Tersiyer Frekans Kontrolu (Dengeleme Guc Piyasası kapsamında verilen YAL YAT Talimatlari)

1. Güç Sistemleri Bölümü
TEIAS-EKH-2011 TDEP, 25.06.2012
Bilgi için: oguz.yilmaz@tubitak.gov.tr; ismail.elma@tubitak.gov.tr
1/10
Tersiyer Frekans Kontrolü Hizmeti ve Performans Testleri
TÜBİTAK UZAY-TEİAŞ EKH Teknik Destek ve Eğitim Projesi kapsamında,
TEİAŞ Elektrik Kalite Hizmetleri Müdürlüğü için,
Oğuz YILMAZ, İsmail ELMA
Tübitak Güç Sistemleri Bölümü, Ankara
25.06.2012
Tersiyer Frekans Kontrolü, sistemde meydana gelen herhangi bir üretim tüketim dengesizliği
sonucu, dengenin tekrar sağlanması amacıyla yürüyen primer ve sekonder frekans kontrolü
süreçlerini ardından, Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği hükümleri
uyarınca, Dengeleme Güç Piyasası (DGP) kapsamında verilen yük alma, yük atma talimatları
aracılığıyla dengeleme birimleri tarafından sağlanır.
Tersiyer Frekans Kontrolü, herhangi bir üretim tüketim dengesizliğinin ardından, primer ve
sekonder frekans kontrol rezervlerinin sistem dengesini sağlamaya yeterli olmaması
durumunda sistem dengesinin sağlanması; sistem dengesinin primer ve sekonder kontrol
süreleri ile sağlanabildiği durumlarda ise sekonder frekans kontrol rezervlerinin tekrar
boşaltılması amacıyla uygulanır.
Dengeleme birimi niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimleri, Elektrik Piyasası
Şebeke Yönetmeliği Madde 126/B’de belirtildiği üzere, dengeleme güç piyasası kapsamında
verilen yük alma, yük atma tekliflerinin değerlendirilmesiyle oluşturulan bu talimatları,
talimatın gönderildiği andan itibaren azami 15 dakika (≤ 15 dakika) içerisinde yerine
getirmelidir.
Burada dikkat edilesi gereken noktalar şöyle belirtilebilir:
 Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliği Madde 126/B’de belirtildiği üzere, Tersiyer
Frekans Kontrolü, Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği hükümleri
uyarınca Dengeleme Güç Piyasası kapsamında yük alma, yük atma talimatlarını yerine
getirebilecek bir ya da daha fazla üniteli üretim tesisleri tarafından sağlanır.
(Dengeleme birimi niteliği taşıyan Uzlaştırmaya Esas Veriş Çekiş Birimi)

2. Güç Sistemleri Bölümü
TEIAS-EKH-2011 TDEP, 25.06.2012
Bilgi için: oguz.yilmaz@tubitak.gov.tr; ismail.elma@tubitak.gov.tr
2/10
 Talimatlarda belirtilen alınacak veya atılacak yük miktarı uzlaştırmaya esas elektrik
enerjisi teslim noktasında ölçülen aktif çıkış gücündeki değişimle sağlanmalıdır.
(Algılamamız doğrultusunda söylenebilecek; YAL/YAT talimatları, ilgili üretim
tesisinin iç ihtiyacını da içeren brüt üretim doğrultusunda değil, iç ihtiyaç enerjisinin
hariç tutulduğu net üretim doğrultusunda sağlanmalıdır. Bu nokta teyit edilmeli ve
hazırlanan doküman yönetmeliğe eklenmeden önce bu doğrultuda
değerlendirilmeli ve gerekirse netleştirilmelidir.)
