Een leessleutel om Paus Franciscus beter te verstaan: zijn jezuïtische en ignatiaanse achtergrond

11. Wij jezuïeten

13. 1491 – 1556 1936

21. “Toch was er een verschil.Was hij namelijk met zijn gedachten bij
dat van de wereld dan vond hij daar wel veel behagen in, maar
liet hij het ten slotte vermoeid los dan voelde hij zich dor en
ontevreden.
Bedacht hij daarentegen hoe het zou zijn om enkel plantaardig
voedsel te eten en om ook al die overige gestrengheden te
verrichten waarvan hij gezien had dat de heiligen die hadden
gedaan, dan vond hij niet alleen troost zolang hij daar in
gedachten mee bezig was, maar bleef hij ook tevreden en
opgewekt nadat hij ze had losgelaten.”

22. “Maar hij schonk daar geen aandacht aan en kwam er niet
toe dieper in te gaan op dat verschil, totdat hem op een keer
de ogen een beetje opengingen en hij zich over dat
onderscheid begon te verwonderen.
Toen begon hij erover na te denken en op grond van zijn
ervaringen kwam hij tot het inzicht dat sommige gedachten
hem in droefheid achterlieten, andere daarentegen in
blijdschap.
Zo leerde hij beetje bij beetje de verschillende aard kennen
van de geesten waardoor hij bewogen werd: de een van de
duivel, de ander van God.”
(verhaal van de pelgrim, nr 8)

23.  Ten slotte noem ik vertroosting elke vermeerdering van hoop, geloof en
liefde en elke innerlijke blijdschap die een oproep en aantrekking inhoudt tot
het hemelse en het eigen heil van de ziel en haar aldus rust en vrede geeft in
haar Schepper en Heer. (G.O. 316)
 Ik noem troosteloosheid al het tegenovergestelde ... Bijvoorbeeld:
duisternis en verwarring in de ziel, een beweging naar wat laag en aards is,
onrust vanwege verschillende beroeringen en bekoringen, een neiging tot
wantrouwen, de ziel die zonder hoop is, zonder liefde, geheel lui, lauw,
droevig en als het ware gescheiden van haar Schepper en Heer. (G.O. 317)

24. Onderscheiding van de geesten
• Leren luisteren naar het biddende hart
 Geen emocratie
 Wel : pedagogie van terugblik
• Juiste verhouding tussen hart, verstand en wil
Optimistische mensvisie
• Vertrouwen in diepste verlangen
• Mens geroepen om leven lang te groeien

28. 1) Het kompas is de
troost
2) Uitkomst is open
3) Magis

29. Troost = richtingwijzer
Troosteloosheid = doodlopende weg
Troost als kompas
Uitkomst is open
Magis

31. Rome, 5 juni 1552
… Betreffende de kardinaalshoed, leek het me goed u uit te leggen, zoals ik voor mezelf zou
doen, wat er zich in mij heeft afgespeeld tot meerdere heerlijkheid van God. Van zodra ik
verwittigd was dat het zeker was dat de keizer u had voorgedragen en dat het de Paus
vergenoegde u tot kardinaal te verheffen, heb ik onmiddellijk een neiging of een beweging
gevoeld om dit met al mijn kracht tegen te werken. Desalniettemin, evenwel, was ik, tengevolge
van de talrijke argumenten voor en tegen die mij te binnen schoten, niet zeker van de goddelijke
wil.
… Gedurende deze periode voelde ik in mezelf bepaalde angsten als ik op bepaalde ogenblikken
nadacht en de zaak overwoog in mijn geest. Het ontbrak me aan inwendige vrijheid om
standpunt in te nemen en de zaak tegen te houden. Ik zei tegen mezelf : weet ik echt wat God
onze Heer verlangt te doen? En ik vond in mezelf geen volledige zekerheid om mij te verzetten.
Op andere ogenblikken, als ik mijn gebruikelijk gebed hernam, voelde ik de angst verdwijnen. Ik
herhaalde mijn vraag meerdere malen, nu eens met die angst, de andere keer met het
tegenovergestelde.
De derde dag, uiteindelijk, gedurende mijn gebruikelijke gebed, en sindsdien voortdurend, nam ik
bij mezelf zo’n duidelijk oordeel waar en zo’n rustig en vrij voornemen om mij te verzetten tegen
de Paus en de kardinalen zoveel als ik kon dat, mocht ik het niet doen, ik er zeker van was en ik
nu nog steeds zeker ben dat ik me niet op een ernstige manier voor God onze Heer zou kunnen
rechtvaardigen...

