Dokumen ini membahas tentang pembelajaran bahasa Sunda dan seni, dengan dosen pengampu Ibu Lina Novita. Dokumen ini membahas tentang fonetik, fonologi, morfologi, sintaksis, semantik, dan pragmatik dalam bahasa Sunda.
1. Pembelajaran Bahasa
Jeung Seni Sunda
Dosen Pengampu Ibu Lina Novita
Dwi P. Haryanti
0371 11 435
PGSD 2 /H
2. BASA
FONOLOGI GRAMATIKA SEMANTIK
FONETIK FONEMIK
BB
M1
3. FONOLO
GI
Istilah fonologi asalna
tina basa yunani phone
=’sora’, logos=’elmu’.
Fonologi teh bagian tina
elmu basa nu maluruh
sora, boh nu diucapkeun
boh nu aya dina pikiran
keneh.
4. Fonétik
Istilah Fonetik asalna tina basa
Inggris phonetics hartina elmu anu
nalungtik sora-sora tanpa nitenan
fungsina pikeun ngabedakeun harti .
5. Warna Fonetik
1. Fonetik Organis
Fonetik anu alat ucapna dina
awak manusa ngahasilkeun sora
basa.
2. Fonetik Akustis
Fonetik anu maluruh jeung medar
sora basa dumasar kana geteran
12. Wewengkon
Artikulasi
a.
a. Konsonan
Konsonan Bilabial
Bilabial
b.
b. Konsonan
Konsonan Labiodéntal
Labiodéntal
c.
c. Konsonan
Konsonan Déntal/Alvéolar
Déntal/Alvéolar
d.
d. Konsonan
Konsonan Palatal
Palatal
e.
e. Konsonan
Konsonan Vélar
Vélar
f.
f. Konsonan
Konsonan Glotal
Glotal
g.
g. Konsonan
Konsonan Laringal
Laringal
13. Cara
Artikulasi
a. Konsonan mandeg ( stop ) [p, c, k, t, ?, b,
d, j, g].
b. Konsonan gésér ( frikatif ) [s, h, (f), (x),
(v), (z)].
c. Konsonan sisi ( lateral/likuida ) [l].
d. Konsonan getar ( trill ) /r/.
e. Konsonan nasal /m/, /n/, /n/, jeung /n/.
15. Pangaruh
Sora Basa
a. Proses Asimilasi, silih pangaruhan sora
basa tanpa ngarobah identitas fonem.
b. Proses Disimilasi, silih pangaruhan sora-
sora basa anu sarua jadi beda tanpa
ngabedakeun identitas fonem.
c. Proses Artikulasi Panyarta,
silihpangaruhan sora basa ku sora basa
sejenna dina lingkungan anu sarua.
16. Sora Supraségmental
a. Tekenan, tarik alonna sora waktu
nyarita.
b. Jangka panjang pondokna sora
diucapkeun
c. Wirahma, luhur handapna sora
omongan .
d. Randegan, ciri eureunna sora dina
basa.
17. Transkripsi jeung
Transliterasi
Transkripsi, nuliskeun ucapan atawa
ngarobah téks geusan méré saran: ucapan
sora, fonem, morfem, atawa tulisan luyu
jeung ejahan anu dipake dina basa
sasaran.
Transliterasi nyaeta ngaganti aksara tina
abjad nu hiji kana abjad sejenna, tanpa
nitenan ucapan sora kecapna.
18. Fonemik
Fonemik mangrupa elmu anu
maluruh sora omongan dina
fungsina pikeun ngabedakeun harti
( Keraf, 1980:29 ).
19. fonemisasi
a. Fonem, sora basa pangleutikna
anu mibanda fungsi pikeun
ngabedakeun harti antara kecap
nu hiji jeung kecap anu lainna.
b. Pradika Maluruh Fonem
c. Prinsip Komutasi
20. fonotaktik, kaedah anu ngatur cara
ngaruntuykeun fonem anu aya dina
hiji basa.
Distribusi Fonem, sakumna posisi
anu dicicingan ku fonem dina
engang atawa kecap, kabagi dua
nyaeta:
a. Distribusi Vokal
b. Distribusi Konsonan
21. Gundukan Fonem
• Gundukan Vokal, runtuyan
datar dina dua vokal atawa
leuwih bari teu kaselapan ku
konsonan.
• Gundukan Konsonan,
runtuyan datar tina dua
konsonan atawa leuwih bari
teu kaselapan ku vokal
22. Proses robahna
fonem balukar
Proses tepungna dua
Morfonem morfem atawa
ik Basa leuwih sarta ayana
Sunda dina wangun
katatabasaan nu
geus ngalaman
proses morfologis.