 Herhangi bir UEVÇB’nin o anki çalışma koşullarında (devrede olan ünite sayısı vb…)
gerçekleştireceği yük alma / yük atma hızı, sistem kararlılığının ve AGC
performansının olumsuz yönde etkilenmemesi için, dakikada ilgili dengeleme
biriminin kurulu gücünün %20’sini geçmemelidir. Yani, DGP kapsamında iletilen
talimatları yerine getirirken herhangi bir Dengeleme Birimi niteliği taşıyan UEVÇB,
[UEVÇB’nin kurulu gücü*0.2 MW/dakika]’dan daha hızlı olarak çıkış gücünü
değiştirmemelidir. (750 MW’lık dengeleme birimi olan bir UEVÇB, YAL/YAT
talimatlarının gerçekleştirirken hiçbir durumda 150 MW/dakika’dan daha hızlı yük
alıp atmamalıdır.)
 Dengeleme birimi niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimlerinin, DGP
kapsamında, (iletilen talimatın 15 dakika içerisinde yerine getirilme zorunluluğu)
devrede olan üniteleri ile sunabilecekleri güç değişimi ile; kısa süreli (sıcak yedek)
veya uzun süreli devre harici olan üniteleri (soğuk yedek) ile sağlayabilecekleri güç
değişimi ayrı ayrı belirtilmelidir. Devrede iken ya da devre harici ancak sıcak
durumdayken DGP kapsamında teklif verebilen bir üretim birimi, soğuk durumda iken
DGP beklentilerini karşılamayabilir.
 İlgili dengeleme birimi niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimi, TEİAŞ
tarafından gönderilen yük alma, yük atma talimatı ile istenen aktif çıkış gücü
değişimini, azami 15 dakika içinde sağlamalıdır. Talimatın verilmesinden ilgili birimin
yük almaya / yük atmaya başlamasına kadar geçen sürenin (talimat intikal süresi) de
15 dakikalık süreye dâhil olduğu unutulmamalıdır.
25 Haziran 2012, Ankara

3. Güç Sistemleri Bölümü
TEIAS-EKH-2011 TDEP, 25.06.2012
Bilgi için: oguz.yilmaz@tubitak.gov.tr; ismail.elma@tubitak.gov.tr
3/10
E.4.F. TERSİYER FREKANS KONTROL HİZMETİ PERFORMANS TESTLERİ
(1) Tersiyer Frekans Kontrol Hizmeti Performans Testleri, her üç yılda bir kere yapılır.
(2) Dengeleme Güç Piyasası kapsamında sağlanan Tersiyer Frekans Kontrol Hizmeti
Performans Testleri, Tersiyer Frekans Kontrolü Hizmeti’ni sunacak üretim tesislerinde, iki
aşamada gerçekleştirilir. Bu aşamalar, aşağıda E.4.F.1 ve E.4.F.2 bölümlerinde açıklanan
Tersiyer Frekans Kontrol Yedeğinin Devrede Olan Ünitelerden Sağlanması ve Tersiyer
Frekans Kontrol Yedeğinin Devre Harici Olan Ünitelerden Sağlanması testleridir.
(3) Tersiyer Frekans Kontrol Yedeğinin Devrede Olan Ünitelerden Sağlanması Testi,
Dengeleme Güç Piyasası kapsamında, tersiyer frekans kontrolüne katılım sağlayacak olan tüm
Dengeleme Birimi Niteliği Taşıyan Uzlaştırmaya Esas Veriş Çekiş Birimleri’nde
gerçekleştirilecektir. Bu test, özellikle, ileride DGP kapsamında sunulacak ve belirlenen
kriterler dahilinde yerine getirilebilecek YÜK AL/YÜK AT tekliflerine temel oluşturacak
azami güç değişimini belirlemek amacıyla, tüm üniteler devrede iken gerçekleştirilecektir.
Eğer ilgili birimin ileride DGP kapsamında sunmayı hedeflediği azami yük al teklif
miktarının, belirlenen kriterler dâhilinde gerçekleştirilmesi için tüm ünitelerin devrede
olmasına gerek yoksa, gereken sayıda ünite devrede iken testler gerçekleştirilmelidir.
