Hasta odaklı sağlık hizmeti

1. Refizade Necibe

2. İÇİNDEKİLER
 UHÖİ hakkında
 Hasta odakllı sağlık hizmeti nedir?
 Hizmetin amacları
 Tanımlamalar
 İlkeler
 Uygulama
 Sonuc
 Kaynaklar

3. UHÖİ hakkında
Uluslararası Hasta Örgütleri İttigağı iapo.org.uk sitesinde
kendini böyle tanımlıyor: “UHÖİ tüm hastalk alanlarndan
hastaları temsil eden ve hasta odaklı sağlık hizmetini dünya
çarpında teşvik eden tek küresel birlikdir.” UHÖİ’n üyeleri
hastaları, onların ailelerini ve bakıcılarını temsil etmek ve
desteklemek için çalışan hasta örgütleridir.
UHÖİ nun görüşüne göre tüm dünya boyunca hastalar sağlık
hizmetinin merkezindeler. UHÖİ nun misyonu dünya çapında
hasta odaklı sağlık hizmetinin kurulmasıdır. Bunun için de
aşağıdakı araçları kullanıyor:

4. .
 Hasta örgütlerinin kapasitelerini geliştirmekle onların etkisini
maksimuma çıkararak etken ortaklık gerçekleştirme.
 Uluslararası, bölgesel ve ulusal sağlık gündemleri ve politikasını
etkilemeye hedeflenmiş sağlık hizmeti siyasetiyle ilgili görüş
hakkında güçlü hasta sözünün uluslararsı savunulması.
 Hemfikir tıbbi ve sağlık uzmanları, politika yapıcıları,
akademisyenler, araştırmacılar ve sanayı temsilcileriyle işbirliği
halinde çalışmak ve sektörler arası ittifak kurmak.

5. Hasta odaklı sağlık hizmeti nedir?
Hasta odaklı sağlık hizmeti çok kullanılan bir terim olmasına
rağmen belirli bir tanımlaması yok. Amma hasta odaklı sağlık
hizmetinin genel amacı hastanı sağlık hizmetinin merkezine
getirmek ve yapılan tüm gelişmeleri hastanın “iyiliyi” için
gerçekleştirmekdir. Hastanın “iyiliyi” kavramı soyut bir anlamdır
ve bu “iyilik” anlayışı hastaların görüşüne göre oluşur. Hizmetin
kuruluşu bütövlükle hastaların ve sağlık personelinin ortak
işbirliğine yönelibdir. Hastanın tedavisinde onun yakınlarının
rolü çok önemlidir. Burada hastanın, fikrine, tercihlerine,
ihtiyaclarına saygı ve anlayış ön planda durmakdadır.

6. .
Sağlık
sistemi
Hasta
Hekim
ve sağlık
personeli
Sağlık
hizmeti
Aile ve
yakınları

7. .
HASTA
FİKİRLERİ
Saygı
HASTA
İHTİYACLARI
HASTA
İSTEKLERİ
HASTA
DEĞERLERİ
Hasta ve aileleri
tarafından
tespid edilmiş
DİĞER
FAKTÖRLER
HASTA
BEKLENTİLERİ

8. Hizmetin amacları
 Hastayı sağlık sisteminin merkezine getirmek.
 Sağlık sisteminin kurulmasında hastalıkarı ve ya hekim
fonksiyonlarını yok, hastanın ihtiyaclarını ön plana
çıkarmak
 Hasta odaklı sağlık hizmetinin genel ilkelerini kullanarak
sağlık hizmetinin kalitesini artırmak

9. .
Hastayı sağlık sisteminin merkezine yerleştirmek, onun
ihtiyaclarını, beklentilerini, kişisel özelliklerini daha iyi anlayarak
ve onlara saygı göstererek hastayı ön plana çekmek demekdir.
Sağlık sisteminde, özellikle de Batıda hayata geçen sağlık
reformları sağlık sisteminin bütünlükle hasta odaklı olmasına
geçmesi nedeniyle gerçekleşmektedir.
Genellikle, hastayı sağlık hizmetinin merkezine yerleştirmek
hasta memnuniyyetinin artışı ile eşlik ediyor.

10. .
Hasta
Sağlık
hizmeti
Hekim
Sağlık
personeli
Bakım
Aile Yakınlar

11. .Amac olarak sağlık sisteminin kurulmasında hastaları ön plana
çıkarmak klassik yaklaşımdan uzak bir kavramdır. Şöyle ki klasik
yaklaşımda hekim, onun tedavisi, uyguladığı metodlar ön
plandaydılarsa hasta odaklı sağlık hizmetinde eksine hasta ve onun
tercihleri ön planda yer alıyorlar. Tedavi metodu seçilirken kararın
verilmesinde tek hekim değil, hasta ve yakınları da iştirak ediyorlar.
Bu nedenle de hastaların eğitilmesi çok önemlidir. Aşağıda da
göreceğimiz gibi hasta eğitimi hasta odaklı sağlık hizmetinin
ilkelerine dahildir. Unutmamak gerekir ki hastalığı, hekimi,
hastaneyi, teknolojiyi değil hastayı sağlık hizmetinin merkezine
almak gerekir.

12. .

13. .
Hasta odaklı sağlık hizmetinin, hasta ihtiyacları, tercihleri,
değerleri, isteklerine saygı, hasta-doktor ilişgilerinin
geliştirilmesi, hastaların eğitilmesi gibi özetlediğim genel ilkeleri
sayesinde sağlık hizmetinin kalitesi artıyor. Hastaların
fikirlerinin değerlendirmesi bu sonuca getirde. Böyle ki
hastaların fikrine göre bu ilkelerin kullanılması sağlık sisteminin
gelişmesine ve kalitesinin artmasına neden olacaktırr. Buysa
hasta memnuniyetini yükseltecektir.

