Deze workshop is gegeven tijdens het Seminar Arbeidsrecht van DLA Piper. In deze workshop kwam de aansprakelijkheid van de werkgever aan bod. Welke aansprakelijkheidsrisico's loopt de werkgever? Dient u zich hiertegen te verzekeren? Bent u ook aansprakelijk voor gebeurtenissen in de privésituatie van de werknemer? Bestaat aansprakelijkheid voor burn-out van de werknemer?

1. Werkgeversaansprakelijkheid
Thessa van der Windt en Marita Hoogeveen

2. Wettelijk kader
werkgeversaansprakelijkheid
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 2

3. Klassieke arbeidsongevallen
Artikel 7:658 BW:
1. De werkgever is verplicht de lokalen, werktuigen en
gereedschappen waarin of waarmee hij de arbeid doet
verrichten, op zodanige wijze in te richten en te onderhouden
alsmede voor het verrichten van de arbeid zodanige
maatregelen te treffen en aanwijzingen te verstrekken als
redelijkerwijs nodig is om te voorkomen dat de werknemer in
de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt.
2. De werkgever is jegens de werknemer aansprakelijk voor de
schade die de werknemer in de uitoefening van zijn
werkzaamheden lijdt, tenzij ….
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 3

4. Klassieke arbeidsongevallen
Zorgplicht werkgever gaat heel ver…..
… maar is niet onbeperkt; een verwijt
blijft nodig
Bijna geen ruimte voor eigen schuld
van de werknemer!
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 4

5. Werkplek?
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 5

6. 'In de uitoefening van de werkzaamheden'
Dit wordt ruim opgevat door de Hoge Raad…
 werkplek
 werkzaamheden
Maar ergens eindigt 'werkzaamheden' en begint 'privé'…
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 6

7. Werkplek
 Artikel 7:658 BW: lokalen
 HR 12 december 2008 (Maatzorg/Van der Graaf):
Iedere plaats die in verband met het verrichten van arbeid
wordt of pleegt te worden gebruikt.
 HR 1 juli 1993 (Power/Ardross):
Zorgverplichtingen hebben betrekking op het gehele
bouwterrein, ook voor zover daarop door derden
werkzaamheden worden verricht en ook al heeft werkgever
geen zeggenschap over het gehele werkterrein.
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 7

8. Werkplek - Thuiswerken
 Artikel 7:658 BW geldt ook voor thuiswerken!
 De werkgever kan en zal aanwijzingen kunnen (en dus
moeten!) verstrekken over de veiligheid.
 Mogelijkheden zijn beperkter, met name waar het de naleving
van instructies betreft.
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 8

9. Grensgebied werk - privé
 Geen werkzaamheden, maar wel 'in verband
met werkzaamheden'
 Goed werkgeverschap, art. 7:611 BW:
“De werkgever en werknemer zijn verplicht zich als een
goed werkgever en een goed werknemer te gedragen.”
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 9

10. Thuis - werkgerelateerd
HR 22 januari 1999, NJ 1999, 534
Stichting Reclassering Nederland/S.
Dit brengt mee dat de vraag of de werkgever aansprakelijk is voor
ongevallen die de werknemer, ofschoon samenhangend met zijn
werkzaamheden, in zijn privé-situatie zijn overkomen, niet wordt
beheerst door de bijzondere regeling van art. 7A:1638x, maar telkens
naar de omstandigheden van het gegeven geval moet worden
beantwoord aan de hand van wat voor dat geval de eis zich als een
goed werkgever te gedragen meebrengt. Daarbij verdient opmerking
dat voor een bevestigende beantwoording van deze vraag slechts
plaats is onder bijzondere omstandigheden, waarbij voor gevallen als
de onderhavige kan worden gedacht aan een, ook aan de werkgever
bekend, specifiek en ernstig gevaar.
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 10

11. Aansprakelijkheid werkgever
voor verkeersongevallen
werknemer
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 11

