1. Baba dan Nyonya
Baba dan Nyonya
adalah segolongan keturunan kaumCinayang unik kedudukannya dikalangan kaum Cina yang
terdapat di Negeri-negeri Selat,Tanah Melayu(kini sebahagian Malaysia
), khususnya di negeriMelaka. Bagaimanapun, sebahagian mereka enggan mengakui bahawa
mereka adalah orang Cina tetapi sebaliknya mendakwa bahawa mereka adalah
rakyatBritishdan amat berbangga dengan kedudukan ini. Tambahan pula, mereka mengeji
pendatang- pendatang Cina yang baru,
[1]
dan mempunyai kelab tersendiri yang tidak membenarkan pendatang-pendatang Cina masuk.
Mereka memanggil diri mereka sebagai "Baba" atau"Peranakan" keranakebudayaanmereka,
yang berasal daripada warisan tradisi Cina, mempunyaiunsur-unsur pengaruh
kebudayaanMelayu. Penyesuaian dan resapan budaya mereka terhadapsuasana sosio-budaya
di persekitaran mereka di zaman silam, iaitu melalui perkahwinan campur yang berlaku di
antara kaum-kaum Cina dan Melayu, adalah punca utama mengapa generasi-generasi
seterusnya memanggil mereka sebagai "Baba". Dari segi anutan, kebanyakannya
masihmengekalkan agama tradisional Cina danBuddha, namun telah ramai yang memeluk
agama lainsepertiKristianyang amat popular di kalangan remaja.
[
perlu rujukan
Pakaian Nyonya serupa dengan pakaian tradisi Melayu, iaitu terdiri daripada baju
kebaya(baju panjang dan batik sarung) dan kerongsang.
K
asut manek
ialah alas kaki buatan tangan yang memerlukan kemahiran dan kesabaran tinggiuntuk
menghasilkannya dari jalinan manik kaca bersegi-segi halus yang dijahit pada kain
terpal.Pada mulanya, manik-manik yang diperlukan untuk menghiasi kasut manek berasal
dari Eropah,tetapi lama-kelamaan banyak diperoleh dariJepun.Rekaan kasut manek
tradisional sering memperlihatkan motif bunga Eropah dan warnanyadipengaruhi oleh
tembikar Peranakan dan sarung batik. Mulai 1930-an, kasut manek menjalani perubahan
dengan diberi rekaan moden dan ditambah tumit.Suku Peranakan di Indonesia ada baju
kebaya tersendiri, terutamanya 'kebaya encim', sertamengemmbangkan corak batik tersebdiri
yang bermotifkan Cina.
Ag
ama
Baba dan Nyonya mengamalkan agama-agama tradisional Cina, menyambutTahun Baru
Cina danPerayaan Tanglung, sambil mengamalkan adat resam Melayu dan penjajah barat.
PengaruhPortugis, Belanda, British, Melayu dan Indonesia meninggalkan kesan dalam
budayaPeranakan.
[3]
Masakan
Fail:Buahkeluak.JPG Ayam buah keluak.Kesan dari pengaruh Melayu, lahirnyamasakan
"Nyonya"yang menggunakan rempah masakanMelayu. Contohnya
ayam kapitan
, sejeniskariayam kering;
inci kabin
, iaituayam gorengcara Nyonya; dan

2. pindang bandeng
, kuah ikan yang dihidangkan ketika meraikan tahun baru Cina diIndonesia.
P
e
rkahwinan
Saudagar Cina di Melaka zaman silam gemar menmperisterikan
ataumempergundikkanwanitaMelayu dari Semenanjung Tanah Melayu atau Sumatera.
[4]
Hasilnya, suku Baba dan Nyonyamemperlihatkan campuran budaya Cina dan Melayu yang
bersinergi.
[5][6]
Catatan dari abad ke-19 dan awal abad ke-20 menyatakan bahawa lelaki Baba
lazimnyamengahwini wanita dalam masyarakat Peranakan setempat. Ada kalanya, keluarga
Peranakanmembawa masuk pengantin dari China atau menghantar anak perempuan ke China
untuk mencari suami.Orang Peranakan biasanya berkahwin dengan pasangan setempat yang
sama darjatnya. Lelakikaya paling menggemari
chin choay
atau perkahwinan matrilokal iaitu si suami menyertaikeluarga isteri.
[7]
Lamaran memerlukan buah tangan
pinangan
, iaitu bakul berkilau dua tingkat, yang dibawa oleh pengantara yang mewakili pelamar
kepada ibu bapa pengantin idaman. Kebanyakan sukuPeranakan tidak beragamaIslam,
sebaliknya memelihara adat penyembahan nenek moyang darikaum Cina, tetapi ada yang