14. .
İlkeler
Memnuniyet
kalite

15. TANIMLAMALAR
Hasta odaklı sağlık hizmeti geniş kullanılan terim olmasına
rağmen farklı tanımlamaları vardır.
Dünya Sağlık Örgütünün Sağlığın Teşviki ve Geliştirmesi
Sözlüğünde de terim yokdur.
Farklı araştırmacıların, enstitülerin, örgütlerin tanımlamaları
bulunmaktadır.

16. Grin (1994)
‘Hastaların, onların ailelerinin, yakınlarının, hekimlerinin ve
diğer sağlık uzmanlarının ortak çabasıyla oluşan...hastanın ve
sağlık hizmeti uzmanlarının bir ekip gibi işbirliği çerçevesinde
çalıştıkları, bilgilerini paylaştıkları ve optimum iyileşme ve şifa
olmaları için hedefe doğru geniş kapsamlı hasta eğitimi sistemi
içerisinde ilerlemeleri sayesinde gerçekleşiyor ‘.

17. Johnston&Cooper
‘Her departmanın görevleri çokluğu yerine hasta için beklenen
çıktılara odaklanarak yatak bakımında akut bakım ayarında
kolaylaşmanı savunan ayar.’

18. Laine&Davidoff (1996)
‘Uygun sağlık hizmeti ve hasta istekleri, ihtiyacları ve tercihlerine
duyarlılık.’

19. Mallet (1996)
‘Hastaları bakım sisteminin merkezine yerleştirmek ve onların
etrafında dönüşen iyi hizmetleri geliştirmek’.

20. Avrupa Picker Enstitüsü
 Hastaları bilgilendirmek ve müdahil etmek, onların tercihlerini
naydınlatmak ve saygı göstermek;
 Hastaların ihtiyac ve arzularını hızlı, efektif ve onlar için
tehlikesiz l karşılamak;
 Hastaların onurlu ve destekleyici tedavi almalarını sağlamak;
 Iyi koordine ve entegre edilmiş bakım iletmek.

21. ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı
‘Hasta perspektiflerini bilerek benimseyen yaklaşımdır. Bu
perspektifler bakımın koordine ve entegre edilmesi, bilgi, iletişim
ve eğitim, fiziksel konfor, duygusal destek ve korku ve endişenin
azalması, aile ve arkadaşların katılımı, geçiş ve devamlılık ile ilgili
olarak hastaların değerlerine, tercihlerine ve ifade etdikleri
ihtiyaclara saygı gibi boyutlar etrafında karakterize edilir.’

22. ABD Sağlık Araştırma ve Kalite Federal
Ajansı
‘...Hastaların istekleri, ihtiyacları ve terciherine saygılı kararların
sağlanması için hastalar, onların aileleri (gerekirse) ve
uygulayıcılar arsında ortaklığı kuran, hastaların eğitime
katılımını talep eden, ve onların kararverme ihtiyaclarını ve kendi
bakımlarında kendilerinin iştirakını destekleyen sağlık hizmetidir’.

23. İLKELER
Hasta odaklı sağlık hizmetinin farklı tanımlamalar olduğu gibi de
farklı ilkeleri mevcutdur. İlkelerin içeriği araştırmacıya göre
değişse bile ortak tarafları çoktu. Bu yüzden bunları birleştirerek
özetlemek istiyorum.
 Hastaların eğitilmesi;
 Tedaviye aile ve arkadaşların katılımı;
 Hasta hekim ilişkisinin geliştirilmesi;
 Bilgilerin ulaşabilir olması;
 Hasta ihtiyaclarına, isteklerine, tercihlerine, kültürel ve şahsi
değerlerine saygı;
 Hasta endişeleri, korkuları, beklentileri ve diğer manevi
meselelere duyarlılık.

24. UYGULAMALAR
Hasta odakl sağlık hizmeti Kuzey Amerika, Avustraliya ve
Avrupada uygulanmaktadır.
Araştırma proğramları çerçevesinde işbirliği yapan gruplar
vasıtasıyla Pakistan, Hindistan, Nepal, Svaziland ve Güney
Afrikada uygulanması teşvik edilmiştir.
Türkiyenin 60 devlet hastanesinde "HASTA VE KATILIMCI"
ODAKLI hizmet sunumu yaklaşimina geçilmesidir.

25. Sonuc
UHÖİ hasta odaklı sağlık hizmetinin tanımlamaları ve ilkelerine
dair araştırmalarında aşağıdakı sonuclar elde etmilşler:
Hasta odaklı sağlık hizmetinin çok saylı tanımlamaları
mevcutdur. Bu tanımlamalar bakımın bir çok aynı temel
ilkelererini içerseler de küresel olarak kabul edilmeyibler.
Hasta odaklı sağlık hizmeti için kanıt zemini geniş kapsamlı
değil ve araştırma odak noktalarının farklılığı karşılaştırmağı
zorlaştırıyor.

26. KAYNAKLAR
http://iapo.org.uk/
http://www.healthallianze.com/ha/payors/collaboration.php
http://www.somadh.gov.tr/ContentViewer.php?id=227
UHÖİ hasta odaklı sağlık hizmetinn tanımlamaları ve ilkelerine
dair inceleme yazısı