DurkheimW6 Durkheim
W6 Durkheim
kiwinska
 

What's hot (20)

Postawy otoczenia wobec osób niepełnosprawnych
Postawy otoczenia wobec osób niepełnosprawnychPostawy otoczenia wobec osób niepełnosprawnych
Postawy otoczenia wobec osób niepełnosprawnych
 
Emocje i motywacje prezentacja
Emocje i motywacje prezentacjaEmocje i motywacje prezentacja
Emocje i motywacje prezentacja
 
Psychologia twórczości i kreatywności
Psychologia twórczości i kreatywnościPsychologia twórczości i kreatywności
Psychologia twórczości i kreatywności
 
Prezentacja emocje
Prezentacja emocjePrezentacja emocje
Prezentacja emocje
 
Pedagogika w ujęciu Marii Grzegorzewskiej
Pedagogika w ujęciu Marii Grzegorzewskiej Pedagogika w ujęciu Marii Grzegorzewskiej
Pedagogika w ujęciu Marii Grzegorzewskiej
 
Prawo cywilne
Prawo cywilnePrawo cywilne
Prawo cywilne
 
Ja i rozumienie siebie1
Ja i rozumienie siebie1Ja i rozumienie siebie1
Ja i rozumienie siebie1
 
Rodzina jako srodowisko wychowawcze
Rodzina jako srodowisko wychowawczeRodzina jako srodowisko wychowawcze
Rodzina jako srodowisko wychowawcze
 
888 історія менеджменту
888 історія менеджменту888 історія менеджменту
888 історія менеджменту
 
Metodologia badań
Metodologia badańMetodologia badań
Metodologia badań
 
Iza Drabik Integracja sensoryczna
Iza Drabik  Integracja sensorycznaIza Drabik  Integracja sensoryczna
Iza Drabik Integracja sensoryczna
 
diagnoza rodziny jako środowiska wychowawczego
diagnoza rodziny jako środowiska wychowawczego diagnoza rodziny jako środowiska wychowawczego
diagnoza rodziny jako środowiska wychowawczego
 
Zakończenie przykład
Zakończenie przykładZakończenie przykład
Zakończenie przykład
 
techniki projekcyjne w diagnozowaniu sytuacji rodzinnej i szkolnej
techniki projekcyjne w diagnozowaniu sytuacji rodzinnej i szkolnejtechniki projekcyjne w diagnozowaniu sytuacji rodzinnej i szkolnej
techniki projekcyjne w diagnozowaniu sytuacji rodzinnej i szkolnej
 
Osobowosc - Psychologia Zarządzania
Osobowosc - Psychologia ZarządzaniaOsobowosc - Psychologia Zarządzania
Osobowosc - Psychologia Zarządzania
 
О. де Бальзак і Україна.
О. де Бальзак і Україна.О. де Бальзак і Україна.
О. де Бальзак і Україна.
 
System Wartości Uczniów - Ankieta
System Wartości Uczniów - AnkietaSystem Wartości Uczniów - Ankieta
System Wartości Uczniów - Ankieta
 
Psychologia w emocje i motywacje prezentacja 2
Psychologia w emocje i motywacje prezentacja 2Psychologia w emocje i motywacje prezentacja 2
Psychologia w emocje i motywacje prezentacja 2
 
стрес
стресстрес
стрес
 
W6 Durkheim
W6 DurkheimW6 Durkheim
W6 Durkheim
 

Similar to Osobowość zawodowa wg Hollana

Osobowosc - Psychologia Zarządzania
Osobowosc - Psychologia ZarządzaniaOsobowosc - Psychologia Zarządzania
Osobowosc - Psychologia Zarządzania
Jaroslaw Kozlowski
 
Kierowanie pracownikami
Kierowanie pracownikamiKierowanie pracownikami
Kierowanie pracownikami
iwsz1
 
Psychologia
PsychologiaPsychologia
Psychologia
malbor25
 

Similar to Osobowość zawodowa wg Hollana (20)

Lider w Polskim Piekle .Prezentacja
Lider w Polskim Piekle .PrezentacjaLider w Polskim Piekle .Prezentacja
Lider w Polskim Piekle .Prezentacja
 
Osobowość w Kontekscie Zarządzania
Osobowość w Kontekscie ZarządzaniaOsobowość w Kontekscie Zarządzania
Osobowość w Kontekscie Zarządzania
 
Etyczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa.
Etyczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa.Etyczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa.
Etyczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa.
 