3. memeluk agamaKristian.Majlis perkahwinan Peranakan yang banyak mengetengahkan tradisi
Cina merupakan antara perkahwinan tradisi yang paling berwarna-warni di Malaysia dan
Singapura. Majlis diserikandengan lagu berima spontandondang sayangyang dinyanyi dalam
bahasa Melayu dan ditari oleh para hadirin di jamuan. Pendondang bergilir-gilir
menyambungkan lagu bertema asmara sambilmenari berpusing-pusing dengan perlahannya.
Dondang sayang memerlukan kemahiran berjenaka dan bertikam balas, siapa yang bijak
berdondang maka dialah yang meraih gelak ketawa dan tepukan tangan ramai-ramai. Pelat
loghat dan cara berbahasa Baba dan Nyonya sertakepandaian menyerikan lagi
persembahan.Dulang teh tembikar berenamel warna-warni yang dihiasi " burung
cenderawasih" gayaPeranakan.
Muzium
Bahan-bahan bersejarah dari kebudayaan Baba dan Nyonya dipamerkan di pusat-
pusatkebudayaan seperti Jonker Street (Melaka), Pulau Pinang danMuzium
Peranakan(Singapura).Di tempat-tempat sedemikian, anda boleh mencari muzium yang
mempamerkan perabot,makanan, dan pakaian tradisi Baba and Nyonya. Juga terdapat kedai-
kedai makan "Nyonya" diSingapura, Pulau Pinang, Melaka, Jakarta, Semarang, Surabaya,
dan juga di Barat. Pertunjukanseni Peranakan mingguan juga diadakan di pasar malamJonker
Street.
Hubun
g
an politik
Pada zaman pendudukan kuasa Barat, kaum Baba Nyonya lebih berada berbanding
pendatangChina yang baru. Kekayaan dan jalinan erat keluarga membolehkan suku
Peranakan membentuk sebuah golongan atasan berbangsa Cina yang amat setia kepada kuasa
British atau Belanda,
[8]
sehingga sukar menerima kemerdekaan Malaysia dan Indonesia.
[9]

5. Menjelang pertengahan abad ke-20, kebanyakan suku Peranakan menerima pendidikan
Inggerisatau Belanda, kesan penjajahan kepulauan Melayu oleh kuasa-kuasa Barat. Suku
Peranakansanggup memeluk kebudayaan dan pendidikan Inggeris sebagai cara memajukan
diri mereka darisegi ekonomi. Oleh itu, jawatan-jawatan pentadbiran dan perkhidmatan awam
selalu diisi olehorang Cina Peranakan terkemuka. Ramai orang Baba dan Nyonya memeluk
agama Kristiankerana menganggap agama itu lebih berprestij dan amat rapat dengan
kebudayaan sekutu merekayang berbangsa British dan Belanda.
[10]
Justeru, masyarakat Peranakan menjadi amat berpengaruh di Melaka dan Singapura, sehingga
diberi gelaran
K
in
g'
s Chin
e
s
e
kerana kesetiaanmereka kepada pihak British. Hasil dari perhubungan mereka dengan
pelbagai budaya dan bahasa, kebanyakan orang Peranakan fasih berbahasa Cina, Melayu dan

6. Inggeris. Antarakerjaya-kerjaya yang banyak diceburi mereka termasuk saudagar, pedagang,
dan orang tengahyang menguruskan perhubungan antara China, Tanah Melayu dan kuasa-
kuasa Barat yang amatdihargai oleh British dan Belanda.Separuh awal abad ke-20
menyaksikan perubahan penting dalam sejarah yang mana sebilangankaum Peranakan makin
cenderung untuk menyokong kemerdekaan Malaysia dan Indonesia. DiIndonesia, tiga
komuniti Cina bergabung dan bergiat dalam politik.Orang Cina Peranakan juga menyertai
peloporan akhbar Indonesia. Mereka menerbitkan impian politik mereka di samping
sumbangan dari penulis tempatan yang lain dalam syarikat penerbitanmereka. Pada bulan
November 1928, akhbar mingguan berbahasa Cina iaitu
S
in Po
(

)menjadi akhbar pertama yang menerbitkan lirik lagu kebangsaanIndonesia Raya. Kadang-
kala,sesiapa yang terlibat dalam kegiatan sedemikian menghadapi ancaman dipenjara atau
dihukummati kerana pihak berkuasa penjajah Belanda mengharamkan penerbitan dan
kegiatan nasionalis.Kaum Cina di Indonesiaberkobar-kobar memberikan sokongan kepada
gerakan kemerdekaanketika pendudukan Jepun pada awal 1940-an, apabila semua persatuan
Cina diharamkan oleh pihak Jepun. Antara mereka yang terlibat termasuk Siauw Giok Tjhan
dan Liem Koen Hian, danYap Tjwan Bing, seorang ahli Panitia Persiapan Kemerdekaan
Indonesia, yang menjadi wargaAmerika Syarikat pada 1960-an