(4) Tersiyer Frekans Kontrol Yedeğinin Devrede Olmayan Ünitelerden Sağlanması Testi
ise, Dengeleme Güç Piyasası kapsamında iletilecek talimatlar doğrultusunda (Talimatın 15
dakika içerisinde yerine getirilme zorunluluğu) tersiyer frekans kontrolüne katılımını devrede
olmayan üniteleri ile sağlayabilecek yetenekte olan dengeleme birimi niteliği taşıyan
Uzlaştırmaya Esas Veriş Çekiş Birimleri’nde gerçekleştirilmelidir. Bu test, devre harici olan
tek bir ünitede gerçekleştirilecektir. İleride DGP kapsamında sunulacak ve belirlenen kriterler
dahilinde yerine getirilebilecek teklifere temel oluşturacak azami güç değişiminin bir ünite ile
karşılanacak kısmının sağlandığı test edilecektir. İlgili ünitenin bu doğrultudaki güç
değişimini en çok kaç saat devre harici olduğu durumda (sıcak/soğuk start değişimi)
sağlayabileceği ayrıca belirtilecektir.
(5) İlgili dengeleme birimi niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimi, yük alma /
yük atma talimatlarını, uzlaştırmaya esas aktif elektrik enerjisi teslim noktasında ölçülen aktif
çıkış gücündeki değişikliklerle yerine getirmelidir.
(6) İlgili dengeleme birimi niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş çekiş biriminin
dengeleme güç piyasası kapsamında teklif olarak sunmayı planladığı azami güç değişiminin,
Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliği Madde 126/B’de belirtildiği üzere en geç 15 dakika
içinde sağlandığı gösterilecektir.
(7) Testler sırasında oluşabilecek beklenmedik durumlara karşı, teçhizat ve personel
güvenliği ile ilgili her türlü önlemi almak test ekibi ve ilgili dengeleme biriminin
sorumluluğundadır.
(8) Testler sonucunda, ilgili dengeleme birimi niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş
çekiş biriminin, devrede olan üniteleriyle ya da; kısa süreli devre harici olan (sıcak) ve/veya
15 dakikadan daha kısa süre içerisinde yüklenme yeteneği olan üniteleriyle sunabileceği,

4. Güç Sistemleri Bölümü
TEIAS-EKH-2011 TDEP, 25.06.2012
Bilgi için: oguz.yilmaz@tubitak.gov.tr; ismail.elma@tubitak.gov.tr
4/10
ileride DGP kapsamında sunulacak ve belirlenen kriterler dahilinde yerine getirilebilecek
teklifere temel oluşturacak azami güç değişimi, ayrı ayrı belirtilmelidir.
E.4.F.1. Tersiyer Frekans Kontrol Yedeğinin Devrede Olan Ünitelerden
Sağlanması Testi
Test Hedefi
(9) Tersiyer Frekans Kontrol Yedeğinin Devrede Olan Ünitelerden Sağlanması Testi’nin
hedefi, ilgili dengeleme birimi niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş çekiş biriminin, ileride
DGP kapsamında sunulacak ve belirlenen kriterler dahilinde yerine getirilebilecek teklifere
temel oluşturacak azami güç değişiminin belirlenmesi ve belirlenen bu güç değişiminin
Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliği Madde 126/B’de belirtildiği üzere, verilen talimat
doğrultusunda, azami 15 dakika içinde sağlandığının ve talimatın geçerli olduğu süre boyunca
sürdürüldüğünün gösterilmesidir.
Test Aşamaları
(10) Yük Alma Testlerine başlamadan önce tüm üniteler devrede ve ilgili dengeleme birimi
niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş çekiş biriminin toplam aktif çıkış gücü, dengeleme güç
piyasası kapsamında vermeyi planladığı azami yük al teklif miktarını sağlayabilecek aktif
çıkış gücü seviyesinde olmalıdır. Eğer ilgili birimin ileride DGP kapsamında sunmayı
hedeflediği azami yük al teklif miktarının belirlenen kriterler dâhilinde gerçekleştirilmesi için
tüm ünitelerin devrede olmasına gerek yoksa, gereken sayıda ünite devrede iken testler
gerçekleştirilmelidir.
