1. H.EL205
Ëåêö 7
§6.6. Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí öàõèëãààí ñîðîíçîí ìîìåíò áà
ìåõàíèê õàðàêòåðèñòèê
Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí öàõèëãààí ñîðîíçîí ìîìåíò
ðîòîðûí îðîîìãèéí ã¿éäýë áà ýðãýëäýõ ñîðîíçîí îðíû õàðèëöàí
¿éë÷ëýëèéí ä¿íä ¿¿ñíý. Ýíý Ì ìîìåíòèéí õýìæýý íü öàõèëãààí
ñîðîíçîí ÷àäàëòàé øóóä õàìààðàëòàé.
Ì  Ðýì / w1 (6.10)
w1=2n1/60 – ñîðîíçîí îðíû ºíöãèéí õóðä.
Öàõèëãààí ñîðîíçîí ÷àäëûí õýìæýýã îðëóóëàí
 
Ì  Ðý2 /( w1 s)  m1 I 22r2 /( w1 s) (6.11)
Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí öàõèëãààí ñîðîíçîí ìîìåíò íü
ðîòîðûí îðîîìîãò àëäàãäàõ öàõèëãààí àëäàãäëûí õýìæýýíýýñ

øóóä õàìààðíà. 6.11-ð òýãøèòãýëä I 2 ã¿éäëèéã (6.6) îðëóóëáàë
àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí öàõèëãààí ñîðîíçîí ìîìåíòèéí
òýãøèòãýëèéã ãàðãàæ àâíà
2

m1U 1 r 2
M  (6.12)
 
w1 s[( r1  c1r 2 / s) 2  ( x1  c1 x2 ) 2 ]
Òîäîðõîé íºõöºëä 6.12 òýãøèòãýëèéí s –ýýñ áóñàä
õýìæèãäõ¿¿í¿¿äèéã òîãòìîë ãýæ ¿çýæ áîëíî. Èéìä s-èéí òºðºë
á¿ðèéí óòãàä õºäºëã¿¿ðèéí ìåõàíèê õàðàêòåðèñòèê ãýæ íýðëýãäýõ
Ì=f(s) õàìààðëûã áàéãóóëæ áîëíî. (6.4-ð çóðàã)
6.12-ð òýãøèòãýëèéí ìàêñèìóì öýãèéã íýãä¿ãýýð çýðãèéí
óëàìæëàë àâ÷ òýãòýé òýíö¿¿ëýí îëæ áîëíî. Ýíý öýãò õàðãàëçàõ
êðèòèê ãóëñàëòûí õýìæýý:
 
sê ð  c1r2 / r12  ( x1  c1 x2 ) 2 (6.13)
Õºäºëã¿¿ðèéí ìàêñèìàëü ìîìåíò, Íì
2
m1U 1
M max  
  
2w1c1  r1  r12  ( x1  c1 x2 ) 2
(6.14)
6.14 òýãøèòãýëèéí ýåðýã òýìäýã õºäºëã¿¿ðèéí, ñºðºã òýìäýã
ãåíåðàòîðûí ãîðèìä õàðãàëçàíà. Ýíãèéí õèéöèéí àñèíõðîí
õºäºëã¿¿ðèéí õóâüä 
r1  ( x1  c1 x2 ) áàéäàã òóë äýýðõ
èëýðõèéëë¿¿äèéã õÿëáàð÷èëæ áîëîõ þì.
 
sê ð  c1r2 /( x1  c1 x2 ) (6.15)
1

2. H.EL205
Õºäºëã¿¿ðèéí ìàêñèìàëü ìîìåíò, Íì
2
m1U 1
M max   (6.16)
2w1c1 x1  c1 x2 

M
+Mmax
Mïóñê
Ãåíåðàòîðûí
Õºäºëã¿¿ðèéí Ýñðýã çàëãàëòûí
ãîðèì ãîðèì
òîîðìîñûí ãîðèì
- s -1 sêð 0
sêð +1 s
- Mmax
6.12-ûã àæâàë õºäºëã¿¿ðèéí öàõèëãààí ñîðîíçîí ìîìåíò íü
6.4-ð çóðàã. Àñèíõðîí ìàøèíû ìåõàíèê õàðàêòåðèñòèê
ñ¿ëæýýíèé õ¿÷äýëèéí êâàäðàòààñ øóóä õàìààðàõ íü òîäîðõîé.
ª.õ õ¿÷äýë ÿëèìã¿é ººð÷ëºãäºõºä õºäºëã¿¿ðèéí ìîìåíò èõýýð
áóóðàõ þì áàéíà.
Õºäºëã¿¿ðèéã ñ¿ëæýýíä çàëãàõ òýð àãøèíä ò¿¿íèé ðîòîð
õºäºë㺺íã¿é, ãóëñàëò íýãòýé òýíö¿¿ áàéíà. Ýíý ¿åèéí
õºäºëã¿¿ðèéí öàõèëãààí ñîðîíçîí ìîìåíòûã àñààëòûí ìîìåíò
ãýíý.
2
m1U 1 r 2 
Mï  (6.17)
   
w1 ( r1  c1r 2 ) 2  ( x1  c1 x2 ) 2
Àñààëòûí ¿åä (s=1) àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí îðëóóëãûí
ñõåìèéí ïàðàìåòð¿¿ä õ¿÷òýé ººð÷ëºãääºã áîëîõûã àíõààð.
Ñàðíèëòûí ñîðîíçîí ýñýðã¿¿öýë áàãàñàæ, ðîòîðûí èäýâõèòýé
ýñýðã¿¿öýë èõñýíý.
2