Motywacje
MotywacjeMotywacje
Motywacje
 
3 KONCEPCJE TEORETYCZNE.ppt
3 KONCEPCJE   TEORETYCZNE.ppt3 KONCEPCJE   TEORETYCZNE.ppt
3 KONCEPCJE TEORETYCZNE.ppt
 
Osobowosc - Psychologia Zarządzania
Osobowosc - Psychologia ZarządzaniaOsobowosc - Psychologia Zarządzania
Osobowosc - Psychologia Zarządzania
 
Motywacja w managament 3.0 - Jakub Bażela
Motywacja w managament 3.0 - Jakub BażelaMotywacja w managament 3.0 - Jakub Bażela
Motywacja w managament 3.0 - Jakub Bażela
 
STYL INTERPERSONALNY
STYL INTERPERSONALNYSTYL INTERPERSONALNY
STYL INTERPERSONALNY
 
Kultura organizacyjna grupa 6
Kultura organizacyjna grupa 6Kultura organizacyjna grupa 6
Kultura organizacyjna grupa 6
 
Motywacja innych i automotywacja
Motywacja innych i automotywacjaMotywacja innych i automotywacja
Motywacja innych i automotywacja
 
Socjologia
Socjologia Socjologia
Socjologia
 
Kierowanie pracownikami
Kierowanie pracownikamiKierowanie pracownikami
Kierowanie pracownikami
 
Menedżer w bibliotece
Menedżer w biblioteceMenedżer w bibliotece
Menedżer w bibliotece
 
Młodzi 2011
Młodzi 2011Młodzi 2011
Młodzi 2011
 
POMOC. Budowanie relacji wsparcia
POMOC. Budowanie relacji wsparciaPOMOC. Budowanie relacji wsparcia
POMOC. Budowanie relacji wsparcia
 
Motywacje
MotywacjeMotywacje
Motywacje
 
Psychologia - opracowanie
Psychologia - opracowaniePsychologia - opracowanie
Psychologia - opracowanie
 
Final Presentation Hr Conference Kadry Bzwbk Forid
Final Presentation Hr Conference Kadry Bzwbk ForidFinal Presentation Hr Conference Kadry Bzwbk Forid
Final Presentation Hr Conference Kadry Bzwbk Forid
 
IV Dni Siły w Warszawie
IV Dni Siły w WarszawieIV Dni Siły w Warszawie
IV Dni Siły w Warszawie
 
Psychologia
PsychologiaPsychologia
Psychologia
 

More from Paweł Krzemiński (10)

Strategie kariery zawodowej
Strategie kariery zawodowejStrategie kariery zawodowej
Strategie kariery zawodowej
 
Role grupowe
Role grupoweRole grupowe
Role grupowe
 
Radzenie sobie ze zmianami w życiu
Radzenie sobie ze zmianami w życiuRadzenie sobie ze zmianami w życiu
Radzenie sobie ze zmianami w życiu
 
Przystosowanie zawodowe
Przystosowanie zawodowePrzystosowanie zawodowe
Przystosowanie zawodowe
 
Rozwój zawodowy
Rozwój zawodowyRozwój zawodowy
Rozwój zawodowy
 
Komunikacja w grupie
Komunikacja w grupieKomunikacja w grupie
Komunikacja w grupie
 
Kategorie planowania kariery zawodowej
Kategorie planowania kariery zawodowejKategorie planowania kariery zawodowej
Kategorie planowania kariery zawodowej
 
Idealny zespół
Idealny zespółIdealny zespół
Idealny zespół
 
Grupowe rozwiązywanie problemów
Grupowe rozwiązywanie problemówGrupowe rozwiązywanie problemów
Grupowe rozwiązywanie problemów
 
