2. DENEY DÜZENEĞİ PROJE SÜREÇLERİ
Kavramsal Tasarım
Standart/Ürün Taraması
Sistem Planlaması
Geliştirme Süreci
Test platformunun elektromekanik tasarımı
Ölçüm/veri toplama sistemi entegrasyonu
Ölçüm/analiz metodolojisinin oluşturulması
Yazılım geliştirme
Test Çalışmaları
Kalibrasyon
Deneylerin uygulanabilirliğini ve sonuçlarını doğrulama
Tekrarlanabilirlik ve güvenilirlik testleri
Sürecin Gözetimi
Kurulum ve devreye alma
Müşteri eğitim programı
3. İNCELENMEK İSTENEN KAVRAMLAR
Basit Harmonik Hareket
Düzgün Cisimlerin Eylemsizlik Momentinin Bulunması
Yerçekimi İvmesini Deneysel Olarak Bulunması
Hooke Yasasının İncelenmesi
Zorlanmış/Serbest Titreşimler
Sönümlü/Sönümsüz Titreşimler
Sistemlerin Doğal Frekansı
Dunkerley denkleminin incelenmesi
Titreşim Soğurma
Burulma Titreşimleri
4. DENEYLER VE MODÜLLER
1) Sarkaç Deneyleri Modülü
Basit Sarkaç
Bileşik Sarkaç
Kater Sarkacı
Vurma Merkezi
Çift Telli Askı
2 ) Serbest ve Zorlanmış Titreşim Deneyleri Modülü
Kütle – Yay Sistemi
Sönümsüz Zorlanmış Titreşim
Sönümlü Serbest Titreşim
Sönümlü Zorlanmış Titreşim
3) Burulma Deneyleri Modülü
Tek Rotor Sisteminin Burulması
İki Rotor Sisteminin Burulması
Sönümlü Tek Rotor Sisteminin Burulması
4 )Kiriş – Kütle Sistemi ve Titreşim Soğurucu Deneyleri Modülü
Bir ya da Daha Fazla Kütlenin Asılı Olduğu Kirişin Enine Titreşimleri
Sönümsüz Titreşim Soğurucu
5. TAŞIYICI SİSTEM
Alüminyum sigma profil
Yere göre ters T şeklinde profil tasarımı
İki raf ve iki çekmeceli dolap
Ünitenin arka tarafında elektrik pano bölümü
Modüler deney sistemleri ve kolay montaj
6. 1) SARKAÇ DENEYLERİ MODÜLÜ
Çapraz Kiriş
5 farklı sarkaç deneyi yapılabilir.
Sarkaçlara metal kayar cisimler takılarak ağırlık merkezlerinin yeri
değiştirilebilmektedir.
2 adet kütle diski (Eylemsizlik momentini arttırmak için)
2 adet fiber sarkaç (Basit ve birleşik)
7. 2) SERBEST VE ZORLANMIŞ TİTREŞİM DENEYLERİ MODÜLÜ
A) Kütle Yay Sistemi Deneyi Modülü
3 adet farklı rijitlikte helis yay, çekme tipli
Lineer cetvel ve pozisyon göstergesi
Yay takma aparatı
Kılavuz çubuk ve kütle yükleme platformu
Kütle diskleri
Kılavuz burç
İvmeölçer ve veri toplama kartı
Lineer cetvel ve ivmeölçer kullanarak yay sabitleri iki
farklı yöntemle belirlenmektedir.
8. 2) SERBEST VE ZORLANMIŞ TİTREŞİM DENEYLERİ MODÜLÜ
B) Kirişin Serbest ve Zorlanmış Titreşimleri
3 adet farklı rijitlikte helis yay, çekme tipli
Yay takma aparatı
İki çıkışlı motor ve motor sürücü
2 adet motor diski ve dengesizlik sağlayan kütleler
Dikdörtgen kesitli kiriş
Polar çizelge kaydedici
Motorun dönme ekseni yönündeki titreşimleri ve faz gecikmesini bulmak
için kullanılacak.
Ayarlanabilir hidrolik damper ve montaj ünitesi
İvmeölçer ve veri toplama kartı
Stroboskop
9. 3) BURULMA DENEYLERİ MODÜLÜ
2 adet, farklı çaplarda silindirik rotor
6 adet, farklı çaplarda çelik şaft
2 adet mandren (şaft kilitleme tertibatı)
Şeffaf silindirik viskoz yağ kabı
Konik sönüm elemanına bağlı silindirik rotor
Dikey olarak konumlandırılmış şaftın burulma titreşimleri deneyinde kullanılacak.
Analog mutlak enkoder
Burulma titreşimleri açısal olarak ölçülüp, titreşimin periyodu bulunacaktır.
Tambur kaydedici
Dikey olarak konumlandırılmış şaftın burulma titreşimleri deneyinde kullanılacak.
Eylemsizliği arttırmak için kullanılan
kütle blokları (4 adet)
10. 3) BURULMA DENEYLERİ MODÜLÜ
Motor ve motor sürücü
Burulma titreşimlerini oluşturmadan önce rotorların
eylemsizlik momentini bulmak için kullanılacaktır. Burulma
titreşimleri modülünde serbest titreşimler incelenecektir.
