1. PU ROKHAM BAWM THAWNGTHANG 1933 – 2014 leh lawmthu tlunhnak
(Biography of ROKHAM BAWM from 1933 - 2014) and thanks giving)
- Pu Vannunsiam Bawm
Suaknak: Pu Rokham hi Pu Tinchul leh Pi Tleitling fapa pali lakah a ngaksia chem mi
asi. kum 1933, Uiphum khua pakhatnak mi lakah a suak.
Unau nei zat: Lianchuai fapa pakhatnak mi TINCHUL nih fapa pali leh fanu pathum
a nei. Chu tla chu - FAPA: 1. PHIARCHEU, 2. LIANCHEU, 3. DOKIL leh 4. ROKHAM
(Nurse). FANU: 1. KILNIANG, 2. ZINGKIM leh 3.THAWNZING. Pu Rokham chu, Pu
Tinchul fapa lakah a niangchem mi asi.
Sinnak: Pu Rokham hi mi zawnzai tak asi le, cha a sinliau ah a nu leh apa nih a thih
tak le, a upa chem mi Pu Phiarcheu In thawk hen sinnak lakah a thaw tuk tarainak
ruangah, hamh tak bu hen cha a sin. Amah tawkte ah a sinnak tla chu -
Secular: Chasin a dawmhnak masa chem kum chu, 1945 – 1946 kar asi. A,
AW, B, CH thawk hen pawl 2 pass tiang chu, Kersatlang Headman Tuanbil
khua ah a sin. Chu, hunah a sintirtu chu, Mastaw Thangbil asi. Hun sawtlo
karte kum 3 kar chu sinnak zulhpeh kholo hen a um. Kum 1950 ah amah kum
17 liau ah North East India General (N.E.I.G.) Mission School, Arthah khua ah
a lut leh sinnak a dawmh nawlh asi. Kum 1954 ah Middle English Course,
N.E.I.G. Arthah Khua thawk hen pass a lim le, kum 1957 ah N.E.I.G. Mission
Junior High School thawk hen chun, pawl riat a pass asi. Chu liau hun ah an
Headmaster chu, Pu Pardo asi.
Theology: Kum 1958 – 1960 (Kum 3) Bible Course chu, The Bible Institute of
Chittagong Hill Tracts, The North East India General Mission (N.E.I.G.) thawk
hen a pass. Chu liauah an sintir tu chu, Pastor H. Dala asi.
Diploma Nurse: Kum February 1964 ah Nurse sin chu, CHRISTIAN HOSPITAL,
CHANDRAGHONA ah a dawmh le, kum April 1968 ah a lim. Chu mi Hospital
ngetah chun, Staffs Nurse hen thla 3 rian a tuan. Chu hun liauah an Medical
Superintendent chu, DR. S. M. CHOWDHURY asi.
Khua mun thial: Pu Rokham hi kum 1933 ah Uiphum khua ah a suak le, kum 1970,
Uiphum khua berah inneihnak a nei. Kum 1973 velah Uiphum khua thawk hen
Lungmualkawt (Khua rawk asi rawh) khua, a pu khua ah umnak mun an a thial asi.
Chu thawk hen, kum 1981 ah Lungmualkawt khua thawk hen, sawrkar nih khua a
fawnhnak ruangah; Mualpi khuaah um-mun an a thial nawlh asi. Te-le-fa hawng
thanglian vima nunah, te-le-fa sinnak tha dauh fuk tum hen, kum 1986 ah Mualpi
khua thawk hen Ruma Bazar ah um mun an khuar nawlh asi. Ruma Bazar ah um
mun harsa dauhnak ruangah kum 1992 ah Ruma Bazar thawk hen Lairunpi khuaah
chun, um mun thial fawn asi. Chu tawk hen, kum 1999 ah, Lairunpi thawk hen New
Eden Road ah um mun birtak hen khuar asi rawh.
A damliau hunah a hawikawmh (a kawi) tha nei: A dam liau hunah hawi kawmh
tha tatak tla tampi a nei. Chu lakah hawikawmh (kawi) a nei bik mi tla chu –
Pu Vanlalngak Bawm (Lalngak)
Upa Dircheu
Rev. Sanluai leh
Pu Sapnawl tla an si.
A kawi tla hi, a mah lanah laikulh hamhnak an suak taka masa hep asi. A kawi tla
dungleiah a mah pakhat hen, a laikulh hun a mang ta ial asi.
Umhnak: 24th January 1970 Nk. Tlemsim, D/O Pu Neivawrh Shahu leh Pi Leizing
2. fanu, Lungmualkawt khuaah mi hen Uiphum Khua Biakinah Khawhmi dan
thenhlimh hen umhnak an nei. Chu umhnak lakah Pastor Leiniar nih The Evangelical
Christian Church (ECC) dan hen kutsihnak a nei na asi.
