Perkongsian Ilmu.

1. PROGRAM KHAS MURID ORANG ASLI (PKMOA)
1.0 PENGENALAN
Pelbagai Kaum dan etnik didapati di Malaysia. Mereka terdiri daripada kaum
Melayu, Cina, India dan lain-lain termasuklah kaum orang Asli.Dalam kumpulan Kaum
orang Asli ianya terbahagi kepada tiga kumpulan utama yang di dalamnya terdiri
daripada pelbagai Etnik. Antara Kumpulan nya ialah Negrito(4,150),Melayu Proto
(55,852) dan Senoi(72,871) (Jabatan Statistik Negara, pada tahun 2002). Di dalam
kumpulan tersebut ianya terdiri daripada pelbagai etnik iaitu Kensiu,Kintak,Lanoh,
Jahai, Mendriq dan Bateq berada di dalam kumpulan Negrito.
Bagi Kumpulan Senoi pula terdiri daripada etnik Temiar,Semai,Semoq Beri, Che Wong,
Jahut dan Mah Meri.
Manakala bagi kumpulan Melayu proto terdiri daripada etnikTemuan, Semelai,
Jakun,Orang Kanaq,Orang Kuala dan Orang Seletar.
Berdasarkan statistik yang dikeluarkan oleh Jabatan Statistik Negara dan dipetik
daripada NST “Nation” bertarikh 03/09/2002 melaporkan bahawa terdapat seramai
132,873 orang, kaum Orang Asli yang menetap di Semenanjung Malaysia.Daripada
jumlah tersebut seramai 6,235 orang telah mengalami keciciran dalam pelajaran.
Selain daripada itu taraf kehidupan mereka juga adalah rendah. Hampir 85.2
peratus berada di tahap miskin.(Sumber:JHEOA 1997). Keadaan ini sememang
menjadi satu punca utama kenapa keciciran banyak berlaku di kalangan kaum orang
asli. Dalam usaha menangani masalah keciciran ini kerajaan dengan pelbagai cara
dibantu oleh Kementerian yang berada dibawahnya cuba mencari jalan
penyelesaiannya. Antaranya ialah Kementerian Pelajaran Malaysia(KPM).Ketika itu
ianya dikenali sebagai Kementerian Pendidikan Malaysia.
Kementerian ini telah berusaha melaksanakan pelbagai program pendidikan bagi
masyarakat orang asli untuk menangani masalah keciciran ini. Program Pemulihan
Khas Murid Orang Asli (PKMOA) adalah salah satu program yang dirancang dan
dilaksanakan bermula pada tahun 2000. Ianya bertujuan untuk membasmi masalah
1
Mfs

2. murid orang asli yang tidak menguasai kemahiran Asas 3M (membaca,menulis dan
mengira). Program Khas Murid Orang Asli (PKMOA) ini tercetus dan dilaksanakan
berdasarkan saranan YB Menteri Pendidikan ketika itu supaya struktur sistem
pendidikan sekolah rendah murid orang asli dikaji semula. Saranan itu telah
dibuat pada 6 April 1997.
Memandangkan Pendidikan peringkat rendah bertujuan melahirkan insan
yang seimbang serta berkembang secara menyeluruh dan bersepadu dari segi
intelek, rohani, emosi dan jasmani selaras dengan hasrat Kurikulum Bersepadu
Sekolah Rendah (KBSR) dan Falsafah Pendidikan Negara.
Program ini telah dilaksanakan di sekolah-sekolah orang asli di semenanjung
Malaysia dan telah melibatkan 94 buah sekolah.Program ini merupakan usaha
kerjasama antara Kementerian Pendidikan Malaysia dan UNICEF.Kementerian
Pendidikan Malaysia bertindak sebagai agensi pelaksana manakala UNICEF
merupakan penaja sumber kewangan.
Sebagai agensi pelaksana Pusat Perkembangan Kurikulum PKK bertanggung
jawab membina kurikulum juga bahan-bahan pengajaran dan pembelajaran yang
diperlukan dalam program ini. Ianya juga menganjurkan kursus-kursus orientasi
pengajaran dan pembelajaran bagi guru-guru yang bakal terlibat di dalam program ini.
Jabatan-jabatan pelajaran negeri akan mengelolakan perlaksanaannya ke
peringkat sekolah-sekolah di negeri masing-masing.Manakala diperingkat sekolah pula
ianya ditentukan oleh pihak pentadbiran sekolah diketuai oleh Guru Besar dalam
menentukan pemilihan guru-guru untuk melaksankan program ini kepada murid-murid
khas yang telah dipilih melalui satu instrument ujian diagnostik.
2.0 OBJEKTIF
Berlandaskan perkara di atas , Program Khas Murid Orang Asli telah
dirancang oleh Kementerian Pendidikan Malaysia untuk memenuhi keperluan
pendidikan murid Orang Asli yang belum lagi m e n gua sa i kem ah ira n
a sa s 3 M (m em b a ca , m e nu lis d an mengira).
2
Mfs

