3. SISTEM PILIHANRAYA
Malaysia mengamalkan Demokrasi
Berparlimen di samping mengekalkan
Raja Berperlembagaan
Sultan atau Yang Dipertua Negeri
merupakan Pemerintah Berperlembagaan
bagi negeri-negeri berkenaan
Mengikut Perlembagaan Persekutuan
tanggungjawab mengadakan pilihan raya
terletak pada Suruhanjaya Pilihan Raya
4. SURUHANJAYA
PILIHAN RAYA (SPR)
SPR ditubuhkan melalui Perkara 113
hingga 120 Perlembagaan
Persekutuan
SPR bertanggungjawab untuk
memelihara, menyelia, dan
mengekalkan proses demokrasi
melalui pilihan raya yang diadakan.
5. Memegang jawatan sehingga
umur 66 tahun atau hilang
kelayakan dan boleh meletakkan
jawatan pada bila-bila masa
dengan menulis surat kepada
YDPA
Tidak boleh dipecat kecuali
dengan syor tribunal
6. YDPA melalui perintah memecat
mana-mana ahli SPR jika :
a) bankrap/muflis yang belum
dilepaskan
b) Memegang apa-apa jawatan
berpendapatan
c) Ahli mana-mana Majlis Parlimen atau
Dewan Undangan Negeri
7. Saraan ahli-ahli SPR di bawah
peruntukan Parlimen dan
dipertanggungjawabkan di
bawah Kumpulan Wang
Disatukan
Parlimen juga membuat
peruntukan bagi terma jawatan
8. FUNGSI UTAMA SPR
Membuat kajian dan persempadanan
semula bahagian-bahagian pilihan raya
Menjalankan urusan pendaftaran pemilih
dan semakan pemilih
Menjalankan pilihan raya umum ke
Dewan Rakyat atau Dewan Undangan
Negeri dan menjalankan pilihan raya
kecil sekiranya berlaku kekosongan
10. Persempadanan Semula Bahagian-
bahagian Pilihan Raya
SPR bertanggungjawab mengkaji semula
sempadan bahagian-bahagian Pilihan
Raya Parlimen dan Negeri tidak kurang
daripada 8 tahun selepas tarikh
persempadanan terdahulu
Syor awal persempadanan hendaklah
dimaklumkan kepada Yang Dipertua
Dewan Rakyat dan Perdana Menteri dan
disiarkan dalam Warta Kerajaan
11. Pendaftaran Pemilih
• Menurut perkara 119 Fasal (1)
Perlembagaan Persekutuan,
setiap warganegara berhak
mengundi dalam pilihan raya
umum jika dia:
KELAYAKAN PEMILIH-
PEMILIH
12. •Telah mencapai umur 21 tahun pada tarikh
kelayakan.
•Bermastautin dalam sesuatu kawasan pilihan raya
pada tarikh kelayakan itu, atau jika tidak bermastautin
sedemikian ialah pengundi tidak hadir(boleh mengundi
pos) dan
•Didaftarkan dalam senarai pemilih sebagai pemilih
dalam pilihan raya tempat dia bermastautin pada tarikh
kelayakan.
13. Kesimpulannya :
Seseorang itu layak untuk mendaftar jika
:
a) Warganegara Malaysia
b) Berumur tidak kurang daripada 21 tahun
pada tarikh kelayakan
c) Seorang penduduk di mana-mana
bahagian pilihan raya di Malaysia
d) Tidak hilang kelayakan
a) Memperolehi kerakyatan asing
14. Hilang Kelayakan Pemilih
• Menurut Perkara 119 Fasal (3)
Perlembagaan Persekutuan,
seseorang akan hilang
kelayakan menjadi pemilih
dalam pilihan raya umum jika:
HILANG KELAYAKAN PEMILIH-PEMILIH
15. •Pada tarikh kelayakan dia tidak sempurna akal atau
menjalani hukuman penjara atau
•Sebelum tarikh kelayakan dia telah disabitkan dengan
suatu kesalahan di mana-mana bahagian komanwel dan
dijatuhi hukuman mati atau hukuman penjara lebih
daripada 12 bulan dan pada tarikh kelayakan dia masih
tertanggung menjalani apa-apa hukuman bagi kesalahan
itu.
16. Kesimpulannya :
Seseorang pemilih hilang kelayakan jika :
a) Pada tarikh kelayakan ditahan kerana tidak
siuman atau menjalani hukuman penjara
b) Sebelum tarikh kelayakan didapati bersalah
dan dihukum mati atau penjara melebihi 12
bulan dan masih menjalani hukuman
penjara semasa kelayakan
c) Didapati bersalah di bawah Akta Kesalahan
Pilihan Raya 1954
17. KELAYAKAN CALON UNTUK BERTANDING
• Warganegara Malaysia
• Berumur 21 tahun atau lebih.