Kotwice kariery
Kotwice  karieryKotwice  kariery
Kotwice kariery
 

Osobowość zawodowa wg Hollana

  • 2. John L. Holland, Ph. D. Badacz, praktyk doradca oraz nauczyciel akademicki Uniwersytetu Minnesota (USA)
  • 3. KONCEPCJA OSOBOWOŚCI ZAWODOWEJ JOHNA HOLLANDA Realistyczny(R) Konwencjonalny(C) Przedsiębiorczy(E) Badawczy(I) Artystyczny(A) Społeczny(S)
  • 5. ZAŁOŻENIE I Każda osoba posiada cechy każdego typu występujące hierarchicznie w malejącym natężeniu
  • 6. TYP OSOBOWOŚCI REALISTYCZNY Preferowane zachowania posługiwanie się rzeczami, narzędziami, maszynami i zwierzętami Kompetencje kompetencje manualne mechaniczne, rolnicze, elektryczne, techniczne Słabe strony społeczne, oświatowe Wizerunek samego siebie zdolności mechaniczne, sprawność fizyczna Wartości pieniądze, władza, status Cechy nietowarzyski, bezpośredni, uparty, jednostronny Zainteresowania zawodowe rośliny i zwierzęta, mechaniczne, ochronne przemysłowe Zawody inżynier mechanik, pilot helikoptera, projektant narzędzi, stolarz
  • 7. TYP OSOBOWOŚCI BADAWCZY Preferowane zachowania badanie zjawisk: fizycznych, biologicznych, kulturowych Kompetencje kompetencje naukowe i matematyczne Słabe strony przywództwo, perswazja Wizerunek samego siebie zdolności intelektualne, szkolne, matematyczne i naukowe Wartości nauka Cechy analityczny, dociekliwy, niezależny, introspektywny, precyzyjny, racjonalny, chłodny Zainteresowania zawodowe naukowe Zawody biochemik, botanik, dentysta, chemik
  • 8. TYP OSOBOWOŚCI ARTYSTYCZNY Preferowane zachowania posługiwanie się materiałem fizycznym, słownym i ludzkim w celu wytworzenia dzieł sztuki lub produkcji artystycznej Kompetencje kompetencje artystyczne: języki, sztuka, muzyka, teatr, pisarstwo Słabe strony biurowe Wizerunek samego siebie ekspresyjny, oryginalny, intuicyjny, introspektywny, niekonformistyczny, niezależny, „niepoukładany” Wartości estetyka Cechy niezorganizowany, ekspresyjny delikatny, oryginalny, niezależny, introspektywny Zainteresowania zawodowe artystyczne Zawody architekt, projektant wnętrz, projektant mody, autor scenariuszy
  • 9. TYP OSOBOWOŚCI SPOŁECZNY Preferowane zachowania manipulowanie innymi w celu informowania, szkolenia, rozwoju, Kompetencje kompetencje międzyludzkie i oświatowe Słabe strony manualne i techniczne oraz zdolności naukowe Wizerunek samego siebie lubiący pomagać innym, rozumiejący innych, zdolności nauczania Wartości działalność społeczna i etyczna Cechy chętny do współpracy, przyjacielski, pomocny, dobry, pełen taktu, ciepły Zainteresowania zawodowe humanitarne, przywódcze - wpływanie na innych, usługi Zawody doradca zawodowy, dietetyk, pielęgniarka szkolna, dyrektor
  • 10. TYP OSOBOWOŚCI PRZEDSIĘBIORCZY Preferowane zachowania manipulowanie innymi w celu osiągnięcia celów organizacji lub korzyści ekonomicznych Kompetencje kompetencje przywódcze, międzyludzkie, umiejętność perswazji Słabe strony naukowe Wizerunek samego siebie agresywny, lubiany, pewien siebie, towarzyski, zdolności krasomówcze Wartości osiągnięcia w dziedzinie polityki i gospodarki Cechy pełen ambicji, dominujący, ekstrawertyczny, rozmowny, optymistyczny Zainteresowania zawodowe przewodzenie, wpływanie na innych, sprzedaż Zawody prawnik, reprezentant handlowy, kucharz, kierownik
  • 11. TYP OSOBOWOŚCI KONWENCJONALNY Preferowane zachowania manipulowanie danymi Kompetencje kompetencje biurowe, obliczeniowe Słabe strony artystyczne Wizerunek samego siebie konformistyczny, zorganizowany, zdolności urzędnicze i arytmetyczne Wartości osiągnięcia w biznesie Cechy zorganizowany, konformistyczny, wydajny, z kompleksami, rozważny, posłuszny Zainteresowania zawodowe szczegółowa praca biurowa Zawody stróż nocny, planista działalności gospodarczej, rachmistrz
