ini ialah amali bagi subjek SCES3013. maaf sekiranya ada kesalahan atau kekeliruan kerana saya pun selalu pening. haha. semoga berguna sekiranya ingin tengok format. tQ.

1. 1
AMALI 3: KEPERLUAN CAHAYA UNTUK FOTOSINTESIS
TAJUK : Keperluan Cahaya Untuk Fotosintesis.
TUJUAN : Untuk menguji kandungan kanji dalam daun hijau sebagai
bukti fotosintesis berlaku pada bahagian daun hijau yang
terdedah kepada cahaya.
TEORI : Setiap daun hijau akan menjalani proses fotosintesis untuk
mendapatkan nutrien supaya pertumbuhannya meningkat.
Dengan kehadiran klorofil dan cahaya matahari pada daun,
oksigen dan glukosa dapat dihasilkan oleh daun melalui
fotosintesis. Glukosa ialah karbohidrat bertenaga tinggi, jadi
glukosa berlebihan akan ditukar dan disimpan sebagai kanji
melalui proses pempolimeran. Eksperimen dijalankan untuk
mengkaji kandungan kanji dalam daun untuk membuktikan
kejadian fotosintesis pada daun hijau. Jika kanji hadir pada
daun, warna perang iodin akan bertukar menjadi biru tua
apabila dititiskan ke atas daun. Faktor penting fotosintesis
ialah cahaya. Kadar fotosintesis akan bergantung kepada
keamatan cahaya yang diperoleh tumbuhan. Klorofil akan
menyerap cahaya, menjadi teruja dan memancarkan elektron.
Elektron tersebut akan digunakan untuk menghasilkan
tenaga ATP untuk tumbuhan.
RADAS : Bikar, bikar 500 ml, tabung didih, gunting, jubin putih, klip
kertas, kad, rod kaca, penunu Bunsen, pemetik api, tungku
kaki tiga, papan asbestos, dan kasa dawai.
BAHAN : Daun hijau, kepingan kad, larutan iodin, larutan etanol.

2. 2
PENYEDIAAN BAHAN & RADAS:
PROSEDUR :
1. Sepohon pokok dipilih dan pokok dilindungkan daripada cahaya matahari
selama 48 jam.
2. Sehelai daun segar dari pokok tersebut dipilih.
3. Sebahagian daun itu ditutup dengan kad menggunakan klip kertas.
4. Pokok didedahkan kepada cahaya matahari yang terang selama 2-3 jam.
5. Daun itu dipetik dan penutup ditanggalkan daripada daun.
6. Air 250 ml diisi ke dalam bikar berisipadu 500 ml dan air dipanaskan
sehingga mendidih.
7. Daun dimasukkan ke dalam air yang sedang mendidih selama 10 minit.
8. Daun dikeluarkan.
9. Larutan alkohol dimasukkan ke dalam tabung didih.
10. Daun direndamkan ke dalam larutan alkohol yang dipanaskan dalam
sebuah bikar berair.
11. Daun dikeluarkan dan dibilas dengan air.
Penunu
Bunsen
Jubin putih
Forsep
Spatula
Tungku kaki
tiga
Air suling
Daun hijau
Pemegang
tabung didih
Papan asbestos
Rak tabung uji
Tabung didih
Bikar
Pemetik api
Kasa dawai

3. 3
12. Daun diletakkan ke atas jubin putih dan larutan iodin dititisan pada seluruh
bahagian daun.
13. Daun dibiarkan selama 5 minit.
14. Daun diangkat dan dibilas dengan air.
15. Warna yang terhasil pada daun diperhatikan.
KEPUTUSAN :
Keputusan Inferens
Bahagian daun yang sepatutnya
mempunyai kandungan kanji tidak
menukarkan larutan iodin
daripada warna perang kepada
biru tua.
Tiada perubahan berlaku.
(Terdapat ralat ketika eksperimen
dijalankan. Penambahbaikan akan
dibincangkan dalam perbincangan
untuk mendapatkan keputusan
yang sepatutnya iaitu larutan iodin
akan menukarkan warna perang
kepada biru tua dengan hadirnya
kanji pada bahagian daun yang
terdedah kepada cahaya
matahari.)

4. 4
PERBINCANGAN:
Prosedur bagi eksperimen ini akan memusnahkan daun dan mengganggu
pergerakan kerja membran sel kerana telah memecahkan dinding sel daun.
Sel daun perlu dipecahkan untuk mengekstrak klorofil dan membolehkan iodin
bertindak balas dengan kanji yang hadir di dalam daun.
Persamaan fotosintesis:
6CO2 + 12H2O ⎯
⎯
⎯
⎯ →
⎯ +klorofil
cahaya
6O2 + C6H12O6 +6H2O
Mengikut persamaan fotosintesis di atas, hasil akhir fotosintesis ialah
oksigen dan glukosa. Dalam daun, glukosa yang berlebihan akan ditukarkan
kepada kanji dengan cepat. Jadi, ujian kanji akan dijalankan, bukannya ujian
glukosa. Ujian kanji dijalankan untuk mengkaji kandungan kanji dalam daun
hijau untuk membuktikan kejadian fotosintesis pada daun hijau. Jika kanji
hadir pada daun, warna perang iodin akan bertukar menjadi biru tua apabila
iodin dititiskan ke atas daun.
Malangnya, eksperimen yang dilakukan tidak berjaya kerana tidak dapat
keputusan seperti yang sepatutnya. Warna perang iodin kekal sama walaupun
telah dititiskan ke atas daun tersebut dan dibiarkan selama lima minit. Tiada
perubahan berlaku. Keputusan ini tidak logik kerana daun hijau yang
mengandungi klorofil telah digunakan dan daun telah didedahkan kepada
cahaya matahari selama beberapa jam.
Sepatutnya, kawasan yang dilindungi oleh kad menggunakan klip kertas
akan tiada kehadiran kanji, manakala kawasan yang terbuka di bahagian atas
dan bawah daun mempunyai kandungan kanji. Hal ini kerana tumbuhan akan
menyahkanjikan tumbuhan yang dibiarkan di dalam gelap.