• Bukan seorang bankrap atau seorang
bankrap yang telah dilepaskan.
• Sempurna akal.
• Tidak pernah dipenjarakan melebihi satu
tahun (boleh bertanding jika diampuni atau
lima tahun selepas tamat hukuman
penjara).
18. • Tidak memegang jawatan berpendapatan
tetap.
• Bermastautin di negeri yang berkenaan jika
bertanding untuk kerusi kawasan Dewan
Undangan Negeri.
19. Seseorang calon hilang kelayakan
jika :
• Tidak siuman/hilang kewarasan
• Diisytiharkan bankrap
• Memegang jawatan berkepentingan
‘office of profit’ atau gagal
mengemukakan laporan perbelanjaan
pilihan raya
• Telah memperolehi kewarganegaraan
asing
20. • Didapati bersalah oleh mahkamah
Malaysia dan dijatuhi hukuman penjara
melebihi satu tahun atau denda melebihi
RM2000 dan belum mendapat
pengampunan (boleh bertanding jika
diampuni atau lima tahun selepas tamat
hukuman penjara).
21. Tempoh Pilihan Raya
Pilihan raya untuk Dewan Rakyat
dan Dewan Undangan Negeri
diadakan sekali dalam tempoh 5
tahun kecuali jika dewan
dibubarkan lebih awal
Pilihan raya umum diadakan 60
hari selepas tarikh pembubaran
22. Pilihan raya kecil diadakan dalam
tempoh 60 hari di Semenanjung
Malaysia dan 90 hari di Sabah dan
Sarawak dari tarikh kekosongan,
sama ada disebabkan kematian,
perletakan jawatan atau seseorang
Ahli Dewan Rakyat dan Dewan
Undangan Negeri itu hilang
kelayakan
Tarikh kekosongan kerusi akan
ditetapkan oleh SPR
23. Proses Pilihan Raya
Pilihan Raya Umum atau Pilihan
Raya Kecil bermula dengan
pengeluran writ pilihan raya olh
SPR kepada pegawai pengurus
Pada tarikh yang sama satu notis
akan diwartakan, menetapkan
tarikh-tarikh hari penamaan calon
dan hari mengundi
26. Deposit
Berjumlah RM10,000 bagi kerusi
Parlimen dan RM5,000 bagi kerusi
Dewan Undangan Negeri
Calon akan hilang wang deposit
sekiranya gagal memperoleh 1/8
daripada jumlah undi yang
diperoleh oleh semua calon yang
bertanding di dalam sesuatu
bahagian pilihan raya berkenaan
27. Petisyen Pilihan Raya
Keputusan pilihan raya boleh dicabar
di mahkamah
Sebarang cabaran atau petisyen
keputusan pilihan raya akan dibawa
ke Mahkamah Tinggi dalam masa 21
hari selepas tarikh keputusan pilihan
raya
Keputusan Mahkamah Tinggi boleh
dirayu di Mahkamah Persekutuan
28. Penyata Perbelanjaan Pilihan Raya
Belanja berkempen untuk calon pilihan raya
dalam kawasan pilihan raya adalah:
- tidak melebihi RM200,000 bagi kawasan
Parlimen
- tidak melebihi RM100,000 bagi kawasan
Dewan Undangan Negeri
• Laporan perbelanjaan mestilah dihantar kepada
Pengarah Pilihan Raya Negeri dalam tempoh 31
hari selepas tarikh keputusan pilihan raya
disiarkan dalam Warta Kerajaan
29. Peringatan
Seorang calon tidak boleh bertanding
di dua kawasan pilihan raya
Seseorang calon boleh bertanding di
satu kawasan Parlimen dan satu
kawasan Dewan Undangan Negeri
pada masa yang sama
Ahli Dewan Undangan Negeri boleh
menjadi ahli Dewan Negara pada
masa yang sama
30. Sekiranya hanya seorang calon
mendaftarkan diri pada hari
penamaan calon, calon akan
diisytiharkan sebagai pemenang
tanpa bertanding
Pilihan Raya tidak akan diadakan di
kawasan itu.
Sekiranya hanya seorang calon
mendaftarkan diri pada hari penamaan
calon, calon akan diisytiharkan sebagai
pemenang tanpa bertanding
Pilihan Raya tidak akan diadakan di kawasan
itu.