(11) İlgili dengeleme birimi niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş çekiş biriminin
uzlaştırmaya esas aktif elektrik enerjisi teslim noktasında ölçülen toplam aktif çıkış gücü,
TEİAŞ tarafından tersiyer frekans kontrolü için belirlenen maksimum yük alma hızını
geçmeyecek şekilde (Dengeleme Birimi niteliği taşıyan Uzlaştırmaya Esas Veriş Çekiş
Birimi’nin kurulu gücünün %20’si/dakika); dengeleme güç piyasasında sunulması planlanan
azami yük al teklifi miktarı kadar arttırılacaktır.
(12) İlgili dengeleme birimi niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş çekiş biriminin toplam
aktif çıkış gücü dengeleme güç piyasasında sunulması planlanan azami yük al teklifi kadar
arttırıldıktan sonra, en az 45 dakika boyunca bu seviyede tutulacaktır. (İlgili dengeleme
birimi, toplam aktif çıkış gücünü, normal çalışma sırasında talimatın verilmesinden itibaren en
geç 15 dakika içinde teklif miktarı kadar arttırmış olacak, talimatın verilmesinden itibaren 1
saatin sonuna kadar bu güçte kalacaktır.)
(13) Yük Atma Testlerine başlamadan önce tüm üniteler devrede ve ilgili dengeleme birimi
niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş çekiş biriminin toplam aktif çıkış gücü, dengeleme güç
piyasası kapsamında vermeyi planladığı azami yük at teklif miktarını sağlayabilecek aktif
çıkış gücü seviyesinde olmalıdır. Eğer ilgili birimin ileride DGP kapsamında sunmayı
hedeflediği azami yük at teklif miktarının belirlenen kriterler dâhilinde gerçekleştirilmesi için
tüm ünitelerin devrede olmasına gerek yoksa, gereken sayıda ünite devrede iken testler
gerçekleştirilmelidir.

5. Güç Sistemleri Bölümü
TEIAS-EKH-2011 TDEP, 25.06.2012
Bilgi için: oguz.yilmaz@tubitak.gov.tr; ismail.elma@tubitak.gov.tr
5/10
(14) İlgili dengeleme birimi niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş çekiş biriminin
uzlaştırmaya esas aktif elektrik enerjisi teslim noktasında ölçülen toplam aktif çıkış gücü,
TEİAŞ tarafından tersiyer frekans kontrolü için belirlenen maksimum yük atma hızını
geçmeyecek şekilde (Dengeleme Birimi niteliği taşıyan Uzlaştırmaya Esas Veriş Çekiş
Birimi’nin kurulu gücünün %20’si/dakika); dengeleme güç piyasasında sunulması planlanan
azami yük at teklif miktarı kadar azaltılacaktır.
(15) İlgili dengeleme birimi niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş çekiş biriminin toplam
aktif çıkış gücü dengeleme güç piyasasında sunulması planlanan azami yük at teklifi kadar
azaltıldıktan sonra, en az 45 dakika boyunca bu seviyede tutulacaktır.(İlgili dengeleme birimi,
toplam aktif çıkış gücünü, normal çalışma sırasında talimatın verilmesinden itibaren en geç 15
dakika içinde teklif miktarı kadar azaltmış olacak, talimatın verilmesinden itibaren 1 saatin
sonuna kadar bu güçte kalacaktır.)
Test Sonuçları
(16) Tersiyer Frekans Kontrol Hizmeti Performans Testleri sırasında, aşağıdaki verilere
ilaveten, test ekibinin gerekli gördüğü verilerin de ölçümü yapılarak kayıtları alınır. Elde
edilen verilerin kaynağı, doğruluğu ve güvenilirliği, gerçek koşulları yansıttığı, testi
gerçekleştiren bağımsız test firmasının sorumluluğundadır.