3. SASARAN
Program Khas ini dilaksanakan untuk murid-murid Orang Asli lepasan Tahun 2.
Murid-murid yang gagal di dalam ujian akhir tahun akan dipilih bagi mengikuti program
tersebut. Bagi murid-murid yang lulus, mereka akan meneruskan pembelajaran mereka
ke Tahun 3 dan mengikuti kurikulum KBSR yang sedia ada. Murid yang mendapat
markah 30 % ke ba wah dalam pelaja ran Bahasa Melayu dan Matematik akan
menyertai kelas Pemulihan PKMOA.
Jika terdapat murid-murid bukan Orang Asli di sekolah terlibat yang belum
menguasai kemahiran 3M, mereka juga boleh diberi peluang mengikuti. Program Khas
tersebut.
3.0 PENEMPATAN
Mereka akan ditempatkan di dalam satu kelas khas yang dikenali sebagai kelas
Pemulihan PKMOA. Ini hanya dilakukan di sekolah-sekolah yang mempunyai bilik
darjah yang mencukupi. Seramai 25 orang murid sahaja ditempatkan di dalam kelas ini.
Sekiranya pelajarnya kurang daripada 15 orang dan sekolah tidak mempunyai bilik
maka murid-murid ini akan dicantumkan dengan murid-murid di tahun 3.
Walaupun ianya satu kelas khas dan program khas namun mata pelajaran KBSR
yang lain juga tetap diajar. Walau bagaimanapun penekanan akan diberikan kepada
mata pelajaran bahasa Melayu dan Matematik. Sekolah juga disarankan supaya
menambah masa bagi dua mata pelajaran tersebut. Bagi penambahan masa kepada
dua mata pelajaran tersebut maka masa mata pelajaran yang difikirkan sesuai akan
dikurangkan untuk memberi ruang kepada mata pelajaran tersebut.
3
Mfs

4. 4.0 PEMILIHAN MURID
Untuk memastikan murid-murid yang patut dan layak mengikuti program ini maka
ujian penguasaan kemahiran telah disediakan bertujuan menilai pengguasaan murid-
murid dalam kemahiran 3M. Bahan-bahan untuk ujian diagnostik Bahasa Melayu dan
Matematik akan dibekalkan. Ujian-ujian ini akan dilaksanakan sebelum dan selepas
penggunaan pakej dan bahan bantu mengajar yang telah dibekalkan oleh pihak Pusat
Perkembangan Kurikulum (PPK).
Ujian-ujian ini akan dilaksanakan mengikut jadual di bawah:-
BIL MASA UJIAN
1 Penggal I Ujian Diagnostik
2 Penggal II Ujian Diagnostik
3. Penggal III Peperiksaan Akhir Tahun
4
Mfs