Te-le-fa nei zat: Pu Rokham leh Pi Tlemsim nih fapa pathum leh fanu pathum an nei
na. Chu tla chu - FAPA: 1. Vannunsiam, 2. Lalchungsang leh 3. Zingramsawm. FANU:
1. Zirmawi, 2. Lalrunkim (Lalu) leh 3. Zingthlamawi tla an si. A fa lakah upachem mi,
a fanu Zirmawi chu a met liauah laikulh hamhnak a suak tak rawh. A fapa lakah upa
chem mi Vannunsiam fa lakah tu-nu pakhat leh tu-pa pakhat a nei na. A tu-nu min
chu – Mercy Vanlianpar leh a tu-pa min chu – Erick Zirchunglian an si. A monu min
chu, Zingnunpar, Pastor Tuarbil leh Pi Thangmawi fanu, Bethel Khuaah mi asi. Pu
Rokham hi mi zawnzai tak asi khawmsele, sinnak leiah uar bik dauh mi, minung
pakhat a hawng si hen; ti kho riri chu a te-le-fa tla rangah sinnak lakah a sintir na ver
asi. A te-le-fa sinnak tla chu a dawtte hen hawng tarlang asi.
1. Lalrunkim (Lalu), fanu chu – S.S.C. pass
2. Vannunsiam Bawm, fapa chu – B.A. leh M. A. pass
3. Lalchungsang, fapa chu – I.A. leh B.Th., B.D. pass, M.Div. sinliau
4. Zingramsawm, fapa chu – S.S.C. leh D.Th. pass
5. Zingthlamawi, fanu chu – S.S.C. leh B.Th. pass, I.A. sinliau
A nunchan: Pu Rokham nunchan hi, a nunchan sim ding tamtak a um le, tawikim
dauh hen a nunchan hawng simhfiang tet sele - a nih chu;
1. Mi hawlh ka ring kholo leh mi hawlh ka ring thiam lo mi pakhat a si.
2. Mi dawnh kho leh mi daidim pakhat asi.
3. Mi hen thu-el, la-el duh lo mi a hawng si.
4. Lan san asi hen, anu leh a pa zubel suang lakah thanglian mi sikhawmsele,
thih tiangri zu din lo mi asi.
5. Mi e-aw ngaitak leh mi dawnhkho asi nak ruangah, sinnak lei kangah mi min
neite asi khawmsele; khuatlang lairelnak tla pawm hen Army portar tla a kal
tawn.
Zatlang lakah telnak: Zatlang thangsonak riantuan tla lakah khawm, Pu Rokham hi
a that liauah telnak tha tla a nei tawn asi. A thatliau hunah a mah hi Siakideng lakah
thiam mi asi hen, Bawm phun ruangah chun mun dang dangah; Siakideng lam chu a
langh tawn asi. Khua tlang thasonak rian thuruatnak tla lakah khawm tel vima mi a
hawng si.
Kawhmi lakah riantuannak leh thlarau thu: A taksa a thisel hunah, amah nih a
dawngsung tla sinah leh Pu Thangdir Buiting simdan hen; Christian Hospital,
Chondraghona ah Nurse sinliau hun kum 1965 ah Thlarau ah suaktharnak a nei. A
damliau hunah a mah ngelchel leh a nupi Pi Tlemsim simdan hen; Kawhmi lakah
mawhphruhnak chu, Local Church lakah Treasurer leh Financial Secretary
mawhphurhnak ting hen rian a tuan asi. Chu tla chu ( A dam liauah a mah simdan
hen) –
Uiphum Local Church, ECC lakah kum 3 (1970 - 1973) vel chu, Treasurer
mawhphurhnak nei hen rian a tuan.
Lungmualkawt Local Church, ECC lakah kum 5 (1974 – 1980) vel chu,
Treasurer mawhphurhnak nei hen rian a tuan.
Lungmualkawt Local Church, RCB lakah kum 1 (1980 – 1981) vel chu,
Financial Secretary mawhphurhnak nei hen rian a tuan.
Mualpi khua Local Church, RCB lakah kum 4 (1982 – 1985) vel chu, Financial
Secretary mawhphurhnak nei hen rian a tuan.
Ruma Bazar Local Church, RCB lakah kum 6 (1987 – 1992) vel chu, Financial
Secretary mawhphurhnak nei hen rian a tuan.
3. Lairunpi Local Church, RCB leh PCB lakah kum 5 (1993 - 1998) vel chu,
Financial Secretary mawhphurhnak nei hen rian a tuan.
Ruma Bazar Local Church, PCB lakah kum 9 (1999 – 2010) vel chu, Financial
Secretary mawhphurhnak nei hen rian a tuan.
