1. การสอนโดยใช้สื่อประสม
โดย
นางอุบล เพิ่มทอง
ครู คศ. 2
โรงเรียนอนุบาลองครักษ์ (ผดุงองครักษ์ประชา)
อำาเภอองครักษ์
สำานักงานเขตพื้นที่นครนายก
ขั้นตอนสำาคัญในการจัดการเรียนการสอนอ่าน โดยใช้สื่อ
ประสม ซึ่งเป็นสื่อหลายๆ อย่างมากกว่า 2 ชนิด ขึ้นไป มาสัมพันธ์
กันอย่างต่อเนื่องในเวลาเดียวกัน และมีคุณค่าที่ส่งเสริมซึ่งกันและ
กัน ใช้เพื่อก่อให้เกิดความเข้าใจที่ลึกซึ้ง การใช้สื่อประสมจะทำาให้
ผู้เรียนมีประสบการณ์จากประสาทสัมผัสที่ผสมผสานได้ค้นพบวิธี
การที่จะเรียนในสิ่งที่ตนเองต้องการได้ด้วยตนเองมากยิ่งขึ้น
จุดประสงค์ที่จะพัฒนาความสามารถในการอ่านคำาของ
นักเรียนที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ด้านการอ่าน ให้เกิด
พัฒนาการที่สูงขึ้นและเป็นพื้นฐานในการเรียนเนื้อหาสาระอื่นๆ ต่อ
ไป
• สื่อประสมประกอบด้วย
1. แผนการสอนทักษะการอ่าน
2. กิจกรรมการเรียนการสอนรูปแบบต่างๆ
3. วิธีสอนโดยประยุกต์ของเฟอร์นาลด์
4. นิทานคำากลอนประกอบภาพ 3 มิติ
5. บัตรคำา
6. อักษรประดิษฐ์ พยัญชนะ สระ และวรรณยุกต์
7. เชือก
8. การเคลื่อนไหวร่างกาย
9. ชุดฝึกทักษะการอ่าน
10. ซีดี บันทึกเสียงอ่าน
• สื่อประสม หมายถึง สื่อการเรียนการสอนหลาย ๆ ชนิดและ
วิธีการนำามาใช้ร่วมกันอย่างเป็นระบบ มีความสัมพันธ์ส่งเสริม
ซึ่งกันและกัน ทำาให้นักเรียนที่มีปัญหาในการเรียนรู้เกิดการ
เรียนรู้บรรลุจุดประสงค์ของการเรียน โดยใช้สื่อต่างๆมาผสม
ผสานดังนี้
• 1. นิทาน หมายถึง นิทานคำากลอนประกอบภาพ 3 มิติ
จำานวน 21 เล่มเพือฝึกทักษะการอ่านและเร้าความสนใจ ให้
่
นักเรียนมีนิสัยรักการอ่าน สำาหรับนักเรียนที่มีปัญหาในการ
เรียนรู้
2. บัตรภาพ บัตรคำา บัตรอักษรประดิษฐ์ พยัญชนะ
สระ และ วรรณยุกต์ เชือก การเคลื่อนไหวร่างกาย ที่นำามา

