5. Шаардлагатай материалын
т л вл лтө ө ө
MRP (Manufacturing Resources Planning) нь
борлуулалтын хэлтэст борлуулалтын т л вл г гө ө ө өө
боловсруулахаас эхэлж, борлуулалтын т вшингү
тооцоолдог. MRP нь йлдвэрлэлийн т л вл лтү ө ө ө
ба хяналтын системийн хувьд орц болдог б г дө өө
дараахаас б рдэнэ:ү
Мастер т л вл гө ө ө өө
Б тээгдэх ний б лг дийн т вшинд т л вл г бий болно.ү үү ү үү ү ө ө ө өө
Хэрэглэгчийн захиалга, борлуулалтын т л вл г , эцсийнө ө ө өө
б тээгдэх ний т л вл с н н ц болон йлдвэрлэл ба худалданү үү ө ө ө ө өө ү
авалтын т л вл г н д нь хоорондоо холбоотой байдаг.ө ө ө өө үү
йлдвэрлэлийн н цийн т л вл лт (MRP-II)Ү өө ө ө ө
Мастер т л вл г г хэрэгж лэхэд шаардагдах йлдвэрлэлийнө ө ө өө үү ү
н цийг б ртгэдэг.өө ү
6. Шаардлагатай материалын
т л вл лтө ө ө
Мастер йлдвэрлэлийн хуваарьү
Мастер т л вл г г тодорхой материалын шаардлага рууө ө ө өө
х рв лдэг. М Х нь цэвэр материалын шаардлагыг тооцоолох орцө үү Ү
болдог.
Ер нхий чадавхийг шалгахө
М Х нь х чин чадлын хязгаарыг шалгадаг ба энэ нь б х боломжитҮ ү ү
дутагдалтай байгаа х чин чадлын хувьд хийгддэг.ү
Материалын шаардлагын т л вл лт (MRP-I)ө ө ө
Материалын шаардлагын т л вл лт нь М Х-ийн т вшинд 7 хоногө ө ө Ү ү
б р, алхам алхамаар, материалын тооцооны дагуу шаардлагуудыгү
тодорхойлдог.
Х чин чадлын шаардлагын т л вл лтү ө ө ө
Материалын шаардлагын т л вл лттэй харьцуулах боломжтой.ө ө ө
Материалын шаардлагын т л вл лт с бий болох одоогийн болонө ө ө өө
т л вл с н йлдвэрлэлийн захиалга нь нарийвчилсанө ө ө ө ү
йлдвэрлэлийн шугамын т л вл лтийн хувьд орцоор хангадаг.ү ө ө ө
7. Шаардлагатай материалын т л вл лтө ө ө
Захиалгыг хэрэгж лэхүү
Захиалгын хэрэгж лэлт нь йлдвэрлэлийн захиалгын статусыгүү ү
“т л вл с н” т л в с “хэрэгжсэн” т л в болгож рчилд г.ө ө ө ө ө ө өө ө ө өө ө
Хэрэгж лэх шийдвэр нь шаардлагатай материалын бэлэн байдал болонүү
х чин чадалд тулгуурладаг.ү
Тэрг лэх чиглэлийн удирдлагаүү
Тэрг лэх чиглэл д нь мастер йлдвэрлэлийн хуваариас шууд гарчүү үү ү
ирдэг. Нэгж б р нь тухайн шугам, тоног т х р мжийн т вийн б хү ө өө ө ө ү
йлдвэрлэлийн захиалгыг жагсаасан тэрг лэх чиглэлийн (дарааллын)ү үү
хуудсыг х лээн авдаг.ү
Х чин чадлын удирдлагаү
Нэгж боловсруулалтын б лэгт ногдох х лээлгийн хугацааг хянахү ү
хэрэгтэй. Орц/гарцын тайлангууд нь чухал функцтай байдаг: т л вл с нө ө ө ө
гарцын эсрэг йлдвэрлэлийн нэгжийн х рсэн р д нг харьцуулах.ү ү ү ү
8. Н цийнөө
т л вл лтө ө ө
йлдвэрлэлийҮ
н т л вл лтө ө ө
Мастер йлдвэрлэлийнү
хуваарь
Эрэлтийн
менежмент
Урд хэсэг
Материалын
т л вл лтө ө ө
Хугацааны е шаттайү
шаардлагын б ртгэлү
Материал ба х чинү
чадлын т л вл лтө ө ө
Худалдан авалт
Борлуулагчийг
хянах систем
Х чин чадлынү
т л вл лтө ө ө
Чигл лэлтийнүү
файл
Материалын
тооцоо
Бараа материалын
б ртгэлийн мэдээлэлү
Нарийвчилсан
х чин чадлынү
т л вл лтө ө ө
Захиалгын
хэрэгжилт
Дэлг р дээрх хяналтүү
Х д лг рө ө үү
Ард
хэсэг
йлдвэрлэлийҮ
н т л вл лт,ө ө ө
хяналтын
систем
Vollman et al. (1984)
9. Шаардлагатай материалын
т л вл лтө ө ө
MRP-I ба MRP-II хоорондын ялгаа
MRP-I нь материалын шаардлагын т л вл лтийгө ө ө
илэрхийлдэг; йлдвэрлэлийн захиалга болон худалдан авахү
шаардлагыг хангах, удирдах зорилготой.