5. 5
Eksperimen ini tidak berjaya disebabkan beberapa faktor yang kurang
diambil perhatian semasa eksperimen dijalankan. Antaranya ialah daun perlu
direbus dengan lebih lama dalam air yang mendidih untuk melembutkan dan
memecahkan dinding sel daun yang diperbuat daripada selulosa. Daun yang
digunakan ialah sejenis daun yang tebal; mempunyai sel selulosa yang kuat
dan mempunyai lapisan kutikel berlilin. Kemungkinan besar, dinding sel daun
tersebut tidak pecah semasa eksperimen dijalankan. Jadi, klorofil tidak dapat
disingkirkan dan iodin tidak dapat masuk ke dalam sel. Hasilnya, kehadiran
kanji tidak dapat dikesan.
Selain itu, kehadiran kanji tidak dapat dikesan kerana iodin tidak dapat
masuk ke dalam sel disebabkan klorofil yang tidak disingkirkan dengan betul.
Dengan menggantikan alkohol jenis etanol kepada propanol, propanol mampu
menyingkirkan klorofil dengan lebih efektif. Namun, propanol mempunyai
risiko sampingan iaitu menyebabkan kerosakan mata, mudah terbakar, dan
lebih mahal. Jadi, etanol digunakan untuk merendam daun di dalam bikar
berisi air panas. Boleh jadi suhu air panas di dalam bikar itu cepat menurun
kerana terdedah kepada persekitaran yang terbuka, jadi klorofil daun tidak
dapat disingkirkan dengan lengkap. Suhu air panas sukar dikekalkan kerana
penunu Bunsen ditutup untuk mengelakkan sebarang kebakaran kerana
etanol sangat mudah terbakar.
Ujian iodin dilakukan untuk menguji kehadiran kanji. Kanji akan
menukarkan warna perang iodin kepada warna biru tua kerana adanya anion
triiodida, berikutan pembentukan cas-pemindahan intermolekul kompleks.
Tanpa kehadiran kanji, warna perang iodin dikekalkan. Tetapi kanji wujud
dalam tumbuhan hijau yang menjalani fotosintesis dan mempunyai
kepentingan tersendiri. Antara kepentingan kanji ialah untuk membekalkan
selulosa pada dinding sel, membuat lemak dan minyak untuk simpanan pada
tumbuhan. Tetapi, keputusan yang diperoleh adalah tidak mengikut teori
fotosintesis. Iodin yang digunakan untuk menguji kehadiran kanji mungkin
telah tercemar atau telah terkontaminasi ke persekitaran sebelum dititiskan ke

6. 6
atas daun pada jubin putih. Ada kemungkinan juga penitis yang digunakan
tercemar dengan bahan kimia lain kerana telah digunakan berulang kali.
LANGKAH BERJAGA-JAGA:
1. Jauhkan etanol daripada nyalaan api untuk mengelakkan kebakaran kerana
etanol ialah alkohol yang mudah terbakar (takat didih pada 78℃).
2. Pelajar sepatutnya memakai gogal apabila menguruskan etanol dan iodin.
KESIMPULAN :
Kesimpulannya, fotosintesis ialah perubahan kimia yang berlaku di dalam
daun pada tumbuhan hijau. Fotosintesis ialah cara tumbuhan membuat
makanannya sendiri untuk hidup dan membesar. Semasa fotosintesis berlaku,
karbon dioksida dan air ditukarkan kepada glukosa dan oksigen. Fotosintesis
memerlukan tenaga cahaya yang diserap oleh pigmen hijau yang dipanggil
klorofil. Tanpa cahaya atau klorofil, fotosintesis tidak dapat berlaku dan
glukosa tidak dapat dihasilkan.

7. 7
RUJUKAN :
Bah, H. G. & Sri Naasariya. (2013). Complete reference: Matriculation biology
1. (4th edition). Kuala Lumpur, Malaysia: Oriental Academic
Publication.
Chang, T. H., Yamin Yasin, Fazilah Hamzah, Linggi Entain, Nor Azlina Mohd
Arif, Norma Ismail et al. (2014). Kunci emas SPM: Biologi tingkatan 4.
Petaling Jaya, Malaysia: Sasbadi Sdn. Bhd.
Lee, S. C., Sudani Sudin, Nalini B., Jacqueline R. S., Nor Azlina Abd Aziz &
Fariza Zakaria. (2013). Biology for matriculation semester 2. (3rd edition).
Shah Alam, Selangor, Malaysia: Oxford Fajar Sdn. Bhd.
Mahadiah Muda. (2014). Xpress tuntas SPM: Biology (bilingual). Petaling
Jaya, Malaysia: Sasbadi Sdn. Bhd.
Nurffield Foundation. (2011). Testing leaves for starch: the technique.
Diperoleh daripada
http://www.nuffieldfoundation.org/practical-biology/testing-leaves-starch-te
chnique
Nur Raihan Idris, Suhaima Mohammad Suki & Yap, C. M.. (2017). Revisi mobil
biologi SPM. Puchong, Selangor, Malaysia: Penerbitan Nadi Ilmu Sdn.
Bhd.
Sahabuddin Basri, Shafizah Hisham, Norfarizah Ali & M. Rosli. (2016). S.O.S.
ulang kaji last minute SPM. Petaling Jaya, Malaysia: Sasbadi Sdn. Bhd.