2. Perkufizim
• Ethja reumatizmale eshte nje semundje
inflamatore, qe ndodh si pasoje e nje infeksioni
faringeal, me streptokokun beta-hemolitik te
grupit A.
• (ER) vazhdon te kete incidence te larte ne mjaft
nga vendet ne zhvillim.
• Ne keto vende semundja reumatizmale e zemres
eshte shkaku kryesor i semundshmerise dhe
vdekshmerise ne moshat 5-24 vjeç.
4. Patogeneza
• Shkaktar i ER eshte streptokuku beta-hemolitik i grupit
A. Prania e tij eshte evidentuar vetem nga te dhena
indirekte.
• Teoria me e pranueshme per te shpjeguar patogenezen
e ER eshte alergjia bakteriale ose autoimuniteti. Si
pasoje e infeksionit streptokoksik, trupi prodhon
antitrupa. Duke qene se struktura e streptokokut ka
ngjashmeri ne ndertim me pjese te organizmit,
antitrupat antistreptokok sulmojne edhe qelizat e
organizmit, pra kemi te bejme me reaksione imunitare
te kryqezuara. Pikerisht reaksionet imunitare jane
burimi i inflamaionit dhe demtimit te organeve te
organizmit.
6. Klinika
• Fillimisht pacientet vuajne nga nje faringit
akut i cili shfaqet me temperature te larte 3840 C, me dhimbje dhe djegie fyti, lodhje,
dhimbje koke.
• Pas kalimit te faringitit ka nje periudhe latente
qetesie ku pacienti ndihet mire, pa asnje
shenje klnike. Kjo periudhe zgjat mesatarisht
19 dite. Intervali eshte 7 dite – 5 jave.
7. Klinika
• Semundja mund te filloje me nje nga shenjat
madhore te ER si: artriti, karditi, chorea, nyjet
subkutane, dhe eritema marginale.
• Keto manifestime klinike quhen madhore per
rendesine e tyre si kritere diagnostikuese te
ER.
9. Artriti
• Inflamacion i cipave sinoviale te artikulacioneve.
• Prek me shpesh artikulacionet e medha
si,koksofemoralet, gjunjet, berrylat, radiokarpalet
dhe talokruralet. Megjithese mund te preken te
gjitha artikulacionet.
• Shfaqet ne formen e artritit akut migrator, qe do
te thote se inflamacioni prek nje nga nje te gjithe
artikulacionet, pasi sherohet njeri, inflamohet
tjetri.
10. Artriti
• Inflamacioni ne artikulacion nuk zgjat me shume
se nje jave.
• Shfaqet me dhimbje artikulare qe zgjat deri ne 23 jave.
• Inflamacioni nuk shkakton deformime te
artikulacioneve.
• Qe te merret si kriter diagnostikues poliarttriti
duhet te preke dy ose me teper artikulacione dhe
te shoqerohet se paku me dy kritetere minore si:
temperatura, rritje e eritrosedimentit, si dhe
rritje te titrit te antikorpeve antistreptokoksike.
12. Karditi
• Inflamacion i endokardit.
• Diagnoza e karditit vihet nga: prania e
zhurmave kardiake qe nuk kane qene me pare,
zmadhim i zemres, insufuciensa kardiake
kongjestive, ferkime perikardiale.
• Mund te shfaqet me dhimbje sternale dhe
temperature te larte dhe te zgjatur.
• Ne kardit reumatizmal preken me shpesh
valvula mitrale dhe ajo aortale.
14. Nyjet subkutane
• Jane nyje qe gjenden nen lekure.
• Kane forme te rrumbullaket, jane te buta, te
padhimbshme, te levizshme me madhesi nga
o,5-2 cm.
• Lokalizohen mbi proeminencat kockore dhe ne
tendinat ekstensore te duarve dhe kembeve.
• Jane te perkohshme, shfaqen dhe zhduken
vazhdimisht. Ne pergjithsi persistojne per nje
ose dy jave.
16. Eritema marginatum
• Eshte shenje madhore me e rralle se te tjerat.
• Merr rendesi per te vendosur diagnozen kur
nuk ka asnje shenje tjeter.
• Nuk eshte patognomonike per ER.