MRP-II нь йлдвэрлэлийн н цийн т л вл лтийгү өө ө ө ө
илэрхийлдэг, холбогдох материалын урсгал болон
йлдвэрлэлийн х чин чадлыг хянадаг нэгдсэн систем б г дү ү ө өө
эдгээр материалын урсгал болон шаардагдах х чин чадлынү
хоорондын хамаарлыг авч здэг.ү
10. Логистикийн ндсэн б тэцү ү
Захиалгын нэвтрэлтийн цэг:
Хэрэглэгчийн захиалга компаний материалын
т л вл лтийн системд хэр г н нэвтэрчө ө ө ү
байгааг харуулдаг.
йлдвэрлэлийн захиалгын ямар моментоосҮ
хэрэглэгчийн онцлог бий болдгийг
тодорхойлдог.
11. Логистикийн ндсэн б тэцү ү
йлдвэрлэл болон логистикийн таван ндсэн б тэцҮ ү ү
12. Supplier IG Components WIP Assembly
Manufacturing
EP
Installation
EP Customer
OP1
Production Sales/marketing Examples
Kitchen
appliances
Computer
systems
High-end
furniture
Ship propelling
diesel engines
Shipbuilding
Make and send to stock (MSS)
OP2Make to stock (MTS)
OP3 Assemble to order (ATO)
Forecast based, i.e.
planning based
activities
OP4
Make to order (MTO)
OP5
Engineer and make to order (ETO)
Custom
er driven
activities
IG= Incoming goods
EP= End products
WIP= Work in Progress
OP= Order penetration point
= Inventory
=Order driven
=forecast driven
Захиалгын нэвтрэлтийн цэгийн ойлголт
Hoekstra and Romme (1985)
13. Яг цагт нь менежмент (JIT)
Яг цагт нь удирдлагын шинж чанарууд:
ЯГ ЦАГТ НЬ
Б х материал болон б тээгдэх н нь йлдвэрлэлийн процесстү ү үү ү
шаардлагатай едээ яг бэлэн байдаг, эрт ч биш орой ч биш ягү
цагтаа, яг з в тоо хэмжээгээр бэлэн байдаг.ө
Гол зорилго
йлдвэрлэлийн процесс дэх дараалласан алхмуудын хоорондохҮ
интерфейс дтэй холбоотой саад бэрхшээлийг тасралтг йүү ү
шийдвэрлэх.