5. 5.0 CARTA ALIRAN PERLAKSANAAN PKMOA
Di bawah ini ditunjukkan carta aliran perlaksanaan Program Pemulihan PKMOA:-
PROGRAM KHAS MURID ORANG ASLI
Murid mengikuti
TAHUN 1
Pembelajaran
berdasarkan
Kurikulum
UJIAN AKHIR TAHUN KBSR
TAHUN 2
Murid diasingkan di
LULUS GAGAL dalam kelas
Khas.Pengajaran
lebih ditekankan
TAHUN 3 PROGRAM KHAS kepada mata
pelajaran Bahasa
Melayu dan
Matematik. Pelajaran
TAHUN 4 TAHUN 3 lain juga masih diajar.
TAHUN 5 TAHUN 4
TAHUN 6 TAHUN 5
TAHUN 6
5
Mfs

6. 6.0 HURAIAN SUKATAN PELAJARAN
Bagi memastikan program ini berlangsung dengan baik dan selaras di seluruh
Negara,Pusat Perkembangan Kurikulum(PPK) telah dipertanggungjawabkan untuk
membina kurikulum bagi Tahun Pemulihan. Bahan kurikulum yang disediakan untuk
pelajaran Bahasa Melayu dan Matematik.
Spesifikasi kurikulum Bahasa Melayu memuatkan senarai kemahiran
lisan (mendengar dan bertutur), membaca dan menulis yang asas dan utama yang
perlu dikuasai oleh murid dalam Tahun Pemulihan. Kandungan kurikulum adalah
berlandaskan KBSR sedia ada. Huraian Spesifikasi Kurikulum Bahasa Melayu
Tahun Pemulihan ini memuatkan hasil pembelajaran dan cadangan aktiviti pengajaran
dan pembelajaran.
Walau bagaimanapun aktiviti tersebut hanyalah satu cadangan dan
panduan. Guru-Guru tidak seharusnya terikat kepada cadangan-cadangan yang
dikemukakan. Memandangkan sosio budaya yang berbeza maka guru-guru diberi
peluang untuk mengubah, mengolah atau menyesuaikan cadangan tersebut dengan
kesesuaian tempat dan persekitaran murid masing-masing. Huraian Spesifikasi
Kurikulum ini ju ga b o le h d i gu n a ka n u n t u k m e r a n ca n g p e n ga ja ra n d a n
pembelajaran mengikut penggal,mingguan dan harian di dalam bilik darjah.
7.0 BAHAN-BAHAN SOKONGAN
Memandang program ini mempunyai hasrat yang amat tinggi dan juga
memperuntukan perbelanjaan yang begitu tinggi demi melihat kejayaanya. Dengan
hasrat murni ini sekolah-sekolah terlibat telah dibekalkan dengan bahan-bahan
pengajaran dan juga bahan bantu yang diperlukan. Ianya telah dibina khas untuk
program ini setelah dikaji keperluan dan kesesuaiannya. Namun begitu bahan-bahan ini
sentiasa dimurnikan bagi menambahbaik dan juga memastikan keberkesanannya.
Bengkel-bengkel pembinaan bahan sentiasa dilaksanakan dari masa ke semasa.
6
Mfs

7. Dalam usaha menarik dan menambahkan keseronokan murid-murid yang mengikuti
program ini satu Sudut Pembelajaran Kendiri (SPK) disarankan supaya diujudkan. Di
sudut ini kaedah belajar sambil menyanyi diperkenalkan agar mereka akan lebih
seronok apabila datang ke sekolah. Murid-murid akan dibimbing untuk menggunakan
bahan-bahan yang disediakan dengan sendiri.Mereka bebas menggunakan bahan
tersebut berasakan keinginan dan masa lapang mereka melalui pendekatan Kaedah
Pembelajaran Kendiri.
Sudut ini dilengkapkan dengan pelbagai bahan-bahan pengajaran dan
pembelajaran yang menarik yang mana ianya dibekalkan oleh pihak Pusat
Perkembangan Kurikulum seperti:-
i. Kad Lembaran,
ii. Kid Sudut Pembelajaran Kendiri,
iii. Buku Cerita Kanak-Kanak
iv. dan Poster Aktiviti Asas
Bahan –bahan yang disebut di atas adalah untuk keperluan bahasa Melayu manakala
bagi Pemulihan Matematik pula:-
i. Congkak,
ii. Kad Asas Matematik,
iii. Poster Gambar Perbincangan,
iv. dan Aktiviti Akses Kendiri.
Selain itu sudut pembelajaran ini juga dibekalkan dengan tiga jenis komputer iaitu:-
i. 'Learning Schools',
ii. 'Children's Laptop'
iii. dan ' Power Note Book'.
iv.
7
Mfs