• Ka pamje rrethore, ngjyre roze ne te kuqe, nuk
kruhet, e padhimbshme, jo e induruar, qe
zhduket e tera ne presion dhe persiston per
nje periudhe te shkurter.
17. Eritema marginatum
• Shfaqet kryesisht ne trung dhe ne pjeset
proksimale te anesive, por jo ne fytyre.
• Fillimisht eshte si njolle e kuqe e lehte , me
pas me qender te zbehte dhe ne periferi ka
kufij te çrregullt, qe kufizohet mire me lekuren
e shendoshe dhe shpesh krahasohet me
rrathet e tymit te duhanit.
18. Chorea minor
• Alterim neurologjik qe karakterizohet nga levizje
te pavullnetshme, te paqellimshme, te shpejta,
nga dobesi muskulare dhe labilitet emocional.
• Levizjet jane te prera, jo ritmike dhe perseritese.
• Te gjitha keto levizje zhduken gjate gjumit ose ne
qetesi.
• Keto levije prekin gjithe muskujt e trupit, por me
shume muskujt e duarve, fytyres dhe kembeve.
19. Chorea minor
• Mund te zgjase nga nje jave deri ne 2 vjet, por
pergjithsisht zgjat 8-15 jave.
• Asnjehere nuk haset njekohsisht me artritet,
por shpesh shoqeron karditin.
20. Mnifestimet minore te atakut ne ER
• Temperatura e larte qe shkon 38-40 C. Mund
te zgjase 3-4 jave. Pergjithsisht temepratura
ulet pas javes se pare pa perdorur antipiretike.
• Dhimbjet abdominale
• Epistaksisi
• Pneumonia reumatike
21. Te dhenat laboratorike
• Evidentimi i infeksionit streptokoksik te kaluar behet
nepermjet matjes se:
• Nivelit te antitrupave antistreptokoksik qe arrijne kulmin ne
kohen e atakut te ER. Niveli i antitrupave antistreptolizine
(ASO) (nuk e vendosin te vetem diagnozen)
• Evidentimi i inflamacionit:
• Proteina C reaktive
• Fibrinogjeni
• Rritja e eritrosedimentit
• EKG nuk na jep te dhena te mjaftueshme per te
diagnostikuar karditin reumatizmal.
22. Diagnoza
• Vendoset nga kriteret klinike te Jones. Te cilet i
ndajme ne kritere madhore dhe minore
• Kriteret madhore jane:
• Karditi
• Poliartriti
• Chorea
• Eritema marginatum
• Nyjet subkutane
24. Diagnoza
• Kshuqe per te vendosur diagnozen e sakte te
ER, pasi kemi marre te dhena te sakta dhe te
sigurta per kalimin e nje infeksioni
streptokoksik, duhet qe te kemi te pakten nje
manifestim madhor dhe dy manifestime
minore ose vetem dy manifestime madhore.
26. Komplikacionet
• Komplikacioni madhor eshte insuficiensa dhe
stenoza e valvules mitrale dhe aortale me
pasoje madhore ne te ardhmen insuficiensa
kardiake.
27. Mjekimi
• Nese nuk eshte vendosur diagnoza atehere
nuk duhen perdorur antiinflamatoret, mund
te perdoren vetem analgjezike ose kodeine.
• Pasi konfirmohet diagnoza fillohet trajtimi ne
dy drejtime:
• Ndaj infeksionit: mjekim me peniciline jo me
pak se 10 dite. Ne persona te ndjeshem ndaj
penicilines perdorim eritromicine per 10 dite.
28. Mjekimi
• Ndaj inflamacionit: perdorim antiinflamatore.
Gjate fazave te para te atakut perdorim
aspirine, kur nuk kemi demtime kardiake.
• Kurse tek personat me kardit duhet te fillojm
mjekimin me kortizonike sic eshte
prednizoloni.
• Mjekimi me antiinflamatore zgjat deri ne 6
jave.
29. Profilaksia
• Paresore: perpiqemi te mjekojme mire
infeksionin streptokoksik
• Sekondare: tentojme te frenojme riperseritjen
e ER, ne persona qe e kane kaluar njehere ate.