2. ประกอบกิจกรรมการเรียนการสอน เพื่อให้เกิดทักษะการอ่าน
โดยเน้นที่การปฏิบัติตามคำาสั่งการรับรู้จากการสัมผัสจับต้อง
3. วิธีการสอนของเฟอร์นาลด์โดยประยุกต์ หมายถึง
การเรียนที่ใช้สื่อประสมที่นำามาใช้ในการสอนทักษะการอ่านให้
กับนักเรียนที่มีปัญหาในการเรียนรู้ ด้านการอ่านซึ่งเฟอร์นาลด์
ได้เน้นการสอนผ่านประสาทสัมผัสในการรับรู้ผ่านประสาท
สัมผัส 4 ด้าน (VAKT) คือ ด้านการมองเห็น (Visval) ด้านการ
ได้ยิน (Auditory) ด้านการเคลื่อนไหวของอวัยวะต่างๆ โดยไม่
ต้องมองเห็นซึ่งรับสัมผัสได้โดยอาศัยประสาทในกล้ามเนื้อเอ็น
ข้อต่อ (Kinesthetic) ด้านการรับสัมผัสซึ่งอยู่บริเวณผิวหนัง
(Tactile) รับความรู้สึกต่อการสัมผัส แรงกดลักษณะพื้นผิว
ความร้อนเย็น ความเจ็บปวดและการเคลื่อนไหวของขน
บริเวณผิวหนัง ในการวิจัยครั้งนี้ได้ประยุกต์วิธีสอนของเฟอร์
นาลด์ โดยเน้นการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัส 3 ด้าน คือการ
มองเห็น (Visval) ด้านการได้ยิน Auditory) และด้านการรับ
สัมผัส (Tactile) ในการทำากิจกรรมเพื่อฝึกทักษะทางการอ่าน
เป็นการรับรู้หลายทาง
• 4. ชุดฝึกทักษะการอ่าน 7 เล่ม เพื่อฝึกทักษะการอ่านเป็นขั้นตอน
จากสิ่งที่ง่ายไปหายาก สำาหรับเด็กที่มีปัญหาในการเรียนรู้ ใช้
ทบทวนสิ่งที่เรียน
• 5. ซีดี บันทึกเสียงอ่านของผู้สอนและผู้เรียนชุดแบบฝึกทักษะ เพื่อ
ให้นักเรียนที่มีปัญหาในการเรียนรู้ได้ทบทวนการอ่านของตนเอง
• การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนดังกล่าวข้างต้นเป็นส่วนหนึ่ง
ของนวัตกรรมในการจัดการเรียนรู้โดยใช้สื่อประสมประกอบ
ด้วย
• หน่วยการเรียนรู้จำานวน 7 หน่วยการเรียนรู้คือ
• หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เรียนรู้คำาสระอา
• หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เรียนรู้คำาสระอี
• หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรียนรู้คำาสระอู
• หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 เรียนรู้คำาสระเอ
• หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 เรียนรู้คำาสระแอ
• หน่วยการเรียนรู้ที่ 6 เรียนรู้คำาสระโอ
• หน่วยการเรียนรู้ที่ 7 เรียนรู้คำาสระออ
• ตัวอย่าง หน่วยการเรียนรู้ที่ 7 เรียนรู้คำาสระออ
• ประกอบด้วยแผนการจัดการเรียนรู้จำานวน 5 แผน เวลา 5
ชั่วโมง แผนการจัดการเรียนรู้แบ่งออกเป็น 5 ลักษณะดังนี้
แผนการจัดการเรียนรู้คำาสระออแผนที่ 4
• ฝึกทักษะการอ่านคำาด้วยการใช้สื่อประสม
• โดยใช้เทคนิควิเคราะห์งาน แบ่งเนื้อหาการสอนออกเป็น 5
ขั้นตอน ดังนี้

3. 1. รู้จักสระ
2. รู้จักพยัญชนะ สระ
3. รู้จักพยัญชนะ สระ วรรณยุกต์
4. รู้จักพยัญชนะ สระ ตัวสะกด
5. รู้จักพยัญชนะ สระ วรรณยุกต์ ตัวสะกด
• การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนอ่านในแผนที่ 4 รู้จักสระออ เวลา
1 ชั่วโมง โดยใช้สื่อประสม ผลการเรียนรู้ที่คาดหวังนักเรียนสามารถ
หาคำาสระอาในนิทานได้ถูกต้อง
• ขั้นนำา
ทดสอบการอ่านและเขียนคำาก่อนเรียน ต่อไปนี้ งอก
สอง นอน จอบ ยอด ฝอย นอก ชอบ
ขั้นสอน
1. ครูอ่านนิทานให้เด็กฟัง พร้อมสนทนาเกี่ยวกับภาพและเรื่อง อ่าน
ให้ฟัง
อีก 2 รอบ แล้วอ่านนำาที่ละวรรค 1 ครั้ง หลังจากนันจึงชวนอ่านพร้อมกัน
้
2 -3 รอบ และให้สังเกตคำาสระออที่มีสีในนิทาน
นิทานสระออมีตัวสะกด เรื่อง อุบล เพิ่มทอง ภาพ ธัญญา จัน
ทราช
พ่อช่วยน้องต่อ
พ่อหา ดินสอ
น้องต่อ ทำาหาย
ต้องหา ให้ได้
นำาไป เขียนตอบ