8. Cerita Motivasi, Kad Lembaran Kerja , Kad Asas Matematik, Poster Gambar
Perbincangan dan Kad Aktiviti Akses Kendiri dibina atas inisiatif Unit Projek Khas Pusat
Perkembangan Kurikulum dengan kerjasama guru-guru manakala bahan-bahan lain
didapatkan da ripada pembekal tempatan.
Buku-buku cerita motivasi dihasilkan bertujuan membanteraskan masalah poteng
sekolah dan menarik minat murid-murid orang Asli untuk datang ke sekolah. Terdapat
tujuh buah cerita yang dihasilkan. Antara tajuk-tajuk yang telah dihasilkan ialah:-
i. Atoi,
ii. Aseng Rajin,
iii. Pedik Penyayang,
iv. Uda dan Jogan,
v. Usaha Tangga Kejayaan,
vi. Serama Budak Rajin
vii. dan Jadi Macam Along.
Watak-watak yang diujudkan di dalam buku-buku cerita di atas adalah watak-
watak orang Asli dan juga berlatar belakangkan kehidupan mereka. Dengan cara ini
diharap akan dapat menarik minat mereka untuk membaca dan sentiasa berminat
untuk ke sekolah seterusnya melawat sudut pembelajaran kendiri.
8.0 PANDUAN PENGGUNAAN BAHAN
Pendedahan mengenai penggunaan bahan-bahan pengajaran dan
pembelajaran sudut pembelajaran khas kepada guru-guru telah dilaksanakan
m e l a l u i s a t u k u r s u s o r i e n t a s i penggunaan sudut pembelajaran kendiri pada
bulan November 2000 semasa projek PKMOA dijalankan. Latihan guru PKMOA
8
Mfs

9. pada masa itu dan tahun-tahun seterusnya dila ksana kan se te lah Ju ru la tih
Utama peringkat negeri diberi latihan.Mereka juga dibekalkan dengan Manual Jurulatih
Utama PKMOA.
Dengan adanya manual tersebut guru-guru mempunyai panduan untuk
melaksanakan program ini dengan lebih berkesan. Manual Jurulatih Utama PKMOA
mengandungi maklumat yang boleh membantu dan membimbing guru-guru tentang
aspek pengurusan dan penggunaan bahan-bahan pengajaran dan pembelajaran,aspek
latihan dan bimbingan guru PKMOA serta aspek penyimpanan rekod kemajuan
pembelajaran murid sebelum dilaksanakan dan dipraktikkan di dalam bilik darjah.
Manual ini amat membantu dan menjadi rujukan kepada guru-guru yang melaksanakan
program ini.
9.0 KEKUATAN
Program Khas murid orang asli (PKMOA) ini mempunyai kekuatan yang
tersendiri,antaranya:-
i. bahan pengajaran dan pembelajaran disediakan
ii. bahan-bahan sokongan sentiasa ditingkatkan mengikut kesesuaian.
iii. Kursus-kursus kepada pelaksana sentiasa dianjurkan.
iv. Mendapat peruntukan khas daripada UNICEF.
10.0 KELEMAHAN
Tidak dinafikan bahawa setiap perancangan dan program pastinya terdapat
kelemahannya.begitu juga dengan program ini.Kelemahan-kelamahan ini dapat dikesan
apabila ianya telah dilaksanakan. Diharap kelemahan-kelemahan ini akan dapat
dijadikan ukuran bagi melaksanakan usaha penambah baikannya. Antara kelemahan
dalam melaksanakan program ini ialah :-
i. Kemampuan sekolah menyediakan bilik-bilik khas memandangkan
kebanyakan sekolah asli mempunyai bilangan bilik yang terhad.
9
Mfs

