1. MULTIMORBIDITEIT: EEN
MULTIDISCIPLINAIR PROBLEEM IN
DE DAGELIJKSE PRAKTIJK
Promotoren: Prof. Dr. M. van den Akker,
Prof. Dr. F. Buntinx
Auteurs: Annabel Coture, Valerie Gouwy, Valerie Heylen, Lore
Wittevrongel
2. Inleiding: Wat is multimorbiditeit?
• Meerdere aandoeningen in verschillende orgaansystemen
• Toenemende vergrijzing
• Niet louter ouderdomsverschijnsel
• Prevalentie: 19%
• > 65 jaar:
o 50% 2 of meer aandoeningen
o 25% 3 of meer aandoeningen
3.
4. Inleiding
• EBM richtlijnen voorhanden
o Gericht op enkelvoudige aandoeningen
o Weinig aandacht voor multimorbiditeit
o Exclusiecriteria
• Polyfarmacie
o Risico op interacties en nevenwerkingen
• Individuele patiënt: gezondheidsdeterminanten
6. Doel
• 2 case reports
• Optimaliseren van behandeling bij individuele patiënt
• Poging tot generaliseren
• Poging tot ontwikkelen van techniek ‘hoe omgaan met
multimorbiditeit’
o 2014-2015: 2 case reports
o 2013-2014: 3 case reports
7. Methode
• Selectie 2 patiënten
o Man 81 jaar
o Vrouw 92 jaar
• Opzoeken richtlijnen
• Interview met patiënt
• Multidisciplinair overleg
• Besluit
8. Case report 1: man, 81 jaar
1. Psychosociaal
• Kangoeroewoning
• Geen hulp nodig
• Actieve levensstijl
• Therapietrouw dankzij echtgenote
• Maaltijden blijven aandachtspunt
• “ 1x/j op controle is meer dan genoeg”
• “ dominante huisarts”
9. Case report 1: man, 81 jaar
2. Pathologieën
• Cardiovasculair:
o VKF
o coronair lijden
• Gastro-enterologisch:
o Maagadenocarcinoom T1aN0M0
• Respiratoir:
o COPD GOLD II
• Nefrologisch:
o CNI stadium IIIa
• Endocrinologisch:
o Diabetes mellitus type 2
o Voorgeschiedenis schildklierlijden
11. Case report 1: man, 81 jaar
4. Multidisciplinair overleg
• Moeilijk te organiseren
• Onwil bij specialisten om mee te werken aan interdisciplinair overleg
• Uiteindelijk consensus met de specialisten om hen elk apart te spreken
• Cardiovasculair:
o Stop Cordarone? bij recidief VKF
o Anticoagulatie? Xarelto 15mg
o Coronair stenose? (50%) geen behandeling nodig
12. Case report 1: man, 81 jaar
4. Multidisciplinair overleg
• Gastro-enterologisch:
o Supplementen? vit B12 opstarten
o Pantomed? behouden
o Follow-up?
13. Case report 1: man, 81 jaar
4. Multidisciplinair overleg
• Respiratoir:
o Spiriva? behouden
o Seretide? dosisreductie
o Duovent? behouden
14. Case report 1: man, 81 jaar
4. Multidisciplinair overleg
• Nefrologisch:
o Bloeddrukcontrole? onveranderd, geen ACE-I
• Endocrinologisch:
o Diagnose diabetes mellitus? randgeval
o Behandeling ongewijzigd
16. Case report 2: vrouw, 92 jaar
1. Psychosociaal
• Alleenwonend op appartement
• Cognitief goed
• Behulpzame buur
• Poetshulp
• Wandelstok
• “voelt zich goed van kop tot buik”
• Rijdt nog met de auto, wil thuis blijven zonder hulp
• “pilvrije zondag”
• “medicatie is niet allemaal noodzakelijk”
17. Case report 2: vrouw, 92 jaar
2. Pathologieën
• Gastro-enterologisch:
o GAVE
• Cardiovasculair:
o Arteriële hypertensie
o Aortaklepstenose
o Ischemisch hartlijden
• Nefrologisch:
o CNI stadium IV
• Locomotorisch:
o Bilaterale coxartrose
o Discushernia en spinaal kanaal stenose
18. Case report 2: vrouw, 92 jaar
3. Therapieschema
• Algostase: indien nodig
• Zaldiar: indien nodig
• Burinex 1mg: ½ per dag
• Coruno retard 16 mg: 1 per dag
• Emconcor mitis 5 mg: 1 per dag
• Ferograd 500: 1 per dag
• Pantomed 40 mg: 1 per dag
• Vit D ampulle: 1 om de 14 dagen
• Forlax 10g: 1 zakje per dag indien nodig
• Bloedtransfusie met Injectafer: indien nodig
19. Case report 2: vrouw, 92 jaar
4. Multidisciplinair overleg
• Opname ziekenhuis tijdens overleg: toevoegen Exelon en Colchicine
• Overleg moeilijk te organiseren
• 4 specialisten, huisarts, moderator
• Aanwezigen vonden het wel interessant
• Gastro-enterologie
o Herhaling APC? niet oneindig uitvoerbaar
o Corticosteroïden? Nee
o Aranesp? “dweilen met de kraan open”
o Fero-grad stop? OK
o Pantomed werd behouden
20. Case report 2: vrouw, 92 jaar
4. Multidisciplinair overleg
• Cardiovasculair:
o Lage dosis aspirine? Contra-indicatie GAVE
o Levensstijl? weinig belang gezien leeftijd
o Antihypertensivum? Onveranderd, geen ACE-I opgestart
o Statine? Niet opgestart (beperkte levensverwachting, wens
patiënt)
o Vaccinatie
21. Case report 2: vrouw, 92 jaar
4. Multidisciplinair overleg
• Nefrologie
o Goede bloeddrukcontrole
o Opstoot jichtartritis Colchicine
o Preventief: Adenuric
22. Case report 2: vrouw, 92 jaar
4. Multidisciplinair overleg
• Locomotorisch
o Kinesitherapie en beweging
o Algostase of Zaldiar? Zaldiar
o Epidurale infiltraties? Nvt
o Vitamine D? behouden
23. Case report 2: vrouw, 92 jaar
5. Aangepast therapieschema
• Algostase
• Fero-grad 500
• Zaldiar: zo nodig
• Burinex 1mg: ½ per dag
• Coruno retard 16 mg: 1 per dag
• Emconcor mitis 5 mg: 1 per dag
• Pantomed 40 mg: 1 per dag
• Vit D ampulle: 1 om de 14 dagen
• Forlax 10g: 1 zakje per dag zo nodig
• Bloedtransfusie met Injectafer: zo nodig
• Exelon
• Colchicine
• Influenza vaccinatie en pneumokokken vaccinatie
• Opstarten kinesitherapie
24. Besluit
• Multidisciplinair overleg
o Niet vanzelfsprekend
o Noodzakelijk
o Goede communicatie
o Patiëntgericht beleid
o Alternatief?
• Sensibilisatie artsen
• Volledige verwijsbrief
• Digitaal platform (Vitalink)
• Protocolgestuurd scherm EMD
• Vergoeding voor multidisciplinair overleg