Chun, thlarau leiah a nih hi fianrial thlacham tla a uar tawn. A dawngsung tla theih
tawk ri ah chun, thlacham lo hen a zan hun a mang (a it) lo asi. Din-ei lanah tla
khawm Lalpa sinah lawmthu sim bu hen a din-ei tawn asi. Pathian sawrnak lasak,
zaikhawm tla lakah khawm a taksa chelri ri chu, a tel kumza asi. Pathian thu-le-la
ruat tawihpumh hi a uar khun hen a lang rih asi. Chu nunah, khuamual leh khutlang
ah Pathian thu-le-la tla a that liau hunah a sim tawn.
Bible Chang leh Pathian sawrnak a La duh: Bible thu leh La tla a dan tlangpi hen a
duh ver khawmsele, Pulpit ah leh Zarhni zing thlacham ruinak lakah a thusim tam
chem chu, “SUAK THARNAK” thu a tam hen a uar chem asi. (Johan 3:5; 3: 16; 5:24;
14: 6; 8: 32; 2 Kor 3: 5; 5:17 Rom 3:23; 6:23; 10:13)
Chu hawite hen, a taksa upat lei kangah La a sak duh chem leh a uar mi sawrnak La
tla chu; thungai hen thinlung a kawih hen lung a lengtir asi. Chu tla chu –
1. A thla hnuai daihlim nuamah
2. Ka awm khawhar changin
3. Jordan lui kam leh lamah chuan
4. Ni thla ngailo Zion khawpui
5. Jerusalem Zion khawpui chu
6. Lalpa sum ka ngainep a
7. He lei hi chatuan ram a tling lo
8. Pialrl ka ngai kan Lal lenna
Hi a tlunah tarlang mi tla hi, kum 2012 thawk hen a La sak lakah a telh tam chem le,
zinglei leh zanlei a itnak munah a sak tawn kumza mi tla asi. Taksa chau hen a upat
vima nunah chun, a itnak munah thlachamnak a nei le, hi La tla a sak tawn. Chu
hawite hen, zanlei a it lanah hi La tla nget a sak tawn le, thlachamnak Lalpa sinah a
nei ta nunah a it tawn asi.
A laikulh hun dawnghnak leh lawmthu tlunhnak: Kum 2010 vel thawk hen taksa
mitah muh lonak tla a hawng nei hen, chak lo lei a hawng fuk asi. Date 25/02/2014
thawk hen a taksa lakah damlonak a um rawh chun, a taksa damlonak ruangah
Kawhmi lakah ruitu Evangelsit, Upa leh Pastor tla nih lungkhamnak faktak nei hen, a
mah rangah vehnak an nei asi. A biktak hen damlo sungah Pastor tla nih an veh mi
tla chu -
1. Pastor Lalthawngthang
2. Pastor Saikaprang
3. Rev. Lalramnuam
4. Rev. Lalzarlawm
5. Rev. Lalsang
6. Pastor Lalbiak
7. Pastor Tuarbil
8. Pastor Lalduhsang
9. Rev. Lalruatlian
10.Pastor Zuamdir
11.Rev. Lallungrual leh
12.Rev. Thimkhup tla an si.
4. A damlonak ni 25/02/2014 thawk hen a laikulh hun dawngh ni 15/03/2014 sungah
a mah Pu Rokham rangah leh a dawngsung rangah fuk hen Lalpa sinah thlacham
piaktu tla chu –
1. Pastor Lalthawngthang, New Eden
2. Pastor Saikaprang, New Eden
3. Upa Saplin, New Eden Road
4. Upa Simalh, EdenRoad
5. Rev. Lalramnuam, Nazareth
6. Rev. Lalzarlawm, Bandarban
7. Pu Thlangdir, Zion
8. Rev. Thimkhup, Zion
9. Pastor Lalduhsang, Zion
10.Pu Kumthar, Elim
11.Rev. Lalsang, Bethel
12.Rev. Lalruatlian, Bandarban
13.Pu Lalthansang, Model
14.Pu Rimkual, Model
15.Evan Lalruatlian, Bethel
16.Pastor Tuarbil, Bethel
17.Pi Sankhuai, New Eden Road
18.Pi Mantuar, Fiangpidung
19.Pu Nuamtling, Fiangpidung
20.Nk. Zingruat, Suanlu
21.Pastor Zuamdir, New Eden Road
22.Pastor Lalbiak, Lairunpi
23.Pastor Ngunkhup, New Eden Road
24.Tv. Lalpekthang, Model
25.Upa Zuam Iang, New Eden
26.Pu Laltuarmawi, Lunglei
27.Upa Lallianthang, Zion
28.Pu Siamdo, Pankhiang leh
29.Pastor Tawkkhup, Bethel
A damlonak ruangah; a mah nih theihnak nei lo rawh khawmsele, a damlo hun ah a
mah lungkhamnak ruangah mun dang dangah um mi (A mah te-le-fa si lo hen) a te-
le-fa, a tu, a far, a samak, a pu-le-rual, a zawhpah leh a unau rualsia tla nih an veh ta
ver asi. In-pa, saktlang leh a hawi kawmh tla nih khawm tamtak an veh ta.