10. ii. Kekurangan guru. Apabila satu kelas khas diujudkan maka bilangan kelas
akan bertambah namun bilangan guru tidak ditambah.Ianya menjadi beban
kepada pentadbir untuk menyediakan jadual guru-guru bagi menampung
mata pelajaran lain di dalam kelas tersebut perlu diambil kira.
iii. Guru-guru dibebani dengan pelbagai tugasan lain. Memandangkan guru-guru
disekolah Asli bilangannya sedikit namun beban tugas yang perlu
dilaksanakan sama seperti yang dilakukan oleh sekolah-sekolah lain.
iv. Murid tidak ke sekolah bukan semata-mata kerana tidak berminat tetapi murid
perlu membantu keluarga dalam mencari kelangsungan hidup.
v. Pihak Jabatan Pelajaran Negeri (JPN) dan Pejabat Pendidikan Daerah (PPD)
melihat keperluan di sekolah asli sama seperti di sekolah-sekolah Bandar.
Kelemahan-kelemahan ini seharusnya diambil kira demi memantapkan setiap
program dirancang.
11.0 KESIMPULAN
Program Khas Murid Orang Asli merupakan satu usaha kerajaan Malaysia di
bawah Agensi Kementerian Pendidikan Malaysia dengan kerjasama badan UNICEF
untuk membasmi masalah keciciran murid-murid daripada kaum orang asli di
semenanjung Malaysia. Selain daripada itu tujuan utamanya juga adalah untuk
memastikan semua murid-murid daripada kaum asli yang berada di sekolah-sekolah
asli di semenanjung Malaysia dapat menguasai kemahiran asas membaca dan menulis
serta kemahiran mengira(3M).
Program ini mendapat perhatian dan tumpuan khas serta peruntukan yang
begitu banyak. Ianya menyediakan keperluan-keperluan yang serba lengkap dari segi
bahan-bahan keperluan untuk pengajaran dan pembelajaran. Penambahbaikan
sentiasa dilakukan dari semasa dan ke semasa demi mencapai cita-cita Negara dan
kementerian pelajaran Malaysia(KPM) untuk memastikan murid-murid kaum orang asli
tidak tercicir di dalam arena pendidikan dan pengusaan kemahiran asas membaca dan
10
Mfs

11. menulis serta kemahiran mengira(3M).
Atas kesucian dan keikhlasan pihak kerajaan dan agensi yang
bertanggungjawab iaitu Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) dalam usaha
memastikan masalah-masalah keciciran dan masalah penguasaan kemahiran asas 3M
ini tidak membelenggu murid-murid kaum orang asli maka usaha demi usaha dilakukan.
Dalam usaha untuk mencapai impian murni ini maka pada bulan Mac 2007, enam buah
sekolah murid orang Asli di Semenanjung Malaysia telah dipilih oleh Kementerian
Pendidikan Malaysia untuk melaksanakan Projek Rintis Kurikulum Bersepadu Sekolah
Murid Orang Asli dan Penan (KAP). Manakala pada tahun 2008 projek ini
dikembangkan lagi dengan penambahan lapan buah sekolah murid orang Asli di
Semenanjung dan enam buah sekolah Penan di Sarawak yang menjadikannya kepada
20 buah sekolah.
Ini boleh disimpulkan bahawa Kurikulum Bersepadu Sekolah Murid Orang Asli
dan Penan (KAP) merupakan kesinambungan dan penambahbaikan kepada program
khas murid orang asli (PKMOA) yang sedia ada. Boleh disimpulkan di sini bahawa
Kurikulum Bersepadu Sekolah Murid Orang Asli dan Penan (KAP) akan menggantikan
Program Khas Murid Orang Asli (PKMOA).Ianya akan diguna pakai di sekolah-sekolah
Asli dan Penan di seluruh negara bukan tertumpu di semenanjung Malaysia sahaja.
11
Mfs