1. ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ
Έργο και βιογραφία
Μία εργασία, από την μαθήτρια Σφυράκη
Αικατερίνη
1. Μάθημα: Θρησκευτικά
2. Σχολικό έτος: 2016-2017
3. Τμήμα: Α5
2. ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Η Αγία Αικατερίνη καταγόταν από οικογένεια ευγενών
της Αλεξάνδρειας και ήταν κόρη του ηγεμόνος Κώνστα.
Φημιζόταν για το κάλλος της και ήταν ευφυέστατη και
φιλομαθής. Ήδη σε ηλικία δέκα οκτώ χρονών κατείχε τις
γνώσεις της ελληνικής, ρωμαϊκής και λατινικής
φιλολογίας και φιλοσοφίας, δηλαδή γνώριζε τα έργα του
Ομήρου, του λατίνου ποιητή Βιργιλίου, του Ασκληπιού,
του Ιπποκράτη και άλλων καθώς έτυχε μεγάλης
μόρφωσης. Σπούδασε φιλοσοφία και ρητορική και πολλές
ξένες γλώσσες της εποχής της.
Από νεαρή ηλικία προσελκύστηκε από την χριστιανική
διδασκαλία την οποία μελέτησε και αφού ασπάσθηκε τον
Χριστιανισμό, εργάσθηκε με έντονη δράση και
ενθουσιασμό για την διάδοσή του επιτυγχάνοντας πολλά.
Ήταν δηλαδή, άρτια καταρτισμένη στα δόγματα της
χριστιανικής πίστης.
3. Όταν επί Μαξεντίου διεξαγόταν
διωγμός εναντίον των χριστιανών, η
Αικατερίνη δε φοβήθηκε, αλλά με
παρρησία διέδιδε πώς ο Ιησούς Χριστός
είναι ο μόνος Αληθινός Θεός. Για το
λόγο αυτό συνελήφθη από τον έπαρχο
της περιοχής, ο οποίος προσπάθησε με
συζητήσεις να την πείσει να αρνηθεί
την πίστη της. Όταν ο έπαρχος
διαπίστωσε την ανωτερότητά των
λόγων της Αικατερίνης, συγκάλεσε
δημόσια συζήτηση με τους πιο άξιους
ρήτορες της Αλεξάνδρειας, τους
οποίους όμως η Αικατερίνη
αποστόμωσε. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά
κάποιοι από τους συνομιλητές της
Αικατερίνης πείσθηκαν για τους λόγους
της και ασπάστηκαν την Χριστιανική
Πίστη.
4. Μπροστά σε αυτή την κατάληξη, ο έπαρχος διέταξε να τη βασανίσουν σκληρά με την ελπίδα
πώς η αγία θα λύγιζε και θα αρνιόταν τον Χριστό. Όμως η Αικατερίνη έμεινε ακλόνητη στην
πίστη της. Η επιμονή της να μην απαρνηθεί τον Χριστιανισμό, προκάλεσε τη δήμευση της
περιουσίας της και την καταδίκη της σε αργό θάνατο στον οδοντωτό τροχό. Ο τροχός έσπασε
μόλις άγγιξε το σώμα της κι έτσι ο Μαξιμιανός διέταξε τον αποκεφαλισμό της. Τότε, από την
ασώματο κεφαλή της, αντί για αίμα έτρεξε γάλα, σύμφωνα πάντα με την εκκλησιαστική
παράδοση. Τελικά αποκεφαλίστηκε, ύστερα από διαταγή του έπαρχου. Τον έκτο αιώνα ο
αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ιουστινιανός μετέφερε το λείψανο της Αγίας Αικατερίνης στο
Σινά, όπου ιδρύθηκε η ομώνυμη περίβλεπτος μονή.
5. ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ
Η ημέρα του μαρτυρίου της Αγίας Αικατερίνης θεωρείται η 24 Νοεμβρίου, της δε εύρεσης των
λειψάνων της η 25 Νοεμβρίου εκτός όμως όλων των Σλάβων που τιμούν ιδιαίτερα μέχρι
σήμερα την ημέρα του μαρτυρικού θανάτου της Αγίας, όλοι οι λοιποί χριστιανοί κατά
σύσταση των μοναχών του Σινά συνέπτυξαν σε μία και τις δύο εορτές και όρισαν την 25
Νοεμβρίου ημέρα τιμώμενη της ιερής μνήμης της.
