ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΟΥ 1922 ΚΑΙ Η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΔΡΑΜΑ

3. Οι πρόσφυγες της Δράμας

6. Το κράτος και η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφυγών (ΕΑΠ)
(1923) επιδίωξαν να εγκαταστήσουν μεγάλο αριθμό προσφυγών
στη Δράμα για τους εξής λόγους :
 Για την εξυπηρέτηση εθνικών αναγκών. Η Δράμα βρισκόταν σε
μια ευαίσθητη γεωγραφικά θέση στην Ανατολική Μακεδονία
που αποτελούσε αντικείμενο διεκδίκησης από την γειτονική
Βουλγαρία
 Η Δράμα , η πιο αραιοκατοικημένη επαρχία της βόρειας
Ελλάδας, έπρεπε να ενισχυθεί δημογραφικά , να αποκτήσει
εθνική συνοχή και να εμπεδωθεί η ελληνικότητά της.
 Η περιοχή διέθετε : 1. Εύφορη πεδιάδα για τη χωροθέτηση
νέων οικισμών και την αποκατάσταση των προσφύγων 2.
Ακίνητα (οικίες και κτήματα) των μουσουλμάνων που
ανταλλάχτηκαν με βάση τη συνθήκη της Λωζάνης (76.000)
Λόγοι εγκατάστασης προσφύγων
στο νομό Δράμας

9. Το στεγαστικό πρόβλημα
στη Δράμα

13. Η «Περίθαλψη» ήταν ο πρώτος κρατικός αστικός
προσφυγικός συνοικισμός που ανεγέρθηκε στη
Δράμα και σηματοδοτεί την κατασκευή της
πρώτης κοινωνικής κατοικίας για τη μαζική
στέγαση ανθρώπων.
Ο αστικός προσφυγικός συνοικισμός
«Περίθαλψη»

14. Την ανέγερση του συνοικισμού της Περιθάλψεως
ανέλαβε το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων
(ΤΠΠ), ένας αυτόνομος φορέας του Υπουργείου
Περιθάλψεως που επιχορηγούνταν από το κράτος
και διαχειριζόταν ποσά από δωρεές, εράνους και
κληροδοτήματα.
Το ΤΠΠ συστήθηκε με πρωτοβουλία της
κυβέρνησης Ν. Πλαστήρα τον Νοέμβριο του
1922 και δραστηριοποιήθηκε στην ανέγερση
προσφυγικών συνοικισμών σε αστικά κέντρα .

15. Χώρος και χρόνος ανοικοδόμησης
 Η ανέγερση του συνοικισμού (300 οικίες
σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό)
ξεκίνησε το 1924 στον χώρο πίσω από τα
Εκπαιδευτήρια και ανατολικά του
συνοικισμού των Βορειομακεδόνων.
 Στο οικιστικό πρόγραμμα του ΤΠΠ δεν
περιλαμβάνονταν έργα υποδομής και δεν
υπήρχε πρόβλεψη για κοινόχρηστους και
κοινωφελείς χώρους, που θα
εξυπηρετούσαν στοιχειώδεις λειτουργίες
(σχολείο, εκκλησία, πλατεία) λόγω
έλλειψης επαρκών πόρων.

17. Πολεοδομικά χαρακτηριστικά
του συνοικισμού
 Η πολεοδομική οργάνωση ήταν απλούστατη .
Ο συνοικισμός ήταν χωρισμένος σε μικρά
οικόπεδα με σχετικά ομοιόμορφη τυπολογία
οικιών δίνοντας την εντύπωση ενός
στρατοπέδου.
 Οι οικίες, σχεδιασμένες από μηχανικούς του
ΤΠΠ, ήταν ισόγειες, δίχωρες , χωρίς χώρους
υγιεινής. Αν και με ελλείψεις, παραδόθηκαν
στους πρόσφυγες στα τέλη του 1925. Στον
συνοικισμό εγκαταστάθηκαν, κυρίως Πόντιοι,
αλλά και Μικρασιάτες.

18. Ο αντίστοιχος συνοικισμός Περιθάλψεως
στο νομό Καβάλας

20. ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ (ένα αισιόδοξο μήνυμα)
Είχαν τρανέψει κι οι μουριές
στις πόρτες μας μπροστά
κι έριχναν ίσκιο.
Είχαν τρανέψει τα παιδιά
και πήγαιναν σχολειό.
Σαν την κυψέλη του Μαγιού
βούιζε η Περίθαλψη,
φωνές παιδιών όλη τη μέρα
στους νέους τόπους, στη νέα πατρίδα·
δε νιώθουν τα παιδιά εκείνο που έχασαν,
το νιώθουν οι μεγάλοι—
εύκολα τα παιδιά ξεχνούν.
Ρίζωσαν τα παιδιά στη νέα τους γη·
ανέβαινε η ζωή σιγά σιγά
όπως οι κλώνοι της μουριάς,
ανέβαιναν μαζί μέρα τη μέρα, λεπτό λεπτό
και σκέπαζαν τα σπίτια της Περίθαλψης.
Νίκος Α. Κωνσταντινίδης, Οπτική Γωνία 11, Θεσσαλονίκη 1998, σ. 12.

21.  Οι συμμετέχοντες μαθητές στο εκπαιδευτικό
πρόγραμμα «Ποντιακός Ελληνισμός»
 Ασκονίτη Αργυρή
 Κωνσταντίνου Θεοδώρα
 Ψωμιάδου Ελισάβετ
Σχολικό έτος 2017-18