 Generatör Terminali Aktif Güç (MW) (UNT_#_AKT_CIK_GUC_BRUTMW)
 Uzlaştırmaya Esas Aktif Elektrik Enerjisi Teslim Noktası Toplam Aktif Güç
(MW) (TOP_AKT_CIK_GUC_NETMW)
Burada tanımlanan değişkenler, belirtildiği şekilde isimlendirilerek, TEİAŞ tarafından
belirlenen veri formatı doğrultusunda (ASCII/Text, csv), test raporuna CD/DVD ortamında
eklenecektir.
(17) Uzlaştırmaya Esas Aktif Elektrik Enerjisi Teslim Noktası Toplam Aktif Çıkış Gücü
(MW), Şekil-1’de ve Şekil-2’de belirtildiği şekilde grafikte gösterilecek ve bu grafik test
raporuna eklenecektir.
(18) Testler sırasında ölçümü yapılan her bir değer için örnekleme sıklığı saniyede 10 veri
olmalıdır (100 milisaniyede bir veri). Veri kayıt teçhizatı doğruluk sınıfı en az % 0.5 olmalıdır
ve ölçülen değerleri zaman bilgisiyle kayıt edebilmelidir.

6. Güç Sistemleri Bölümü
TEIAS-EKH-2011 TDEP, 25.06.2012
Bilgi için: oguz.yilmaz@tubitak.gov.tr; ismail.elma@tubitak.gov.tr
6/10
Test Kabul Kriterleri
(19) İlgili dengeleme birimi niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimi, Şekil-1’de
ve Şekil-2’de belirtildiği gibi, talimatın verilmesinden itibaren azami 15 dakika içerisinde,
ileride DGP kapsamında sunmayı planladığı azami yük alma, yük atma teklif miktarı kadar
aktif çıkış gücü değişimini sağlamış olmalı ve ulaşılan güç seviyesini, en az 45 dakika
sağlamış olmalıdır. (Talimatın verilmesi anından itibaren toplamda 1 saat süre ile)
(20) İlgili dengeleme biriminin, aşağıda (1) ve (2) no'lu denklemlere göre hesaplanan
toplam aktif çıkış gücü değişim hızları, TEİAŞ tarafından tersiyer frekans kontrolü için
belirlenen maksimum yük alma, yük atma hızlarını geçmemelidir.
tti2 ty2 tk2
Zaman (dakika)
tti2: Talimat intikal süresi (Yük Atma)
ty2: Yük atma süresi
Yük Atma
tti2 + ty2 ≤ 15 dakika
tti2 + ty2 + tk2 ≥ 1 saat
Phedef_yükat
P0_yükat
Sisteme Bağlantı Noktasında
Ölçülen Toplam Aktif Çıkış
Gücü (Net) (MW)
tti1 ty1 tk1
tti1: Talimat intikal süresi (Yük Alma)
ty1: Yüklenme Süresi
Yük Alma
tti1 + ty1 ≤ 15 dakika
tti1 + ty1 + tk1 ≥ 1 saat
P0_yükal
Phedef_yükal
Zaman (dakika)
Şekil 1
Sisteme Bağlantı Noktasında
Ölçülen Toplam Aktif Çıkış
Gücü (Net) (MW)
Şekil 2

7. Güç Sistemleri Bölümü
TEIAS-EKH-2011 TDEP, 25.06.2012
Bilgi için: oguz.yilmaz@tubitak.gov.tr; ismail.elma@tubitak.gov.tr
7/10
(1)
(2)
Phedef_yükal : İlgili dengeleme biriminin, toplam aktif çıkış gücünü, dengeleme güç piyasasında
sunmayı planladığı azami yük alma teklif miktarı kadar arttırarak ulaştığı toplam aktif çıkış
gücü (MW)
P0_yükal : İlgili dengeleme biriminin, dengeleme güç piyasasında vermeyi planladığı azami yük
al teklif miktarını sağlayabilecek aktif çıkış gücü seviyesi (MW)
Phedef_yükat : İlgili dengeleme biriminin, toplam aktif çıkış gücünü, dengeleme güç piyasasında
vermeyi planladığı azami yük atma teklif miktarı kadar azaltarak ulaştığı toplam aktif çıkış