Η Αγία Αικατερίνη θεωρείται προστάτιδα των Μηχανικών καθώς αποτελούσε για την εποχή
της πρότυπο σοφίας και μόρφωσης αλλά και διότι μαρτύρησε σε τροχό. Είναι προστάτιδα και
των γεωργών, επειδή η εορτή της συμπίπτει με τη σπορά. Επίσης αποτελεί προστάτιδα των
παρθένων γυναικών και των φοιτητριών.
Η Αγία Αικατερίνη είναι πολιούχος αγία της πόλης της Κατερίνης. Η πρωτεύουσα της Πιερίας
ονομάστηκε αρχικά Αικατερίνη από το όνομα της αγίας.
6. Δεξιά ο ναός της Αγίας
Αικατερίνης στον
Θεσσαλονίκη, αριστερά
ο ναός της Αγίας
Αικατερίνης στον
Πειραιά.
Δεξιά ο ναός της Αγίας
Αικατερίνης στην Πλάκα,
αριστερά ο ναός της
Αγίας Αικατερίνης στην
Κατερίνη.
7. ΕΡΓΟ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ
Δυστυχώς για την δράση και την ζωή της Αγίας δεν υπάρχουν
καθόλου ιστορικές πληροφορίες κανένας ιστορικός δεν την
αναφέρει και ούτε ένας μάρτυρας δεν επιβεβαιώνει την ύπαρξή
της και μέχρι του τέλους του 9ου αιώνα και με δεδομένο ότι η
εποχή του "μαρτυρικού της θανάτου" προσδιορίσθηκε περί το
305, υπάρχει σιωπή πέντε αιώνων η οποία είναι αδύνατον να μη
προσδώσει στις κατοπινές πληροφορίες κάποιες αοριστίες,
χωρίς αυτές όμως να σημαίνουν πως η σχετική παράδοση περί
της Αγίας Αικατερίνης στερούνται ιστορικής βάσης, όπου και ο
λόγος της αναγκαίας καταγραφής των.
Σύμφωνα με τον Ρουφίνο, το πρώτο της όνομα ήταν Δωροθέα.
Μετά την βάφτιση της όμως, έλαβε το όνομα Αικατερίνη, αυτή
δηλαδή που είναι πάντα καθαρή, αγνή, (αιέν καθαρινά, δηλαδή
"η πάντοτε αγνή"). Σίγουρα απετέλεσε ένα αντίπαλο δέος στην
Ελληνίδα φιλόσοφο Υπατία κατά τη μεσαιωνική σκέψη.
8. ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ
Απολυτίκιο της Αγίας Αικατερίνης:
Την πανεύφημον νύμφην Χριστού υμνήσωμεν,
Αικατερίναν την θείαν και πολιούχον Σινά,
την βοήθειαν ημών και αντίληψιν ότι
εφήμωσε λαμπρώς τους κομψούς
των ασεβών του Πνεύματος τη μαχαίρα,
και νυν ως μάρτυς στεφθείσα,
αιτείται πάσι το μέγα έλεος.
Κοντάκιο της Αγίας Ακατερίνης:
Χορείαν σεπτήν ενθέως, φιλομάρτυρες, εγείρατε νυν
γεραίροντες την πάνσοφον Αικατερίναν. Αύτη γαρ
εν σταδίω τον Χριστόν εκήρυξε και τον όφιν επάτησε
ρητόρων την γνώσιν καταπτύσασα.
Μεγαλυνάριο της Αγίας Αικατερίνης:
Έχει το σον πνεύμα ο ουρανός,
σώμα δε θείον τεθησαύρισται εν Σινά,
αίμα μαρτυρίου εν Αλεξανδρουπόλει,
σοφή Αικατερίνα σκέπε τους δούλους σου.
9. ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ
Η Αγία Αικατερίνη φέρεται στις αγιογραφίες συνήθως εστεμμένη, καθιστή, κρατώντας στο δεξί χέρι
κάλαμον ή ιερό κλάδο φοίνικα, ενώ στο αριστερό σταυρό που ακουμπά σε ακιδοφόρο τροχό,
έχοντας στο βάθος (φόντο) το όρος Σινά. Πολλοί καλλιτέχνες ζωγράφοι έχουν αποδώσει έργα από
το βίο της Αγίας Αικατερίνης μεταξύ των οποίων ο Κορέγιος, ο Βερονέζε, ο Ραφαήλ κ.λπ. Σύμβολά
της στην αγιογραφία είναι ο ακιδοφόρος τροχός, η αιμοσταγής μάχαιρα, κλάδος φοίνικα, ιερός
κάλαμος, βιβλία και το όρος Σινά.