12. Woon-werkverkeer
 HR 12 januari 2001, NJ 2001, 253 Vonk/Van der Hoeven
Uit goed werkgeverschap vloeit voort dat werkgever de
schade van de werknemer-bestuurder van een busje,
gevuld met mede-werknemers, aan die bestuurder
vergoedt.
 HR 16 november 2001, RvdW 2001, 182 Quant/Stichting
Volkshogeschool
Werkgever niet aansprakelijk voor schade als gevolg van
éénzijdige valpartij van een werkneemster op weg naar haar
werk.
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 12

13. Verkeer tijdens werk
 HR 1 februari 2008, NJ 2009, 330 Maasman/Akzo Nobel
"De aan het gemotoriseerd verkeer verbonden, door velen met
grote regelmaat gelopen, risico’s van ongevallen hebben
mettertijd geleid tot een goede verzekerbaarheid van deze
risico’s tegen betaalbare premies. In het licht hiervan moet
worden geoordeeld dat de werkgever uit hoofde van zijn
verplichting zichzelf als een goed werkgever te gedragen,
gehouden is zorg te dragen voor een behoorlijke verzekering
van werknemers wier werkzaamheden ertoe kunnen leiden dat
zij als bestuurder van een motorvoertuig betrokken raken bij
een verkeersongeval."
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 13

14. Verzekerbaarheid
 HR 12 december 2008, NJ 2009, 332
Maatzorg/Van der Graaf
Met betrekking tot schade die werknemers lijden in de
uitoefening van hun werkzaamheden als deelnemer aan het
wegverkeer, heeft de Hoge Raad die vraag in zoverre
bevestigend beantwoord (…) dat de werkgever uit hoofde van
art. 7:611 (…) gehouden is zorg te dragen voor een behoorlijke
verzekering van werknemers wier werkzaamheden ertoe kunnen
leiden dat zij als bestuurder van een motorvoertuig betrokken
kunnen raken bij een verkeersongeval.
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 14

15. Verzekerbaarheid
 HR 11 november 2011 (Sint Maartensarrest)
TNT/Wijenberg
Hoezeer ook elke afbakening tot op zekere hoogte een arbitrair
karakter heeft, valt hierbij te bedenken dat struikelen of uitglijden
naar zijn aard niet een bijzonder, aan de risico's van het
wegverkeer verbonden risico is, reden waarom te dier zake in
het algemeen geen goede grond bestaat voor een verdergaande
bescherming van de werknemer dan bij struikelen of uitglijden
op de arbeidsplaats zelf. Voorts kan ook bezwaarlijk worden
gezegd dat de mettertijd gegroeide goede verzekerbaarheid van
het risico van verkeersongevallen tegen betaalbare premies
betrekking heeft op het risico van struikelen of uitglijden.
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 15

16. Verzekerbaarheid
 HR 11 november 2011 (Sint Maartensarrest II)
De Rooyse Wissel/H.
Het aan H. overkomen arbeidsongeval niet is voorgevallen op
een plaats waar De Rooyse Wissel als werkgever slechts
beperkte zeggenschap en invloed heeft, doch integendeel op de
arbeidsplaats zelf. In die situatie zou aanvaarding van een uit
goed werkgeverschap voortvloeiende verzekeringsverplichting
van de werkgever het wettelijk stelsel van
werkgeversaansprakelijkheid, dat is gebaseerd op
(tekortschieten in) een zorgplicht schade te voorkomen, te
vergaand aantasten.
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 16

17. Samengevat
aansprakelijkheid werkgever verkeersongeval
 Drie vormen van aansprakelijkheid verkeersongeval tijdens het
werk op grond van 7:611 BW:
1. Bestuurders van motorvoertuigen
2. Voetgangers en fietsers ongeval waarbij een of meer
voertuigen zijn betrokken
3. Fietsers die slachtoffer worden van een eenzijdig ongeval
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 17