3. H.EL205
Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí àæëûí ãîðèì íü ãóëñàëò êðèòèê
óòãààñàà áàãà ¿åä òîãòâîðòîé.
Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí õàìãèéí èõ ìîìåíòèéã õýâèéí óòãàä
õàðüöóóëñàí õàðüöààã õýò à÷ààëëûí ÷àäâàð () ãýíý.
Ñ¿ëæýýíèé õ¿÷äýë áà ðîòîðûí õýëõýýíèé èäýâõèòýé
ýñýðã¿¿öýë ººð÷ëºãäºõ ¿åèéí àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí ìåõàíèê
õàðàêòåðèñòèê. Ñ¿ëæýýíèé õ¿÷äýëèéí ººð÷ëºëò íü àñààëòûí
áîëîí õàìãèéí èõ ìîìåíòèéí õýìæýýã ººð÷èëíº. Õàðèí êðèòèê
ãóëñàëò ººð÷ëºãäºõã¿é.
M à Ì ðîòîðûí ýñýðã¿¿öýë
èõýñíý á
U1 > Uíîì
U1 = Uíîì
U1 < Uíîì
6.5-ð çóðàã. Ñ¿ëæýýíèé õ¿÷äýëèéí (à) áà ðîòîðûí õýëõýýíèé
èäýâõèòýé
ýñýðã¿¿öýëèéí (á) õýëõýýíèé àñèíõðîí ìàøèíû õàðàêòåðèñòèêò
Õàðèí ðîòîðûí ººð÷ëºëò èäýâõèòýé ýñýðã¿¿öýë íü Ì
max –
íºëººëºõ íü
èéí õýìæýýíä íºëººëºõã¿é (6.14). r 2 -í õýìæýý èõñýõýä
õºäºëã¿¿ðèéí êðèòèê ãóëñàëòûí õýìæýý íýìýãäýíý. Êðèòèê
ãóëñàëòûí õýìæýý 1-òýé òýíö¿¿ áîëîõ ¿åä àñààëòûí ìîìåíò
õàìãèéí èõ ìîìåíòòîéãîî òýíö¿¿ áîëäîã.
§6.7.Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí àæëûí õàðàêòåðèñòèê
Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí àæëûí õàðàêòåðèñòèêò äàðààõ
õàìààðëóóä îðíî.
Õóðäíû õàìààðàë. n2=f(P2). n2= n1(1 - s); s = Pý2/ Pýì .
Õîîñîí ÿâàëòûí ¿åä àëäàãäëûã òîîöîõã¿é òîõèîëäîëä n20 n1 ãýæ
òîîöîæ áîëíî. À÷ààëàë ºñºõºä àëäàãäàë õóðäòàé ºñíº. Èéìä
õàìààðàë õýâòýý òýíõëýã ð¿¿ äàëèéñàí ìóðóé áàéíà. r 2 èõñýõýä
èë¿¿ èõýýð íàëíà.
Àøèãòàé ìîìåíòûí õàìààðàë. Ì2=f(P2).
3

4. H.EL205
Ì 2 =P 2 /w 2 = 60P 2 /2  n 2 =9.55P 2 /n 2 . ¯¿íýýñ ¿çýõýä ðîòîðûí
ýðãýëòèéí õóðä òîãòìîë ¿åä Ì2=f(P2) õàìààðàë øóëóóí áàéõ íü.
À÷ààëàë ºñºõºä ýðãýëòèéí õóðä áàãà çýðýã óíàõ ó÷èð ìîìåíò
à÷ààëëààñ àðàé ò¿ðãýí ºñíº.
×àäëûí êîýôôèöèåíò. cos2=f(P2).
Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí ñòàòîðûí ã¿éäëèéí ðåàêòèâ
á¿ðä¿¿ëýã÷ íü ñîðîíçîí óðñãàë ¿¿ñãýäýã. Õîîñîí ÿâàëòûí ãîðèìä
÷àäëûí êîýôôèöèåíò õàìãèéí áàãà (0.2-îîñ õýòðýõã¿é) áàéíà.
À÷ààëàë ºñºõºä ã¿éäëèéí èäýâõòýé á¿ðä¿¿ëýã÷ ºññºíººð ÷àäëûí
êîýôôèöèåíò íýìýãäýíý. À÷ààëàë õýâèéí óòãàíä îéðõîí î÷èõîä
õàìãèéí èõ óòãàà àâ÷ (0.80.9) öààøèä à÷ààëàë íýìýãäýõýä
áóóðíà. Èéìä àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéã àëü áîëîõ õýâèéí
à÷ààëàëòàé àæèëëóóëàõûã ýðìýëçýõ íü ç¿éòýé. Õºäºëã¿¿ðèéí
÷àäëààð íü çºâ ñîíãîõ íü òóí ÷óõàë.
Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí àæëûí õàðàêòåðèñòèêóóäûã øóóä
à÷ààëàõ áîëîí òîéðãèéí äèàãðàìì àøèãëàí áàéãóóëæ áîëíî.
4