gücü (MW)
P0_yükat : İlgili dengeleme biriminin, dengeleme güç piyasasında vermeyi planladığı azami yük
al teklif miktarını sağlayabilecek aktif çıkış gücü seviyesi (MW)
tyuk alma : İlgili dengeleme biriminin Phedef_yükal seviyesine ulaşması için geçen süre
tyuk atma : İlgili dengeleme biriminin Phedef_yükat seviyesine ulaşması için geçen süre

8. Güç Sistemleri Bölümü
TEIAS-EKH-2011 TDEP, 25.06.2012
Bilgi için: oguz.yilmaz@tubitak.gov.tr; ismail.elma@tubitak.gov.tr
8/10
E.4.F.2. Tersiyer Frekans Kontrol Yedeğinin Devre Harici Olan Ünitelerden
Sağlanması Testi
Test Hedefi
(21) Tersiyer Frekans Kontrol Yedeğinin Devre Harici Olan Ünitelerden Sağlanması
Testi’nin hedefi, ilgili dengeleme birimi niteliği taşıyan uzlaştırmaya esas veriş çekiş
biriminin, kısa süreli devre harici olan (sıcak) ve/veya 15 dakikadan daha kısa süre içerisinde
yüklenme yeteneği olan ünitelerini kullanarak, ileride DGP kapsamında sunulacak ve
belirlenen kriterler dahilinde yerine getirilebilecek teklifere temel oluşturacak azami güç
değişiminin belirlenmesi ve belirlenen bu güç değişiminin Elektrik Piyasası Şebeke
Yönetmeliği Madde 126/B’de belirtildiği üzere, verilen talimat doğrultusunda azami 15
dakika içinde sağlandığının gösterilmesidir. Bu test, devre harici olan bir ünitede
gerçekleştirilecektir. İleride DGP kapsamında sunulacak ve belirlenen kriterler dahilinde
yerine getirilebilecek teklifere temel oluşturacak azami güç değişiminin bir ünite ile
karşılanacak kısmının sağlandığı test edilecektir. Bir ünitenin bu doğrultuda sağlayabileceği
azami güç değişimini en çok kaç saat devre harici olduğu durumda (sıcak/soğuk start
değişimi) sağlayabileceği ayrıca belirtilecektir.
Test Aşamaları
(22) Testlere başlamadan önce testin gerçekleştirileceği dengeleme birimi niteliği taşıyan
uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimindeki ilgili ünite, devre harici olmalıdır.
(23) İlgili dengeleme biriminin (ünitenin) uzlaştırmaya esas aktif elektrik enerjisi teslim
noktasında ölçülen toplam aktif çıkış gücü, TEİAŞ tarafından tersiyer frekans kontrolü için
belirlenen maksimum yük alma hızını geçmeyecek şekilde; (ünitenin bağlı olduğu
uzlaştırmaya esas veriş çekiş biriminin kurulu gücünün %20’si/dak) dengeleme güç
piyasasında sunulması planlanan azami yük al teklifi miktarı kadar arttırılacaktır.
(24) İlgili dengeleme biriminin (ünitenin) toplam aktif çıkış gücü dengeleme güç
piyasasında sunulması planlanan azami yük al teklifi kadar arttırıldıktan sonra, en az 45
dakika boyunca bu seviyede tutulacaktır. (İlgili dengeleme birimi, toplam aktif çıkış gücünü,
normal çalışma sırasında talimatın verilmesinden itibaren en geç 15 dakika içinde teklif
miktarı kadar arttırmış olacak, talimatın verilmesinden itibaren 1 saatin sonuna kadar bu güçte
kalacaktır.)