18. Samengevat
 Drie systemen aansprakelijkheid werkgever:
1. 7:658 BW voor schade tijdens de werkzaamheden
Strenge zorgplicht werkgever
2. 7:611: schade die samenhangt met de werkzaamheden
Volledige schadevergoeding
3. 7:611: schade door verkeersongeval in uitoefening
werkzaamheden
Aansprakelijkheid bij niet afsluiten behoorlijke verzekering
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 18

19. Aansprakelijkheid voor burn-out
werknemer
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 19

20. Psychische schade
 Psychische schade valt ook onder 7:658
BW
 Gevoeligheid voor burn-out verschilt per
werknemer
 Piepsysteem?
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 20

21. Burn-out: > 40-urige werkweek
 Hof Den Bosch 9 november 2010 Voerman/Van Ganzewinkel
 Werkgever was op de hoogte van eigenschappen
werkneemster:
 Alles goed willen doen
 Ambitieus
 Plichtsgetrouw
 Werkgever wist ook dat werkneemster (veel) meer dan 40 uur
werkte…
 Waar werk ook moeilijk in 40 uur kon worden gedaan.
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 21

22. Aansprakelijkheid werkgever ook
voor zelfstandigen?
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 22

23. Aansprakelijkheid ingeleend
personeel
 Artikel 7:658 lid 4 BW:
"Hij die in de uitoefening van beroep of bedrijf arbeid laat
verrichten door een persoon met wie hij geen
arbeidsovereenkomst heeft is […] aansprakelijk voor de schade
die deze persoon in de uitoefening van zijn werkzaamheden
lijdt."
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 23

24. Aansprakelijkheid voor ingeleend
personeel
 Bepaling is geschreven voor ingeleende uitzendkrachten.
 Ratio: een werkgever die zijn zorgplicht niet nakomt is op
gelijke voet aansprakelijk voor zijn eigen werknemers, als voor
anderen die bij hem werkzaam zijn.
Onder dit artikellid werd al eerder gebracht schade geleden
door:
 Stagiare
 Vrijwilliger
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 24

25. Baanbrekend arrest HR 23 maart 2012
 Allspan: bedrijf dat resthout verwerkt tot houtkrullen
 Davelaar:
 Eenmanszaak
 Maakt staalconstructies en machines
 Heeft twee werknemers in dienst
 Davelaar verricht reparatiewerkzaamheden aan machine van
Allspan.
 Op 'schroefvoeding zeef' geklommen, doorheen gezakt -> in
draaiende schroef -> rechterbeen geamputeerd.
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 25

26. Baanbrekend arrest HR 23 maart 2012
 Hoge Raad:
"De bepaling strekt ertoe bescherming te bieden aan personen
die zich, wat betreft de door de werkgever in acht te nemen
zorgverplichtingen, in een met de werknemer vergelijkbare
positie bevinden."
 Dat kan dus ook zijn: de kleine zelfstandige…
 Mits het wel gaat om werkzaamheden die passen bij het
beroep/bedrijf van de opdrachtgever.
 Dus niet de schilder in opdracht van een advocatenkantoor.
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 26

27. Contact
Thessa van der Windt
Senior Associate
T 020 5419 384
E thessa.vanderwindt@dlapiper.com
Marita Hoogeveen
Junior Associate
T 020 5419 311
E marita.hoogeveen@dlapiper.com
Werkgeversaansprakelijkheid 12 april 2012 27

28. Deze presentatie is gegeven door DLA Piper Nederland N.V. tijdens het ontbijtseminar 'De
nieuwe vakantiewetgeving'. Aan de inhoud van deze presentatie kunnen geen rechten
worden ontleend. De presentatie dient ook niet beschouwd te worden als juridisch advies.
Indien u nadere informatie of juridisch advies wenst over een van de behandelde
onderwerpen, kunt u contact opnemen met een van bovenstaande personen.