1. ERLAZINO FUNTZINOA ETA ZENTSZUMENAK
Horretarako bateti errezeptoreak daukaguz eta horreen bidez
gorpurtz barruko eta kanpoko informazinoa jasoten dogu eta
bestetik nerbio sistema dogu, informazinoa garraiatu,
interpretatu eta hainbat erantzun lantzen dauzana. Erantzun
horreek lokomozino aparatuak gauzatzen dauz.
2. INFORMAZINOA JASOTEA
Gure gorpiza hainbat sentsasino ezagutzeko gai da, bai kanpotik
datozanak, bai gorputz barrukoak. Sentsazino horreei estimulu
Kanpoko estimuluak bizi garan ingurunearen baldintzei buruzko
deitzen saio.
informazinoa emoten deuskue, kanpoko errezeptorak dira.
Barruko estimuluak gorputz barrutik datoz, gorputz barruan
Barruko dagozan barruko errezeptoreak arduratzen dira.
barreiatutaestimuluak gorputz barrutik datoz, gorputz barruan
3. ESTIMULUAK INTERPRETATZEA
Zentsumen orgnoak eta barruko errezeptoreak estimuluak jasoteko
gai dira, baina ezin dabez interpretztu. Jaso eta gero, entzefalora
eroaten dabez nerbioek.
4. ERANTZUNAK LANTZEAK
Borondatezko erantzunak era kontzientean egiten
atezko erantzunak era kontzientean egiten doguz. doguz.
Ohartu bako erantzunak konturatu barik egiten doguz
5. NERBIO SISTEMA
NERBIO SISTEMA ZENTRALA
Nerbio sistema zentralak entzefalos eta bizkarrazur muhinaz
osotuta dago.
Entzefaloa:garunaz, zerebeloz eta bizkarrazur errabolleaz osotuta
dago.
Garunak entzefaloaren zatirik handiena da. Oroimena, emozinoak
eta boronddatezko ekintzak kontrolatzen dauz.
Zerebeloak oreka eta mogimenduak koordinatzen dauz.
Bizkarrazur erraboileak entzefaloa eta bizkarrazur muhina lotzen
dauz eta ohartu bako mogimenduak kontrolatzen dauz.
Bizkarrazur muhina nerbio ehunezko kordoi bat da, nerbioen
bidez gorputzaren atalak entzefaloagaz lotzen dauz.
6. NERBIO SISTEMA PERIFERIKOA
Nerbio sistema periferikoa gorputz osoan zabalduta dagozan
nerbioek osotzen dabe.
nerbioek osotzen dabe.
Zentzumen nerbioek bost zentsumenek jasotako informazinoa
entzfalor eroaten dabe.
Nerbio motorrek entzefaloak erabakitako erantzuna
muskuluetaraino eroaten dabe.
7. LOKOMOZINO APARATUA
HAZUR SISTEMA
Hazur sistemea edo eskeletoa gure gorputzari
formea emoteaz arduratzen da.
Hazurrak organo gogorrak eta zurrunak dira, hiru
motatakoak: luzeak, laburrak eta zapalak. Hazur
bi edo gehiago alkartzen diranean artikulazinoa
osotzen dabez: finkoak eta mogikorrak.
Kartilagoak malguak eta gogorrak dira.
8. MUSKULU SISTEMA
Muskulu sistemea hainbat mogimendu egiten dabezan
organo elastikoz osotuta dagoz. Muskuluak uzkurtzean
laburtu egitendira eta erlazatzean luzatu.
9. ERLAZINO FUNTZINOARI ERGITEN DEUTSIEN
GAIXOTASUNAK
ZENTSZUMENEN GAIXOTASUNAK ETA AKATSAK
Miopia eta hipermetropia begiko kristalinoaren akatsak dira, Miopia
urrun dagozan objetuak behar bezala fokuratzea galazoten dau.
Begi lausoaren ondorioz begiko kristslinoak gardentasuna galtzen
dau, eta, horregatik ikusmena murriztu egiten da.
Erretinea askatzea kolpe edo mogimendu zakarren ondorioz getatu
daiteke, eta ikusmena galtzea dakar.
Otitisa kanpoko belarriko barruko belarriko handitasu.
Tinpanoa zulatzea gorreria dakar, eta mintz horrek ezin daualako
erdiko belarrian soinurik bibratu.
10. Kausa fisikoak izan daitekez adibidez parquin son eta
alzheimerren gaixotasunak.
LOKOMOZINO APARATUAREN GAIXOTAXUNAK ETA
LESINOAK
Hazur sisteman hausturak, kolpe baten eraginez
hazurraren fizurea gertatzen danean, edo
erreumatismoak gertatu daitekez.
Muskulu sisteman okela etenak edo zaintiratuak
eragiten dabez, kolpeek edo esfortsu handiek.
11. LOKOMOZINO APARATUAREN GAIXOTASUNAK ETA
LESINOAK
Hazur sisteman hausturak, kolpe baten eraginez
hazurraren fizurea gertatzen danean, edo
erreumatismoak gertatu daitekez.
Muskulu sisteman okela etenak edo zaintiratuak
eragiten dabez, kolpeek edo esfortsu handiek.