Test Sonuçları
(25) Tersiyer Frekans Kontrol Hizmeti Performans Testleri sırasında, aşağıdaki verilere
ilaveten, test ekibinin gerekli gördüğü verilerin de ölçümü yapılarak kayıtları alınır. Elde
edilen verilerin kaynağı, doğruluğu ve güvenilirliği, gerçek koşulları yansıttığı, testi
gerçekleştiren bağımsız test firmasının sorumluluğundadır.
 Generatör Terminali Aktif Güç (MW) (UNT_#_AKT_CIK_GUC_BRUTMW)
 Uzlaştırmaya Esas Aktif Elektrik Enerjisi Teslim Noktası Toplam Aktif Güç
(MW) (TOP_AKT_CIK_GUC_NETMW)

9. Güç Sistemleri Bölümü
TEIAS-EKH-2011 TDEP, 25.06.2012
Bilgi için: oguz.yilmaz@tubitak.gov.tr; ismail.elma@tubitak.gov.tr
9/10
Burada tanımlanan değişkenler, belirtildiği şekilde isimlendirilerek, TEİAŞ tarafından
belirlenen veri formatı doğrultusunda (ASCII/Text, csv), test raporuna CD/DVD ortamında
eklenecektir.
(26) Uzlaştırmaya Esas Aktif Elektrik Enerjisi Teslim Noktası Toplam Aktif Çıkış Gücü
(MW), Şekil-3’de belirtildiği şekilde grafikte gösterilecek ve bu grafik test raporuna
eklenecektir.
(27) Testler sırasında ölçümü yapılan her bir değer için örnekleme sıklığı saniyede en az 10
veri olmalıdır (100 milisaniye veya daha kısa sürede en az bir veri). Veri kayıt techizatı
doğruluk sınıfı en az % 0.5 olmalıdır ve ölçülen değerleri zaman bilgisiyle kayıt edebilecek
özellikte olmalıdır.
Test Kabul Kriterleri
(28) İlgili dengeleme birimi (ünite), Şekil-3’de belirtildiği gibi, talimatın verilmesinden
itibaren azami 15 dakika içerisinde, vermeyi planladığı azami yük alma teklif miktarı kadar
aktif çıkış gücü değişimini sağlamış olmalı ve ulaşılan güç seviyesini, en az 45 dakika
sağlamış olmalıdır. (Talimatın verilmesi anından itibaren toplamda 1 saat süre ile)
(29) İlgili dengeleme biriminin, aşağıda (3) no'lu denkleme göre hesaplanan toplam aktif
çıkış gücü değişim hızı, TEİAŞ tarafından tersiyer frekans kontrolü için belirlenen maksimum
yük alma hızını geçmemelidir.
Sisteme Bağlantı Noktasında
Ölçülen Toplam Aktif Çıkış
Gücü (Net) (MW)
tti ty tk
tti: Talimat intikal süresi (Yük Alma)
ty: Yüklenme Süresi
Yük Alma
tti + ty ≤ 15 dakika
tti + ty + tk ≥ 1 saat
Phedef
Şekil 3 -

10. Güç Sistemleri Bölümü
TEIAS-EKH-2011 TDEP, 25.06.2012
Bilgi için: oguz.yilmaz@tubitak.gov.tr; ismail.elma@tubitak.gov.tr
10/10
(3)
Phedef : İlgili dengeleme biriminin (ünitenin), toplam aktif çıkış gücünü, dengeleme güç
piyasası kapsamında sunmayı planladığı azami yük alma teklif miktarına bu üniteden karşılık
gelecek miktar kadar arttırarak ulaştığı toplam aktif çıkış gücü (MW)
tyük alma : İlgili dengeleme biriminin (ünitenin) Phedef seviyesine ulaşması için geçen süre
(30) Test edilen ünitenin, gerçekleşen performansı sağlayabilmesi için devre harici
olabileceği maksimum süre (termik bir ünitenin sıcak sayılabileceği en uzun süre) ayrıca
belirtilmelidir.