  • 12. NARZĘDZIA DO BADANIA TYPU OSOBOWOŚCI ZAWODOWEJ • Kwestionariusz Preferencji zawodowych (KPZ) 1953 • Skale osobowości (6) • Wymiary psychologiczne – samokontroli, męskości/kobiecości, statusu, nietypowości, ugodowości • Zestaw do Samobadania (ZdS) – 1971 – Zeszyt oceny – • • • • • wymarzone zawody skale czynności (6), skale kompetencji (6) skale zawodowe (6) skale samooceny (12) – Przewodnik po zawodach
  • 13. ZAŁOŻENIE II Istnieje sześć typów środowisk pracy. Każde środowisko przyciąga konkretne typy osobowości
  • 14. ZAŁOŻENIE III • Ludzie poszukują takiego środowiska pracy, które umożliwia im realizacje własnych umiejętności, wyrażanie wartości, cech charakteru, preferowanych ról oraz będzie zgodne z ich postrzeganiem samego siebie • Jeśli poszukiwanie środowiska nie kończy się powodzeniem, jednostka odczuwa konflikt i frustrację, ma niskie osiągnięcia i niską motywację do pracy
  • 15. ŚRODOWISKO RELISTYCZNE Zachowania stosowanie zasad mechaniki: maszyny i narzędzia, zorientowane na rzeczy Promowany sposób postrzegania siebie zdolności mechaniczne Obraz świata prosty, namacalny, tradycyjny Nagradzane wartości dobra materialne, pieniądze, władza, własność Wzmacniane cechy nietowarzyski, bezpośredni, konformistyczny, uparty Pożądane kompetencje, osiągnięcia kompetencje realistyczne Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem prosty, bezpośredni, naturalny, metodyczny Zawody inżynier mechanik, projektant, rzeźnik, stolarz
  • 16. ŚRODOWISKO BADAWCZE Zachowania odkrywanie, zbieranie oraz analizowanie danych na temat świata przyrody i stosowanie odkryć naukowych Promowany sposób postrzegania siebie zdolności w nauce, matematyczne i naukowe Obraz świata złożony, abstrakcyjny, niezależny, oryginalny Nagradzane wartości wartości naukowe Wzmacniane cechy analityczny, dociekliwy, niezależny, badawczy, racjonalny, skromny Pożądane kompetencje, osiągnięcia kompetencje naukowe, osiągnięcia w nauce Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem racjonalny, analityczny Zawody biochemik, dentysta radiolog, gleboznawca
  • 17. ŚRODOWISKO ARTYSTYCZNE Zachowania rysowanie, aktorstwo, śpiew, taniec, dekorowanie Promowany sposób postrzegania siebie ekspresyjny, oryginalny, intuicyjny, niekonformistyczny, niezależny, posiadający uzdolnienia artystyczne Obraz świata złożony, niezależny, niekonwencjonalne i elastyczne rozwiązania Nagradzane wartości wartości artystyczne Wzmacniane cechy niezorganizowany, emocjonalny, idealistyczny, pełen wyobraźni, niekonformistyczny, delikatny, introspektywny, ekspresyjny Pożądane kompetencje, osiągnięcia kompetencje artystyczne i osiągnięcia Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem emocjonalny, ekspresyjny, rozwiązania niekonwencjonalne Zawody projektant odzieży, kompozytor, architekt, projektant wnętrz, pisarz
  • 18. ŚRODOWISKO SPOŁECZNE Zachowania pomaganie osobom z problemami psychicznymi, duchowymi, społecznymi, fizycznymi lub zawodowymi, usługi szpitalne Promowany sposób postrzegania siebie pomagający innym, rozumiejący innych, współpracujący z innymi i towarzyski Obraz świata elastyczne rozwiązania Nagradzane wartości wartości społeczne, etyczne Wzmacniane cechy chętny do współpracy, współczujący, pomocny, pełen taktu, ciepły Pożądane kompetencje, osiągnięcia kompetencje społeczne Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem przyjacielski, pomocny, chętny do współpracy Zawody doradca zawodowy, terapeuta, fizykoterapeuta, pielęgniarka szkolna