33. “De vreugde van het Evangelie vervult het hart en heel het
leven van hen die Jezus ontmoeten.
Diegenen die zich door Hem laten redden worden bevrijd
van de zonde, de droefheid, de innerlijke leegte, het
isolement.
Met Jezus Christus wordt de vreugde telkens weer geboren
en herboren.”

34.  Uitkomst niet bekend van
tevoren
 Vooronderstelt
inwendige vrijheid en
beschikbaarheid - vertrouwen –
geloof
Troost als kompas
Uitkomst is open
Magis

35. Wie ben ik om te oordelen

36. Wie ben ik om te oordelen
 Binair denken

37. Wie ben ik om te oordelen
 Binair denken
 Deductief, vertrekkend van de
regel/theorie/leer

38. Wie ben ik om te oordelen
 Binair denken
 Deductief, vertrekkend van de
regel/theorie/leer

 Denken in spanningsvelden

39. Wie ben ik om te oordelen
 Binair denken
 Deductief, vertrekkend van de
regel/theorie/leer

 Denken in spanningsvelden
 Inductief, vertrekkend van de
concrete ervaring, in “creatieve
trouw”

40. “Dat hebben we altijd zo gedaan”
“Dat hebben we nooit zo gedaan”

41. Er zijn drie dingen die zelfs God niet
weet:

42. Er zijn drie dingen die zelfs God niet
weet:
 het aantal religieuze congregaties
voor vrouwen;

43. Er zijn drie dingen die zelfs God niet
weet:
 het aantal religieuze congregaties
voor vrouwen;
 de som geld die de franciscanen
verborgen houden;

44. Er zijn drie dingen die zelfs God niet
weet:
 het aantal religieuze congregaties
voor vrouwen;
 de som geld die de franciscanen
verborgen houden;
 wat de jezuïeten echt denken en
wat het volgende is dat ze gaan
ondernemen.

45. “Ignatius volgde de Geest,
zonder Hem voorbij te steken;
zo werd hij zachtjes geleid
naar het onbekende;
en langzaamaan opende zich
voor hem de weg,
die hij wijselijk onwetend ging,
zijn hart eenvoudig
gericht op Christus.”

46. •Méér,
vérder
 zéér
Troost als kompas
Uitkomst is open
Magis

47. Dienstbaarheid
=
eindpunt van ignatiaanse
uitmuntendheid

50. Geen onderscheiding
zonder bewegingen
De lat voldoende hoog
leggen

51. “Ik ben een gelukkig man”

52. “Persoonlijk zou ik ten zeerste bezorgd en droef geweest zijn waren die bekoringen en genanimeerde
discussies er niet geweest - die bewegingen van de geesten, zoals de H. Ignatius van Loyola ze noemt
(GO nr 6) - waren allen het eens geweest of stilzwijgend, in een onechte en quietistische vrede.
In de plaats daarvan heb ik met vreugde en erkentelijkheid de toespraken en de tussenkomsten gezien
en gehoord, de pastorale en doctrinele ijver, de wijsheid, de oprechtheid, de moed en de “parresia” (=
vrijmoedigheid).”
Slottoespraak Paus Franciscus

53. “De ervaring leert dat waar de meeste
tegenspraak is de grootste vrucht te
verwachten valt”
Ignatius van Loyola

54. Terugblik, op de
eigen ervaring:
levensgebed

55. Levensgebed
1. Dank u

56. Levensgebed
1. Dank u
2. Sorry

57. Levensgebed
1. Dank u
2. Sorry
3. Alstublieft

58. Levensgebed
1. Dank u
2. Sorry
3. Alstublieft
Levensgebed: “Het gebed voor bij de tandarts”

62. Op het kompas van de
vreugde
Nikolaas Sintobin sj
Via internet of hier ter
plaatse (14€)

63. Via internet of hier ter plaatse (16€)