Stroboskop
Stroboskop ve motor sürücüsü bilgisayar yazılımını
kullanarak rotorların açısal ivmesi belirlenecektir.
11. 4) KİRİŞ – KÜTLE SİSTEMİ VE TİTREŞİM SOĞURUCU
DENEYLERİ MODÜLÜ
A) Bir ya da Daha Fazla Kütlenin Asılı Olduğu Kirişin Enine
Titreşimleri
İki çıkışlı motor ve motor sürücü
2 adet motor diski ve dengesizlik sağlayan kütleler
İvmeölçer ve veri toplama kartı
Ayarlanabilir hidrolik damper ve montaj ünitesi
Dikdörtgen kesitli kiriş
Stroboskop
Faz açısını belirlemek için kullanılacak
Kütle blokları
12. 4) KİRİŞ – KÜTLE SİSTEMİ VE TİTREŞİM SOĞURUCU
DENEYLERİ MODÜLÜ
B) Sönümsüz Titreşim Soğurucu
Çift kollu kayar kütleli titreşim soğurucu
Kütlelerin kollar üzerindeki konumu değiştirilerek titreşimin genliği
incelenecektir.
İki çıkışlı motor ve motor sürücü
2 adet motor diski ve dengesizlik sağlayan kütleler
İvmeölçer ve veri toplama kartı
Dikdörtgen kesitli kiriş
Kütle blokları
13. MOTOR VE SÜRÜCÜ ÜNİTESİ
1 adet iki çıkışlı asenkron motor; 0.12kW, 3000rpm
Tek faz 220V AC motor sürücü
Çıkış gücü 0.4kW
Motor hızı manuel olarak değiştirilecek
1.0 – 400 Hz çıkış frekansı
0.1 Hz çıkış frekans çözünürlüğü
Motor sürücüsünden RS 485 haberleşmesiyle motor gerilimi, akımı,
frekansı gibi parametreler okunabilir. İvmelenme süresi, yavaşlama
süresi gibi parametreler değiştirilebilir.
2 adet motor diskleri ve bu disklere monte edilen dengesizlik kuvveti
oluşturan kütleler
Diskler üzerindeki kütleler ve motor hızı değiştirilerek uyarıcı kuvvetin
değişiminin sistemlerin titreşimine olan etkisi detaylı olarak
incelenecektir.
Motor sürücü bilgisayar arayüzü
14. ELEKTRONİK ÖLÇÜM VE VERİ TOPLAMA ÜNİTESİ
1 adet potansiyometrik lineer cetvel; 200mm stroke
Kütle yay deneylerinde statik defleksiyon ölçümü için kullanılacak.
Stroboskop
El tipi, temassız
Stroboskop zorlanmış titreşim deneylerinde faz farkını ölçmek ve sönümün değişiminin faz farkına olan etkisini
gözlemlemek için kullanılacak
Brüel&Kjær IEPE tek eksenli piezoelektrik ivmeölçer; 10 mV/g hassasiyetli
NI 9234 4 kanallı veri toplama kartı;
Yüksek örnekleme hızı sayesinde yüksek frekanslı titreşim ölçümleri bu DAQ
kartı aracılığı ile bilgisayara aktarılacak.
Analog Single Turn Mutlak Enkoder
0 – 5V analog çıkış gerilimi
Burulma titreşimlerini ölçmek için kullanılacak
16 bit çözünürlük
Gerinim Ölçer (Strain Gauge) - Opsiyonel
16. KULLANICI ARAYÜZÜ
Labview’de oluşturulmuştur.
Basit ve kullanışlı olması amaçlanmıştır.
Titreşim verisi istenen örnekleme hızında alınabilir.
Örnek sayısı istenildiği şekilde ayarlanabilir.
Alınan titreşim verisi zamana bağlı olarak çizdirilmektedir ve bu titreşim sinyalinden Hız –Zaman ve Konum Zaman
grafikleri elde edilmektedir.
Ayrıca titreşim sinyali Fourier dönüşümüyle frekans düzlemine aktarılmaktadır.
Frekans RMS genlik ve faz spektrumu ile, detaylı frekans analizi kolayca yapılabilir.
Elde edilen grafiklerdeki veriler Excel dosyası gibi çeşitli dosya formatlarında saklanabilir.
Böylece istenirse verilerin analizi ileri bir zamanda MATLAB gibi başka programları kullanarak yapılabilir.
17. DİĞER MEKANİK ELEMANLAR
3 adet çekme tipli helis yay; 0.75N/mm, 1.5N/mm ve 3.0 N/mm
1 adet sönümü ayarlanabilir hidrolik damper; maksimum 800N’a kadar sönümleyebilme
Her iki yönde sönümlü
Yüksek frekansta titreşime dayanıklı (7 Hz)
500.000 çevrim ömür
18. REFERANSLAR
Oyak Renault A.Ş.
Yılmaz Redüktör
IDIADA
Yuma Kilit A.Ş.
National Instruments
İstanbul Teknik Üniversitesi
Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
TÜBİTAK
KOSGEB
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
İTÜ ARI Teknokent