  • 19. ŚRODOWISKO PRZEDSIĘBIORCZE Zachowania sprzedaż i kierowanie innymi Promowany sposób postrzegania siebie agresywny, lubiany, pewny siebie, towarzyski, mający zdolności krasomówcze i przywódcze Obraz świata postrzeganie świata w kategoriach władzy, statusu, odpowiedzialności, prosty i niezawodny Nagradzane wartości Pieniądze, władza, status Wzmacniane cechy pełen ambicji, energiczny, towarzyski, dominujący, ekstrawertyczny, rozmowny Pożądane kompetencje, osiągnięcia kompetencje przedsiębiorcze, osiągnięcia Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem dominujący, perswazyjny, apelujący, słowny Zawody reprezentant handlowy, kucharz, kierownik biura
  • 20. ŚRODOWISKO KONWENCJONALNE Zachowania rozpoznanie danych, organizowanie lub obliczanie liczb Promowany sposób postrzegania siebie konformistyczny, zorganizowany, nieartystyczny, posiadający uzdolnienia urzędnicze Obraz świata konwencjonalny, konstruktywny, proste, niezawodne rozwiązania Nagradzane wartości pieniądze, konformizm, niezawodność Wzmacniane cechy ostrożny, konformistyczny, wydajny, zorganizowany, z kompleksami, posłuszny Pożądane kompetencje, osiągnięcia kompetencje konwencjonalne, osiągnięcia Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem kontrolujący, konformistyczny, praktyczny Zawody planujący działalność gospodarczą, rachmistrz, sekretarka, inspektor
  • 21. ZAŁOŻENIE IV Zachowanie jednostki jest determinowane interakcją jej osobowości i środowiska, w którym funkcjonuje – interakcja ta określona jest przez zbieżność, spójność, zróżnicowanie i tożsamość zawodową
  • 22. ZAŁOŻENIE V Pracownik, którego osobowość podobna jest do konkretnego typu, wymaga określonego środowiska pracy. Istnieją cztery stopnie zbieżności: – Najwyższy np.: typ realistyczny - środowisko realistyczne – Drugi np.: typ realistyczny – środowisko badawcze i konwencjonalne – Trzeci np.: typ realistyczny – środowisko artystyczne i przedsiębiorcze – Czwarty np.: – typ realistyczny – środowisko społeczne
  • 23. ZAŁOŻENIE VI • Stopień związku wzajemnych elementów we wzorcu osobowości lub w modelach środowiska określa stopień spójności czyli zintegrowania zainteresowań, systemu wartości, cech charakteru, umiejętności, postrzegania świata. Może on być: – Wysoki – np.: RB – Średni – np.: RA – Niski – np.: RS • Wysoki stopień spójności wzorca osobowości pozwala przewidywać zachowania klienta • Środowisko spójne stawia podobne wymagania dla obu typów w profilu
  • 24. ZAŁOŻENIE VII • Jasno zarysowany – wyróżniający się profil osobowości charakteryzuje się dużą dozą podobieństwa do jednego lub dwóch typów oraz niewielkim stopniem podobieństwa do innych typów • Jasno zarysowane środowisko charakteryzuje się jednym typem pracownika
  • 25. ZAŁOŻENIE VIII Osoba o wysokim poczuciu tożsamości ma jasny i stabilny obraz swoich celów, zainteresowań, osobowości i umiejętności

Editor's Notes

  1. Among many theories trying to explain why people make certain professional choices one should single out the theory of trait and factors which stresses the interpersonal character of a professional career and the life style associated with it. The main representative of this theory is John L. Holland, an American psychologist who created a hexagonal model of adjustment between an individual’s personality and his or her environment (work environment). John Holland, in 1959, 1973, 1982, 1997 has proposed one of the most extensively studied and research theories of vocational choice. John L. Holland traces his interest in occupation choice theory back to his experience in the military as an induction interviewer between 1942 and 1946. He hypothesized at the time that people could be classified into relatively small number of types. His experience as a counselor at the University of Minnesota reinforced his belief.
  2. One of the uses of the hexagon is to show the psychological similarities across types. If the six-sided figure were drawn to the scale according to the strength of the correlations (degree of the similarities across types), it would be in fact misshapen polygon, not a hexagon.