18. Яг цагт нь менежмент (JIT)
Худалдан авалтын
йл ажиллагааү
Уламжлалт хандлага Яг цагт нь хандлага
Нийл лэгчийнүү
сонголт
Хамгийн багадаа 2 нийл лэгч;үү
нийг голлодогү
Ихэвчлэн орон нутгийн нэг
нийл лэгч; байнгын х ргэлтүү ү
Захиалгын
рчл лтөө ө
Х ргэлтийн хугацаа болон чанарү
эцсийн м чид ихэвчлэнө
рчл гдд гөө ө ө
Х ргэлтийн хугацаа болон чанарү
тогтмол; шаардлагатай бол тоо
хэмжээг урьдчилан тодорхойлсон
маржиний х рээнд тохируулнаү
Захиалгын хяналт Х ргэлтийн асуудлыгү
шийдвэрлэхийн тулд утсаар их
ярьдаг
Тогтвортой гэрээтэй тул
х ргэлтийн асуудал бага; чанарынү
болон х ргэлтийн асуудлыгү
тэвчихг йү
Ирж буй барааны
шалгалт
Бараг б х захиалгын чанар, тооү
хэмжээг шалгадаг
Эхний сорьцийг шалгах; цаашид
шалгалт хийх шаардлагаг йү
Нийл лэгчийнүү
нэлгээү
Чанарын нэлгээ; Заримдаа 10ү
х ртэлх хувийн х ргэлтийн з р гү ү ө үү
х лцдэгү
Хэлбэлзлийг х лээнү
з вш р хг й; нэ нь нээлттэйө өө ө ү ү
тооцоололд суурилсан тогтмол
Нэхэмжлэл Захиалгын дагуу т лб рө ө Нэхэмжлэлийг сараар цуглуулж
т лд гө ө
Яг цагт нь систем ба худалдан авалтын функц
19. Нийл лэгчдэд учрах р дагаварүү ү
Нийл лэгчийн хувьд яг цагт нь системийн давуу талүү
Нийл лэгч нь йлдвэрлэлийн хэмжээгээ ил сайнүү ү үү
т л вл ж чаддаг.ө ө ө Яагаад гэвэл х ргэлтийн тоо хэмжээнийү
талаар байнга мэдээлэл авдаг.
Удирдлагын хэмнэлт: нийл лэгчийн болон хэрэглэгчийнүү
йлдвэрлэлийн болон материалын т л вл лтийн систем ньү ө ө ө
цахим мэдээллийн системээр холбогддог (EDI шиг),
Чанар болон зардлын сайжруулалтын талаарх тогтмол
харилцаа нь б тээгдэх н болон процессийн инновацидү үү
х ргэдэг.ү
Х р нг оруулалтын бодлого:ө ө ө Яг цагт нь гэрээ нь удаан
хугацаагаар хийгддэг ба тухайн хугацааны турш дахь
тодорхой хэмжээ ба эргэцийг баталгаажуулдаг.
20. Нийл лэгчийн хувьд яг цагт нь системийн сул талүү
Энэ нь нийл лэлтийн хэлхээний янз б рийн холбоосууд дээрүү ү
х чтэй шаталсан пирамид хэлбэрийн б тэцтэй болж болно.ү ү
Пирамидийн дээр буй том йлдвэрлэгчид ихэвчлэн жижигү
эхний шатны нийл лэгчдэд хэрэгцээгээ тулгадаг.үү
Энэ нь тэг гологдолтой х ргэх эсвэл тэг гологдолтойү
йлдвэрлэхэд цаг хугацаа (болон м нг ) зарцуулдаг. Эдгээрү ө ө
х р нг оруулалт нь нийл лэгчийн зардлаар хийгддэг.ө ө ө үү
Нийл лэгч нь з вх н нэг йлдвэрлэгчээс ихээхэн хамааралтайүү ө ө ү
болно. Энэ нь тасралтг й йл ажиллагаанд аюул занал учруулжү ү
болзошг й юм.ү
Нийл лэгчдэд учрах р дагаварүү ү
21. Company ‘A’
Finished car prod
In-house In house
assembly. Manufact
The first supplier
Capital involvement
of company ‘A’ in38
supplying companies
118 supplying
companies for
company ‘A’
Function parts, mounting parts for inside and
outside mechanical reworking, press reworking
The secondary supplier
2000-3000 companies
Press, gilding cutting, screw, casting, specials parts reworking
other secondary
suppliers
500-600
companies
Tooling, mould,
fittings
The other third suppliers
7000-10000 companies
materials
manufacturers
(200-300
companies)The supplier Pyramid