A damlonak tla chu a zual vima rawh chun, date 02/03/2014 sunlei thawk hen buh-
an leh ti dawlh kholo rawh hen a hawng um. A te-le-fa tla nih an mah ti kho tawkte
hen bulsan khawmsele, Pathian hun ruat chu, kanh khomi asi lo ruangah, date
15/03/2014 zanlei dar 5:53 ah kum 81 tling hen; Lalpa sinah a din rawh. Hi Pu
Rokham a thi hunah che leh rokual tak hen, a mah sunnak ni 16/03/2014 ah chun,
Kawhmi dang dang tla lakah ruitu Pastor tla mi 18 an tling asi. A mah sunnak lakah
Pastor tla nih an tuarpi mi tla chu –
1. Pastor Lalthawngthang, PCB
2. Pastor Saikaprang, PCB
3. Rev. Lalramnuam, PCB
4. Rev. Lalzarlawm, PCB
5. Rev. Lalsang, ECC
6. Pastor Lalbiak, BCC
7. Pastor Tuarbil, BCC
8. Pastor Lalduhsang, ECC
5. 9. Rev. Lalruatlian, PCB
10.Pastor Zuamdir, ECC
11.Rev. Lallungrual, BCC
12.Rev. Thimkhup, ECC
13.Rev. Niangthawn, ECC
14.Pastor Lalchawnh, BCC
15.Pastor Tawkkhup,
16.Pastor Ngunkhup, IBC
17.Pastor Peklian, ECC leh
18.Pastor Lalropui, PCB tla hi an si.
Thlahnak hun mangdan tla chu –
A mun: Pu Rokham Intualmai, New Eden Road
A hun: March 16, 2014 Zarhni dar:03:00 pm
Program Conductor: Pastor Lalthawngthang
Mipi lasak rualnak: Bawm Labu No. 292 (Hmana kan nun hlui a chul tawh hnu)
Hung awngnak thlachamtu: Upa Saplin, Chairman, Ruma Area PCB
Partel peknak:
1. PCB Kawhmi ai-awh hen: Upa Lallianthang
2. CKTP, PCB ai-awh hen: Tv. Salem
3. CKNP, PCB ai-awh hen: Pi Dawnnem
4. Ruma Area KTP, PCB ai-awh hen: Tv. Salem
5. Ruma Bazar Local PCB ai-awh hen: Pu Thanmawi
6. Ruma Baar Branh KNP, PCB ai-awh hen: Pi Phiaring
7. Ruma Bazar Local ECC ai-awh hen: Upa Ngundang
8. Ruma Bazar Branch KNP, ECC ai-awh hen: Pi Lallawmhkim
9. Ruma Bazar Unit YBA ai-awh hen: Pu Rinhsang
Damliau hun mang thawngthang phuangtu: Pastor Lalthawngthang
Dawngsung ai-awh hen thusimtu: Pu Vannunsiam Bawm
Pu Rokham a damliau a La duh chem mipi zawzawng dir hen lasak rualnak: Mizo
Labu No. 232 (A thla hnuai daihlim nuamah)
Hun serh mangtu: Pastor Saikaprang Minister, Ruma Area PCB
Thlanmualah thlahnak
Ni 16/03/2014 sunnak a In tualmai, New Eden Road ah mangta nunah Ruma Bazar
thlankawlah chun, Pastor Saikaprang nih hunserh mang hen Pu Rokham ruak chu
vui asi rawh.
Sim asi rawh hawi hen, Pu Rokham Bawm hi a damliau hunah mi zawn-zai asi
khawmsele, a thi hunah Lalpa malsawmnak cherkhet a tawng ta asi. Pu Rokham a
dam liau leh a thih hunah a mah leh a dawngsung nih mipi sinah palhnak leh
tlinhlonak tamtak a um lai. Chu zawzawng palhnak lakah chun, ngaihdamnak faktak
a dawngsung nih a nan ngiar na asi. Kawhmi lakah ruitu, ruiliaumi leh YBA tla
siherhnak leh tangpinak tla a mah leh dawngsung nih cherkhet zarzonak ruangah,
mualpho ding mi tla lakah a huhphenh asi. Churuangah, mipi topitu leh dirpitu tla
sinah lawmthu faktak hi lasui nah hen an hawng tlunh asi.
Thu-la laksuaknak:
1. A sinnak leh thil dang dang Certificate
2. Diary
3. Pu Neiniar leh
4. A dawngsung thusim.