4. ข้อสอบ นั้นยาก
ลำาบาก ไม่ชอบ
ร้องไห้ ตอนตอบ
พ่อปลอบ เอาใจ
ให้คิด รอบคอบ
ข้อสอบ ข้อใด
คิดได้ ทำาได้
ทำาใหม่ คิดก่อน

5. พากิน หอยทอด
ทองหยอด พ่อป้อน
นำ้าอ้อย รสอ่อน
ปลาช่อน ต้มยำา
ร้านต้อน รับดี
เขามี ฟ้อนรำา
ต่อเลย สุขลำ้า
ยามคำ่า เลิกเรียน
ยามเรียน ตั้งใจ
พ่อให้ อ่านเขียน
เจ้าจง พากเพียร
รำ่าเรียน วิชา

6. อิ่มท้อง อยากนอน
พักผ่อน กายา
เลยบอก พ่อว่า
ตั้งตา พากเพียร
2. ครูนำาบัตรคำา ให้นักเรียนอ่านทีละคำา
3. ให้นักเรียนใช้เชือกสร้างคำาโดยดูจากบัตรคำา
4. นักเรียนใช้นิ้วชี้ลากไปตามตัวอักษรทีละตัวที่ประกอบขึ้นเป็นคำา
นั้นเอ่ยชื่อตัวพยัญชนะและสระแล้วจึงอ่านออกเสียงคำานั้นเมื่อลากนิ้ว
ครบทุกตัว ครูเก็บคำาที่นักเรียนสร้างใส่ถุง
นักเรียนเขียนคำานั้นลงสมุด และอ่านคำานั้น ทำาเช่นนี้จนครบทุกคำา
หากเด็กมีปัญหาในการสะกดคำา จึงให้นักเรียนใช้การสัมผัสในคำานั้น
อีกครั้ง
5. นักเรียนเขียนคำานั้นลงสมุด และอ่านคำานั้น ทำาเช่นนี้จนครบทุก
คำา หากเด็กมีปัญหาในการสะกดคำา จึงให้นักเรียนใช้การสัมผัสใน
คำานั้นอีกครั้ง
6. ครูอ่านให้นักเรียนเขียนตามคำาบอก จนครบทุกคำา
ขั้นสรุป
1. นักเรียนทำาชุดฝึกทักษะ
2. นักเรียนฟังเสียง เทปบันทึกเสียงการอ่านคำา ชุดฝึกทักษะที่ 7
บทที่ 4

7. การวัดผลประเมินผล
พฤติกรรมที่ต้องวัด วิธีการวัด เครื่องมือที่ใช้เกณฑ์การ
วัด วัด
1. อ่านพยัญชนะ -ตรวจผลงาน -แบบตรวจผล -ผ่านเกณฑ์
สระออตามคำาที่ -สังเกต งาน ร้อยละ 70
กำาหนดให้ได้ถูกต้อง พฤติกรรม -แบบสังเกต -ผ่านเกณฑ์
2. อ่านและเขียนคำา พฤติกรรม ร้อยละ 70
พยัญชนะ สระออเป็น
คำาที่กำาหนดให้ได้ถูก
ต้อง
3. มีเจตคติที่ดีกับ
การปฏิบัติกิจกรรม