23. Papasingan Proses
Morfonemik dina Basa
Sunda
1. Proses Gantina Fonem
2. Proses Leungitna
Fonem
3. Proses Tambahna
Fonem
4. Proses Pindahna
( Luncatna ) Fonem
5. Proses Aworna Fonem
24. MORFOLOGI
JEUNG SINTAKSIS BBM 2
Istilah morfologi asalna tina basa
Istilah morfologi asalna tina basa
yunani, morpho hartina ‘wangun’
yunani, morpho hartina ‘wangun’
jeung logos hartina ‘elmu’. Jadi
jeung logos hartina ‘elmu’. Jadi
morfologi nyaeta elmu ngeunaan
morfologi nyaeta elmu ngeunaan
wangun.
wangun.
Morfologi teh medar morfem jeung
Morfologi teh medar morfem jeung
kecap katut parobahanana.
kecap katut parobahanana.
26. Proses Morfologis
Proses morfologis teh
nimbulkeun wangun anyar nu
disebut kecap rekaan atawa
kecap jembar, nyaeta kecap
anu geus diropea atawa hasil
tina proses morfologis,
mangrupa kombinasi tina
sababaraha morfem.
32. SINTAKSIS
Sintaksis (( tata kalimah )) nyaeta:
Sintaksis tata kalimah nyaeta:
1.Ulikan ngeunaan pola-pola nyusun
1.Ulikan ngeunaan pola-pola nyusun
kecap jadi kalimah.
kecap jadi kalimah.
2.Pedaran ngeunaan tanda-tanda basa
2.Pedaran ngeunaan tanda-tanda basa
nu dipake pikeun ngebrehkeun tatali
nu dipake pikeun ngebrehkeun tatali
harti antarkecap dina kalimah.
harti antarkecap dina kalimah.
3.Bagiantina elmu basa nu medar
3.Bagiantina elmu basa nu medar
frasa, klausa, kalimah, jeung wacana.
frasa, klausa, kalimah, jeung wacana.
33. Wanda Frasa
Frasa Endosentrik Frasa Eksosentrik
Fr asa Endosent r ik Fr asa
Koor dinat if Eksosent r ik
Fr asa Endosent r ik Pangant et
Aposit if Fr asa
Fr asa Endosent r ik
Eksosent r ik
Ast r ibut if
Panyambung
Fr asa Endosent r ik
Fr asa
35. Klausa teh nyaeta wangunan
basa anu miboga ciri-ciri:
a.Mangrupa wangunan gramatik
anu ngeusian leunjeuran kalimah
, klausa salawasna aya dina
kalimah
b.Mangrupa wangunan gramatik
prediktif, nyaeta wangunan basa
nau ngandung tatali jejer jeung
caritaan.
36. c. Bisa ditambahan ku unsur
objek, panglengkep atawa
katerangan.
d. Unsur inti anu mangrupa
jejer bisa dileungitkeun tina
wangunan kalawan henteu
ngarobah harti sagemblengna.
37. SEMANTIK JEUNG
PRAGMATIK
BBM 3
Semantik (tata harti)
nyaeta bagian tina elmu
basa anu ngulik jeung
medar harti dina hiji basa,
asal-usul, selang surup,
parobahan, tur
kamekaran harti.
38. WARNA HARTI
Harti
Leksikal
Harti Harti Harti
Langsun Injeuman Struktural
g
Harti
Konotatif Stilistik
Gramatika
Afektif Kolokatif l
Harti
Reflektif Idiomatik Tematikal
39. Nurutkeun struktur
Leksikalna, dina basa Sunda
aya sababaraha kecap,
nyaeta:
a.Kecap Saharti (sinonim)
b.Kecap Sabalikna (antonim)
c.Kecap Sangaran (homonim)
d.Kecap Sawangun
40. e . Kecap Sasora
(homofon)
f. Kecap Sawengku
(hiponim)
g. Kecap Anekaharti
(polisemi)
h. Kecap Wancahan
i. Kecap Sawanda (similasi)
41. PRAGMATIK
Anu disebut pragmatik
teh nyaeta prak-prakan
makena basa. Dina basa
Sunda, ieu hal teh raket
patalina jeung undak usuk
basa.
Undak usuk basa teh
sistem ngagunakeun variasi
basa Sunda lemes, sedeng,
42. Tingkatan Undak Usuk
Basa Sunda
Tingkatan undak usuk basa
Sunda dumasar kana hasil
Kongres Basa Sunda VII taun
2001, kabagi kana tilu rupa,
nyaeta:
o Ragam hormat keur ka batur
o Ragam hormat keur ka diri
sorangan
o Jeung ragam loma.